فصلنامه

---

---

زمینه و هدف: امروزه بخش بهداشت و درمان به دلیل ارتباط مستقیم با سلامتی انسانها یکی از مهمترین حوز ه های توسعه پایدار در جوامع بشری به شمارمی رود. تحقق این امر نیازمند وجود درمانگرانی سالم، شاداب و با انگیزه کاری بالا می باشد. از جمله درمانگران این بخش، کادر پرستاری بیمارستانها هستند. در تمام بخشهای بیمارستان با پرستارانی برخورد می کنیم که هنگام ورود به شغل پرستاری، افراد منظم، دلسوز و علاقه مندی بوده اند اما معمولا پس از چند سال کارکردن و مواجه شدن با انبوهی از مشکلات و استرس های شغلی در محیط کار، احساس خستگی کرده، انگیزه خود را از دست می دهند و حتی مایلند از کار خود کناره گیری نمایند. مطالعه حاضر، جهت بررسی عوامل مؤثر بر انگیزش شغلی پرستاران شاغل در بخشهای بستری بیمارستانهای تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی کرمان انجام گرفت.

مواد و روشها: این بررسی یک مطالعه مقطعی است که بر روی 232 پرستار شاغل در بخشهای بستری بیمارستانهای آموزشی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی کرمان که به صورت طبقه ای تصادفی انتخاب شدند، صورت گرفته است. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه ای خود ساخته حاوی 31 سوال در 5 حیطه عوامل روانی، رفاهی، آموزشی، مالی و اداری بوده است. جهت تعیین پایایی پرسشنامه، مطالعه ای مقدماتی به صورت پایلوت انجام گردید و آلفای کرون باخ پرسشنامه توسطspss11.5 ،0.92 برآورد گردید. جهت تحلیل داده ها از نرم افزارspss11.5 و آزمونهای آماریKruskal-Wallis و Mann-Whitney استفاده گردید.

نتایج: از نظر رابطه بین نوع بیمارستان و حیطه های مختلف انگیزش شغلی پرستاران، تنها رابطه بین عوامل رفاهی و نوع بیمارستان از نظر آماری معنی دار بوده است(p=0/012). از نظر آماری، رابطه بین وضعیت تأهل، جنسیت و سابقه کار با عوامل روانی معنی دار بود(به ترتیب p=0/011، p=0/002 و p=0/043). رابطه آماری معنی داری بین هیچ یک از حیطه‌های مختلف مورد بررسی با سن و مدرک تحصیلی پرستاران رابطه آماری معنی داری مشاهده نشد.

نتیجه گیری: در این مطالعه، پرستاران دارای ویژگیهای زیر دارای وضعیت انگیزشی بالاتری بوده اند: اشتغال به کار در بیمارستانB ، متاهل، مرد، دارای مدرک تحصیلی فوق لیسانس، با سابقه کار بیش از 10 سال و سن بین 40-30 سال.

---

زمینه و هدف: پرستاران به طور قانونی و اخلاقی مسئول کیفیت مراقبت از بیمار هستند و بیماران نیز حق دارند که از مراقبت پرستاری مطلوب و با کیفیت برخوردار باشند. اولین قدم جهت طراحی برنامه های حفظ یا ارتقاء کیفیت مراقبت، بررسی میزان کیفیت می باشد. این مطالعه به منظور بررسی میزان قابلیت اطمینان، پاسخگویی، تضمین و همدلی در کیفیت خدمات پرستاری در سه بیمارستان تامین اجتماعی تهران انجام شد.

مواد و روش ها: این مطالعه از نوع مطالعات کاربردی بود که بصورت توصیفی و مقطعی در سال 1388 بر روی 200 بیمار بستری در بیمارستان های منتخب با استفاده از پرسشنامه استاندارد و تعدیل شده سروکوال (SERVQUAL) (1988) انجام گرفت. داده های مطالعه با استفاده از نرم افزار SPSS به صورت آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. مجموع امتیازات موارد کاملا موافقم و موافقم به عنوان میزان کیفیت خدمات در هریک از مولفه ها تعریف شد.

نتایج: میزان کیفیت خدمات از دیدگاه بیماران به ترتیب قابلیت اطمینان (74%)، پاسخگویی (58%)، تضمین (69%) و همدلی (64%) بدست آمد. کیفیت کلی خدمات پرستاری در بیمارستان های مورد مطالعه بالاتر از متوسط و در حد خوب (66%) بود. بطوریکه مولفه های قابلیت اطمینان، تضمین و همدلی بیشترین میزان و پاسخگویی کمترین میزان را به خود اختصاص داد.

