فصلنامه

---

سابقه و هدف: مطالعات متعددی براهمیت سیستم اعتباربخشی بعنوان یکی ازروشهای شناخته شده در ارزشیابی عملکرد بیمارستانها تاکید کرده اند. با این وجود، اثربخشی این مکانیسم در کشورهای در حال توسعه آن چنان مورد توجه قرار نگرفته است. در همین راستا پژوهش حاضرعملکرد این سیستم را بر اساس مدل SERVQUAL مورد بررسی قرار داده است.

مواد و روش ها: این پژوهش از نوع کاربردی بوده و به روش مقطعی انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل روسا، مدیران و اعضای شبکه تصمیم گیری بیمارستانهای استان همدان می باشد (تعداد ۲۰۰ نفر) که به روش سرشماری تعیین شده اند. داده های کمی و کیفی پژوهش با استفاده از پرسشنامه جمع آوری و به ترتیب با بهره گیری از نرم افزار آماری SPSS و روش Thematic Content Analysis تجزیه و تحلیل شده است.

نتایج: تنها ۳۹% از گروه مورد پژوهش دارای آگاهی بالایی از نظام ارزشیابی بیمارستان ها بودند. بیشترین درصد شکاف میان ادراک و انتظار گروه مورد پژوهش از مولفه های ارزشیابی، برابر با ۸/۵۵ درصد و مربوط به مولفه «رضایت کارکنان» وکمترین درصد شکاف بین ادراک و انتظار برابر با ۳/۱۷ درصد و به مولفه «ساختارها و تشکیلات فیزیکی» مربوط بوده است.

نتیجه گیری: امتیازات پایین مربوط به برداشت (ادراک) گروه مورد پژوهش از نظام ارزشیابی می تواند نشانگر سطح رضایت پایین آنها از و لذا همکاری ضعیف با نظام ارزشیابی فعلی به شمار رود. توجه بیشتر و موثر به دیدگاهها، پیشنهادات و واکنشهای مدیران و تصمیم گیرندگان اصلی سازمانهای مورد ارزشیابی می تواند یک راهکار پیشگیرانه مناسب در بهبود برداشت و همکاری آنها بشمار رود.

---

زمینه و هدف: مدیر خواه برای سود یا بهره وری بیشتر سازمان تلاش کند یا کارآمدی و عملکرد بهتر کارکنان،‌ باید پیوسته مراقب انگیزش و شایستگی افراد و گروههای کاری باشد. به تعبیری نیمی از وظیفه مدیر جستجوی همیشگی راههای افزایش سطح شایستگی کارکنان است. یکی از مسائل معمول درفراگرد مدیریت این است که بسیاری از مدیران در تعیین نقاط قوت کارکنان توانایی دارند ولی در کمک به علت یابی ضعفها به همان میزان اثربخش نیستند. به عبارت دیگر،‌ بسیاری از مدیران در شناسایی مسأله قوی هستند ولی در تشخیص علت یا تحلیل آن ضعیفند. مدل achieve مدلی است که توسط هرسی و بلانچارد ارایه شده و ۷ عامل را بر عملکرد نیروی انسانی مؤثر دانسته است که به منظور کمک به مدیران در تعیین علت وجود مشکلات عملکرد و به وجود آمدن استراتژیهای تغییر به منظور حل این مشکلات طرح ریزی گردیده است.
مواد و روشها: پژوهش حاضر با عنوان بررسی عوامل موثر بر عملکرد کارکنان از دیدگاه مدیران بیمارستان های آموزشی شهر اصفهان صورت توصیفی -تحلیلی ومقطعی انجام شده است جامعه مورد پژوهش کلیه مدیران (اداری -پرستاری و ارشد) بیمارستان بوده که به روش سر شماری صورت گرفته است. .ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه های محقق ساخته بر اساس مدلACHIEVE میباشد . که اعتبار و روایی آن مورد تایید قرار گرفته است .این پرسشنامه به سبک لیکرت طراحی شده است که برای تجزیه و تحلیل داده از آمار توصیفی و تحلیلی استفاده شده است.
یافته ها: نمره کل عامل توانایی برابر با ۲/۱۲+۵/۸۷ ، عامل شناخت برابر با ۸/۱۴+۳/۸۲ ، عامل حمایت برابر با ۷/۱۵+۶/۸۲ عامل انگیزش برابر با ۴/۱۵+۴/۸۱ ، عامل ارزیابی برابر با ۶/۱۵+۲/۷۷ ، عامل اعتبار برابر ۳/۱۷+۷/۸۲ ، و عامل محیط برابر با ۸/۱۲+۲/۸۵ .که کلیه عوامل فوق الذکر در بهبود عملکرد موثر بو ده اند
نتیجه گیری: امروزه معضل اصلی سازمانهای بهداشتی و درمانی نداشتن کارایی و اثربخشی کافی است از طرفی محور اصلی افزایش کارایی و اثربخشی در هر سازمانی نیروی انسانی آن است در واقع بهبود عملکرد نیروی انسانی مهمترین قدم در راه اصلاح عملکرد هر سازمانی است

---

---

زمینه و هدف: رفتار شهروندی سازمانی ، یک رفتار فردی آگاهانه و با بصیرت است که اگر چه مستقیما با سیستم پاداش رسمی سازمان بازشناخته نمی شود اما می تواند بر عملکرد سازمان ، نقش مثبت و تاثیر گذاری داشته و کارکردهای آن را ارتقاء بخشد. در این مطالعه ، به بررسی رابطه بین رفتار شهروندی سازمانی و عوامل تاثیر گذار بر آن پرداخته شده است.

روش کار: این مطالعه، مطالعه ای است توصیفی - تحلیلی که به صورت مقطعی بر روی یک نمونه ۱۳۰ نفری از پرسنل شاغل در حوزه ستادی دانشگاه علوم پزشکی شیراز که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی در سال ۱۳۸۸ انتخاب شده اند، انجام شده است . اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه جمع آوری شده است. جهت تحلیل و ارائه داده ها از آمار توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. سطح معنی داری نیز ۰۵/۰ در نظر گرفته شده است.

