فصلنامه

---

حوادث غیر مترقبه نظیر سیل، زلزله و جنگهای از دیرباز در جهان وجود داشته و صدمات و زیانهای فراوانی را به جامعه بشری تحمیل کرده است. از حدود ۴۰ نوع بلای طبیعی شناخته شده در جهان، ۳۱ نوع آن تا کنون در ایران رخ داده و کشور ما را جزو ۱۰ کشور حادثه خیز دنیا قرار داده است. در یک حادثه فاجعه انگیز که جامعه دچار آسیب می شود، ساختمانها و تجهیزات، فراوده‌ها و مسیرهای اصلی و کلیه امکانات ضروری در بیمارستان باید فعال نگهداشته شوند، و بیمارستان باید قادر به ادامه فعالیت و ارائه خدمات برای بیماران بستری و حفظ و حراست کامل از سلامتی و جان پرسنل خود باشد. یک بیمارستان معمولاً با دو نوع فوریت خارجی و داخلی سر و کار دارد که گاهی با هم رخ می دهند. بدون در نظر گرفتن نوع فوریت، بیمارستان باید توان ارائه خدمات خود را در کوتاهترین زمان ممکن داشته و منابع انسانی و پشتیبانی خود را در جهت ارائه خدمات ضروری و مورد نیاز ساماندهی و هدایت نماید. روش پژوهش: مقاله حاضر از نوع توصیفی است که به روش پیمایشی انجام گرفته است. هدف از تحقیق در این پژوهش شناسایی نقاط آسیب پذیر بیمارستانها در شرایط بحرانی است. بحث و نتیجه گیری : مسائل فوق باعث شده اند که تدوین واستقرار برنامه‌های پیشگیری از حوادث و کاهش اثرات آنها در صورت بروز در بیمارستانها به منظور تقلیل آسیب‌پذیری این موسسات و بدلیل نقش بسیار حساس آنها در تامین سلامتی و حفظ جان انسانها، از ابعاد مختلف مورد توجه قرار گیرند. با تدوین و استقرار برنامه‌های مناسب و بازرسی و بازدیدهای منظم و نگهداری مطلوب می‌توان اطمینان حاصل نمود که تجهیزات کلیدی و اغلب پرهزینه بیمارستان قابلیت حفظ عملکرد مطلوب و منظم را خواهند داشت که در این مقاله به آنها پرداخته شده است.

---

---

زمینه و هدف: پاسخگویی اورژانسی بیمارستان‌ها در مقابله با حوادث و بلایا لازمه‌ موفقیت آنها در ارائه خدمات باکیفیت است. هدف از این مطالعه تعیین وضعیت پاسخگویی اورژانسی بیمارستان‌های شهر کرج در مقابله با حوداث و بلایا بود.

 مواد و روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی- مقطعی بودکه در سال ۱۳۹۱ در ۱۳بیمارستان کرج انجام شد. برای جمع‌آوری اطلاعات از چک لیست پاسخگویی اورژانسی بیمارستان‌های سازمان سلامت جهانی (۲۰۱۱) با تعداد ۹۰ سوال در ۹ قلمرو آمادگی (کنترل و فرماندهی، ارتباطات، ایمنی و امنیت، تریاژ، افزایش ظرفیت ، تداوم خدمات ضروری، منابع انسانی، مدیریت منابع ، بازیابی پس از حادثه) استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از آزمونهای توصیفی به وسیله نرم افزار SPSS نسخه ۲۰ صورت گرفت.

نتایج: میانگین پاسخگویی اورژانسی بیمارستان های کرج در مقابله با حوداث و بلایا ، ۱۷/۴۴ درصد بود. بیشترین پاسخگویی در بین قلمروهای مورد مطالعه مرتبط با تریاژ بیمارستان‌ها (۳۰/۷۰%) و بدترین وضعیت آمادگی مربوط به بازسازی پس از حادثه بود که تنها ۸۷/۲۴ درصد از آن تکمیل شد.

نتیجه گیری: بر اساس چک لیست سازمان جهانی بهداشت، تنها ۱۷/۴۴ درصد از بیمارستانی های مورد مطالعه در مقابل حوادث و بلایا پاسخگو بودند. برنامه‌ریزی و ارائه چارچوبی مدون و اجرای آن برای مقابله با حوداث و بلایا در تمام بیمارستان ضروری است و نباید از نقش برجسته بیمارستان ها در خدمات رسانی در مواقع بحران غافل ماند و اولویت آن را در برنامه‌ها و بودجه‌ها در نظر گرفت.

