فصلنامه

---

زمینه و هدف: پرستاران به طور قانونی و اخلاقی مسئول کیفیت مراقبت از بیمار هستند و بیماران نیز حق دارند که از مراقبت پرستاری مطلوب و با کیفیت برخوردار باشند. اولین قدم جهت طراحی برنامه های حفظ یا ارتقاء کیفیت مراقبت، بررسی میزان کیفیت می باشد. این مطالعه به منظور بررسی میزان قابلیت اطمینان، پاسخگویی، تضمین و همدلی در کیفیت خدمات پرستاری در سه بیمارستان تامین اجتماعی تهران انجام شد.

مواد و روش ها: این مطالعه از نوع مطالعات کاربردی بود که بصورت توصیفی و مقطعی در سال 1388 بر روی 200 بیمار بستری در بیمارستان های منتخب با استفاده از پرسشنامه استاندارد و تعدیل شده سروکوال (SERVQUAL) (1988) انجام گرفت. داده های مطالعه با استفاده از نرم افزار SPSS به صورت آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. مجموع امتیازات موارد کاملا موافقم و موافقم به عنوان میزان کیفیت خدمات در هریک از مولفه ها تعریف شد.

نتایج: میزان کیفیت خدمات از دیدگاه بیماران به ترتیب قابلیت اطمینان (74%)، پاسخگویی (58%)، تضمین (69%) و همدلی (64%) بدست آمد. کیفیت کلی خدمات پرستاری در بیمارستان های مورد مطالعه بالاتر از متوسط و در حد خوب (66%) بود. بطوریکه مولفه های قابلیت اطمینان، تضمین و همدلی بیشترین میزان و پاسخگویی کمترین میزان را به خود اختصاص داد.

نتیجه گیری: نتایج این بررسی نشان داد که میزان کیفیت خدمات پرستاری در بیمارستان های مورد مطالعه در حد مطلوبی می باشد. از دیدگاه بیماران بستری، پرستاران نقش عمده ای در ارتقاء کیفیت مراقبت ها و رضایتمندی بیماران دارند، از آنجایی که پاسخگویی کمترین امتیاز را بدست آورد پیشنهاد می شود آموزش‌های لازم به منظور ارتقاء فرهنگ سازمانی پاسخگویی و ارتباط موثر با بیماران  در جهت ارتقاء کیفیت عملکردها در گروههای مختلف پرستاری انجام شود. 

---

---

سابقه و هدف: اشتباهات شغلی از موارد غیر قابل اجتناب در اکثریت حرفه ها  به ویژه حرفه های بهداشتی درمانی می باشد.گزارش نمودن اشتباهات دارویی از یک سو موجب حفظ و رعایت ایمنی بیمار و  از سویی دیگر به عنوان یک گنجینه اطلاعاتی ارزشمند در راستای پیشگیری از بروز اشتباهات دارویی در آینده محسوب می گردد.هدف از این مطالعه ، تعیین علل  و عوامل موثر بر عدم گزارش دهی  اشتباهات دارویی کارکنان پرستاری از دیدگاه آنها می باشد.