یافته ها:  نتایج مطالعه حاکی از آن است که رفتار شهروندی سازمانی با فرهنگ سازمانی،  شخصیت و کنترل درونی، رابطه آماری مثبت و معنی دار (۰۰۱/۰ p<) و با استرس شغلی، رابطه آماری معکوس و معنی دار (۰۰۱/۰ p<)  دارد. همچنین، بین ابعاد مختلف رفتار شهروندی سازمانی با یکدیگر نیز رابطه آماری مثبت و معنی دار وجود دارد (۰۰۱/۰ p<). از سوی دیگر، بین تواضع با فرهنگ سازمانی، کانون کنترل و شخصیت، رفتار مدنی با فرهنگ سازمانی، گذشت و جوانمردی با فرهنگ و شخصیت و در نهایت ، بین با وجدان بودن با فرهنگ ، رابطه آماری مثبت و معنی دار اما بین تواضع، رفتار مدنی و با وجدان بودن با  استرس شغلی و نیز بین با وجدان بودن و شخصیت ، رابطه آماری منفی و معنی داری وجود دارد (۰۵/۰ p<).

نتیجه گیری: کاهش استرس شغلی، وجود عدالت سازمانی و فرهنگ سازمانی مشوق جمع گرایی و رفتارهای شهروندی و نیز خصوصیت فردی کارکنان از جمله شخصیت، کانون کنترل و ... بر روی میزان بروز رفتار شهروندی سازمانی توسط کارکنان دانشگاه علوم پزشکی شیراز تاثیر گذار است و توجه به هر یک از این ابعاد و فاکتورهای کلیدی و تلاش در جهت تقویت و حمایت از آنها توسط مدیران می تواند موجب اشاعه هر چه بیشتر این رفتارها و در نتیجه بهبود عملکرد سازمان شود.

---

زمینه و هدف: این مطالعه به بررسی تاثیر ابعاد مختلف سلامت جسمانی بر میزان استفاده از مراقبتهای پزشکی و خدمات و مراقبتهای سالمندی در بین سالمندان ایرانی مهاجر مقیم استرالیا می پردازد. یافته های این تحقیق میتواند در پر کردن خلائ اطلاعات طب سالمندی و نیز میزان استفاده از خدمات و مراقبتهای سالمندی کمک نماید.
مواد و روشها: در این بررسی توصیفی - تحلیلی تعداد ۳۰۲ نفر سالمند ایرانی مهاجر ۶۵ سال و بیشتر به روش ۲۰۰۷ انتخاب گردیدند. روش جمع آوری داده - تصادفی ساده از بین کل جمعیت ۱۲۰۹ نفر در سالهای ۲۰۰۵ ها از طریق مصاحبه تلفنی و چهره به چهره، تکمیل پرسشنامه و ارسال از طریق پست بود. ابزار گرد آوری داده ها شامل سوالاتی بر اساس مطالعه وزارت بهداشت ایالت نیوسات ویلز استرالیا بود. در این مطالعه سلامت جسمانی و ابزار سنجش توانایی در انجام امور روزمره زندگی با ،( SF- شامل عملکرد فیزیکی با ۱۰ سوال فرم کوتاه شده ( ۳۶ ۵ سوال ، استفاده از خدمات و مراقبت های سالمندی شامل خدمات اساسی و پایه با ۳ سوال و خدمات حمایتی نسخه ۱۵ و آزمون spss سالمندان با ۵ سوال مورد پرسش قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار و مدل های رگرسیون خطی و رگرسیون چند متغیره استفاده گردید. t, ANOVA های آماری تحلیلی
نتایج : یافته ها نشان داد که سالمندان مورد مطالعه دچار محدودیت در عملکرد فیزیکی بودند و نیاز بیشتری به کمک در انجام فعالیت های روزانه را داشتند. آنهایی که وضعیت بهتری از نظر دو شاخص جسمانی فوق داشتند به میزان کمتری از خدمات و مراقبت های اساسی سالمندی (کمک در انجام کارهای منزل ، مراقبت و بهداشت فردی، خرید و پخت و پز غذا) در یک هفته گذشته و نیز خدمات و مراقبت های حمایتی (سرویس ایاب وذها ب ، (Respite services) مراکز نگهداری موقت ، (Day care) مراکز نگهداری روزانه سالمندان ، (Special transportation) در طی یک ماه قبل از زمان پرسشگری استفاده کرده بودند. اکثریت سالمندان مورد (Home care) پرستاری در منزل مطالعه ( ۹۶ %) استفاده از خدمات و مراقبتهای پزشکی را در طی یک سال قبل از بررسی اعلام داشتند.
نتیجه گیری: سالمندان ایرانی مهاجری که انگلیسی در منزل صحبت نمی کردند محدودیت بیشتری درعملکرد فیزیکی داشتند و سالمندانی که زبان انگلیسی بهتری داشتند و بالطبع قادر به ب رقراری ارتباط بهتری بودند نیاز کمتری به کمک و استفاده از انواع خدمات و مراقبت های حمایتی سالمندی جهت انجام فعالیت های روزمره زندگی خود داشتند. بعلاوه دسترسی به خدمات و مراقبتهای پزشکی در این گروه از سالمندان نیز بیشتر بود.