نتیجه گیری: نتایج این بررسی نشان داد که میزان کیفیت خدمات پرستاری در بیمارستان های مورد مطالعه در حد مطلوبی می باشد. از دیدگاه بیماران بستری، پرستاران نقش عمده ای در ارتقاء کیفیت مراقبت ها و رضایتمندی بیماران دارند، از آنجایی که پاسخگویی کمترین امتیاز را بدست آورد پیشنهاد می شود آموزش‌های لازم به منظور ارتقاء فرهنگ سازمانی پاسخگویی و ارتباط موثر با بیماران  در جهت ارتقاء کیفیت عملکردها در گروههای مختلف پرستاری انجام شود. 

---

---

سابقه و هدف: اشتباهات شغلی از موارد غیر قابل اجتناب در اکثریت حرفه ها  به ویژه حرفه های بهداشتی درمانی می باشد.گزارش نمودن اشتباهات دارویی از یک سو موجب حفظ و رعایت ایمنی بیمار و  از سویی دیگر به عنوان یک گنجینه اطلاعاتی ارزشمند در راستای پیشگیری از بروز اشتباهات دارویی در آینده محسوب می گردد.هدف از این مطالعه ، تعیین علل  و عوامل موثر بر عدم گزارش دهی  اشتباهات دارویی کارکنان پرستاری از دیدگاه آنها می باشد.

مواد و روشها:  برای انجام این پژوهش  که از نوع توصیفی - تحلیلی می باشد، از مجموع 200 نفر پرسنل پرستاری شاغل در بیمارستان، 140 نفراز  مجموع پرستاران  شاغل در شیفتهای صبح، عصر و شب  بیمارستان بهارلو در سال 1389 برای شرکت در این پژوهش اعلام آمادگی نمودند( میزان پاسخگویی 70% بود). بقیه پرستاران به دلیل عدم تمایل در شرکت در پژوهش، از بررسی خارج شدند. نظرات پرستاران در مورد علل عدم گزارش دهی اشتباهات دارویی با استفاده از پرسشنامه تنطیم شده بر اساس مقیاس پنج درجه ای لیکرت اندازه گیری گردید. این پرسشنامه شامل سه حیطه  ترس از پیامد های گزارش دهی(11گویه)،عوامل مدیریتی(5گویه) و فرایند گزارش دهی (3 گویه) بود. داده های جمع آوری شده  با استفاده از نرم افزار  spss نسخه 5/11 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته ها: در کل جمعیت مورد مطالعه 6/98 %زن ،50 % متاهل ، 9/97 %کارشناس، 3/79 %پیمانی، 7/75 %شیفت در گردش، 9/52 %دارای سابقه کار کمتر از 5سال بودند. میانگین سنی  شرکت کنندگان در مطالعه 67/4±48/29 سال بود.علل گزارش نکردن اشتباهات دارویی به شرح ذیل بود: میانگین امتیازات در حیطه ترس از پیامدهای گزارش دهی ، عوامل مدیریتی و فرآیند گزارش دهی به ترتیب 68/1 ±09/3 ،  12/1±68/3 و 26/1 ± 73/2 بود. یافته ها نشان داد حیطه عوامل مدیریتی مهم ترین علت گزارش نکردن اشتباهات دارویی در پرستاران بود. با استفاده از آزمونهای آنوا و T -test مشخص شد پرستارانی که با حیطه های ترس از  پیامدهای گزارش دهی و عوامل مدیریتی به عنوان دلایل عدم گزارش اشتباهات دارویی توافق داشتند(امتیاز بیشتری در این زمینه داشتند)، اغلب در شیفت در گردش مشغول به ارائه خدمت  بوده) 04/0=p) و  در استخدام آنها  پیمانی) 03/0=p) بوده اند. آزمون ²χ  نیزنشان داد که میانگین  هر سه حیطه  بررسی شده با  افراد گروه سنی 35-25 سال ارتباط معنی دار داشته است ( 001/0p <).

 نتیجه گیری: عوامل مدیریتی و ترس از پیامدهای گزارش دهی دو مانع مهم گزارش دهی اشتباهات دارویی در پرستاران است .  با عنایت به ارتباط معنی دار بین شیفت در گردش و پیمانی بودن استخدام که هردو  مورد حاکی از جوان بودن و تجربه حرفه ای محدود پرستاران شاغل می باشد( غالبا" پرسنل در گردش و پیمانی سابقه زیر 5 سال دارند)(جدول شماره یک) و با توجه به اهمیت ایمنی بیمار، لزوم ایجاد رابطه مثبت بین مدیران پرستاری و کارکنان پرستاری ، تامین فضای همکاری صمیمی و طراحی بسته آموزشی ضمن خدمت برای پرستاران در بدواستخدام در خصوص اشتباهات دارویی، عواقب و نتایج آنها و ضرورت گزارش دهی اشتباهات اجتناب ناپذیر می نماید.ترویج فرهنگ ایمنی بیمار نیز بی تردید یکی از راهکارهای اساسی کاهش خطاهایی از این دست خواهد بود. به کارگیری رویکرد سیستمی به منظور بررسی عوامل زمینه ساز ، برطرف کردن این عوامل تا حد ممکن و طراحی سیستمی برای گزارش دهی اشتباهات کاری خصوصا" اشتباهات دارویی حائز اهمیت است .

