فصلنامه

---

---

زمینه و هدف: مدیر خواه برای سود یا بهره وری بیشتر سازمان تلاش کند یا کارآمدی و عملکرد بهتر کارکنان،‌ باید پیوسته مراقب انگیزش و شایستگی افراد و گروههای کاری باشد. به تعبیری نیمی از وظیفه مدیر جستجوی همیشگی راههای افزایش سطح شایستگی کارکنان است. یکی از مسائل معمول درفراگرد مدیریت این است که بسیاری از مدیران در تعیین نقاط قوت کارکنان توانایی دارند ولی در کمک به علت یابی ضعفها به همان میزان اثربخش نیستند. به عبارت دیگر،‌ بسیاری از مدیران در شناسایی مسأله قوی هستند ولی در تشخیص علت یا تحلیل آن ضعیفند. مدل achieve مدلی است که توسط هرسی و بلانچارد ارایه شده و 7 عامل را بر عملکرد نیروی انسانی مؤثر دانسته است که به منظور کمک به مدیران در تعیین علت وجود مشکلات عملکرد و به وجود آمدن استراتژیهای تغییر به منظور حل این مشکلات طرح ریزی گردیده است.
مواد و روشها: پژوهش حاضر با عنوان بررسی عوامل موثر بر عملکرد کارکنان از دیدگاه مدیران بیمارستان های آموزشی شهر اصفهان صورت توصیفی -تحلیلی ومقطعی انجام شده است جامعه مورد پژوهش کلیه مدیران (اداری -پرستاری و ارشد) بیمارستان بوده که به روش سر شماری صورت گرفته است. .ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه های محقق ساخته بر اساس مدلACHIEVE میباشد . که اعتبار و روایی آن مورد تایید قرار گرفته است .این پرسشنامه به سبک لیکرت طراحی شده است که برای تجزیه و تحلیل داده از آمار توصیفی و تحلیلی استفاده شده است.
یافته ها: نمره کل عامل توانایی برابر با 2/12+5/87 ، عامل شناخت برابر با 8/14+3/82 ، عامل حمایت برابر با 7/15+6/82 عامل انگیزش برابر با 4/15+4/81 ، عامل ارزیابی برابر با 6/15+2/77 ، عامل اعتبار برابر 3/17+7/82 ، و عامل محیط برابر با 8/12+2/85 .که کلیه عوامل فوق الذکر در بهبود عملکرد موثر بو ده اند
نتیجه گیری: امروزه معضل اصلی سازمانهای بهداشتی و درمانی نداشتن کارایی و اثربخشی کافی است از طرفی محور اصلی افزایش کارایی و اثربخشی در هر سازمانی نیروی انسانی آن است در واقع بهبود عملکرد نیروی انسانی مهمترین قدم در راه اصلاح عملکرد هر سازمانی است

---

زمینه و هدف: ارائه خدمات مطلوب درمانی، مستلزم آگاهی مدیران و برنامه ریزان از عملکرد بیمارستان ها بر مبنای شاخص های مرتبط می باشد. مدل پابون لاسو (Pabon Lasso) ضمن ترکیب شاخص های مهم کارایی بیمارستانی، امکان ارزیابی و مقایسه آنها را با هم فراهم نموده و در تصمیم سازی برای بهبود کارایی بیمارستان ها نقش بسزایی را ایفا می نماید. هدف اصلی این مقاله، ارزیابی عملکرد بیمارستان های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در سال 1388 بر اساس مدل پابون لاسو است.
مواد و روش ها: پژوهش توصیفی حاضر، عملکرد بیمارستان های تابعه دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز را از طریق محاسبه شاخص های مرتبط با کارایی بر مبنای اطلاعات سال 1388 معاونت درمان دانشگاه بررسی و مورد مقایسه قرار داده است. جامعه آماری این پژوهش شامل 26 بیمارستان است که با مجموع 3824 تخت فعال در سطح استان خوزستان فعالیت می کنند.
نتایج: از مجموع بیمارستان های مورد مطالعه، با توجه ترکیب شاخص های کارایی، 2 بیمارستان در منطقه یک، 7 بیمارستان در منطقه دو، 10 بیمارستان در منطقه سه و 7 بیمارستان در منطقه چهار مدل مذکور قرار گرفته اند. در سال 1388، میانگین وزنی ضریب اشغال تخت در بیمارستان های تابعه دانشگاه 13/65 درصد، متوسط اقامت بیمار 57/3 روز و چرخش اشغال تخت 3/79 بار محاسبه گردید.
نتیجه گیری: یافته های این مطالعه حاکی از بهره برداری نسبتا مطلوب از تخت در بیمارستان های تابعه دانشگاه بوده و همچنین نشان دهنده جایگاه هر کدام از بیمارستان ها از نظر کارایی در قالب مدل مذکور است تا از این طریق مدیران بیمارستانی ضمن اطلاع از وضعیت و موقعیت خود در میان سایر بیمارستان ها، برای حفظ و ارتقاء عملکرد خود چاره اندیشی نمایند

