فصلنامه

---

این مطالعه به منظور تعیین فرآیند پذیرش و ترخیص در بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم پزشکی همدان در سال 1380 انجام گرفته است. روش پژوهش: پژوهش با استفاده از روش توصیفی، تحقیقی، و به صورت مقطعی انجام پذیرفته است. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامهها و چکلیستهایی است که بر اساس استانداردهای موجود در زمینه پذیرش بیماران تهیه و تنظیم شده است. زمان سنجی هر یک از فرآیندهای پذیرش سرپایی بستری و ترخیص کلیه بیماران در مدت دو روز کاری در هر یک از بیمارستانهای مذکور مورد مطالعه قرار گرفته است. یافتههای پژوهش: یافتههای حاصل از پژوهش نشان داد که وضعیت تسهیلات فیزیکی و فضا، پرسنل، روشهای انجام کار و خط مشیها و تجهیزات واحدهای پذیرش سرپایی بستری و ترخیص در بیمارستانهای مذکور، مطلوب نبوده است. فرآیندهای پذیرش سرپایی، بستری و ترخیص در بیمارستانهای مختلف با هم متفاوت بودهاند. واحدهای موثر در فرآیند پذیرش سرپایی درمانگاه، پذیرش بستری و ترخیص دارای تمرکز مکانب نبودهاند. واحدهای موثر در فرآیند پذیرش اورژانس از تمرکز مکانی برخوردار بودهاند. برآورد زمان انتظار بیماران برای پذیرش سرپایی درمانگاه، پذیرش بستری و ترخیص نشان داد که بیماران به طور متوسط 6/22 دقیقه جهت پذیرش سرپایی درمانگاه (6/03 = SD )، 67/28 دقیقه جهت پذیرش بستری (54/96 =SD) و 6/95 ساعت جهت ترخیص (12/57 = SD) در انتظار می مانند. نتیجه: بالا بودن انحراف معیار زمان انتظارهای مذکور نشان می دهد که میزان بروز تغییرات در زمان انتظار بسیار زیاد است به همین دلیل پیشبینی این زمان عملاً برای بیماران غیر ممکن است، به علاوه وجود علل خاص و علل عام منجر به افزایش زمان انتظار بیماران می گردید. به همین دلیل پیشنهاد می شود قسمتهایی از فرآیند که به طور مشخص در افزایش زمان انتظار بیماران موثر است، بهبود یابد و نیز در زمینه رفع علل خاص که دارای اثر منفی در انتظار بیمار می باشند نیز اقدامات اصلاحی انجام گیرد.

---

زمینه و هدف : درتعامل سازنده با بیماران ، هوش هیجانی و باورهای خود کارآمد پرستاران ، جایگاه ارزنده ای دارد . پرستارانی که از هوش هیجانی بالاتر و خود کارآمدی بیشتر برخوردارند می توانند با جلب نظر بیماران و همراهانشان ، به همکاری و تداوم درمان کمک کرده ، رضایت مندی از فرآیند درمان را درآنها ارتقاء بخشند .

مواد و روش ها : دریک پژوهش با رویکرد توصیفی- مقطعی ، برای بررسی رابطه بین هوش هیجانی ، باورهای خود کارآمد پرستاران با رضایتمندی بیماران از فرآیند درمان  ، 45 پرستار زن شاغل دربخش اورژانس بیمارستانهای دولتی و خصوصی شهر رشت ، پرسشنامه های هوش هیجانی و خودکارآمدی را تکمیل کردند، برای اندازه گیری میزان رضایت مندی بیماران مراجعه کننده به اورژانس نیز از 45 بیمار خواسته شد تا پرسشنامه رضایت مندی از فرآیند درمان را تکمیل کنند . داده های بدست آمده با آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت .

یافته ها: نتایج نشان داد که بین هوش هیجانی و خود کارآمدی پرستاران و رضایتمندی بیماران از فرآیند درمان رابطه معنی دار وجود دارد (01/0P< ) . تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که متغیرهوش هیجانی توانسته است رضایتمندی بیماران را پیش بینی کند (01/0P<). در عین حال خود کارآمدی نتوانست رضایتمندی بیماران را پیش بینی کند.

نتیجه گیری : با توجه به منافع فردی و اجتماعی رضایتمندی بیماران از فرآیند درمان ، با ارائه آموزشهای مناسب درجهت ارتقاء هوش هیجانی و خود کارآمدی پرستاران بخش اورژانس ، باید فرهنگ ارتباط مناسب بین پرستاران و بیماران را ارتقاء داد .

---

زمینه و هدف: هدف از مدیریت خطاهای بالینی، ارتقاء کیفیت مراقبت سازمان های بهداشتی و درمانی و اطمینان از ایمنی بیماران می باشد. به این منظور، این مطالعه به شناسایی و ارزیابی حالات خطای ممکن در بخش مراقبت های ویژه (ICU) یکی از بیمارستان های تهران با رویکرد تحلیل حالات و اثرات خطا (FMEA) با هدف کاهش وقوع خطرات می پردازد.