---

زمینه و هدف: مهارت های هوش هیجانی عامل اصلی در اثربخشی رهبری و موفقیت شغلی مدیران به شمار می آید.لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان هوش هیجانی مدیران و ارتباط آن با عملکرد آنان در بیمارستانهای منتخب خصوصی و دولتی شهر تهران انجام گردید.
مواد و روشها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی تحلیلی با نتایج کاربردی است که به روش مقطعی (cross-sectional) انجام شده است . جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه مدیران ارشد و میانی بیمارستانهای دولتی و خصوصی تحت پوشش دانشگاههای علوم پزشکی تهران، ایران و شهید بهشتی است. تعداد ۱۲۰ نفر از مدیران ارشد و میانی بیمارستانها بعنوان نمونه پژوهش انتخاب گردید.این حجم برای اطمینان ۹۵% و دقت ۴ با استفاده از فرمول محاسبه گردید.برای ارزیابی عملکرد هر مدیر از دیدگاه ۳ نفر از کارکنان بیمارستانهای مورد مطالعه استفاده شد که برای جمع آوری و نظرات دیدگاههای کارکنان لازم بود نظرات ۳۶۰نفرازکارکنان از طریق پرسشنامه جمع آوری شودبدین ترتیب تعداد ۴۸۰ پرسشنامه تنظیم گردید. برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز در پژوهش ،یک پرسشنامه استاندارد(پرسشنامه شرینک) و یک پرسشنامه محقق ساخته مورد استفاده قرار گرفت ضریب همبستگی پرسشنامه محقق ساخته ۸۸/۰ درصد بدست آمد که نشاندهنده پایایی مناسب پرسشنامه می باشد. آزمون هایی که در این مطالعه مورد استفاده قرار گرفت عبارتند از آزمون Kolmogrov Smirnov، Manwitny, Kruskal-Wallis.
یافته ها: بین هوش هیجانی مدیران و عملکرد آنها ارتباط وجود دارد ولی هیچ یک از حیطه های هوش هیجانی از لحاظ آماری معنی دار نمی باشد. در بین حیطه های مختلف هوش هیجانی مهارتهای اجتماعی دارای بالاترین میزان (۶۰%)و خودانگیزشی دارای پایین ترین میزان (۵۰%)است و میزان هوش هیجانی کل مدیران نیز ۵۶% می باشد.
نتیجه گیری: در مجموع نتایج این مطالعه معنی دار بودن رابطه هوش هیجانی و عملکرد مدیران از دیدگاه کارکنان را تایید نمی نماید.

---

زمینه و هدف: بیمارستان ها یکی از ارکان اصلی نظام سلامت محسوب شده و بخش مهمی از منابع آن را به خود اختصاص می دهند. اداره صحیح و علمی بیمارستان ها می تواند ضمن افزایش کیفیت خدمات تشخیصی و درمانی، موجب کاهش هزینه‌ های بخش سلامت شود. مدیریت اثربخش بیمارستان، درگام اول نیازمند شناسایی عوامل مؤثر برعملکرد بیمارستان و اولویت بندی این عوامل و درگام بعدی انتخاب و اجرای مداخلات مناسب می باشد. در این پژوهش، عوامل مدیریتی مؤثر بر عملکرد مرکز قلب تهران شناسایی و رتبه بندی شده اند.
مواد و روش‌ ها : در این پژوهش که در نیمه اول سال ۱۳۸۹ انجام شده، ابتدا عوامل مدیریتی مؤثر بر عملکرد مرکز قلب تهران به روش کیفی شناسایی و سپس به روش کمّی به عوامل تأثیرگذار و تأثیرپذیر تفکیک و بر اساس شدت تأثیرگذاری، رتبه بندی شدند.
جامعه پژوهش شامل مدیران ارشد و میانی مرکز قلب تهران بود. درمرحله شناسایی عوامل مدیریتی، داده ها از طریق مصاحبه، تکمیل پرسشنامه و مطالعه متون مرتبط جمع آوری و با استفاده از نرم افزارSPSS با تست آماری "One Sample t-test" آزمون شدند. در مرحله بررسی تأثیرمتقابل عوامل بر یکدیگر، داده ها از طریق تکمیل پرسشنامه، جمع آوری و با استفاده از نرم افزارهای Excel و MATLAB با تکنیک دیماتل فازی (Fuzzy DEMATEL) تحلیل شدند.
نتایج: در این پژوهش ۹ عامل مدیریتی مؤثر بر عملکرد مرکزقلب تهران شناسایی شدند و با اندازه گیری شاخص
 (Di-Ri) ، ۷ عامل برحسب مقدار مثبت این شاخص، تأثیرگذار و ۲ عامل بر حسب مقدار منفی این شاخص، تأثیرپذیر شناخته شدند. همچنین بر اساس مقدار عددی شاخص (Di+Ri)، عوامل مدیریتی به ترتیب شدت تأثیرگذاری عبارت بودند از: تفویض اختیار(۳/۱۶) ، تعهدو مسؤولیت پذیری مدیران(۲/۹۶)، اختیارات متناسب با مسؤولیت(۲/۶۷)، انگیزه مدیران(۲/۶۱)، فرآیندگرایی(۲/۲۶)، رویکرد سیستمی(۲/۲۵ ) و ثبات مدیریت (۱/۶۸ ).
نتیجه گیری: توجه وتمرکز برروی عوامل مدیریتی تأثیرگذار مانند تفویض اختیار، تعهد و مسؤولیت پذیری مدیران، تناسب اختیارات ومسؤولیت ها ، ثبات مدیریت و نیز انگیزش مدیران، در بهبود عملکرد بیمارستان مؤثر است.