---

زمینه و هدف: آمادگی بیمارستان ها در مقابل بحران از عوامل متعدد نشات می گیرد که در این میان می توان به وضعیت " محیط داخلی " آنها اشاره نمود. مواد و روش ها: بررسی رابطه بین وضعیت محیط داخلی بیمارستان ها با میزان آمادگی آنها در برابر بحران این پژوهش یک مطالعه همبستگی ، کاربردی و مقطعی است که سال 1387 در 12بیمارستان دانشگاه علوم پزشکی کردستان انجام شد. جهت سنجش وضعیت محیط داخلی و میزان آمادگی بیمارستان‌ها در برابر بحران به ترتیب از پرسشنامه استاندارد جهانی وایزبورد و چک لیست آمادگی بیمارستان ها در برابر بحران استفاده شد. تحلیل داده ها نیز با استفاده آمار توصیفی و تحلیلی انجام گرفت. نتایج: در کلِ بیمارستان هایِ مورد مطالعه 74 درصد تغییرات مربوط به آمادگی بیمارستان ها در برابر بحران با تغییرات محیط داخلی آنها قابل توجیه است. در این میان بین میزان آمادگی و ساختار سازمانی بیمارستان ها قوی ترین رابطه و بین میزان آمادگی و نگرش کارکنان به تغییر ضعیف ترین رابطه وجود دارد. نتیجه‌گیری: بیمارستانها به منظور افزایش آمادگی در برابر بحران می بایست اقدام به تحلیل محیط داخلی خود نمایند. در این میان توجه به ابعاد مختلف محیط داخلی ، بازنگری اهداف ، افزایش کار تیمی ، مشارکت پرسنل در تصمیم گیری ،‌ارائه پاداش های مبتنی بر عملکرد، تشکیل کمیته ارتباطات،‌بهبود سبک های رهبری ، آموزشی مدیران و رهبران سازمان و افزایش هماهنگی های درون بخشی و برون بخشی می تواند مؤثر باشد.

---

زمینه و هدف: منطقه 3 شهر زاهدان جزء محروم‌ترین مناطق استان و کشور می‌باشد. هدف این پژوهش، ارزیابی نحوه توزیع مراکز بهداشتی درمانی (بیمارستان) و مشخص کردن نواحی محروم از این خدمات در منطقه 3 شهر زاهدان با توجه به استانداردها و ضوابط مکان یابی بیمارستان بود. مواد و روش‌ها: برای دستیابی به نتایج دقیق با امکانات سامانه‌ GIS داده های مکانی از روی نقشه های رقومی و خطی تهیه و داده های توصیفی با استفاده از آمار و مشاهده میدانی گردآوری گردید و به پایگاه اطلاعاتی متصل شد . افزون بر آن از مدل AHP برای تعیین اولویت‌ها در مکان یابی بهینه فضاهای شهری به منظور احداث بیمارستان در این شهر اقدام شد. نتایج: منطقه مناسب که با هاشور ویژه خود از سایر نواحی تفکیک شده، برای برپایی یا استقرار کاربری‌های وابسته به مراکز بهداشتی درمانی برای ارائه خدمات در سطح محله‌ای در نظر گرفته شد. همچنین در منطقه کاملاً مناسب دو نقطه جدید برای استقرار بیمارستان پیشنهاد شد. محدوده های نامناسب و کاملا نامناسب نیز در نقشه پایانی برای منطقه 3 تعیین گردید. نتیجه‌گیری: یافته های حاصل از این تحلیل نشان می‌دهد که با توجه به سرانه های شهری، جمعیت و مبحث دسترسی نیاز کنونی شهر زاهدان به مراکز درمانی پیشنهاد ساخت دو مرکز بیمارستانی جدید است که در نقشه پایانی نمایه شده است. کلمات کلیدی: برنامه ریزی کاربری اراضی شهری، مکان‌یابی بیمارستان، مدل AHP، نرم افزار GIS، منطقه 3 شهر زاهدان