---

زمینه و هدف: بیمارستان پرهزینه ترین جزء سیستمهای بهداشتی و درمانی است و منابع انسانی با ارزشترین عامل تولید و ارائه خدمت به شمار می رود. از آنجا که هزینه های پرسنلی بیش از 60% هزینه های بیمارستانها را تشکیل می دهد، افزایش بهره وری و کارایی نیروی انسانی از اهمیت زیادی برخوردار است. از مهمترین راههای افزایش بهره گیری از این منبع ارزشمند، استانداردسازی کمیت و ترکیب و توزیع نیروی انسانی است. هدف پژوهش حاضر تعیین استاندارد نیروی پرستاری یک بیمارستان نمونه است.
مواد و روش‌ها: این مطالعه از نوع مطالعات توصیفی و کاربردی است که به صورت مقطعی در سال 1386 انجام یافته است. اطلاعات مطالعه با بررسی مستندات، تکمیل پرسشنامه و مطالعه کتابخانه ای گردآوری شده و با استفاده از روشهای آمار توصیفی تحلیل گردیده است. جامعه و نمونه پژوهش بیمارستان خصوصی جنرال با تعداد 85 تخت فعال شامل بخشهای زنان و زایمان، جراحی مردان و اطفال، جراحی زنان، نوزادان و مراقبتهای ویژه است. ابزار جمع آوری داده ها، جداولی حاوی مشخصات تعداد و ترکیب نیروی پرستاری بخشهای مختلف و شاخصهای عملکردی بیمارستان است. اطلاعات این پژوهش متغیرهای کمی از نوع گسسته و پیوسته است. پس از گرد آوری داده ها، مقایسه با استانداردها انجام و پیشنهادات ارائه شد. استاندارد مورد استفاده، ساعات پرستاری مورد نیاز برای مراقبت از هر گروه از بیماران و پروتکلهای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است.
یافته ها: کادر پرستاری بیمارستان مورد مطالعه 96 نفر شامل 38 پرستار، 16 بهیار و 42 کمک بهیار است که تعداد مطلوب آن بر اساس میانگین اشغال تخت سالانه در بخشهای مختلف عبارت است از: 94 نفر پرسنل پرستاری شامل 60 پرستار، 34 بهیار و کمک بهیار.
نتیجه گیری: این بیمارستان به طور وسیعی از کمک بهیاران در مراقبت از بیماران بهره می گیرد که با توجه به پیشرفت علوم پزشکی و تخصصی شدن هر چه بیشتر پرستاری و تغییرات عمده در تجهیزات و ابزارآلات کار، جایگزینی روشهای جراحی سنتی و تهاجمی با اعمال پزشکی غیرتهاجمی و بروز موارد بیماری پیچیده تر، جایگزینی آنان با پرستاران تحصیلکرده در مراقبت هر چه بهتر بیماران موثر خواهد بود.

---

زمینه و هدف: فرسودگی شغلی یکی از عوامل اساسی در کاهش بازدهی،ایجاد عوارض جسمانی و روانی به خصوص در مشاغل مرتبط با خدمات انسانی واز دست دادن نیروی انسانی کارآمد می باشد هدف از این مطالعه بررسی رابطه بین سلامت روان و سندروم فرسودگی شغلی در بین کادر پرستاری بیمارستان های آموزشی استان قم بود.

مواد و روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد،که بر روی 200 نفر از پرسنل پرستاری شاغل در استان قم که به صورت چند مرحله ای احتمالی انتخاب شدند،صورت گرفت.برای جمع آوری اطلاعات از سه پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک، سلامت عمومی و پرسشنامه فرسودگی شغلی مازلاک استفاده شد که روایی و پایایی این ابزار در مطالعات قبلی تأیید شده است.برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از18 SPSS و آمار توصیفی ، آمار استنباطی و همچنین از آزمون من - ویتنی استفاده شد.

---

زمینه و هدف: طراحی الگوی مناسب ارایه مراقبت های پرستاری در بیمارستان ها، در گام نخست، مستلزم شناسایی مؤلفه های مرتبط با به کارگیری مناسب ترین الگو برای ارایه مراقبت های پرستاری می باشد. هدف از انجام این پژوهش، شناسایی مؤلفه های مرتبط با به کارگیری الگوهای ارایه مراقبت های پرستاری در بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بوده است.
مواد و روش ها: این پژوهش، یک مطالعه کیفی می باشد که به شیوه تحلیل محتوا انجام شده است. شرکت کنندگان در پژوهش، 6 نفر از اعضای هیئت علمی دانشکده پرستاری و مامایی و مدیران رده های مختلف پرستاری در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بودند که بر اساس روش نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب شدند. روش گردآوری داده ها، مصاحبه های فردی نیمه ساختار یافته بوده و جهت تحلیل مصاحبه های نیمه ساختار یافته از آنالیز درون مایه ای استفاده شده است.
نتایج: درون مایه های استخراج شده در این پژوهش شامل مراقبت با تاکید بر رضایت مددجویان، دانش و مهارت پرستاران، لزوم مراقبت مشارکتی، تعداد و تخصص نیروی پرستاری، نظارت اثربخش بر عملکرد پرستاران و سیاست های راهبردی در سطح کلان نظام سلامت بوده است که در سه بعد ساختار، فرآیند و برآیند، قرار داده شدند.
نتیجه گیری: از یافته های حاصل از این پژوهش می توان جهت طراحی الگوی ارایه مراقبت های پرستاری در بیمارستان های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در پژوهش های آتی استفاده نمود.