---

زمینه و هدف: استانداردها نقش با ارزشی در نشان دادن حداقل مطلوب و عملکرد مورد انتظار، هدف گذاری، تعیین دقیق وضعیت فعلی بیمارستان و در نهایت ارزشیابی و نظارت و هدایت فعالیتهای سازمان دارند و از با ارزش ترین عناصر در سازمان به حساب می روند ، از این رو ارزشیابی رعایت استاندارد از جمله عواملی است که به بهبود استانداردسازی هرچه بیشتر بیمارستان ها کمک فراوانی می کند.از آنجایی که عملکرد پرسنل نقش بسزایی در ارائه ی خدمات با کیفیت به بیماران دارد ،هدف اصلی این پژوهش بررسی وضعیت استانداردهای بخش اعمال جراحی و تاثیر آنها بر عملکرد پرسنل پرستاری در سال ۱۳۸۹ بوده است .
مواد و روشها: این پژوهش مقطعی تحلیلی بوده است. جامعه ی مورد پژوهش، بخشهای عمل جراحی و پرسنل پرستاری آنان در بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ، در سال ۱۳۸۹بوده است. حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای برابر با ۱۲۰ نفر در ۱۰ بیمارستان تعیین گردید که شامل ۵۱ نفر زن و ۵۶ مرد که از این تعداد ۶۹ نفر کاردان و ۳۸ نفر کارشناس می باشند چک لیست از طریق مطالعات علمی و منابع مختلف در راستای جمع آوری استانداردهای مربوط به بخش اعمال جراحی و ارزیابی عملکرد پرسنل تهیه گردید و سپس روایی آن مورد تأیید قرار گرفت.اعتبار چک لیست ، ۱۰۱سوالی بررسی استانداردها در بخش اعمال جراحی برابر با ۸۵% و اعتبار چک لیست ۲۴ سوالی ارزیابی عملکرد ۷۳/۱% به دست آمده که حاکی از اعتبار ابزار اندازه گیری می باشد. اطلاعات به دست آمده پس از استخراج با استفاده از شاخص های مرکزی و پراکندگی و آزمون های کای دو ، آنالیز واریانس یک طرفه و t مستقل توسط نرم افزار SPSSنسخه ۱۶ بررسی شد.
نتایج: از مجموع ۴۰۴ امتیاز، بیمارستان ۱ با ۳۵۴ امتیاز یبشترین امتیاز رعایت استاندارد ها و بیمارستان ۳ با ۲۷۴ امتیاز کمترین امتیاز را به خود اختصاص داده اند. از مجموع ۹۶ امتیاز چک لیست ارزیابی عملکرد ، بیمارستان ۱۰ با ۸۶,۴ امتیاز بهترین عملکرد پرسنل و بیمارستان ۶ با نمره ی بدترین عملکرد پرسنلی را دارا می باشد.
نتیجه گیری: بررسی یافته های این پژوهش حاکی از این امر است که بین رعایت استاندارد های تجهیزاتی ، ایمنی ، بهداشتی بخش های عمل جراحی بیمارستان ها با عملکرد پرسنل پرستاری شاغل در آنها ارتباطی وجود نداشت ولی رعایت استانداردهای فضای فیزیکی در عملکرد پرسنل پرستاری موثربود. از سوی دیگر ارتباطی بین سن ، تحصیلات ، تاهل وسابقه کار پرسنل با عملکرد آنان موجود نمی باشد.اما جنسیت در عملکرد پرسنل موثر بود.

---

زمینه و هدف : کشورهای در حال توسعه به دنبال تغییر ترکیب سبد منابع درآمدی خود می باشند. کشور ایران نیز با پتانسیل بالای جذب گردشگر پزشکی درصدد ورود به بازار گردشگری پزشکی است. بیمارستان ها با توجه به اختلافات کیفی و هزینه ای خدمات در سراسر دنیا عاملی موثر جهت جذب گردشگر پزشکی می باشند ، لذا پرداختن به آن ها به عنوان یکی از اصلی ترین ارکان های صنعت گردشگری پزشکی ضروری است. در این راستا پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اهمیت- عملکرد گردشگری پزشکی استان تهران از دیدگاه گردشگران و ارائه کنندگان خدمات پزشکی، به منظور بررسی وضعیت فعلی این صنعت،انجام شده است .
مواد و روشها : این پ‍‍ژوهش به صورت توصیفی - مقطعی در بیمارستان های منتخب جذب گردشگر پزشکی استان تهران و در سال ۱۳۸۹ صورت گرفته است. کلیه گردشگران پزشکی بستری دربیمارستان های منتخب تهران در سه ماهه پایانی سال ۱۳۸۹ که تعداد آن ها ۱۰۳ نفر بوده است ، جامعه گردشگران پزشکی و کلیه کادر پزشکی و پرستاری بخش هایی که بیمار خارجی می پذیرند، ریاست و مدیریت بیمارستان های مورد مطالعه ،نمونه پژوهش را تشکیل داده اند. در رابطه با صاحب نظران دانشگاهی و سیاستگذاران مربوطه در وزارت بهداشت از نمونه گیری هدفمند استفاده شد که در مجموع تعداد آن ها بالغ بر ۱۲۳ نفر بوده است . گردآوری داده ها با استفاده از پرسش نامه محقق و تحلیل داده ها با استفاده از تکنیک های آمار توصیفی انجام شد و یافته ها با استفاده از ماتریس اهمیت - عملکرد مورد تحلیل قرار گرفت .
نتایج : یافته های پژوهش نشان می دهد بیشترین بیماران (۲۲/۳ درصد) از کشور امارات متحده عربی بوده اند .پاسخ دهندگان به طور کلی اهمیت عوامل گردشگری پزشکی را زیاد (۰/۶۱±۴/۴۰=M) و عملکرد بیمارستان های منتخب را در این رابطه متوسط قلمداد کرده اند(۰/۶۶±۲/۷۵=M).
نتیجه گیری : از دیدگاه گردشگران پزشکی و ارائه کنندگان خدمات پزشکی ، عملکرد عوامل مرتبط با گردشگری پزشکی در استان تهران متناسب با اهمیت آن ها نمی باشد.این دو گروه ضمن آنکه عملکرد بیمارستان ها را از نظر کیفیت، تنوع و هزینه خدمات و تجهیزات پزشکی، مناسب دانسته اند ، اما اقدامات اساسی در راستای جذب گردشگر پزشکی، در سطح کلان به ویژه در ارتباط با اعتباربخشی بین المللی بیمارستان ها را ضعیف قلمداد کرده اند. در نهایت لزوم تمرکز بر کشور امارات متحده عربی ، به عنوان بازار بالقوه گردشگری پزشکی مطرح می گردد .