مواد و روش ها: پژوهش حاضر مطالعه ای توصیفی است که داده های آن به صورت کیفی و از طریق مشاهده مستقیم، بررسی سوابق و اسناد و بحث گروهی متمرکز (FGD) با صاحبان فرآیند در بخش مراقبت های ویژه  یکی از بیمارستان های غیردولتی تهران در سال 93 گردآوری شد. تحلیل داده ها مطابق با روش FMEA، بر اساس عدد اولویت ریسک (RPN) به صورت کمی انجام شد.

نتایج: طبق روش FMEA، 378 حالت خطای ممکن در 180 فعالیت بخش مراقبت های ویژه، شناسایی و ارزیابی گردید. سپس با تعیین قابلیت اطمینان 90%، مجموعاً 18 حالت خطا با  100RPN≥ به عنوان خطاهای با ریسک غیرقابل قبول شناسایی و تحلیل شد.

نتیجه گیری: شناسایی 18 خطا با ریسک غیرقابل قبول از بین 378 حالت خطاهای شناسایی شده، علت یابی آنها و ارائه اقدامات اصلاحی، همگی حاکی از قابلیت بالای روش FMEA در شناسایی، ارزیابی، الویت بندی و تحلیل خطاهای ممکن  در بخش حساس و پیچیده ای نظیر بخش مراقبت های ویژه در بیمارستان می باشد.

---

زمینه و هدف:افزایش تقاضا برای خدمات سلامتی و نیز افزایش هزینه های مرتبط، موجب تلاش بیمارستان ها برای ارتقاء و سازماندهی فرآیندها شده است.هدف از انجام این پژوهش تعیین فرآیند بستری و ترخیص بیمار بر اساس رویکرد کایزن و ارزیابی تصمیم گیری بر اساس معیار های چندگانه (MCDM) در بخش داخلی یک بیمارستان بود.

مواد و روش ها:دراین مطالعه توصیفی–تحلیلی،ده نفر از مدیران پرسشنامه های مربوط به کیفیت فرآیندهای بستری و ترخیص را تکمیل نموده و به سه سوال باز در مورد روش های پیشنهادی بر اساس اصول کایزن پاسخ دادند. سپس میزان رضایتمندی 100 بیمار، با استفاده از پرسشنامه (پایایی93/0=α)،موردسنجش قرارگرفت. در مرحله سوم، پس از بررسی راه حل های پیشنهادی با روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی AHP، مدیران راه حل ها را با توجه به شاخص های هزینه، زمان و اثربخشی اولویت دهی نمودند.

نتایج:نتایج نشان داد که میانگین نمره فرآیند بستری از دیدگاه مدیران 52/88 و فرآیند ترخیص 33/90 (از 100) بود که نشان دهنده میزان مطابقت بالا با رویکرد کایزن بود. همچنین میانگین رضایت بیماران از بستری 75/76 (از 100) واز ترخیص 6/78 بود که نشاندهنده رضایت مناسبی است. نتایج روش MCDM و AHP نشان داد که از دیدگاه مدیران شاخص اثربخشی به عنوان مهمترین و سپس زمان و هزینه  اولویت های بعدی برای اجرای راه حل های پیشنهادی هستند.

نتیجه گیری:این مطالعه نشان داد فرآیندهای بستری و ترخیص در بخش داخلی بیمارستان مورد پژوهش، اگرچه از وضعیت نسبتا مطلوبی برخوردار بودند اما همچنان لازم است برای بهبود فرآیندهای بستری و ترخیص،بهترین راه حل ها از نظر اثربخشی، زمان و هزینه  اتخاذ و اجرا شوند تا رضایت کامل بیماران را به همراه داشته باشند.

---

زمینه و هدف: طول مدت اقامت یکی از مهمترین و کاربردی ترین شاخص­های بیمارستانی است که امروزه به طور گسترده­ای در تحلیل عملکرد بیمارستانها بکار گرفته می شود. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر طول مدت اقامت بیمار انجام گرفت.
مواد و روش ها: پژوهش حاضر توصیفی تحلیلی بود که در سال 1393 انجام شد. جامعه­ی پژوهش شامل 40 نفر از مدیران پرستاری و سوپروایزرهای 13 بیمارستان منتخب آموزشی با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار  گرد آوری داده ها پرسشنامه­ی مقایسات زوجی بود که روایی آن با نظر کارشناسان و اساتید و با استفاده از تکنیک لاوشه و پایایی آن بر اساس نرخ ناسازگاری 01/0 مورد تأیید قرار گرفت. تحلیل داده ها نیز به کمک نرم افزار  Expert Choice11 انجام گرفت.
نتایج: نتایج نشان داد به طور کلی در بیمارستان‌های مورد مطالعه، عامل «روش های تشخیص، معالجه و مراقبت (کارایی درمان)» با میانگین 214/0 بالاترین اولویت و «پذیرش و ترخیص در روزهای پایانی هفته و ایام تعطیل» با میانگین 036/0 پایین ترین اولویت را نسبت به سایر عوامل اثرگذار بر طول مدت اقامت بیمار کسب کرده اند.
نتیجه گیری: کارایی درمانهای ارائه شده و استفاده از امکانات و روش­های مناسب  تشخیصی و درمانی و همچنین عوامل مرتبط با نیروی انسانی بیمارستانها، هم از نظر کمی و هم از بعد کیفی بر طول اقامت بیماران تاثیرگذار بودند و نیازمند برنامه ریزی و توجه بیشتر توسط مسؤولین بیمارستانها میباشند.

