در سال های اخیر بیش از سال های گذشته واژه کیفیت بر سر زبان هاست این موضوع نشان دهنده جاذبه این واژه برای افراد و سازمان ها اعم از دولتی یا غیر دولتی است. بی تردید سرچشمه این جاذبه از مفهوم و فلسفه مدیریت جامع کیفیت گرفته شده است که امروزه مورد توجه تمامی سازمان ها قرار گرفته است. بنا به تعریف، مدیریت جامع کیفیت (TQM) فرآیندی است متمرکز بر روی مشتری ها، کیفیت محور، مبتنی بر حقایق (سنجش داده ها و روش های آماری) و متکی بر تیم ها، که برای دستیابی به اهداف استراتژیک سازمان از طریق ارتقای مستمر فرآیندها، توسط مدیریت ارشد سازمان رهبری می شود. (مدیریت جامع کیفیت برای آموزش، دکتر ابوالفتح لامعی ،1379) برای نشو و نمای TQM در سازمان باید اجزای کلیدی آن وجود داشته باشد:
- تاکید بر مشتری
- تاکید بر ارتقای مستمر فرآیندها با رویکرد سیستمی
- استفاده از داده ها و روش های آماری
- کار تیمی
- مشارکت کارکنان
- وجود یک دورنمای روشن که توسط همه کارکنان درک شده و بکار گرفته شود
- درگیری مدیریت ارشد، هدایت و سرپرستی سازمان در مراحل تغییر توسط مدیران
- آموزش در همه سطوح سازمان
مشکلات اساسی سازمان های امروزی خصوصاً بیمراستان های دولتی ایران دقیقاً اشاره به نکات کلیدی TQM دارد. وجود مقررات دست و پا گیر و عدم تفویض اختیار به مسئولان هر قسمت برای توانمند سازی نیروی انسانی، عدم اختیار خرید و فروش مستقل و نیز عدم سهیم بودن کارکنان هر قسمت در سود و ارزش افزوده آن قسمت باعث خلل در قوانین مشتری و بازار درون سازمانی شده است. نامشخص بودن درآمد و هزینه هر یک از بخش های بیمارستان و عدم احساس مسئولیت در قبال دارایی های راکد و غیر مولد از بازدهی بیمارستان ها کاسته و باعث افزایش قیمت تمام شده خدمات شده است. تصمیم گیری مجد در راس هرم سازمانی و القای آن به قاعده هرم باعث تفکر وظیفه گرایی و عمل زدگی در قاعده هرم شده، تفکر وظیفه گرا بجای تفکر فرآیندگرا باعث جلوگیری از ارتقای فرآیندها و کاهش نوآوری شده است. مهمترین عامل در مشکلات فوق را باید در عدم مشارکت کارکنان و عدم ایجاد انگیزه کافی در ایجاد نوآوری و یا اجرای تصمیمات متخذه دانست. هدف: این مقاله با تکیه بر اجزای کلیدی TQM الگویی را معرفی می کند که در حوزه مدیریـ دارایی ها و هزینه ها با ایجاد حساسیت نسبت به شاخص های مالی، حساب پذیری و پاسخگویی در کلیه دارایی های در اختیار هر قسمت را در قالب واحدهای درآمد هزینه (مدول) (3) بالا می برد و با راائه راهکارهایی عملی و گام به گام، کنترل دارایی های راکد و غیر مولد که تهدید جدی برای سازمان می باشد را میسر می سازد.