مواد و روشها:  برای انجام این پژوهش  که از نوع توصیفی - تحلیلی می باشد، از مجموع 200 نفر پرسنل پرستاری شاغل در بیمارستان، 140 نفراز  مجموع پرستاران  شاغل در شیفتهای صبح، عصر و شب  بیمارستان بهارلو در سال 1389 برای شرکت در این پژوهش اعلام آمادگی نمودند( میزان پاسخگویی 70% بود). بقیه پرستاران به دلیل عدم تمایل در شرکت در پژوهش، از بررسی خارج شدند. نظرات پرستاران در مورد علل عدم گزارش دهی اشتباهات دارویی با استفاده از پرسشنامه تنطیم شده بر اساس مقیاس پنج درجه ای لیکرت اندازه گیری گردید. این پرسشنامه شامل سه حیطه  ترس از پیامد های گزارش دهی(11گویه)،عوامل مدیریتی(5گویه) و فرایند گزارش دهی (3 گویه) بود. داده های جمع آوری شده  با استفاده از نرم افزار  spss نسخه 5/11 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته ها: در کل جمعیت مورد مطالعه 6/98 %زن ،50 % متاهل ، 9/97 %کارشناس، 3/79 %پیمانی، 7/75 %شیفت در گردش، 9/52 %دارای سابقه کار کمتر از 5سال بودند. میانگین سنی  شرکت کنندگان در مطالعه 67/4±48/29 سال بود.علل گزارش نکردن اشتباهات دارویی به شرح ذیل بود: میانگین امتیازات در حیطه ترس از پیامدهای گزارش دهی ، عوامل مدیریتی و فرآیند گزارش دهی به ترتیب 68/1 ±09/3 ،  12/1±68/3 و 26/1 ± 73/2 بود. یافته ها نشان داد حیطه عوامل مدیریتی مهم ترین علت گزارش نکردن اشتباهات دارویی در پرستاران بود. با استفاده از آزمونهای آنوا و T -test مشخص شد پرستارانی که با حیطه های ترس از  پیامدهای گزارش دهی و عوامل مدیریتی به عنوان دلایل عدم گزارش اشتباهات دارویی توافق داشتند(امتیاز بیشتری در این زمینه داشتند)، اغلب در شیفت در گردش مشغول به ارائه خدمت  بوده) 04/0=p) و  در استخدام آنها  پیمانی) 03/0=p) بوده اند. آزمون ²χ  نیزنشان داد که میانگین  هر سه حیطه  بررسی شده با  افراد گروه سنی 35-25 سال ارتباط معنی دار داشته است ( 001/0p <).

 نتیجه گیری: عوامل مدیریتی و ترس از پیامدهای گزارش دهی دو مانع مهم گزارش دهی اشتباهات دارویی در پرستاران است .  با عنایت به ارتباط معنی دار بین شیفت در گردش و پیمانی بودن استخدام که هردو  مورد حاکی از جوان بودن و تجربه حرفه ای محدود پرستاران شاغل می باشد( غالبا" پرسنل در گردش و پیمانی سابقه زیر 5 سال دارند)(جدول شماره یک) و با توجه به اهمیت ایمنی بیمار، لزوم ایجاد رابطه مثبت بین مدیران پرستاری و کارکنان پرستاری ، تامین فضای همکاری صمیمی و طراحی بسته آموزشی ضمن خدمت برای پرستاران در بدواستخدام در خصوص اشتباهات دارویی، عواقب و نتایج آنها و ضرورت گزارش دهی اشتباهات اجتناب ناپذیر می نماید.ترویج فرهنگ ایمنی بیمار نیز بی تردید یکی از راهکارهای اساسی کاهش خطاهایی از این دست خواهد بود. به کارگیری رویکرد سیستمی به منظور بررسی عوامل زمینه ساز ، برطرف کردن این عوامل تا حد ممکن و طراحی سیستمی برای گزارش دهی اشتباهات کاری خصوصا" اشتباهات دارویی حائز اهمیت است .

---

زمینه و هدف: بیمارستان پرهزینه ترین جزء سیستمهای بهداشتی و درمانی است و منابع انسانی با ارزشترین عامل تولید و ارائه خدمت به شمار می رود. از آنجا که هزینه های پرسنلی بیش از 60% هزینه های بیمارستانها را تشکیل می دهد، افزایش بهره وری و کارایی نیروی انسانی از اهمیت زیادی برخوردار است. از مهمترین راههای افزایش بهره گیری از این منبع ارزشمند، استانداردسازی کمیت و ترکیب و توزیع نیروی انسانی است. هدف پژوهش حاضر تعیین استاندارد نیروی پرستاری یک بیمارستان نمونه است.
مواد و روش‌ها: این مطالعه از نوع مطالعات توصیفی و کاربردی است که به صورت مقطعی در سال 1386 انجام یافته است. اطلاعات مطالعه با بررسی مستندات، تکمیل پرسشنامه و مطالعه کتابخانه ای گردآوری شده و با استفاده از روشهای آمار توصیفی تحلیل گردیده است. جامعه و نمونه پژوهش بیمارستان خصوصی جنرال با تعداد 85 تخت فعال شامل بخشهای زنان و زایمان، جراحی مردان و اطفال، جراحی زنان، نوزادان و مراقبتهای ویژه است. ابزار جمع آوری داده ها، جداولی حاوی مشخصات تعداد و ترکیب نیروی پرستاری بخشهای مختلف و شاخصهای عملکردی بیمارستان است. اطلاعات این پژوهش متغیرهای کمی از نوع گسسته و پیوسته است. پس از گرد آوری داده ها، مقایسه با استانداردها انجام و پیشنهادات ارائه شد. استاندارد مورد استفاده، ساعات پرستاری مورد نیاز برای مراقبت از هر گروه از بیماران و پروتکلهای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است.
یافته ها: کادر پرستاری بیمارستان مورد مطالعه 96 نفر شامل 38 پرستار، 16 بهیار و 42 کمک بهیار است که تعداد مطلوب آن بر اساس میانگین اشغال تخت سالانه در بخشهای مختلف عبارت است از: 94 نفر پرسنل پرستاری شامل 60 پرستار، 34 بهیار و کمک بهیار.
نتیجه گیری: این بیمارستان به طور وسیعی از کمک بهیاران در مراقبت از بیماران بهره می گیرد که با توجه به پیشرفت علوم پزشکی و تخصصی شدن هر چه بیشتر پرستاری و تغییرات عمده در تجهیزات و ابزارآلات کار، جایگزینی روشهای جراحی سنتی و تهاجمی با اعمال پزشکی غیرتهاجمی و بروز موارد بیماری پیچیده تر، جایگزینی آنان با پرستاران تحصیلکرده در مراقبت هر چه بهتر بیماران موثر خواهد بود.