---

زمینه وهدف: وجود شاخص های گوناگون آماری باعث اندازه‌گیری میزان کارایی موسسات بهداشتی ودرمانی بوده و می تواند به عنوان راهبردی دقیق، موانع و مشکلات را از سرراه توسعه خدمات درمانی بردارد. این مطالعه با هدف ارزشیابی شاخصهای عملکردی بخش زنان وزایمان انجام شده است.
مواد و روشها: این مطالعه یک پژوهش توصیفی و مقطعی است که در بخش زنان و زایمان بیمارستان حضرت رسول اکرم(ص) انجام شده است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه و فرمهای آماری و روش گردآوری داده ها از طریق تکمیل پرسشنامه، فرمهای آماری، مشاهده مستقیم و مصاحبه بوده است. برای تعیین روایی شاخصها از تکنیک دلفی و برای پایایی روش از پرسشنامه های استاندارد استفاه و با مقیاس لیکرت مقایسه داده ها انجام شده است.
نتایج: شاخصهای ضریب اشغال تخت(۶۳%) ، فاصله گردش تخت (۵)، متوسط طول اقامت (۴روز)، سرانه بیمار به ازای هر پرستار(۱۹)، سرانه آموزش ضمن خدمت کادر(۱۰)، تعداد کادر خدماتی به ازای تخت فعال(۱به۱۲)، تعداد کادر مامایی به ازای تخت زایمان(۰)، رضایتمندی کادر(۵۰,۹%) و بیمار(۸۹%) امتیاز بخش از حدود مورد انتظار پایین تر است. شاخصهای هم اتاقی مادر و نوزاد(۱۰۰%)، تغذیه باشیرمادر(۱۰۰%)، دسترسی به اطلاعات بیمار از HIS(۱۰۰%)، دسترسی به داروهای اورژانسی و هتلینگ(۱۰۰%)، برگزاری راندها و گزارشات صبحگاهی(۱۰۰%)، متوسط زمان پذیرش بیمار در بخش(حدود ۳۰ دقیقه)، میزان فوت نوزاد و مادر به کل زایمانها(صفر) و درصد بیماران آموزش‌دیده(۱۰۰%) در حد مورد انتظار بود. شاخصهای سرانه متخصص به ازای تخت فعال(۱به ۷) و نسبت سزارین به کل زایمانها(۶۷%) از حد مورد انتظار بالاتر بود.
نتیجه گیری: شاخص ها، عملکرد بیمارستان را در زمینه های گوناگون نشان می‌دهند. بنابراین توجه همه جانبه به این نشانگرها ضروری است که باید به طور منظم در دوره های زمانی مشخص مورد بررسی و مقایسه قرار گیرند. یافته های این مطالعه نشان داد که تعدادی از شاخصهای عملکردی در وضعیت مطلوبی قرار ندارند و نیاز به ارزیابی و انجام اقدام اصلاحی در جهت بهبود وضعیت این شاخصها و به تبع آن بهبود وضعیت عملکرد بخش می باشد.

---

زمینه و هدف: ارائه خدمات مطلوب درمانی، مستلزم آگاهی مدیران و برنامه ریزان از عملکرد بیمارستان ها بر مبنای شاخص های مرتبط می باشد. مدل پابون لاسو (Pabon Lasso) ضمن ترکیب شاخص های مهم کارایی بیمارستانی، امکان ارزیابی و مقایسه آنها را با هم فراهم نموده و در تصمیم سازی برای بهبود کارایی بیمارستان ها نقش بسزایی را ایفا می نماید. هدف اصلی این مقاله، ارزیابی عملکرد بیمارستان های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در سال ۱۳۸۸ بر اساس مدل پابون لاسو است.
مواد و روش ها: پژوهش توصیفی حاضر، عملکرد بیمارستان های تابعه دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز را از طریق محاسبه شاخص های مرتبط با کارایی بر مبنای اطلاعات سال ۱۳۸۸ معاونت درمان دانشگاه بررسی و مورد مقایسه قرار داده است. جامعه آماری این پژوهش شامل ۲۶ بیمارستان است که با مجموع ۳۸۲۴ تخت فعال در سطح استان خوزستان فعالیت می کنند.
نتایج: از مجموع بیمارستان های مورد مطالعه، با توجه ترکیب شاخص های کارایی، ۲ بیمارستان در منطقه یک، ۷ بیمارستان در منطقه دو، ۱۰ بیمارستان در منطقه سه و ۷ بیمارستان در منطقه چهار مدل مذکور قرار گرفته اند. در سال ۱۳۸۸، میانگین وزنی ضریب اشغال تخت در بیمارستان های تابعه دانشگاه ۱۳/۶۵ درصد، متوسط اقامت بیمار ۵۷/۳ روز و چرخش اشغال تخت ۳/۷۹ بار محاسبه گردید.
نتیجه گیری: یافته های این مطالعه حاکی از بهره برداری نسبتا مطلوب از تخت در بیمارستان های تابعه دانشگاه بوده و همچنین نشان دهنده جایگاه هر کدام از بیمارستان ها از نظر کارایی در قالب مدل مذکور است تا از این طریق مدیران بیمارستانی ضمن اطلاع از وضعیت و موقعیت خود در میان سایر بیمارستان ها، برای حفظ و ارتقاء عملکرد خود چاره اندیشی نمایند

---

زمینه و هدف: در راستای دستیابی به اهداف نظام سلامت در هر کشور،تلاش یرای ارزیابی و بهبود عملکرد این نظام توسط سیاست گذاران و تصمیم گیران ضرورت است. این پژوهش از نوع کاربردی و پیمایشی توصیفی است که در سال ۱۳۸۹ انجام شد.

مواد و روشها: اطلاعات مورد نیازکشورهای مورد تاکید در این مطالعه از طریق بهره گیری از گزارش های آماری سازمان جهانی بهداشت در برگه های اطلاعاتی ثبت و به کمک نرم افزاز DEAP۲ تحلیل گردید.

یافته ها: نتایج نشان داد میزان کارایی فنی در کشورهای منتخب در کل پایین بوده و ورودی های نظام های سلامت با توان بالا فعالیت نمی نمایند. در کل نظام های مورد مطالعه در راستای عملکرد خویش نسبت به منابع انسانی و سهم بخش ملی از مخارج سلامت حساسیت بالایی نشان دادند. روند زمانی مطالعه حکایت از بهبود کارایی مدیریتی و مقیاس نظام سلامت ایران داشت.