---

زمینه و هدف: اورژانس هوایی با توجه به‌سرعت بالا، دسترسی به مناطق صعب‌العبور، امکان جابجایی بیماران بیشتر، ارائه کیفیت درمان بالاتر به بیمار در حال­ حمل و همچنین دسترسی به بیمارستان بدون مشکلاتی همچون ترافیک و تصادفات ناگهانی، یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین انواع اورژانس­ها در بخش بهداشت و درمان به شمار می­رود. بنابراین مکان­یابی صحیح با توجه به اصول علمی کارایی اورژانس­های هوایی را می­افزاید.
 مواد و روش­ها: پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر به منزله پژوهش کاربردی در استان سیستان و بلوچستان در بازه زمانی سال 1395 انجام شد. در ابتدا، شاخص­های تاثیرگذار در مکان­یابی آمبولانس­ها شناسایی شدند. سپس با بهره­گیری از رویکرد تحلیل تصمیم­گیری چندمعیاری و به کارگیری مدل فرآیند تحلیل شبکه­ای فازی در کنار تکنیک دیمتل فازی و تلفیق با سیستم اطلاعات جغرافیایی مکان­یابی انجام شد.
نتایج: معیارهای انتخاب بهترین نقاط استقرار آمبولانس­های هوایی در استان سیستان و بلوچستان، نزدیکی به راه­­های مواصلاتی، شیب مناسب منطقه، نزدیکی به مراکز پرجمعیت، نزدیکی به معابر پرخطر و فاصله مناسب از مراکز خدمات فوریت­های پزشکی در نظر گرفته شده­اند. وزن­های خروجی تکنیک به کارگرفته شده برای اثر­دادن در نرم­افزار GIS، به ترتیب به ترتیب 244/0، 083/0، 435/0، 182/0 و 057/0 محاسبه شدند.
نتیجه­ گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که تعداد و سطح پوشش پایگاه­های آمبولانس­ هوایی در شهرها و جاده­های استان سیستان و بلوچستان مناسب نیستند. لذا نقشه حاصل از تلفیق فازی لایه­ های اطلاعاتی عوامل موثر شناسایی شده نشان می­دهد که محدوده شهرهای زابل و ایرانشهر بهترین وضعیت معیارهای انتخابی را جهت تاسیس پایگاه­های اورژانس هوایی در سطح استان سیستان و بلوچستان دارند

---

زمینه و هدف: بدلیل وجود اقلام با ارزش و گرانقیمت در انبارهای بیمارستانها، مدیریت علمی انبار و ارزشیابی مداوم آنها نقش مهمی در حفظ و بهبود عملکرد آنها و عملکرد بخشهای بیمارستانی دارد. مطالعه حاضر با هدف ارزشیابی عملکرد انبارهای مرکزی بیمارستانهای تابعه دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد.
مواد و روش ها : برای انجام این مطالعه مقطعی، چک لیستی طراحی و اعتبارسنجی گردید که با استفاده از آن، وضعیت 39 انبار مرکزی واقع در 14 بیمارستان از ابعاد ساختاری، فرآیندی و پیامدی مورد ارزیابی قرار گرفت. با استفاده از آنالیزهای توصیفی وضعیت عملکرد انبارها ارزیابی شد و از آزمونهای همبستگی برای بررسی ارتباط بین نمره ارزشیابی عملکرد انبارها و ویژگی های انبارها و انبارداران استفاده شد.
نتایج: وضعیت انبارهای بیمارستانها بطور کلی در حد قابل قبولی قرار داشت. با این حال نواقص و مشکلاتی بخصوص از ابعاد ساختاری و سپس فرآیندی مشاهده شد که نیاز به توجه و رسیدگی فوری داشت. همچنین نتایج مطالعه نشان داد که بین عملکرد انبارها با تعداد تخت های مصوب بیمارستان، مساحت انبار و تعداد کارکنان انبارها همبستگی مثبت و معناداری وجود داشت (p<0/05).
نتیجه گیری: با وجود شرایط نسبتا مطلوب انبارها، بعضی از آیتم ها، بخصوص در بعد ساختاری و سپس بعد فرآیندی در وضعیت نامناسبی قرار داشتند و به دلیل اهمیت ویژه آنها نیازمند رسیدگی سریع می باشند. همچنین از آنجا که بیمارستانهای با تخت بیشتر که دارای انبارهای بزرگتر و کارکنان بیشتری در انبارها بودند، نمرات بالاتری در ارزشیابی کسب کردند، انبارهایی که چنین شرایطی نداشند باید در اولویت توجه و رسیدگی قرار گیرند.