---

زمینه و هدف:این مطالعه تلاش دارد تا با استفاده از چارچوب پیمایش دنیسون،ابعاد و شاخص های فرهنگ سازمانی را در سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت مورد بررسی قرار داده و از این رهگذر با شناخت نقاط قوت و ضعف،راهکارهای عملی جهت بهبود وضعیت ارائه دهد. مواد و روش ها: مطالعه کاربردی حاضر از نوع توصیفی - تحلیلی بود که به صورت میدانی اجرا گردید.جامعه پژوهش شامل کلیه کارکنان شاغل در ستاد سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت بود که بر اساس لیست کارکنان و به روش تصادفی سیستماتیک 110 نفر انتخاب گردیدند. برای گردآوری اطلاعات از پیمایش فرهنگ سازمانیدنیسونبهره گرفته شد که به وسیله آن فرهنگ کلی سازمان و هر یک از ویژگی ها و شاخص های آن مورد سنجش قرار گرفته و نتایج با میانگین های جهانی مقایسه گردید. نتایج:امتیاز کلی فرهنگ سازمانی در وضعیت متوسطی(8/2) قرارداشت و امتیاز چهار ویژگی اصلی نیز در فاصله 6/2 - 9/2 در نوسان بود.در شاخص های دوازده گانه بیشترین امتیاز(1/3)متعلق به ارزشهای بنیادین و کمترین (2/2) مربوط به مشتری مداری و توسعه قابلیت ها(4/2) بود که به عنوان نقاط قابل بهبود در فرهنگ سازمان مورد مطالعه شناخته شد. نتیجه گیری: امتیازات فاصله قابل توجهی با میانگین های جهانی نشان می دهداما در مقایسه با مطالعات داخلی تفاوت چندانی ندارد. ضعف فرهنگ سازمانی در دو شاخص مشتری مداری و توسعه قابلیتها می تواند قابلیت تطابق این سازمان با تغییرات محیطی ، عملکرد مطلوب سازمان را تحت تاثیر قرار دهد.

---

زمینه و هدف: تصمیم­گیری در مورد تغییر تعداد تخت­های بیمارستان یکی از چالش­های پیش روی مدیران بیمارستان­ها است، زیرا با افزایش تعداد تخت­ها، هزینه جاری بیمارستان افزوده می‌شود و از طرف دیگر با کاهش تعداد تخت‌ها، جریان بیماران با اختلال مواجه می‌شود. از این رو هدف اصلی این تحقیق، کمینه­سازی هزینه­ها و بیشینه­سازی جریان بیماران در شبکه، با در نظر گرفتن محدودیت­های عملی بیمارستان است.

مواد و روش ها: گام­های اصلی مطالعه عبارت است از: شناسایی محدودیت­های موجود در تغییر ظرفیت هر بخش به کمک مصاحبه با مدیران و پرسنل بیمارستان، تحلیل و بررسی شبکه جریان بیمار قلبی در بیمارستان مدرس تهران، شبیه­سازی جریان فعلی، تعیین سناریو­های قابل اجرا و انتخاب بهترین سناریو­ها به کمک مدل سازی ریاضی با هدف کمینه­سازی هزینه و بیشینه­سازی جریان بیماران

نتایج: از میان تعداد زیادی سناریو موجود، با بررسی محدودیت­ها تعداد 31 سناریو قابل اجرا شناسایی و مورد تحلیل قرار گرفت. در نهایت، 8 سناریو برتر مشخص شد. نتایج نشان داد که به طور کلی کاهش تخت در سی­سی­یو و افزایش تخت در پست­سی­سی­یو می تواند با در نظر گرفتن محدودیت­های هزینه­ای، جریان بیماران را بهبود بخشد.

نتیجه گیری: رویکرد پیشنهادی می‌تواند یک راهنمای کلی برای برنامه­ریزی ظرفیت بیمارستان با در نظر گرفتن محدودیت­های عملی باشد. از آنجایی که برخی از مدیران سلامت، با ایجاد بخش پست‌سی‌سی‌یو  (Post Coronary Care Unit (Post CCU) مخالفت می­کنند. با این رویکرد می­توان وضعیت جریان بیماران را در شرایط وجود و عدم وجود این بخش با هم مقایسه نمود. 

---

زمینه وهدف: در دهه های اخیرصنعت توریست درمانی به علت مزایای فراوانی از قبیل حاشیه سود بالا ،اشتغال زایی و...مورد توجه بسیاری از کشورهای منطقه قرار گرفته است .یکی از مهمترین عوامل گسترش وتوسعه صنعت توریست درمانی کیفیت بالای خدمات مراکز درمانی کشورهای مقصد می باشد .لذا با توجه به اهمیت فراوان موضوع کیفیت خدمات مراکز ارائه کننده خدمات درمانی به بیماران خارجی این تحقیق به تعیین کیفیت خدمات مراکز توریستی درمانی شهر تهران می پردازد.

مواد و روشها: این تحقیق  از نظر  هدف کاربردی واز نظر ماهیت توصیفی پیمایشی بود. این مطالعه به بررسی کیفیت خدمات مراکز توریستی درمانی شهر تهران با نظر خواهی از تعداد 154 نفر توریست درمان خارجی بستری در 10 بیمارستان منتخب در بازه زمانی اسفندماه1392الی خردادماه1393ودر قالب مدل سرکوال پرداخت. با توجه به مشکلات ناشی از پیچیدگی وابهام در مفهوم سازی ونیز وزن دهی ابعاد  و شاخص ها در این پژوهش از  مفاهیم وروابط فازی وروش نمایش انتگرال میانگین موزون استفاده گردید.

نتایج: به جز شاخص پزشکان وکادر درمانی حرفه ای ومجرب در کلیه ابعاد وشاخص ها در سطح05/0>pشکاف منفی ونارضایتی در بین بیماران خارجی قابل مشاهده شد.