---

زمینه و هدف: تعهد سازمانی در پرستاران به عنوان ارائه‌دهندگان خدمات و مراقبت از بیماران، در کیفیت مراقبت ارائه شده از سوی آنان بر بیماران تاثیرگذار است. لذا، پرستاران متعهد به عنوان مهمترین سرمایه‌ها و تنها مزیت رقابتی مراکز درمانی و بیمارستان‌ها بر افزایش کیفیت خدمات تاثیر بسزایی دارند. هدف پژوهش حاضر، تعیین میزان تاثیر قراردادهای روانشناختی و اعتماد سازمانی بر تعهد سازمانی پرستاران بیمارستان قائم(عج) مشهد است.
مواد و روش ها: برای اجرای تحقیق از استراتژی پیمایشی- تحلیلی استفاده شده است. داده‌های اخذ شده از 193 پرستار بیمارستان قائم(عج) در شهر مشهد به وسیله پرسشنامه های توزیع شده، از طریق معادلات ساختاری و روش حداقل مربعات جزیی به کمک نرم افزار pls مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته ها: نتایج حاصل از پژوهش، حکایت از این دارد که اولاً مدل به کار گرفته شده، مدل نظری قوی برای پیش بینی تعهد سازمانی پرستاران بوده است، ثانیاً همه روابط مستقیم و غیرمستقیم بین متغیرهای مدل، معنادار بوده‌اند. به جز رابطه بین اعتماد سازمانی و تعهد مستمر پرستاران که مورد تائید واقع نگردید.
نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد نه تنها تعهد سازمانی پرستاران در گرو ایجاد فضای روانشناختی مثبت در آنها می باشد بلکه اعتماد سازمانی نیز تاثیر این فضا را برای تعهد فزونی می بخشد. از طرفی، از آنجا که تعهد سازمانی پرستاران می تواند بر کیفیت خدمات و استفاده بهینه از منابع موجود موثر باشد لذا، لازم است مدیران بیمارستان به مولفه های موثر بر تعهد سازمانی مانند تامین امکانات رفاهی، مشارکت در تصمیم-گیری، برقراری ارتباط مناسب، غنی سازی شغلی و ... توجه بیشتری نمایند.

---

زمینه و هدف: سلطه گری/ سلطه پذیری به عنوان پدیده ای شایع در میان اغلب پرستاران در مسیر حرفه ای می تواند ریشه در ساختارهای تاریخی؛ فرهنگی- اجتماعی، سیاسی و اقتصادی هر کشور داشته باشد. هدف این مقاله نقد و تحلیل پدیده سلطه گری/ سلطه پذیری در ادبیات پرستاری و چگونگی مدیریت آن در حرفه پرستاری است. مواد و روش ها: در این مطالعه مروری، واژه های سلطه گری/ سلطه پذیری، پرستار و پرستاری در بانک های اطلاعات علمی (Pub Med, CINAHL & Ovid) به شکل نظامند مورد جستجو قرار گرفت. در نهایت 31 مقاله منتشر شده در دو دهه اخیر انتخاب و مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: این مطالعه ابتدا به واژه شناسی مفهوم سلطه گری/ سلطه پذیری، پیشینه تاریخی، ویژگی ها و پیامدهای آن پرداخته و در ادامه به معرفی مدل ها و نظریه های موجود، راهکارهایی پیشگیری و مدیریت این پدیده در محیط های کاری پرستاران می پردازد. نتیجه گیری: وجود ساختارهای سلسله مراتبی در محیط‌های بیمارستانی شرایط مساعدی را برای بروز پدیده اپرشن فراهم می‌ کند. حضور و تداوم این پدیده و پیامد های آن اثرات جبران ناپذیری بر حرفه پرستاری، سازمان‌های کاری و به ویژه بیماران و کیفیت ارائه مراقبت می گذارد. اتخاذ راهبردهای عملی و موثر در قالب اقدامات حمایتی، آگاهی بخشی، آموزشی و تدابیر مدیریتی از سوی مسئولین و سازمان های مربوطه می تواند فضای سازنده‌ای خلق ‌نمایند که وحدت و انسجام حرفه ای، خودباوری و توانمند سازی پرستاران را در پی داشته باشد.