---

زمینه و هدف: حــوادث و ســوانح یکــی از مهــمتــرین مشــکلات بهداشتی جوامع و سومین علت مرگ و میـر بعـد از بیماری­های قلبی عروقی و سرطان در دنیا بـه شـمار می­رود که می­تواند باعث بروز صدمات و ضایعات غیرقابل برگشت و تحمیل هزینه­های سنگین بر جامعه شود لذا این مطالعه با هدف تعیین فراوانی سوانح و حوادث در شش ماه اول سال ۱۳۹۲ انجام شد.

مواد و روش­ها: این پژوهش کاربردی به روش توصیفی و تحلیلی در ۶ ماهه اول سال ۱۳۹۲ انجام گردید. جامعه پژوهش۱۹۵۲ نفر از مصدومین ارجاع شده به بخش اورژانس بیمارستان­های منتخب مازندران بودند. جهت جمع­آوری داده­ها از پرونده­های در دسترس با استفاده از چک­ لیست مرکز مدیریت بیماری­ها و نیز مصاحبه و مشاهده استفاده شد. داده­ها در نرم­افزار آماریSPSS  نسخه ۱۷ و با روش­های آمار توصیفی و استنباطی (آزمون­های کای اسکور و رگرسیون) تحلیل شد.

نتایج: نتایج نشان داد که بروز حوادث منجر به جرح یا فوت در مراجعین به بیمارستان­های مورد مطالعه با سن افراد حادثه دیده (۰۳/۰ P= )، جنسیت افراد حادثه دیده (۰۴/۰ P=)، نوع حادثه (۰۰۱/۰>P)، محل حادثه (۰۰۵/۰ P=)، و نحوه انتقال (۰۰۱/۰> P)،  رابطه معنی­داری وجود داشت.

نتیجه­ گیری: با توجه به اینکه نوع و محل حادثه، نحوه انتقال مصدوم به بیمارستان و سن و جنس رابطه معناداری با حوادث و فوت داشتند. لذا به طراحان و سیاستگذاران حوزه­های مرتبط با سلامت پیشنهاد می­شود که، آموزش صحیح قوانین به نسل حاضر، تعبیه کیسه هوا و ارتقا ایمنی در تمام خودروها، طراحی سیستم امدادرسانی متناسب جاده­ای و نظارت دقیق بر اجرای آن، توسعه و تجهیز کمی و کیفی مراکز پزشکی برنامه­ریزی نمایند

---

زمینه و هدف: خطاهای پزشکی بیانگر مشکل جدی در مراقبتهای ویژه است و سبب افزایش طول اقامت و مرگ بیماران می گردد. ردیابی خطاها در بیمارستان بر مواردی تمرکز دارد که بصورت داوطلبانه گزارش می­شوند. اما این موارد ۲۰- ۱۰درصدخطاها را شامل می شوند که ۹۵ – ۹۰ درصد آن سبب هیچ آسیبی به بیمار نمی شوند. این پژوهش با هدف شناسایی خطاهای درمانی در بخش مراقبتهای ویژه با ابزار سرنخ عمومی (GTT) در سال ۱۳۹۷ انجام شد.
موادو روش ها: این پژوهش، گذشته نگر، توصیفی کاربردی بود و در بخش مراقبت ویژه یک بیمارستان دولتی درتهران انجام شد. در سال۱۳۹۷، طی ۱۳ هفته، ۱۲۷ پرونده با استفاده از چک لیست موسسه بهبود سلامت (IHI) توسط دو پرستار بصورت مجزا بررسی شد و تایید نهایی توسط پزشک صورت گرفت. داده ها با استفاده از نرم افزارSPSS  تحلیل شد.
نتایج: ۶۲۲ سرنخ، ۲۷۷ حادثه ناگوار مرتبط با سرنخها و ۱۲۱ حادثه ناگوار بدون سرنخ و در مجموع ۳۹۸ مورد حادثه ناگوار شناسایی شد. از ۱۲۷ پرونده، ۹۳ پرونده دارای حادثه ناگوار و رخداد حوادث ۲/۷۳ درصد بود. بروزحوادث ناگوار در هر بیمار ۱۳/۳، و در هر ۱۰۰ روز بیمار ۸/۲۴ مورد بود. از این تعداد بیشترین فراوانی آسیب به ترتیب درحوزه مراقبت عمومی، مراقبت ویژه، جراحی و دارویی بود.
نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه و میزان بالای آسیب های وارده به بیمار که نیازمند مداخلات پزشکی بوده و نیز نتایج پژوهش های مشابه می توان اظهار داشت این ابزار، در مقایسه با سایر روش ها نظیر خوداظهاری، در شناسایی خطاها از درجه اطمینان بالاتری برخوردار است.