نتیجه گیری: این مطالعه کشور های با بیشترین و کمترین میزان کارایی و همچنین کشورهای کارا (مرجع)برای ممالک ناکارا را در آسیای جنوب غربی نشان داد. در اندکی از کشورهای مورد مطالعه افزایش در منابع سلامت برای بهبود عملکرد نظام سلامت امری حیاتی است. با این وجود با تخصیص بهینه منابع موجود در اکثر کشورها می توان صرفه های اقتصادی بسیار مهمی را بدست آورد.

---

زمینه و هدف:زباله وپسماندهای بیمارستانی،یکی ازمعضلات زیست محیطی است.بی توجهی به مدیریت صحیح این پسماندهاباعث شیوع انواع بیماریها واپیدمی می شودکه موجب تهدیدسلامت افرادواتلاف هزینه است. هدف این مطالعه بررسی آگاهی کارکنان و عملکرد بیمارستان های در زمینه مدیریت پسماندهای بیمارستانی در بیمارستانهای منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران درسال۱۳۹۱بود. مواد و روش ها: ابزار گردآوری داده های این پژوهش توصیفی-تحلیلی،یک پرسشنامه چند قسمتی لیکرت بود که جهت سنجش آگاهی و عملکرد بیمارستان استفاده شد که دربین۳۵۱ نفر توزیع گردید .داده های بدست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS مورد آنالیز قرار گرفت.از آزمون آماری توصیفی ،آزمون مجذور کای برای متغیرهای کیفی وضریب همبستگی پیرسون برای تعیین همبستگی متغیرهای کمی استفاده گردید.لازم به توضیح است سطح معنی داری ۰۵/۰ در نظر گرفته شد. نتایج: بین سطح آگاهی کارکنان مشاغل مختلف هم با هم تفاوت معنی دار وجود داشت. بین میانگین سطح آگاهی بیمارستانهای مختلف اختلاف معنی داری وجود نداشت اما در سطح عملکرد هریک از بیمارستانها ،تفاوت آماری معنی دار مشاهده شد (p ≤۰,۰۰۱ ) . نتیجه گیری:وضعیت نسبی نامطلوب موجود مدیریت پسماندهای بیمارستانی و نحوه عملکرد کارکنان بیمارستان ها در سطوح مختلف،نیازمند برنامهریزی بهتر جهت مدیریت جامع پسماندهای بیمارستانی و دفع صحیح آنها به منظور توسعه پایدار ،حفظ بهداشت،سلامت عمومی و حفظ محیط زیست می باشد.آموزش کارکنان به همراه پایش و بهبود عملکرد آنها یکی از مهمترین عوامل در موفقیت اجرای طرح مدیریت پسماندهای بیمارستانی می باشد.

---

زمینه و هدف: بهره‌وری و کاهش هزینه‌های بیمارستانی، مستلزم روشی جهت ارزیابی عملکرد می‌باشد و نمودار پابن‌لاسو به عنوان ابزاری برای ارزیابی عملکرد شناخته شده است. هدف پژوهش حاضر ارزیابی و مقایسه عملکرد بیمارستانهای استان کرمان با استفاده از این نمودار بود. مواد و روش‌ها: پژوهش توصیفی و مقطعی حاضر در سالهای ۸۹- ۸۷ انجام گرفت. تمامی بیمارستانهای استان کرمان در سه گروه بیمارستانهای دولتی، تأمین اجتماعی و خصوصی به روش سرشماری انتخاب گردیدند. بعد از جمع‌آوری داده‌های خام از واحد آمار دانشگاه و ورود به نرم افزار SPSS ۱۸,۰ و محاسبه سه شاخص ضریب اشغال تخت، گردش تخت و میانگین مدت اقامت، عملکرد بیمارستانها با ترسیم نمودار پابن‌لاسو، تحلیل گردید. نتایج: در دو سال اول مطالعه از ۲۳ بیمارستان به ترتیب، هفت و هشت بیمارستان و در سال سوم از ۲۲ بیمارستان، نه بیمارستان در ناحیه سوم (بهره‌وری مطلوب) قرار گرفتند. در بین کل بیمارستان‌ها، با توجه به تعداد و نوع مالکیت، در سال ۸۷ بیمارستانهای تأمین اجتماعی عملکرد مطلوبتری داشتند. بعلاوه در سالهای ۸۸ و ۸۹ بیمارستانهای دولتی جایگاه عملکردی بهتری نسبت به دو گروه بیمارستان دیگر داشتند. نتیجه‌گیری: بیمارستان‌های دولتی از وضعیت بهتری برخوردار بود. اگرچه عملکرد بیمارستانهای مورد مطالعه صرف‌نظر از نوع مالکیت، روند رو‌ به رشدی داشت، اما تنها قریب به یک سوم بیمارستانهای مورد مطالعه عملکرد مطلوبی داشتند، که می‌تواند به دلیل جهت‌گیری تغییر خدمات درمانی بستری به سرپایی باشد. در برنامه‌ریزی برای توسعه آتی تخت‌های بستری و تنوع خدمات درمانی مبتنی بر نیاز استان، توجه به نوع مالکیت و بررسی همزمان روند گذشته سه شاخص مورد مطالعه ضروری می‌باشد.