---

زمینه و هدف: در محیط بیمارستان بدلیل تعاملات مکرر و پیچیده بین پرستاران و پزشکان و دیگر افراد گروه درمانی و نیز تنوع نقش هایی که آن ها ایفا می کنند، پتانسیل بروز تعارض بطور قابل توجهی بالا می باشد. با توجه به اینکه وجود تعارض مخرب بین پزشک و پرستار می تواند تاثیر منفی بر روی کیفیت مراقبت از بیمار داشته باشد، این مطالعه به بررسی منابع ایجاد تعارض بین پزشکان و پرستاران پرداخته است. مواد و روشها: جامعه پژوهش پزشکان و کادر پرستاری بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اردبیل بود. نمونه گیری به دو روش سرشماری و تصادفی ساده صورت گرفت(260n=). ابزار گردآوری داد ه ها، پرسشنامه محقق ساخته بود. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آزمون های آماری من ویتنی و کروسکال- والیس استفاده شد. نتایج: نابرابری در توزیع امتیازات غیرمادی بین پزشک و پرستار و نابرابری منزلت اجتماعی دو حرفه در نزد بیمار و همراهان بیمار (23/3mean=) مهم ترین و عدم حضور به موقع پرستار بر سر بالین بیمار (15/2mean=) کم اهمیت ترین منابع در ایجاد تعارض بین پزشک و پرستار شناخته شدند. پست سازمانی با نظام اقتصادی_ اجتماعی کلان(001/0 p<)، نظام سلامت(013/0 p=)، نظام بیمارستان(001/0 p<) و روابط بین فردی(001/0 p<) رابطه آماری معنی دار داشت. نتیجه گیری: ایجاد بسترهای فرهنگی و اجتماعی مناسب جهت بالا بردن منزلت اجتماعی پرستاران، بهسازی سازمان و مدیریت آن می تواند گام مفیدی در جهت پیشگیری و یا حداقل تخفیف تعارض بین پزشک و پرستار باشد.

---

زمینه و هدف: فرهنگ ارائه دهندگان خدمات درمانی نسبت به ایمنی بیمار یعنی پذیرش و توجه به ایمنی بیمار به عنوان اولین اولویت و ارزش معمول در سازمان و یا به عنوان ارزش ها، عقاید، ادراک ها و گرایش های رایج کارمندان مراکز خدمات بهداشتی نسبت به ایمنی بیماران توصیف می گردد که در رفتار آنها متجلی می شود. هدف از این مطالعه بررسی ابعاد فرهنگ ایمنی بیماران از دیدگاه پرستاران بیمارستان های منتخب شهر همدان می باشد. مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی- تحلیلی بروی 215 نفر از پرستاران سه بیمارستان منتخب شهر همدان که به روش تصادفی انتخاب شده بودند انجام شد. جهت بررسی ابعاد فرهنگ ایمنی بیماران ، از پرسشنامه ی فرهنگ ایمنی استنفورد استفاده شد. از نرم افزار SPSS-15 و آزمون های توصیفی جهت آنالیز داده ها استفاده شد. نتایج: وضعیت تمام ابعاد فرهنگ ایمنی بیماران از دیدگاه پرستاران شاغل در بیمارستان های مربوطه غیر قابل قبول (ضعیف) می باشد. بعد "رهبری واحد برای ایمنی" در مجموع سه بیمارستان با 21/25 درصد پاسخ مثبت، کمترین امتیاز مثبت و بعد " یادگیری و بازخورد" با 82/41 درصد پاسخ مثبت بیشترین امتیاز مثبت را کسب کردند. نتیجه گیری: با توجه به وضعیت غیر قابل قبول فرهنگ ایمنی بیماران در تمام ابعاد آن در بیمارستان های مربوطه پیشنهاد می گردد در راستای مفاهیم فرهنگی از قبیل ایجاد "مکانیزم های حمایتی برای خانواده های بیماران" و ایجاد "فرهنگ بحث در مورد خطاها در میان پرستاران" اقدامات لازم مانند ارائه برنامه های آموزشی از جانب مدیران ارشد پرستاری لحاظ گردد.