---

زمینه و هدف: فرسودگی شغلی یکی از عوامل اساسی در کاهش بازدهی،ایجاد عوارض جسمانی و روانی به خصوص در مشاغل مرتبط با خدمات انسانی واز دست دادن نیروی انسانی کارآمد می باشد هدف از این مطالعه بررسی رابطه بین سلامت روان و سندروم فرسودگی شغلی در بین کادر پرستاری بیمارستان های آموزشی استان قم بود.

مواد و روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد،که بر روی 200 نفر از پرسنل پرستاری شاغل در استان قم که به صورت چند مرحله ای احتمالی انتخاب شدند،صورت گرفت.برای جمع آوری اطلاعات از سه پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک، سلامت عمومی و پرسشنامه فرسودگی شغلی مازلاک استفاده شد که روایی و پایایی این ابزار در مطالعات قبلی تأیید شده است.برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از18 SPSS و آمار توصیفی ، آمار استنباطی و همچنین از آزمون من - ویتنی استفاده شد.

---

زمینه و هدف: طراحی الگوی مناسب ارایه مراقبت های پرستاری در بیمارستان ها، در گام نخست، مستلزم شناسایی مؤلفه های مرتبط با به کارگیری مناسب ترین الگو برای ارایه مراقبت های پرستاری می باشد. هدف از انجام این پژوهش، شناسایی مؤلفه های مرتبط با به کارگیری الگوهای ارایه مراقبت های پرستاری در بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بوده است.
مواد و روش ها: این پژوهش، یک مطالعه کیفی می باشد که به شیوه تحلیل محتوا انجام شده است. شرکت کنندگان در پژوهش، 6 نفر از اعضای هیئت علمی دانشکده پرستاری و مامایی و مدیران رده های مختلف پرستاری در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بودند که بر اساس روش نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب شدند. روش گردآوری داده ها، مصاحبه های فردی نیمه ساختار یافته بوده و جهت تحلیل مصاحبه های نیمه ساختار یافته از آنالیز درون مایه ای استفاده شده است.
نتایج: درون مایه های استخراج شده در این پژوهش شامل مراقبت با تاکید بر رضایت مددجویان، دانش و مهارت پرستاران، لزوم مراقبت مشارکتی، تعداد و تخصص نیروی پرستاری، نظارت اثربخش بر عملکرد پرستاران و سیاست های راهبردی در سطح کلان نظام سلامت بوده است که در سه بعد ساختار، فرآیند و برآیند، قرار داده شدند.
نتیجه گیری: از یافته های حاصل از این پژوهش می توان جهت طراحی الگوی ارایه مراقبت های پرستاری در بیمارستان های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در پژوهش های آتی استفاده نمود.