---

زمینه و هدف: عملکرد بخش اورژانس بیمارستان می‌تواند در قالب معیارهای کلیدی عملکردی به صورت کمی و کیفی بررسی شود. معیارهایی مانند طول مدت اقامت بیمار، زمان‌های انتظار، درصد بیماران تعیین تکلیف شده در زمان مشخص و مانند اینها، از معیارهای کمی مورد توجه هستند. هدف اصلی این پژوهش بررسی عملکرد اورژانس از منظر این معیارها و تعریف سناریوهایی برای بهبود در عملکرد بخش با استفاده از شبیه‌سازی است. مواد و روش‌‌ها: برای مدل‌سازی فرایندهای جریان بیمار از روش شبیه‌سازی گسسته پیشامد و برای اجرای شبیه‏سازی از نرم‌افزار آرنا استفاده گردید. داده‌های مورد نیاز با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی گردآوری و زمان‌های انتظار بیماران، مدت اقامت بیماران بستری و درصد بیمارانی که زیر ۶ ساعت تعیین تکلیف می‌شوند، همچنین میزان استفاده از منابع به عنوان معیارهای عملکردی تعریف شدند. یافته‌ها: نتایج شبیه سازی نشان می‏دهد که بیش از ۷۰ درصد بیماران بستری شده در اورژانس بیش از ۶ ساعت بستری می‌شوند. همچنین، اجرای سناریوهای شبیه‌سازی نشان داد سناریوی چهارم بیشترین بهبود را در زمان انتظار برای بستری شدن (۸۵ درصد)، کل زمان‌های انتظار تا قبل از بستری (۶۳ درصد) و همچنین درصد استفاده از تخت‌های بستری (۱۵ درصد) نشان می‌دهد. نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که سناریوی ۴ در نقطه اصلی گلوگاه فرایند بیشترین بهبود‌ها را ایجاد می کند. در این سناریو برای کاهش زمان انتظار بیماران برای بستری و همچنین کاستن درصد بالای اشغال تخت بخش اورژانس، ۳ تخت بستری و ۱ پرستار اضافه گردید.

---

زمینه: در کشورهای مختلف روش‌ها و ابزارهای متنوعی جهت ارتقاء کیفیت مراقبت‌های سلامت تا به امروز بکار گرفته شده‌اند. از میان این روش‌ها، حاکمیت بالینی برای نخستین بار توسط NHS انگلیس به عنوان استراتژی ارائه از سوی دولت و به منظور ارتقاء کیفیت مراقبت‌های بالینی در سال ۱۹۹۸ مطرح شد. حاکمیت بالینی به طور همزمان روی مسئولیت‌پذیری جهت حفظ سطح مراقبت‌های کنونی و نیز ارتقاء وضعیت کیفی مراقبت‌های آتی تاکید‌ دارد. مواد و روش‌ها: هدف از انجام این پژوهش، بررسی رابطه بین حاکمیت بالینی و عملکرد سازمانی بیمارستان‌های اردبیل می‌باشد که با استفاده روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه در بین ۶۰۰ نفر از بیماران، کارکنان، پزشکان و مدیران بیمارستان‌های اردبیل به روش نمونه‌گیری تصادفی ترکیبی انجام گرفته است. جهت بررسی فرضیه‌های تحقیق از آزمون همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون استفاده گردید. یافته‌ها: با توجه به نتایج تحلیل‌ داده‌ها، بین حاکمیت بالینی و عملکرد سازمانی رابطه معنی‌داری وجود دارد. از سوی دیگر، طبق نتایج جدول مقدار سطح معناداری F مشاهده شده برای مولفه‌های تحقیق سطح اطمینان ۹۹/۰ است، بنابراین می‌توان گفت که نتایج آزمون تحلیل واریانس استفاده از مدل خطی رگرسیون را مجاز می‌داند. همچنین با توجه به ضرایب تعیین همه مولفه‌های حاکمیت بالینی بر عملکرد تأثیر مثبت و معناداری دارد. در بین مولفه‌های حاکمیت بالینی، مولفه ممیزی بالینی با مقدار ۱۶۳/۰ کمترین تأثیر و مولفه مدیریت نیروی انسانی با مقدار ۹۰۸/۰ بیشترین تأثیر را بر عمکرد بیمارستان دارد. نتیجه: با توجه به نتایج به دست آمده از تحقیق، مشارکت دادن بیماران در امور درمان، استفاده از اطلاعات و تجارب همراهان بیماران برای ارایه خدمات بیشتر به بیماران، تخصیص اعتبار ویژه برای بحث آموزش کارکنان و استفاده از تخصص کارکنان نخبه و باتجربه در حوزه آموش کارکنان امری ضروری محسوب می‌گردد.

---

زمینه و هدف: یکی از ابزار های بی نظیر و جدید به منظور بقای سازمان ها در میان رقبای خویش، داشتن دانش فراگیر از همه عوامل محیطی مؤثر بر سازمان یعنی هوش سازمانی است که با سنجش آن، توانایی ها و ضعف های سازمان شناسایی می شود و می تواند عملکرد سازمان را متأثر سازد و از این طریق به سازمان در اندازگیری و تعیین میزان پیشرفت در تحقق اهدافش کمک کند. روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی تحلیلی و از نوع همبستگی بود. جهت انجام این پژوهش ۳۷۵ نفر از کارکنان ۱۲ بیمارستان عمومی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مشهد به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه استاندار هوش سازمانی آلبرخت و چک لیست شاخص های عملکردی بیمارستان ها، تعیین شده از سوی وزارت بهداشت بود. برای تعیین نمره هوش سازمانی از مقیاس پنج درجه ای لیکرت استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون های آماری توصیفی تحلیلی و ضریب همبستگی پیرسون در سطح معنی داری ۰۵/۰ و در نرم افزار Spss نسخه ۱۶ تحلیل گردید. یافته ها: بین هوش سازمانی بیمارستان ها و کلیه شاخص های عملکردی منتخب به جز ضریب اشغال تخت و درصد اعمال جراحی به تخت عمل، همبستگی مثبت و رابطه آماری معنی دار وجود داشت (۰۵/۰ > P) و هوش سازمانی بیشترین همبستگی را با شاخص های فاصله چرخش عملکرد تخت (r=۰/۷۳۹) و میانگین طول اقامت بیمار (r=۰/۶۹۱) داشت. نتیجه گیری: توجه و برنامه ریزی در راستای تقویت و افزایش هوش سازمانی می تواند در بهبود عملکرد بیمارستان ها نقش مؤثری داشته باشد.

---

زمینه و هدف:پسماندهای مراکز بهداشتی-درمانی به لحاظ نقش عمده آنها در گسترش انواع بیماری و همچنین آلودگی محیط دارای اهمیت ویژه ای هستند. لذا توجه به عملکرد دستگاه های بیخطرساز پسماندهای بیمارستانی حائزاهمیت است.هدف از انجام این مطالعه تعیین عملکرد دستگاههای غیرسوز بیخطرساز پسماند در بیمارستانهای آموزشی شهر کرمان و بیمارستانهای شهر سیرجان می باشد.