---

زمینه و هدف: نوبت کاری سبب کاهش عملکرد، تغییر عادات غذایی افراد، افزایش خستگی و بی خوابی، اختلالات زندگی فردی واجتماعی و اختلالات بهداشتی می گردد. هدف ازمطالعه حاضر بررسی شیوع اختلالات نوبت کاری در بین پرستاران بیمارستان های آموزشی ایلام به منظور ارئه راه کارهای مقابله با بروز این اختلالات در بین آن ها می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی – تحلیلی 84 نفر از پرستاران شاغل در بیمارستانهای آمورشی شهر ایلام به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه Survey of Shift Worker (SOS) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS (Statistical Package for Social Sciences) ویرایش 18 و از آمار توصیفی و آزمون آماری کای دو استفاده شد. نتایج: نتایج نشان دادند که مشکلات ناشی از نوبت کاری در میان پرستاران از شیوع بالایی برخوردار است. بالاترین میزان شیوع به ترتیب مربوط به مشکلات روحی وروانی(96.4%)، زندگی اجتماعی(84.5%) و مشکلات گوارشی(81%)بود. مشخص شد پرستارانی که نوبت کاری را به صورت داوطلبانه انتخاب نموده اند، رضایت شغلی بیشتری نسبت به پرستارانی که کار در نظام نوبتی را به صورت اجبار انتخاب نموده اند، دارند(05/ 0P.v<).همچنین مشخص شد که شیوع مشکلات در نوبت کارانی که از نوبت کاری رضایت بالاتری داشتند به مراتب کمتر از افرادی بود که که از نوبت کاری رضایت نداشتند. نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاکی از آن است که انتخاب داوطلبانه نوبت کاری، رضایت از نوبت کاری بیشتری به همراه دارد و رضایت از نوبت کاری بالاتر، باعث کاهش مشکلات ناشی از نوبت کاری می شود.

---

زمینه و هدف: موضوع مسئولیت و خشنودی شغلی حائز اهمیت می باشد. هدف کلی این تحقیق بررسی رابطه مسئولیت پذیری با خشنودی شغلی در پرستاران شاغل در بیمارستان های آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی تبریز می باشد. مواد و روشها: جامعه آماری شامل، پرستاران شاغل در بیمارستان های آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی تبریز می باشد. تعداد نمونه آماری 316 نفر می باشد که از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده اند. اطلاعات به دست آمده از طرق پرسشنامه ی جمع آوری شده، با استفاده از نرم افزار spss مورد بررسی و آنالیز قرار گرفته است. نتایج: بین مسئولیت پذیری با خشنودی شغلی و دو بعد از ابعاد آن ( خشنودی از کار و خشنودی از ترفیعات) رابطه معنی داری وجود دارد اما بین مسئولیت پذیری و سه بعد دیگر خشنودی شغلی ( خشنودی از سرپرستی و نظارت، خشنودی از همکاران شغلی، خشنودی از حقوق و پرداخت) رابطه معنی داری وجود ندارد. نتیجه گیری: مسئولیت پذیری شاخص مناسبی برای پیشگویی عملکرد در بسیاری از مشاغل می باشد و با خشنودی شغلی رابطه معنی داری دارد، به هر اندازه فرد از روحیه مسئولیت پذیری برخوردار باشد به همان اندازه در تامین سلامت و رفاه مددجویانی که عهده دار خدمت رسانی به آنها هستند کارآمدتر خواهند بود و خشنودی از کار را کسب خواهد کرد.

---

زمینه و هدف :از آنجائیکه حفظ و ارتقاء سلامتی ازاولویت های سیستم های بهداشتی در جهان محسوب می شود، آموزش به بیمار و افزایش توانایی افراد در مراقبت ازخود، کلید اصلی رسیدن به این منظور است.هدف از مطالعه حاضر بررسی دیدگاه پزشکان و پرستاران در رابطه با عوامل تسهیل کننده و موانع آموزش به بیمار در بیمارستان رازی کرمانشاه در سال 1391 می باشد. مواد و روش ها : این پژوهش به صورت نیمه تجربی بر روی 85 نفر از پزشکان و پرستاران بیمارستان رازی کرمانشاه ،به صورت تصادفی ساده انجام شد. ابزار گردآوری داده ها ،پرسشنامه ای شامل 3 قسمت و 32 سوال، در مقیاس لیکرت بود. روایی پرسشنامه از روش اعتبار محتوی و پایایی از روش آزمون مجدد نأیید شد .اطلاعات استخراج شده با استفاده از نرم افزار 18 spss و آمار استباطی t‏ - testمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: از بین عوامل بازدارنده آموزش به بیمار بین دیدگاه پزشکان و پرستاران، کمبود پرستاران شاغل در بخش و عدم هزینه کافی در زمینه آموزش بیمار و از بین عوامل تسهیل کننده آموزش به بیمار،ارائه سمینارهایی در مورد راهبردهای آموزش و یادگیری،در نظر گرفتن امتیاز ویژه برای انجام آموزش به بیمار در زمان ارزشیابی سالیانه بکارگیری را مهمترین عوامل عنوان شد. نتیجه گیری: جهت آموزش به بیمار ضمن در نظر گرفتن تسهیلات کافی، ضروری است با تامین نیروی انسانی لازم وبرگزاری دوره های آموزش ضمن خدمت در جهت رفع موانع موجود، اقدام شود .