---

زمینه و هدف: سلطه گری/ سلطه پذیری به عنوان پدیده ای شایع در میان اغلب پرستاران در مسیر حرفه ای می تواند ریشه در ساختارهای تاریخی؛ فرهنگی- اجتماعی، سیاسی و اقتصادی هر کشور داشته باشد. هدف این مقاله نقد و تحلیل پدیده سلطه گری/ سلطه پذیری در ادبیات پرستاری و چگونگی مدیریت آن در حرفه پرستاری است. مواد و روش ها: در این مطالعه مروری، واژه های سلطه گری/ سلطه پذیری، پرستار و پرستاری در بانک های اطلاعات علمی (Pub Med, CINAHL & Ovid) به شکل نظامند مورد جستجو قرار گرفت. در نهایت 31 مقاله منتشر شده در دو دهه اخیر انتخاب و مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: این مطالعه ابتدا به واژه شناسی مفهوم سلطه گری/ سلطه پذیری، پیشینه تاریخی، ویژگی ها و پیامدهای آن پرداخته و در ادامه به معرفی مدل ها و نظریه های موجود، راهکارهایی پیشگیری و مدیریت این پدیده در محیط های کاری پرستاران می پردازد. نتیجه گیری: وجود ساختارهای سلسله مراتبی در محیط‌های بیمارستانی شرایط مساعدی را برای بروز پدیده اپرشن فراهم می‌ کند. حضور و تداوم این پدیده و پیامد های آن اثرات جبران ناپذیری بر حرفه پرستاری، سازمان‌های کاری و به ویژه بیماران و کیفیت ارائه مراقبت می گذارد. اتخاذ راهبردهای عملی و موثر در قالب اقدامات حمایتی، آگاهی بخشی، آموزشی و تدابیر مدیریتی از سوی مسئولین و سازمان های مربوطه می تواند فضای سازنده‌ای خلق ‌نمایند که وحدت و انسجام حرفه ای، خودباوری و توانمند سازی پرستاران را در پی داشته باشد.

---

زمینه و هدف: هزینه نیروی انسانی بیش از60 درصد از منابع بیمارستان هارا به خود اختصاص می دهد. پژوهش حاضر برای تعیین تعداد بهینه پرستار در بخش مسمومیت بیمارستان منتخب شیراز انجام گرفت.

مواد و روشها : پژوهش حاضراز نوع کاربردی و مبتنی بر اطلاعات بیمارستانی بود. جامعه پژوهش بیماران مراجعه کننده به بخش مسمومیت یکی از بیمارستان های شیراز درسال 1391 بود. در این مطالعه پرونده بیماران مورد بررسی قرار گرفت. به منظور نمونه گیری از کل پرونده ها بصورت طبقه ای (ماهیانه) و نمونه گیری در هر ماه بصورت تصادفی سیستماتیک انجام گرفت. جمع آوری داده ها ی مورد نیاز از دفتر آمار بخش و پرونده بیماران (برگ نوت پرستاری و دستورات پزشک) با استفاده از فرم جمع آوری داده ها صورت گرفت . از تکنیک برنامه ریزی خطی و با بهره گیری از نرم افزار lingo 8 تعداد بهینه پرستار مورد نیاز در بخش و شیفت های مختلف بیمارستان تعیین گردید.

نتایج: حداقل پرستار مورد نیاز  بخش مسمومیت بیمارستان مورد نظر برای ارائه خدمات مطلوب به بیماران در شیفت صبح 2 پرستار، عصر 2 پرستار و شب 3 پرستار به دست آمد و در شبانه روز 7 پرستار مورد نیاز می باشد. تعداد پرستاران موجود در بخش بیش از تعداد تخمین زده شده بودند.

نتیجه گیری: تعداد پرستار مورد استفاده در بخش مسمویت در شیفت صبح و عصر بیش از تعداد بهینه آن بود. همچنین تعداد پرستاران بدست آمده از روش های کمی مانند برنامه ریزی خطی کمتر از تعداد محاسبه شده آن بصورت تجربی توسط مدیران پرستاری می باشد. پیشنهاد می شود مدیران بیمارستان با استفاده از این تکنیک های علمی نسبت به توزیع مناسب نیروی انسانی در بخش ها اقدام نمایند.