مواد و روش ها: مطالعه تجربی و در فاصله زمانی فروردین لغایت شهریور سال ۱۳۹۲ در مرکز تحقیقات مهندسی بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی کرمان انجام شد. عملکرد دستگاه ها از نظر فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی بررسی شد. بررسی عملکرد مکانیکی با مشاهده و ثبت شاخص های مکانیکی توسط ترمومترها و ثبات های دستگاه انجام شد. بمنظور بررسی عملکرد شیمیایی از نوار اندیکاتور و عملکرد بیولوژیک از نوار اندیکاتور بیولوژیک استفاده شد. داده ها با استفاده از آمار توصیفی تجزیه و تحلیل شد.

نتایج: در بین بیمارستانهای مورد بررسی، %۳/۹۶ از دستگاههای بیخطرساز پسماند، دارای عملکرد مطلوبی از نظر مکانیکی، %۳/۸۵ از دستگاهها دارای عملکرد مطلوبی از نظر شیمیایی و %۸۴ از دستگاهها دارای عملکرد مطلوبی از نظر بیولوژیکی بودند.

نتیجه گیری: با توجه به اینکه دستگاه های غیرسوز بیخطرساز پسماند در بیمارستانهای مذکور قادر به بیخطرسازی کامل پسماندها از نظر شیمیایی و بیولوژیکی نیستند و اگرچه از نظر مکانیکی، دما و زمان مورد نیاز برای فرآیند تأمین می شود ولی تنها این معیار نمی تواند دلیلی بر بیخطر بودن پسماندها باشد لذا عملکرد دستگاه ها در بیمارستان های مذکور ضعیف ارزیابی می شود

---

زمینه و هدف: پرداخت مبتنی بر عملکرد، مدل پرداختی است که سعی بر پاداش دادن به ابعاد اندازه­گیری شده عملکرد دارد و ارائه کنندگان خدمات سلامت را در جهت دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده توسط انگیزاننده­های مالی تشویق می­کند. هدف مطالعه حاضر بررسی تأثیر پرداخت مبتنی بر عملکرد بر کارایی واحد آزمایشگاه مرکز آموزشی درمانی امام رضا (ع) تبریز در سال ۹۲ می­باشد.

مواد و روشها: مطالعه حاضر از نوع مطالعات مداخله­ای و قبل و بعد می­باشد. به منظور در نظر گرفتن هر نوع تغییرات شاخص­های کارایی از ابتدای سال ۹۲ تا پایان سال ۹۲ سنجش و مقایسه گردیدند. داده ها با بررسی اسناد آزمایشگاه و حسابداری مرکز به صورت دستی جمع آوری شدند و برای مقایسه کارایی قبل و بعد از مداخله از آمار توصیفی استفاده گردید.

نتایج: مقایسه داده­های حاصل از پرسشنامه­های قبل و بعد از مداخله نشان می­دهند. هزینه های بعد از مداخله آزمایشگاه تفاوت معنی داری نسبت به قبل نداشتند ولی درآمد آزمایشگاه اندکی بیشتر از قبل شده بود (از ۱۴۳۶۴ ریال به ۱۶۸۷۴ ریال افزایش یافته بود). خطاهای آزمایشگاهی نیز نسبت به قبل از مداخله افزایش یافته بود (از صفر به ۱۷ مورد).

نتیجه گیری: با توجه به یافته های مطالعه می­توان نتیجه گرفت که این نوع پرداخت تشویقی می­تواند با تعیین اهداف از پیش تعیین شده و در نظر گرفتن امتیاز منفی برای بروز خطاهای آزمایشگاهی برای پرسنل، در تمام سطوح ارائه خدمت، از جمله مراکز ارائه دهنده مراقبت­های بهداشتی اولیه، داروخانه­ها، مراکز ارائه دهنده خدمات تشخیصی و کل بیمارستان نیز به کار گرفته شود.

---

زمینه و هدف: بیمارستان‌ یکی از نهادهای مهم در نظام نوین درمانی می‌باشد و پاسخگویی نیز از مهمترین عملکردهای سازمانی است. پاسخگویی یک نیروی پیش‌برنده است که بر عوامل اصلی فشار وارد می‌آورد تا در برابر عملکرد خود مسئول باشند. این مطالعه با هدف بررسی نظام پاسخگویی عملکرد بیمارستان‌ها انجام گرفت.

مواد و روش‌ها: این مطالعه‌ توصیفی-تحلیلی بصورت مقطعی در سال ۱۳۹۲ در ۱۲ بیمارستان آموزشی درمانی دانشگاه علوم‌ پزشکی تهران انجام گرفت. داده‌ها بوسیله‌ی چک ‌لیست پاسخگویی عملکرد جمع‌آوری شد. داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی و بوسیله‌ی نرم افزار ۱۹ SPSS تحلیل شد.

نتایج: به طور کلی وضعیت پاسخگویی عملکرد بیمارستان‌ها دارای میانگین ۵۰/۱(از ۲ نمره) و در وضعیت "خوب" (متوسط به بالا) قرار داشت. بُعد برنامه‌ریزی استراتژیک بیشترین میانگین (۲۱/۰±۸۵/۱) و بُعد مشارکت ذی‌نفعان کمترین میانگین(۴۶/۰±۱۲/۱) رابه خود اختصاص دادند. بین همه‌ی متغیرها(بجز محرک‌ها) با پاسخگویی عملکرد همبستگی مثبت و معنی‌دار وجود داشت.

نتیجه‌گیری: ضعف در هر قسمتی از عملکرد می‌تواند دیگر قسمت‌ها را تحت تأثیر قرار دهد و بر عملکرد کل بیمارستان تأثیر منفی داشته باشد. با توجه به وضعیت کنونی پاسخگویی عملکرد بیمارستان‌ها و اهمیت آن، تقویت ابعاد دارای نقاط ضعف و رسیدگی به نواقص پاسخگویی عملکرد باید در اولویت کاری مدیران قرار گیرد.