فصلنامه

---

---

زمینه و هدف: تجهیزات پزشکی نقش اساسی در روند تشخیص و درمان بیماران و یا به عبارتی سلامت جامعه بر عهده دارند، از طرف دیگر رشد روز افزون تکنولوژی و افزایش فزاینده قیمت های تجهیزات موجب گردیده که همه روزه بخش عظیمی از سرمایه کلان کشور به منظور خرید این نوع تجهیزات به صورت ارز از کشور خارج شود. نظر به اینکه در سطح کنونی از پیشرفت و توسعه اقتصادی ، توان تولید انواع گوناگونی از تجهیزات پزشکی و اقلام دارویی و ...در کشور بالا بوده و با در نظر گرفتن اهمیت ارز آوری برای کشور و نیز با عنایت به مشکلات سیاسی و اقتصادی موجود در منطقه و وجود رقبا، زمانی که توان تولید کالا و ارائه خدمات در کشور بالا بوده و بتوان بازار داخلی را تحت پوشش قرار داد، نه تنها می توان از واردات بی رویه جلوگیری کرد، بلکه می توان در بسیاری موارد،اقدام به صادرات کرد.هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی توسعه کمی صادرات تجهیزات پزشکی با تاکید بر ماده 87 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بود که بر طبق آن وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بایستی 30% از مصارف ارزی خود را از محل صادرت کالا و خدمات سلامت تامین نماید.

مواد و روشها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی کاربردی است که به روش کمی انجام گرفت.داده ها از طریق چک لیست هایی که از طریق مصاحبه با کارشناسان تکمیل گردیده است و مراجعه با سازمان های ذیربط و مطالعات کتابخانه ای و اینترنتی و بررسی سوابق تحقیقاتی موجود گردآوری شده است.چک لیست ذکر شده شامل آیتم هایی از قبیل میزان واردات و صادرات (به میلیون دلار)،تعداد گواهینامه های بین المللی CE,FDA.ISO، تعداد شرکت های تولیدی صادر کننده،تعداد شرکت هایی که در نمایشگاه های بین المللی و خارجی حضور داشته اند، در سال‌های قبل (1382و1383)و بعد از قانون برنامه چهارم توسعه(1384،1385و1386)می باشد.اطلاعات گرد آوری شده با استفاده از روش‌های آمار توصیفی شامل جداول مقایسه ای و تطبیقی، نمودارها و شاخص های درصد و نسبت، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته ها: صادرات تجهیزات پزشکی کشور از 08/1 درصد واردات قبل از قانون برنامه چهارم توسعه و اجرای ماده 87، به 77/1 درصد واردات، بعد از قانون افزایش یافته است که نشان می دهد، میزان صادرات تجهیزات پزشکی کشور از درصد رشدی معادل  88/63 درصد برخوردار بوده است. نسبت تعداد گواهینامه های بین المللی به تعداد شرکت های تولیدی صادرکننده از 14/1 به 12/2 بعد از قانون برنامه چهارم افزایش پیدا کرده است. این نسبت از رشدی معادل 96/85 درصد برخوردار بوده است.تعداد شرکت های تجهیزات پزشکی حاضر در نمایشگاههای بین‌المللی نیز، از 13 شرکت به 71 شرکت، بعد از قانون برنامه چهارم افزایش یافته است.

نتیجه گیری:در بحث توسعه کمی، میزان رشد محقق شده در رقم صادرات حوزه تجهیزات پزشکی (با وجود افزایش مستمر واردات این حوزه!) در دو سال آغازین قانون برنامه، به عنوان تنها یکی از حوزه های چند گانه ارز آور وزارت بهداشت، تا حدودی چشم گیر بوده است.در بحث توسعه کیفی، به موازات افزایش تعداد شرکت های تولیدی صادر کننده بعد از قانون برنامه چهارم، تعداد گواهینامه های بین المللی که امکان صادرات به سایر کشورها و بازارهای بین المللی بیشتری را نسبت به قبل فراهم می آورد نیز افزایش یافته است که در نهایت منجر به افزایش رشد کمی حاصله در این زمینه نیز می شود.افزایش تعداد شرکت های حاضر در نمایشگاههای بین المللی موید این نکته است که کیفیت تجهیزات پزشکی تولید داخل کشور نیز روند صعودی را دنبال کرده است که این امر نیز در معرفی صنعت تجهیزات پزشکی کشور به بازار جهانی نقش موثری را ایفا نموده است.