---

زمینه و هدف: پرستاران بزرگترین گروه ارائه کننده خدمات مراقبتی در نظام بهداشت و درمان می باشند و بخش اورژانس جزء بخشهای با ریسک بالا از نظر آسیبهای شغلی شناخته می شود. هدف مطالعه حاضر شناسایی مخاطرات شغلی کادر پرستاری بخش اورژانس می باشد.

مواد و روشها: مطالعه بر روی 250 نفر از کادر پرستاری بخش اورژانس بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد. روش نمونه گیری تصادفی و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ای بود که اعتبار و روایی آن مورد تأیید قرار گرفت. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد.

نتایج: سطح آسیبهای شغلی افراد مورد مطالعه با میانگین 55/0± 87/2 در حد متوسط ارزیابی شد. بین ابعاد مخاطرات شغلی، مخاطرات روانی_ اجتماعی و سازمانی و مخاطرات ارگونومیکی به ترتیب با میانگین 47/0± 58/3 و 71/0± 57/3 مهمترین  و مخاطرات شیمیایی (78/0± 99/1) کم اهمیت ترین منبع آسیب شغلی گزارش شدند. از بین متغیرهای مورد بررسی بین بیمارستان، سابقه خدمت، میزان تحصیلات، وضعیت استخدامی و گذراندن دوره آموزشی مخاطرات شغلی با میزان آسیبهای شغلی ارتباط آماری معناداری وجود داشت(05/0>p ).

نتیجه گیری: پرستاران در زمینه آسیبهای شغلی با عوامل خطرساز متعددی در حیطه های مختلف رو به رو هستند. برای از بین بردن این عوامل خطرساز نیاز به راهکارهایی در حیطه های مختلف است. بکارگیری ملاحظات ارگونومیک، تدوین برنامه های آموزشی مناسب، فراهم نمودن آموزش های کافی در این زمینه و ...، می تواند منجر به کاهش این آسیبهای شغلی و افزایش بهره وری آنها گردد.

---

زمینه و هدف: اخیرا موضوع خطاهای پزشکی در سیستم درمانی مورد توجه قرار گرفته است. با در نظر گرفتن این موضوع که پرستاران نسبت به دیگر کارکنان، زمان طولانی­تری را با بیماران سپری می‏کنند بیش از بقیه کارکنان مستعد انجام خطای انسانی می­باشند. در مطالعه حاضر خطاهای انسانی پرستاران بخش اورژانس زایمان مشغول به کار در یکی از بیمارستان­های دانشگاه علوم پزشکی تهران مورد بررسی قرار گرفت.

مواد و روش­ها: در مطالعه مقطعی حاضر، ابتدا تجزیه‏ و تحلیل وظایف حرفه پرستاری بخش اورژانس زایمان با تکنیک تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی (HTA) با تشکیل Focus Group انجام شد. در مرحله بعد، احتمال خطای انسانی با روشSPAR-H تعیین و هر یک از فاکتورهای شکل دهی عملکرد در برگه‏کار‏ها و فعالیت‏های تشخیصی و عملی مشخص ‏گردید. پس از تعیین مقدار وابستگی، میزان احتمال نهایی خطا محاسبه ‏گردیده و با استفاده از جداول احتمال خطا و شدت خطا، ارزیابی سطح ریسک انجام شد.

نتایج: طبق نتایج، در مورد چهار گروه وظایف، کمترین خطا مربوط به زیر وظیفه­ی " کار با دستگاه پمپ سرم" با میزان خطای 055/0 و هم چنین بیشترین احتمال خطا مربوط به زیر وظیفه ی" تزریق فرآورده های خونی" با میزان احتمال 780/0 برآورد گردید. همچنین، مسؤلیت­های خاص بخش از بالاترین ریسک های نامطلوب برخوردار بودند.

نتیجه گیری: تحلیل خطاهای شناسایی شده در مطالعه حاضر نشان می­دهد که بدلیل حجم بالای کار، زمان ناکافی و همچنین نیاز به رسیدگی مدیریتی بسیار دقیق و برقراری هماهنگی های لازم، علل عمده خطاها را می­توان به استرس و پیچیدگی بالا در وظایف این بخش نسبت داد. 

---

زمینه و هدف: با توجه به این که بیمارستان ارتوپدی شهدای تبریز محل پذیرش بیماران اورژانسی از قبیل مصدومان تصادفات می باشد، پرستاران شاغل در این بیمارستان در معرض استرس مضاعف هستند. پژوهش حاضر با هدف پیش بینی استرس پرستاری بر اساس صفات بنیادی شخصیت و اشتیاق شغلی در بیمارستان شهداء تبریز انجام گرفت.

مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع همبستگی است. از بین پرستاران شاغل در بخش های شش گانه، توانبخشی، ICU و اورژانس بیمارستان ارتوپدی شهدا تبریز 105 نفر به روش تصادفی ساده به عنوان نمونه آماری انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. آزمودنی ها به مقیاس استرس پرستاری، پرسشنامه شخصیتی آیزنک فرم تجدید نظر شده(EPQ-R)و پرسشنامه اشتیاق شغلی پاسخ دادند. داده ها با استفاده از روش تحلیل رگرسیون چندگانه تحلیل شدند.

نتایج: استرس پرستاری با روان آزرده گرایی رابطه مثبت داشته و با روان پریشی گرایی و برون گرایی رابطه نشان نداد. همچنین، استرس پرستاری با اشتیاق شغلی رابطه مثبت نشان داد. تحلیل رگرسیونی نیز حاکی از آن بود که از بین عوامل 3 گانه شخصیت و اشتیاق شغلی، دو متغیر روان آزرده گرایی(68/10= F، 001/0 p<) و اشتیاق شغلی (12/10= F، 004/0=p) از توان لازم جهت تبیین استرس پرستاری برخوردارند.

نتیجه گیری: استرس پرستاری بیش از آنچه متاثر از متغیرهای جمعیت شناختی باشد از متغیرهای درونی تاثیر می پذیرد و دو متغیر پیش بین مهم (صفت شخصیتی روان آزرده گرایی و اشتیاق شغلی) نقش تعیین کننده تری در پیش بینی استرس پرستاری دارند.

---

زمینه و هدف: تعارض بین کارکنان سلامت مشکلی مهم در واحدهای مراقبت بهداشتی در سراسر دنیاست. مطالعه حاضر با هدف شناسایی علل تعارض بین کارکنان پرستاری با سایر گروه­های شغلی در بیمارستان انجام شد.
مواد و روش­ها: مطالعه حاضر به صورت توصیفی–تحلیلی در سال 1397 انجام شد. برای جمع­آوری داده­ها از پرسشنامه محقق­ساخته استفاده شد. این پرسشنامه در دو قسمت مشخصات دموگرافیک و علل تعارض بین کارکنان پرستاری با سایر گروه­های شغلی در مقیاس لیکرت 5 گزینه­ای طراحی شد. پرسشنامه در اختیار 120 نفر از کارکنان پرستاری بیمارستان­های دانشگاه علوم پزشکی اردبیل که به‌صورت تصادفی متناسب انتخاب شده بودند، قرار گرفت. برای تجزیه‌وتحلیل داده­ها از آمار توصیفی و تحلیلی در نرم‌افزار 15SPSS استفاده شد.
نتایج: بیشترین میزان تعارض گزارش شده توسط پرستاران مربوط به تعارض با گروه مدیران (94/0±17/4) و کمترین میزان با کارکنان اداری، مالی و پشتیبانی (13/1±55/3) بود. مهم‌ترین علت ایجاد تعارض بین کارکنان پرستاری با گروه­های مختلف به ترتیب عبارت بود از: تحمیل نقش­های غیرتخصصی (مثل تکمیل مستندات پرونده­ای پزشکان)؛ احساس نابرابری در حجم و فشار کاری؛ درک ناکافی از شرایط کاری حوزه پرستاری؛ اختلاف نامتعارف درآمد و مزایای دریافتی و عدم توزیع عادلانه نیروی انسانی. همچنین بین سطح تعارض با وضعیت تأهل، تجربه کاری و گروه سنی همبستگی معنادار آماری وجود داشت (p<0.05).
نتیجه­گیری: نتایج مطالعه حاضر نقش تعدادی از عوامل ایجاد­کننده تعارض بین کارکنان پرستاری با سایر گروه­های شغلی را نشان داد. این یافته­ها می­تواند راهنمای عملی برای مدیران ارشد بیمارستان­ها در جهت اخذ تصمیمات و راهکارهای کاربردی در راستای مدیریت تعارض­های محیط کار باشد.

