سمیه نوری، دکتر لیلا ریاحی، دکتر کامران حاجی نبی، دکتر کتایون جهانگیری،
دوره ۱۶، شماره ۴ - ( ۱۱-۱۳۹۶ )
چکیده
زمینه و هدف: اولویت‌بندی و تخصیص منابع از مهمترین موضوعات بخش سلامت بوده و عادلانه بودن آن‌ها نیازمند در نظر گرفتن معیارهای مختلفی است. این مطالعه به‌منظور شناسایی معیارهای مورداستفاده برای اولویت‌بندی و تخصیص منابع در نظام‌های سلامت دنیا از طریق مرور جامع مطالعات به انجام رسید.
مواد و روش‌ها: سه پایگاه معتبر Cochrane Library،PubMed و SCOPUS از سال ۲۰۰۵ تا ۱۰ اکتبر ۲۰۱۶ به شکل نظام‌مند مورد جستجو قرار گرفتند. مقالات انگلیسی زبانی که دارای معیارهای کمی یا کیفی مدون و مشخص در حوزه تخصیص منابع در بخش سلامت بودند وارد مطالعه شدند. داده‌های به‌دست‌آمده به‌صورت تماتیک سنتز شدند.
نتایج: درمجموع ۹۱۶۲ مقاله استخراج شد. در ابتدای بررسی مقالات واردشده، ۹۰۸۹ مقاله به دلیل تکراری بودن و نیز براساس عنوان مطالعه حذف شدند. چکیده مقالات باقی‌مانده (۷۶ مقاله) بررسی و ۱۷ مقاله حذف شد. متن کامل ۵۹ مقاله باقی‌مانده بررسی و بر اساس انطباق با معیارهای ورود، تعداد ۳۴ مقاله دیگر نیز حذف شد و درنهایت ۲۵ مقاله وارد فاز نهایی مطالعه شدند. معیارهای مورداستفاده در مقالات در چهار بُعد اقتصادی، مدیریتی، ساختاری و زمینه‌ای قرار گرفتند. از بین معیارهای ابعاد اقتصادی، مدیریتی، ساختاری و زمینه‌ای بیشترین فراوانی به ترتیب مربوط به معیارهای هزینه، اهداف نظام سلامت، ظرفیت محلی و وضعیت بیماری‌ها بود.
نتیجه‌گیری: در این مطالعه مهمترین معیارهای مورد استفاده توسط سیاستگذاران و تصمیم‌گیران نظام سلامت در سطح دنیا به هنگام اولویت‌بندی و تخصیص منابع، استخراج شدند. نتایج نشان داد که در سطح دنیا، اولویت‌بندی و تخصیص منابع در نظام سلامت بیشتر بر اساس معیارهایی مانند هزینه اثربخشی، وضعیت بیماری، عدالت/ برابری و نیاز صورت می‌گیرد.