---

زمینه و هدف: تعهد سازمانی یک نگرش مهم شغلی و سازمانی است که بیانگر میزان وفاداری افراد به سازمان می باشد. هدف از این مطالعه تعیین میزان تعهد سازمانی پرستاران شاغل در بیمارستانهای منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1390 بود. مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی ـ تحلیلی، واحدهای پژوهش، 363 پرستار کارشناس و کارشناس ارشد شاغل در بیمارستانهای منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران بودند که به شیوه تصادفی انتخاب و ابزار جمع آوری اطلاعات را که شامل پرسشنامه دو قسمتی اطلاعات فردی و تعهد سازمانی بود تکمیل نمودند. از آمار توصیفی و آزمونهای آماری تی مستقل، آنالیزواریانس یکطرفه، کروسکال والیس و من ویتنی جهت تجزیه تحلیل داده ها استفاده شد. سطح معنی داری در این مطالعه 05/0 در نظر گرفته شد. نتایج: نتایج نشان داد که تعهد سازمانی پرستاران (15/32±87/65)و کلیه ابعاد آن (عاطفی، مستمر و تکلیفی ) در سطح متوسط قرار داشت. یافته ها بیانگر ارتباط بین سمت (001/0>P) بخش محل خدمت(001/0>P)، سنوات خدمت (03/0=P) و بیمارستان محل خدمت(004/0=P) با تعهد سازمانی پرستاران بود. هیچ یک از مشخصات فردی با تعهد سازمانی ارتباط معنادار نداشتند(05/0

---

زمینه و هدف: خطای پزشکی به عنوان یک چالش مهم مورد توجه جامعه و مسئولین سلامت قرار گرفته است. این مطالعه با هدف تعیین خطاهای پزشکی در بیمارستان های دولتی شیراز انجام شد. موادو روش ها:این مطالعه از نوع مطالعات پیمایشی بوده که به صورت تحلیلی در سال 1391 انجام شد.محیط پژوهش شامل بیمارستان های دولتی علوم پزشکی شیراز می باشد که ده بیمارستان مورد بررسی قرار گرفت. برای جمع آوری داده ها از پرونده های ثبت خطاهای پزشکی چک لیست استاندارد تدوین شده توسط معاونت درمان دانشگاه استفاده شد. برای تحلیل داده از نرم افزار آماری SPSS نسخه 21 و آمار توصیفی و آزمون های آماری اسپیرمن و کای اسکوئر استفاده شد. نتایج:تعداد 4379 خطا در بیمارستان ها در طول یکسال ثبت شده بود و بیشترین خطا مربوط به بیمارستان های بزرگ بود. پرستاران بیش از سایر گروهها مرتکب خطا شده بودند و خطا های سیتمیک بیشترین فراوانی را داشتند. بین فرد خطا کار با نوع خطا و شیفت بروز خطا رابطه معنی داری وجود داشت (P=0.000). بین نوع خطا با بخش های مختلف و بیمارستان ها رابطه معنی داری وجود داشت (P=0.000 و P=0.011) نتیجه گیری:تعداد خطاهای بوجود آمده در بیمارستان نشانه عملکرد ضعیف بیمارستان می باشد لذا جهت کاهش خطاهای پزشکی و هزینه های مالی و جانی ناشی از آن باید توجه بیشتری به عملکرد بیمارستان داشته ودستورالعمل های پزشکی مورد بازبینی قرار گیرد،کارکنان بیمارستان به خصوص پرستاران توجه بیشتری به فعالیت خود داشته باشند.

---

چکیده: زمینه و هدف: بر اساس گزارشات، پرستاران به‌طور مکرر و مستقیم با مرگ و میرها، رنج‌ها، جراحت‌ها، فشارهای روانی و جسمانی زیادی روبرو هستند. به‌منظور غلبه بر چنین شرایطی، یک راه‌کار اصلی پیشِ‌روی مدیران، توانمندسازی کارکنان است. با این رویکرد هدف از پژوهش حاضر، تعیین نقش رهبری اخلاقی در ارتقای توانمندسازی روان‌شناختی پرستاران بود. مواد و روش‌ها: پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داده‌ها توصیفی - تحلیلی بود. جامعه آماری شامل کلیه پرستاران بیمارستان‌های دولتی شهر سنندج (410 نفر) بود که با استفاده از شیوه نمونه‌گیری تصادفی ساده، 148 آزمودنی به عنوان نمونه انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. جهت گردآوری داده‌ها از پرسشنامه‌ی رهبری اخلاقی (صالح‌نیا، 1391) و نسخه دوازده سؤالی پرسشنامه توانمندسازی روان‌شناختی (وتن و کمرون، 1988) استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS نسخه‌ی 16 و آزمون‌های آماری تحلیل عاملی تأییدی، آزمون همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون چندگانه به شیوه ‌هم‌زمان استفاده شد. نتایج: نتایج نشان داد که گویه‌های پرسشنامه‌های پژوهش قابل تقلیل به مؤلفه‌های زیربنایی بودند. نتایج همچنین نشان داد که بین رهبری اخلاقی و مؤلفه‌های آن با توانمندسازی و ابعادش رابطه معنی‌داری وجود داشت. نهایتاً نیز مشخص شد که دو مؤلفه‌ی الگو بودن و عمل‌گرایی می‌توانند به‌طور مناسبی پیش‌بینی کننده توانمندسازی روان‌شناختی باشند. نتیجه‌گیری: بر مبنای یافته‌های پژوهش، مدیران در بیمارستان‌ها می‌توانند با نمایش رفتارهای اخلاقی مناسب و تلاش در جهت تقویت روابط بین فردی و ترویج این‌گونه رفتارها در میان پیروان، زمینه‌های ارتقای توانمندسازی روان‌شناختی پرستاران را فراهم آورند.