نتیجه گیری:با توجه به وضعیت تقریبا مطلوب شاخص های پزشکان وکادر درمانی حرفه ای ومجرب ،تجهیزات وتسهیلات پیشرفته پزشکی و هزینه پزشکی مناسب ومتناسب با خدمات به عنوان عوامل اساسی توسعه ورونق صنعت توریست درمانی افزایش سهم بازار ایران در صنعت  توریست درمانی منطقه دور از دسترس نمی باشد.

---

زمینه و هدف : مدل گرافیکی پابن لاسو روشی جهت تعیین کارایی و عملکرد بیمارستانها به عنوان مهمترین جزء  نظام سلامت در کشورهای در حال توسعه است. هدف این مطالعه، ارزیابی کارآیی بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم پزشکی قم با استفاده از مدل پابن لاسو و مقایسه شاخصهای کارآیی با استانداردهای کشوری بود.

مواد و روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی  بود که در طی سالهای 1390 الی 1392 در 5 بیمارستان  آموزشی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی قم انجام گردید. داده ها با استفاده از فرم های مصوب وزارت بهداشت جمع آوری و سه شاخص درصد اشغال تخت، دفعات چرخش تخت و میانگین طول مدت بستری محاسبه  و در رسم نمودار پابن لاسو استفاده شد. آزمون تک نمونه ای تی برای تحلیل داده ها استفاده شد.

نتایج: میانگین درصد اشغال تخت و میزان گردش تخت در مطالعه به ترتیب برابر با 8/9±9/76 درصد ، 4/35±6/100 بار بود که به شکل معنی داری بالاتر از استاندارد کشوری به دست آمد. همچنین متوسط روزهای بستری 1/1±3 روز  بود که از نظر آماری با معیار استاندارد یکسان به دست آمد. بالاترین کارایی در بیمارستان IZو پایین ترین کارایی در بیمارستانهای NEو KAمشاهده شد و بیمارستانZA نیز توانسته به کارایی عالی در سال 1392 برسد.

نتیجه گیری:  میانگین درصد اشغال و چرخش تخت در بیمارستانهای آموزشی شهر قم بسیار مطلوب ارزیابی شد و در مقایسه با استانداردهای کشوری از مطلوبیت بالاتری برخوردار است. ضمن آن که بر اساس مدل پابن لاسو تنها بیمارستانهایIZو ZA از کارایی عالی برخوردار بودند.  

---

زمینه و هدف: مطالعه حاضر با هدف تعیین کیفیت خدمات پرستاری ارائه شده با استفاده از مدل سروکوال و با نظر به میزان اجرایی شدن مدیریت فرآیندی در بیمارستان شهید بهشتی کاشان در سال 1393 انجام شد.

مواد و روش ها: پژوهش کمی, مقطعی, همبستگی وکاربردی حاضر که به منظور ارزیابی کیفیت خدمات پرستاری از نظرات 200 نفر از بیماران بستری بالاتر از 48 ساعت به صورت تصادفی و با استفاده از پرسشنامه 4 بخشی سروکوال در مقیاس لیکرت بهره برده شد. به منظور  ارزیابی عملکرد بیمارستان بر اساس الگوی مدیریت فرآیندی از پرسشنامه استاندارد الگوی تعالی سازمانی استفاده گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 وآمار توصیفی از قبیل فراوانی, درصد, میانگین و انحراف معیار و آزمونهای آماری رگرسیون چند متغیره تحلیل شد.

نتایج: داده های حاصل از 200 پرسشنامه تکمیل شده مورد تحلیل قرار گرفتند. پاسخگویان شامل 104 زن و 96 مرد بودند. میانگین طول مدت بستری انان 12/9±69  ساعت و میانگین سنی بیماران 02/12± 37 سال بود. کیفیت کلی خدمات پرستاری بیمارستان مورد مطالعه بالاتر از متوسط و در حد خوب 92/0± 8/3 ارزیابی شد. امتیاز بیمارستان مورد مطالعه در بعد توانمندسازی مدل EFQM 66/215 و در بعد نتایج 64/217 بود. ضریب β در آزمون رگرسیون چند متغیره 57/0  بود.

نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر، ضروری است تا با استفاده از استقرار سیستم های نوین مدیریتی و آموزشهای تخصصی به پرستاران, در جهت ارتقای کیفیت خدمات پرستاری در بیمارستانها بتوان گامی موثر برداشت. 

---

زمینه و هدف:با توجه به اهمیت بهداشت دست در پیشگیری از عفونتهای بیمارستانی  و نتایج تحقیقات که بیانگر  انجام بهداشت دست در سطح پایینی می باشد . این مطالعه با هدف تعیین عوامل موثر بر انجام بهداشت دست درکارکنان پرستاری و مامایی بیمارستان آتیه همدان با استفاده از مدل رفتار برنامه ریزی شده انجام شد.