---

---

زمینه و هدف: استانداردها نقش با ارزشی در نشان دادن حداقل مطلوب و عملکرد مورد انتظار، هدف گذاری، تعیین دقیق وضعیت فعلی بیمارستان و در نهایت ارزشیابی و نظارت و هدایت فعالیتهای سازمان دارند و از با ارزش ترین عناصر در سازمان به حساب می روند ، از این رو ارزشیابی رعایت استاندارد از جمله عواملی است که به بهبود استانداردسازی هرچه بیشتر بیمارستان ها کمک فراوانی می کند.از آنجایی که عملکرد پرسنل نقش بسزایی در ارائه ی خدمات با کیفیت به بیماران دارد ،هدف اصلی این پژوهش بررسی وضعیت استانداردهای بخش اعمال جراحی و تاثیر آنها بر عملکرد پرسنل پرستاری در سال 1389 بوده است .
مواد و روشها: این پژوهش مقطعی تحلیلی بوده است. جامعه ی مورد پژوهش، بخشهای عمل جراحی و پرسنل پرستاری آنان در بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ، در سال 1389بوده است. حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای برابر با 120 نفر در 10 بیمارستان تعیین گردید که شامل 51 نفر زن و 56 مرد که از این تعداد 69 نفر کاردان و 38 نفر کارشناس می باشند چک لیست از طریق مطالعات علمی و منابع مختلف در راستای جمع آوری استانداردهای مربوط به بخش اعمال جراحی و ارزیابی عملکرد پرسنل تهیه گردید و سپس روایی آن مورد تأیید قرار گرفت.اعتبار چک لیست ، 101سوالی بررسی استانداردها در بخش اعمال جراحی برابر با 85% و اعتبار چک لیست 24 سوالی ارزیابی عملکرد 73/1% به دست آمده که حاکی از اعتبار ابزار اندازه گیری می باشد. اطلاعات به دست آمده پس از استخراج با استفاده از شاخص های مرکزی و پراکندگی و آزمون های کای دو ، آنالیز واریانس یک طرفه و t مستقل توسط نرم افزار SPSSنسخه 16 بررسی شد.
نتایج: از مجموع 404 امتیاز، بیمارستان 1 با 354 امتیاز یبشترین امتیاز رعایت استاندارد ها و بیمارستان 3 با 274 امتیاز کمترین امتیاز را به خود اختصاص داده اند. از مجموع 96 امتیاز چک لیست ارزیابی عملکرد ، بیمارستان 10 با 86.4 امتیاز بهترین عملکرد پرسنل و بیمارستان 6 با نمره ی بدترین عملکرد پرسنلی را دارا می باشد.
نتیجه گیری: بررسی یافته های این پژوهش حاکی از این امر است که بین رعایت استاندارد های تجهیزاتی ، ایمنی ، بهداشتی بخش های عمل جراحی بیمارستان ها با عملکرد پرسنل پرستاری شاغل در آنها ارتباطی وجود نداشت ولی رعایت استانداردهای فضای فیزیکی در عملکرد پرسنل پرستاری موثربود. از سوی دیگر ارتباطی بین سن ، تحصیلات ، تاهل وسابقه کار پرسنل با عملکرد آنان موجود نمی باشد.اما جنسیت در عملکرد پرسنل موثر بود.

---

زمینه و هدف: امروزه وسایل و تجهیزات پزشکی در امر تشخیص، درمان، آموزش، توان بخشی و بازتوانی بیماران نقش مهمی دارند. اما در سالهای اخیر در کشورهای در حال توسعه و حتی توسعه یافته این نوع دستگاه ها وضعیت مطلوبی از نظر قابلیت استفاده و تعمیر و نگهداری نداشته اند. به همین دلیل، در مدیریت تجهیزات پزشکی در این کشورها از دهه قبل تاکنون تغییرات اساسی و پردازش مجدد انجام شده است. این پژوهش با هدف تعیین وضعیت مدیریت تجهیزات پزشکی با رویکرد ارزشیابی معیار قابلیت استفاده(usability) به منظور ایجاد تغییر و پردازش مجدد در مدیریت مزبور در بیمارستان های عمومی آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شده است. مواد و روش ها: پژوهش حاضر بصورت توصیفی و به روش مقطعی در طول سال 1391 در تعداد 8 بیمارستان عمومی آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد. ابزار گردآوری داده ها برگه مشاهده خود ساخته پژوهشگر شامل 38 سوال در مورد وضعیت مدیریت تجهیزات پزشکی و هم چنین پرسشنامه Nielsen در خصوص قابلیت و نحوه استفاده از این دستگاه ها بود که توسط سرپرستاران بخش های ICU، CCU و اتاق عمل با کمک سرپرست تجهیزات پزشکی هر بیمارستان در تعداد 56 بخش تکمیل گردید و داده های بدست آمده در نرم افزار SPSS جمع آوری شد و سپس مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج: بخش های مورد نظر در بیمارستان های تحت مطالعه از نظر مدیریت تجهیزات پزشکی وضعیت مطلوبی ندارند. هم چنین، از نظر معیارهای قابلیت و نحوه استفاده از دستگاه ها و کاربری نظام اطلاعات الکترونیک، شرایط مطلوبی در این بیمارستان ها مشاهده نمی شود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل شده از این پژوهش به ویژه در زمینه قابلیت استفاده از دستگاه های پزشکی، لزوم کسب آگاهی بیشتر کاربران تجهیزات پزشکی و سرپرستاران بخش های بالینی بیمارستان ها از معیارهای مربوطه و روشهای ارزشیابی آنها و ارتباط مناسب با صاحبان و تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی در زمینه بکارگیری این معیارها در ساخت تجهیزات پزشکی و آشنایی مدیران و سیاست گذاران تجهیزات پزشکی با معانی و مفاهیم پردازش مجدد، به منظور انتخاب و خرید دستگاه های کارآمد توصیه می شود.