---

زمینه و هدف :امروزه کیفیت زندگی کاری به عنوان یک مفهوم جهانی در مدیریت منابع انسانی و توسعه سازمانی موردتوجه قرار گرفته و ارتقای آن کلید اصلی موفقیت مدیریت هر سازمان به شمار می رود.همچنین تعارض کار –خانواده پدیده مهمی است که هم کارکنان و هم کارفرمایانشان را تحت تاثیر قرار می دهد.این مطالعه به تعیین همبستگی کیفیت زندگی کاری با میزان  تعارض کار-خانواده آنان  می پردازد.

مواد و روشها: این پژوهش از نوع توصیفی– تحلیلی و مقطعی است .جامعه آماری پرستاران بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی تهران با حجم نمونه215 نفر بود. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسش نامه 29 سوالی کیفییت زندگی کاری کاسیو(casio) همچنین پرسشنامه 18 سوالی تعارض کار–خانواده کارلسون(Carlson) بود. برای تحلیل داده ها از آزمون همبستگی اسپیرمن استفاده شد.

یافته ها:  از بین مولفه های کیفیت زندگی کاری، امتیازات مادی و آموزش با میزان تعارض کار–خانواده رابطه معنی داری نداشتند، ولی بین تعارض کار – خانواده با دموکراسی در سازمان001/0 P=، مشارکت در تصمیم گیری009/0 P=،طراحی شغل017/0 P=،فضای کاری در سازمان004/0 P=، رابطه معنی داری وجود داشت. در نهایت بین کیفیت زندگی کاری پرستاران  با میزان تعارض کار- خانواده رابطه معنی دارمشاهده شد  (001/0> P و 26 /0r=).

نتیجه گیری:  به دلیل رابطه معنادار بین کیفیت زندگی کاری و تعارض کار – خانواده پرستاران، می توان نتیجه گرفت که با برنامه ریزی صحیح جهت  افزایش کیفیت زندگی کاری پرستاران می توان شاهد کاهش تعارض کار –خانواده آنان بود.

---

زمینه و هدف :کمردرد از مشکلات شایع در پرستاران است. هدف این مطالعه بررسی تأثیر برنامه آموزش مرتبط با سلامت فیزیکی بر کیفیت زندگی کارکنان پرستاری مبتلا به کمردرد مزمن بود.

مواد و روشها :دراین پژوهش نیمه تجربی 119 نفر از کارکنان پرستاری  مبتلا به کمردرد مزمن شاغل در بیمارستانهای منتخب یزد در دو گروه مداخله (60 نفر ) و شاهد (59 نفر ) شرکت نمودند . گروه مداخله در یک برنامه آموزشی شامل یک جلسه با میانگین مدت زمان 180 دقیقه در گروه های 8-7 نفره شرکت کردند. کیفیت زندگی کلیه آزمودنی ها ، قبل و 3 ماه بعد از مداخله آموزشی بوسیله پرسشنامه 36 سئوالی کیفیت زندگی ارزیابی شد و با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی در سطح معناداری05/0 تجزیه و تحلیل شد.

نتایج : علیرغم همسان بودن دو گروه در بدو مطالعه میانگین ابعاد عملکرد جسمانی 32/72 ، محدودیت نقش بعلت مشکلات جسمانی 18/58 ، درد جسمانی 96/59 و سلامت عمومی 1/69 در گروه مداخله در مقایسه با میانگین های همین ابعاد در 3 ماه بعد از مداخله  با میزانهای 50/60 ، 88/47 ، 05/38 ، 27/51  در گروه شاهد دارای تفاوت چشمگیر بود  ( 0001/0 >PV  ) . ابعاد روانی کیفیت زندگی در گروه مداخله تغییر فاحشی نسبت به قبل از مداخله نداشت ( 855/0=PV ).

نتیجه گیری :برنامه آموزشی مبتنی بر سلامت فیزیکی توانست بر ابعاد عملکرد جسمانی ، محدودیت نقش بدنبال مشکلات جسمانی ، درد جسمانی و سلامت عمومی موثر باشد.