مواد و روش ها  : این پژوهش یک مطالعه توصیفی- تحلیلی از نوع مقطعی بود که کلیه کارکنان پرستاری و مامایی بیمارستان آتیه به صورت سرشماری انتخاب وازنظرانجام بهداشت دست موردمشاهده قرار گرفتند  و پرسشنامه مدل رفتار برنامه ریزی شده راتکمیل نمودند .در تجزیه و تحلیل داده ها از روش های اماری توصیفی و استنباطی استفاده شد.

نتایج: از 154  نفر کارکنان تحت مطالعه 31نفر (1/21%)بهداشت دست را بالاتر ار حد متوسط و 123 نفر (9/79%) کمتر از حد متوسط انجام می دادند . بهداشت دست  پس از تماس با محیط بیمار (3/12%)وقبل از اقدام آسپتیک (13%)در کمترین میزان بود.میزان آگاهی (84%)و نگرش(4/90%)کارکنان به انجام  بهداشت دست بالا بود ولیکن میزان کنترل درک شده کارکنان (35/53%)در سطح پایینی قرار داشت وبین کنترل درک شده و انجام بهداشت دست و نیز بین هنجارهای ذهنی و انجام بهداشت دست رابطه معنی دار وجود داشت(05/ 0> p).

نتیجه گیری:داشتن آگاهی و نگرش کارکنان در انجام بهداشت دست به تنهایی کافی نمی باشد .در کنار آموزش کارکنان  ،آموزش  مسئولین  بیمارستان  ، پزشکان و  ایجاد بستر مناسب و رفع موانع برای عملی شدن رفتار بهداشت دست لازم می باشد.

---

زمینه و هدف:مکان‌یابی مراکز درمانی از جمله مسائل مهمی است که باید از ابعاد متفاوت و با هدف ارتقای خدمت‌دهی به آن توجه شود. در این مقاله، مسئله مکان‌یابی حداکثر پوشش سلسله مراتبی مراکز درمانی بیماری‌های قلبی با دو سطح خدمت‌دهی شامل کلینیک و بیمارستان و با در نظر گرفتن نرخ خدمت‌دهی به بیماران قلبی بررسی شد. هدف اولیه حداقل نمودن نقاط تقاضای پوشش نیافته، و هدف ثانویه کمینه‌سازی نرخ تقاضاهای از دست‌رفته به عنوان معیاری برای حفظ بیماران بالقوه در شعاع پوشش بود.

روش: به منظور تحلیل سیستم های صف، سیستم نوبت‌دهی مرکز قلب تهران بررسی شد.روش پیشنهادی یک مدل برنامه‌ریزی ریاضی دومرحله‌ای احتمالی ‌است . به منظور ارزیابی مدل پیشنهادی چند مثال عددی در نرم افزار GAMSاجرا شد.

نتایج: نتایج نشان داد بهترین حالت برای احداث مراکز درمانی، احداث کلینیک در مجاورت یک بیمارستان است.اتخاذ تصمیم در ارتباط با مکان یابی مراکز درمانی،با در نظر گرفتن نرخ خدمت‌دهی به بیماران در هر یک از مراکز درمانی موجب افزایش اعتماد به نتیجه حاصل از مدل بهینه‌سازی و کاهش هزینه‌ها و نرخ تقاضای از دست‌رفته شده است.

نتیجه‌گیری:مدل پیشنهادی قادر است با الگو قرار دادن مراکز درمانی در مناطق با طیف جمعیتی مشابه، به تصمیم‌گیرندگان برای استقرار بهینه مراکز درمانی در مناطق محروم یاری رساند.مکان یابی کلینیک‌ها و بیمارستان ها با در نظر گرفتن حالت سلسله مراتبی و نرخ خدمت دهی در آنها، موجب افزایش رفاه بیماران خواهد شد.

---

زمینه وهدف : باتوجه به اهمیت رعایت احتیاطات استاندارد در پیشگیری از  آسیب های ناشی از  نیدل استیک و سلامت کارکنان درمانی ، این  مطالعه باهدف تعیین میزان تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی دربهبود تبعیت از احتیاطات استاندارد در نیدل استیک درکارکنان بالینی حرفه ای  دو بیمارستان "شهدای یافت آباد " و "غیاثی" انجام شد .

مواد و روش ها : این پژوهش ، یک مطالعه مداخله ای دوگروهی بود. جامعه مورد مطالعه تعداد90 نفراز کارکنان بالینی حرفه ای  بیمارستان شهدای یافت آباد  به عنوان گروه مداخله و 90 نفر از بیمارستان غیاثی به عنوان گروه مقایسه به صورت تصادفی ساده انتخاب و پرسشنامه سه قسمتی شامل اطلاعات دموگرافیک، سوالات سازه های مدل اعتقاد بهداشتی و سوالات عملکرد را تکمیل نمودند. در تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی و استنباطی استفاده شد.