---

چکیده فارسی ندارد###

---

زمینه و هدف: عفونت‌های بیمارستانی به دلیل مرگ و میر و هزینه اقتصادی، یکی از مهم‌ترین چالش‌های قرن حاضر به حساب می‌آیند. باسیل‏های گرم منفی عامل عفونت‏های اکتسابی از بیمارستان‌ها هستند و محیط بیمارستان یکی از مهم‌ترین جایگاه‌های اقامت و انتشار این نوع باکتری‌ها است. هدف این مطالعه تعیین فراوانی باسیل‌های گرم منفی در محیط و تجهیزات بیمارستان‌های غرب استان گلستان در سال 1394 بود.

 مواد و روش  ها: طی این مطالعه توصیفی- تحلیلی، 1210 نمونه به صورت سرشماری و با سوآب استریل از محیط و تجهیزات مورد استفاده در بخش‌های مختلف 7 بیمارستان آموزشی و درمانی غرب استان گلستان جمع‌آوری شد. پس از شناسایی نمونه‌ها با تست‌های بیوشیمیایی استاندارد، نتایج با استفاده از نرم افزار   SPSS نسخه 22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

نتایج: از نمونه‌های جدا شده، 352 نمونه (1/29%) دارای آلودگی با باسیل‌های گرم منفی بودند که بیشترین آلودگی مربوط به انتروباکتر (7/10%) بود. در بین بخش‌های بیمارستان بالاترین آلودگی در (32/19%) ICU مشاهده شد و در بین تجهیزات و سطوح مورد بررسی نیز بیشترین آلودگی مربوط به لارنگوسکوپ و تیغه آن (51/10%)، گوشی تلفن (10/7%) و دستگاه ECG سنسور و رابط مانیتورینگ آن (25/6%) بود.

نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که میزان آلودگی باسیل‌های گرم منفی در بیمارستان‌های غرب استان گلستان قابل توجه است. ارزیابی‌های دوره‌ای می‌تواند در پیشگری از عفونت‌های بیمارستانی مؤثر باشد.

---

زمینه و هدف: بهره­گیری از شیوه­های بهینه خرید در بخش تجهیزات سرمایه­ای پزشکی در کنار اجرای قوانین و مقررات می­تواند به عنوان راهی برای حرکت به سمت خریدی هوشمندانه و افزایش سطح دسترسی گروه­های آسیب­پذیر به دریافت خدمات و گسترش عدالت مطرح شود. این پژوهش با هدف بررسی عوامل مؤثر در تصمیم­گیری خرید تجهیزات سرمایه­ای پزشکی بیمارستان­های دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شده است.
مواد و روش­ها: در این پژوهش کاربردی که در سال 97 انجام شده است، جامعه آماری پژوهش را مدیران، رؤسا و سرپرستان بخش­های تشخیصی و درمانی و بخش تجهیزات پزشکی بیمارستان­های دانشگاه و مدیران و کارشناسان تجهیزات پزشکی ستاد دانشگاه که 631 نفر بودند تشکیل دادند. نمونه پژوهش 431 نفر بودند که با روش نمونه­گیری طبقه­ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده­ها پرسشنامه­ محقق­ساخت بود که پس از تأیید روایی و پایایی آن، داده­ها جمع­آوری و در نهایت با استفاده از نرم­افزار SPSS تحلیل شدند.
نتایج: مؤثرترین متغیر واقعی بودن قیمت تجهیزات سرمایه­ای در زمان خرید با ضریب رگرسیون 368/0 بوده و در مقابل کم­اثرترین متغیر در این زمینه بازار فروش رقابتی یا انحصاری با ضریب رگرسیون 162/0 می­باشد.
نتیجه­گیری: مراکز درمانی برای خرید تجهیزات سرمایه­ای باید از معیارهای استاندارد تصمیم­گیری استفاده ­کنند. با توجه به نقش حساس شناسایی و انتخاب بهترین مارک برای خرید تجهیزات و همچنین هزینه­هایی که این خریدها به نظام سلامت وارد می­کند، استفاده از معیارهای کمی و کیفی و همچنین  بهره­گیری از نظر خبرگان بسیار حائز اهمیت می­باشد؛ تا از این طریق بتوان تجهیزاتی با صرفه به لحاظ اقتصادی و همچنین با کیفیت جهت ارائه خدمات مناسب تدارک دید.