---

زمینه و هدف: پاندمی کووید-19 و پیک­های همه­گیری فشار مضاعفی بر سیستم درمان وارد می‌کند، در این بحران تاب­آوری کادر پرستاری از اهمیت بسزایی برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه میان فرسودگی شغلی و تاب­آوری در کادر پرستاری خط مقدم در مناطق پرخطر در زمان شیوع کووید-19 صورت گرفته است.
مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و جامعه پژوهش آن کادر پرستاری کل ایران است. بر اساس آمار وزارت بهداشت جامعه آماری این پژوهش برابر با 125369 نفر است. در این پژوهش به کمک ابزار پرسشنامه محقق ساخته و با توزیع خوشه‌ای بین 384 نفر اطلاعات جمع­آوری شده است. تجزیه‌وتحلیل اطلاعات در این پژوهش توسط نرم­افزار SPSS و SMART-PLS صورت گرفته است.
نتایج: بر اساس یافته­های مطالعه تمامی اطلاعات گردآوری‌شده نرمال هستند. نتایج تحلیل عاملی به‌دست‌آمده رابطه معنادار معکوس بین تاب­آوری و فرسودگی شغلی را نشان می‌دهد و هم­چنین احساس موفقیت فردی به عنوان یکی از گویه­های فرسودگی شغلی تأثیر بسزایی در تاب‌آوری دارد.
نتیجه‌گیری: لازم است برای افزایش تاب‌آوری کادر پرستاری در این شرایط به عوامل مؤثر در فرسودگی شغلی آن‌ها اهمیت ویژه‌ای قائل شد و برای کاهش آن برنامه­ریزی نمود. در این مسیر می­توان با تدوین برنامه­های آموزشی و تغییر در سبک ارائه خدمت احساس عدم موفقیت فردی و در نتیجه فرسودگی شغلی را کاهش داد.

---

زمینه و هدف: شناسایی صلاحیت­ها، مبانی بسیار بااهمیتی برای طراحی یک برنامه جانشین­پروری و مدیریت کارآمد منابع انسانی است. بررسی­ها نشان می­دهد این امر مهم با استفاده از مدل صلاحیت در سطح مدیران میانی مغفول واقع‌شده است. روش­های مبتنی بر منطق فازی امکان صورت­بندی ریاضی مفاهیم مبهم، همچون صلاحیت را فراهم می­نماید؛ مطالعه حاضر باهدف طراحی مدل صلاحیت مدیران میانی پرستاری با استفاده از دلفی فازی در نیمه دوم 1399 انجام شد.
روش کار: مطالعه ازنظر هدف، کاربردی و از نوع مطالعات مدیریت سیستم بهداشتی بود. جامعه پژوهش شامل تمامی مدیران خدمات پرستاری (مترون­ها) بیمارستان‌های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران بودند. روش نمونه­گیری سرشماری و نمونه­های پژوهش، شامل 14 نفر از مدیران خدمات پرستاری (خبرگان) بودند. پس از بررسی متون، مدل مفهومی اولیه ­ طراحی شد. در گام اول مطالعه جهت دریافت نظرات خبرگان مبنی بر تأیید سطح­بندی مدل از فرم نظرخواهی استفاده شد. در گام دوم شاخص­ها، به روش دلفی فازی غربالگری شدند.
نتایج: تمامی شرکت­کنندگان خانم و 9 نفر دارای مدرک کارشناسی ارشد بودند. میزان موافقت خبرگان با سطح­بندی مدل، 90 درصد بود که دلالت بر تأیید آن داشت. در روش دلفی فازی، شاخص­ها با مقادیر قطعی بالاتر از 7/0 توسط خبرگان تأیید شد. مدل طراحی‌شده مشتمل بر 3 بُعد فنی، ارتباطی، ادراکی، 6 مؤلفه، 14 شاخص و 28 زیر شاخص بود.
نتیجه­گیری: این مطالعه نشان داد معیارهای لازم جهت انتخاب مدیران میانی پرستاری، ابعاد یا حیطه­های مختلف صلاحیت­ ازجمله فنی، ارتباطی و ادراکی را شامل می­شوند. مدیران ارشد می­توانند جهت دستیابی به طرح­ریزی مناسب برای برنامه جانشین­پروری از نتایج این تحقیق استفاده نمایند.