نتایج: قبل از مداخله بین دوگروه از نظر متغیرهای دموگرافیک ، سازه های مدل اعتقاد بهداشتی و عملکرد تفاوتی نداشت. بعد از مداخله، سازه های شدت درک شده ، حساسیت درک شده ، موانع درک شده ، خود کارآمدی و عملکرد درگروه مداخله از نظر آماری تغییر معنا دار نشان داد ( 05/0p<) که بیانگر تاثیر آموزش مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی بود.

نتیجه گیری: آموزش براساس مدل اعتقاد بهداشتی ، می تواند با افزایش سطح آگاهی ، دانش ، ایجاد توانمندی و خودکارآمدی در کارکنان بالینی پاسخگوی نیاز افراد باشد تا احتیاطات استاندارد را رعایت کنند

---

زمینه و هدف: با توجه به نقش کلیدی مدیریت منابع انسانی در سازمان های بهداشتی و درمانی، بررسی و آسیب شناسی منابع انسانی ضروری است. بنابراین، این مطالعه با هدف آسیب شناسی منابع انسانی در مجتمع بیمارستانی امام خمینی تهران انجام شد.
 
مواد و روش ها: پژوهش حاضر به روش توصیفی – تحلیلی  در سال 1395 انجام شد. در این پژوهش، تعداد 342 نفر از کارکنان مجتمع بیمارستانی امام خمینی انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه استاندارد مدل سه شاخگی جمع آوری، سپس با استفاده از رو شهای آماری توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین، انحراف معیار) و استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون)  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
 
نتایج: یافته های مطالعه نشان داد بیشترین میانگین و انحراف معیار مربوط به بعد انگیزش و رضایت شغلی (02/1±51/3) و کمترین میانگین و انحراف معیار مربوط به بعد بهبود روش ها (84/0±81/2) است. از بین مولفه های مورد مطالعه؛ مولفه رفتاری بیشترین امتیاز(29/3) و مولفه زمینه ای کمترین امتیاز(91/2) را به خود اختصاص داده اند. همبستگی بین عوامل ساختاری، رفتاری و زمینه ای با مشخصات دموگرافیک نشان داد که رابطه این عوامل فقط با متغیر جنسیت از نظر آماری معنادار بود.
 
نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش، مدیران منابع انسانی باید به تمامی عوامل موثر در شناخت آسیب های سازمانی به ویژه فرهنگ سازمانی، انگیزش و رضایت شغلی، آموزش کارکنان، امنیت شغلی و مشتری گرایی با توجه به اهمیت و نقشی که در ارائه خدمات مطلوب دارند، توجه ویژه ای داشته باشند.

---

زمینه و هدف: امروزه یکی از مهم‌ترین مسائل درزمینه مکان‌یابی بیمارستان‌ها، در نظر گرفتن عدالت است؛ هدف از این پژوهش ارائه مدلی چندهدفه جهت مکان‌یابی عادلانه بیمارستان‌ها بود که بتواند هزینه‌ را نیز درنظر بگیرد و برای احداث بیمارستان‌ها در آینده، استفاده شود.
مواد و روش‌ها: این پژوهش مطالعه‌ای تحلیلی-توصیفی بود که در شهر رشت به‌منظور تعیین مکان‌های عادلانه برای احداث بیمارستان انجام گرفت. به این منظور، پس از بررسی مطالعات انجام گرفته مدلی سه‌هدفه شامل اهداف میانه (حداقل هزینه)، عدالت (حداقل حسادت) و بار کاری عادلانه ارائه گردید و به کمک تکنیک مجموع وزنی که در آن با توجه به اهمیت اهداف به آن­ها وزن داده می­شود و با استفاده از داده‌های واقعی شهر رشت که از شهرداری، اداره آمار و نقشه­های هوایی گردآوری شدند، بهترین مکان­ها جهت احداث بیمارستان در این شهر پس از حل مدل با نرم­افزار GAMS 24.1.2 مشخص گردید.
نتایج: این پژوهش به تصمیم‌گیرندگان کمک می‌کند تا در تصمیم خود مبنی بر انتخاب بهترین مکان‌ها برای احداث بیمارستان، علاوه بر هزینه، عدالت را نیز درنظر بگیرند؛ برقراری عدالت شهروندی و افزایش کارایی بیمارستان‌ها در کنار درنظر گرفتن ملاحظات هزینه‌ای، از مهم‌ترین دستاوردهای این پژوهش برای تصمیم‌گیرندگان در حوزه سلامت است.
نتیجه‌گیری: اگر به معیار عدالت در مکان‌یابی بیمارستان‌ها توجه نشود، نتایج می‌تواند بسیار ناعادلانه باشد. مطالعه موردی صورت گرفته مؤید کارکرد مطلوب مدل پیشنهادی در مکان‌یابی بیمارستان‌های شهر رشت با توجه به معیار عدالت شهروندی بود. نتایج می‌تواند به‌عنوان مبنای مناسبی برای تصمیم‌گیری در اختیار مدیران قرار گیرد.

---

سلامت زنان مفهوم وسیعی داشته و عوامل مختلف زیستی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و محیطی بر آن مؤثرند(1). شواهد تجربی مانند امید به زندگی بالاتر در زنان نظریه زیست‌شناختی راتایید می‌کند. از سوی دیگر، مدل زیست روانی- اجتماعی، سلامت زنان را نتیجه تجارب انها در طی دوره‌های مختلف زندگی و تحت تأثیر عوامل فرهنگی، روان‌شناختی و اجتماعی می‌داند(2). نظریه‌های رفتاری سبک زندگی را به‌عنوان متغیر اصلی و تعیین‌کننده در تفاوت سلامت بین زن و مرد می‌دانند. برخی نظریه‌های رفتاری معتقدند زنان توان کمتری برای مقابله با استرس و موقعیت‌های تنش‌زا دارند و به همین دلیل بیشتر در معرض بیماری‌های روانی نظیر افسردگی قرار می‌گیرند. تفاوت در زمینه نوع و میزان مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی نیز به‌عنوان یک عامل رفتاری روی وضعیت سلامتی زنان مؤثر است. فعالیت‌های زنان بیشتر در خانه بوده و از پیوندهای اجتماعی کمتری برخوردارند و بیشتر در معرض آسیب‌های روانی و نیز مشکلات جسمانی ناشی از این آسیب‌ها قرار می‌گیرند(3). در تبیین ذهنی یا فرهنگی سلامت، معنای بیماری یا سلامتی، از ارزش‌ها و هنجارهای حاکم بر جامعه، انتظارات و وظایفی که جامعه از او دارد، تأثیر می‌گیرد و افراد بر آن اساس خود را سالم یا بیمار می‌دانند(3). نظر به اهمیت سلامت زنان و تاثیر آن بر سلامت افراد جامعه، این مطالعه با هدف اولویت‌بندی عوامل مؤثر ور اهکارهای ارتقای سلامت زنان، ارائه مدل تصمیم‌گیری و انتخاب بهترین گزینه برای سیاست‌گذاران، تصمیم گیران و برنامه ریزان نظام سلامت جهت دستیابی به هدف ارتقاء سلامت زنان صورت گرفت.
 

---

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت سلامت و درمان استفاده از مدل­های مناسب برای برنامه­ریزی و تنظیم زمان جراحی ها ضرورت دارد. در این پژوهش، یک مدل ریاضی برای زمان­بندی عملیاتی جراحی­های اتاق­های عمل بیمارستان ارائه شده است.
مواد و روش­ها: مطالعه حاضر از نوع کاربردی است و مجموعه داده­های آن متعلق به اتاق­های جراحی بیمارستان چشم پزشکی الزهرا (س) زاهدان است. جامعه پژوهش، جراحی­های صورت گرفته در اسفند ماه 94 می­باشد. مدل ریاضی بهبود زمان­بندی جراحی­های اتاق عمل در نرم­افزار MATLAB₂₀₁₄ بهینه­سازی شده است.
نتایج: با توجه به محدودیت ظرفیت پذیرش بیماران در بخش جراحی بیمارستان، از 79 جراحی صرف نظر شده است. در مدل ارائه شده، شاخص کل زمان انتظار محاسبه شده برای انجام جراحی­ها 29/1547 است که این شاخص بدون به کارگیری مدل 1842 است. بنابراین حدود 16 درصد در شاخص زمان انتظار بهبود حاصل شده است. میزان تاخیر به­ وجود آمده در زمان خاتمه جراحی­ها طبق تابع هدف سوم در یک ماه 69.15 ساعت به دست آمده است. فرآیند هر جراحی شامل چهار فعالیت تعریف شده است. زمان خاتمه فعالیت مربوط به هر جراحی مورد بررسی قرار گرفته و با توجه به محدودیت­های موجود بهینه شده است.
نتیجه­گیری: مدل پیشنهادی موجب بهبود 16 درصدی شاخص زمان انتظار و امکان انتخاب جراحی­هایی که باید بطورموقت لغو و با تاخیر انجام شوند را با توجه به اولویت­های پزشکی، امکان­پذیر می­کند.
 

---

زمینه و هدف: در ایران، نظام اعتباربخشی عمدتاً بر بیمارستان‌ها متمرکزشده و هنوز موفق به ارائه استانداردهایی برای مراکز درمانی مستقل مانند درمانگاه‌های مستقل نشده است. مطالعه حاضر به گزارش تدوین چارچوب اعتباربخشی برای درمانگاه‌های مستقل وابسته به نیروهای مسلح کشور پرداخته است.
مواد و روش‌ها: این سند یک مطالعه ترکیبی (کیفی-کمی) را گزارش نموده است. توافق متخصصین (30 نفر) در مورد نتایج حاصل از یک مرور نظام‌مند (201 گویه) با استفاده از پرسشنامه و سه جلسه متخصصین کسب گردید. ضروری بودن هریک از گویه‌ها با روش نسبت روایی محتوا و وزن استانداردها و سرفصل‌ها بر اساس میانگین محاسبه گردید.
نتایج: 201 گویه موجود، به 75 استاندارد در 13 سرفصل به عنوان استانداردهای نهایی به همراه وزن هر یک از آن‌ها تبدیل گردید.
نتیجه‌گیری: این چارچوب می‌تواند به‌عنوان ابزار مقایسه در میان مراکز درمانی مستقل بکار گرفته شود و برای اجرای آن تربیت ارزیابان، تمهید پیش‌نیازهای قانونی و سازمانی ضروری است.

---

زمینه و هدف: با توجه به ضرورت قانونی تغییر رویکرد دانشگاه‌ها از نظام بودجه‌ریزی سنتی به نظام بودجه‌ریزی عملیاتی، این شیوه از بودجه‌ریزی با چالش‌هایی همراه است. این مطالعه با هدف امکان‌سنجی و اولویت‌بندی ابعاد بودجه‌ریزی عملیاتی در یک دانشگاه علوم پزشکی نظامی انجام شد.
مواد و روش‌ها: مطالعه به صورت توصیفی-تحلیلی در سال 99 در دو مرحله انجام شد. در مرحله اول 68 نفر از مدیران، کارکنان و کارشناسان معاونت طرح و برنامه و امور مالی دانشگاه علوم پزشکی به روش سرشماری و در مرحله دوم 10 نفر از خبرگان به صورت هدفمند وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری داده‌ها دو پرسشنامه روا و پایا بود. داده‌ها در مرحله اول با استفاده از آزمون‌ t و نرم‌افزار SPSS و در مرحله دوم با رویکرد AHP و نرم‌افزار Expert Choice تجزیه‌وتحلیل شد.
نتایج: میانگین نمره کلی بودجه‌ریزی عملیاتی و هر یک از ابعاد توانایی، اختیار و پذیرش بودجه‌ریزی عملیاتی به ترتیب 3/2، 39/2، 38/2 و 31/2 و در سطح نامطلوب قرار داشت (05/0> P). همچنین معیار توانایی با وزن 547/0، پذیرش با وزن 244/0 و اختیار با وزن 209/0 به ترتیب بیشترین وزن و اهمیت را در پیاده­سازی نظام بودجه­ریزی عملیاتی دارند.
نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج توجه به سه بعد اصلی توانایی، اختیار و پذیرش در پیاده‌سازی بودجه‌ریزی عملیاتی در جامعه موردمطالعه ضروری است هر چند توجه به بعد توانائی و اجزاء آن شامل توانائی نیروی انسانی، توانائی فنی و توانائی ارزیابی عملکرد از اهمیت بیشتری برخوردار است.

---

زمینه و هدف: دورنمای مراقبت­های بیمارستانی به سرعت در حال تغییر است. محرک­های عرضه و تقاضا در سیستم خدمات سلامت با تحول شدیدی روبرو است. بخش سلامت سازمان­ تأمین اجتماعی نیز با تعداد فزاینده بیماران به چالش کشیده است. این مطالعه به منظور کمک به این سازمان با هدف طراحی مدل علی مفهومی از تعامل عرضه و تقاضای مراقبت­های سلامت انجام شد.
مواد و روش­ها: این پژوهش یک نوع مطالعه کیفی است که در سال 1399 و ارائه مدل مفهومی در دو گام انجام شد. در گام اول، از مصاحبه نیمه ساختاریافته برای استخراج عوامل مهم در عرضه و تقاضای خدمات سلامت در بیمارستان­های ملکی استفاده شد. در گام دوم، از رویکرد شبیه‌سازی سیستم استفاده و روابط بازخورد بین مسیرهای بیمار به بیمارستان و تأمین خدمات درمانی، ارائه شد.
نتایج: بر اساس فرضیه مطالعه به ترتیب، شیوع بیماری و تخصیص بودجه به عنوان شاخص نیاز پزشکی و تقاضای پزشکی مورد انتظار، به طور مثبتی بر مراجعات به بیمارستان­های سازمان تأمین اجتماعی تأثیر می­گذارد. بر این اساس چهار مدل فرعی جریان بیمار، بودجه مراقبت­های سلامت، کارکنان درمان (پزشک، پرستار ) و ظرفیت بیمارستان­ها استخراج شد.
نتیجه­گیری: بودجه­های درمانی اختصاص‌یافته به بیمارستان­ها برای بهبود امکانات درمانی و افزایش تعداد کارکنان، انتظارات مثبتی در مورداستفاده از خدمات بیمارستان­های ملکی در بیمه‌شده‌ها ایجاد کرده است. توجه به تأمین نیروی انسانی کافی (پزشک، پرستار ) و ظرفیت تخت با بودجه­ای که برای این سرویس هزینه می­شود، از شاخص­های بهبود کیفیت خدمات است.