فصلنامه

---

زمینه و هدف : دیابت یک بیماری مزمن با عوارض متعدد است که به عنوان یکی از عوامل تهدید کننده حیات به شمار می رود. خود مدیریتی در دیابت ، فرآیندی است که طی آن دانش، مهارت و توانایی لازم برای اتخاذ رفتارهای خود مدیریتی تسهیل می گردد. این فرآیند شامل نیازسنجی، تعیین اهداف و بررسی تجارب زندگی بیماران با دیابت است. اهداف کلی خود مدیریتی دیابت شامل حمایت از اتخاذ تصمیم آگاهانه و همکاری فعال با تیم مراقبت سلامتی است که در طی آن وضعیت سلامتی و کیفیت زندگی بیماردیابتی ارتقاء می یابد. با عنایت به اهمیت و ضرورت اتخاذ رفتارهای خودمدیریتی در دیابت، این مطالعه با هدف تعیین برخی عوامل پیش بینی کننده اتخاذ رفتارهای خودمدیریتی در بیماران دیابتی نوع 2 به منظور تسهیل در برنامه ریزی مداخلات در حوزه ارتقاء سلامت طراحی و اجرا گردید.
مواد و روش ها : پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی - تحلیلی است که با هدف تعیین برخی عوامل مرتبط در پیش بینی خودمدیریتی دیابت بر روی 140 بیمار دیابتی نوع 2 تحت پوشش مرکز دیابت ام البنین شهر اصفهان در سال 1390انجام شد . ابزار جمع آوری اطلاعات در این مطالعه، پرسشنامه چند وجهی بود که ازچهار بخش تشکیل شد.بخش اول شامل اطلاعات دموگرافیک و مرتبط با بیماری افراد مورد مطالعه (12 گویه)، بخش دوم ابزار استاندارد اندازه گیری دیسترس روانی دیابت( 17 گویه)، بخش سوم شامل ابزار استاندارد اندازه گیری خودکارآمدی بیماران دیابتی ( 8 گویه)، و بخش چهارم ابزار استاندارد خودمدیریتی بیماران دیابتی (35 گویه). در نهایت اطلاعات حاصل، جمع آوری و توسط نرم افزار SPSS نسخه 11/5 با استفاده از آزمون های توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
نتایج : یافته های این مطالعه نشان داد که متغیرهای سن( 004/0p=)، طول مدت بیماری (001/0 p)، جنسیت(003/0p=)، وجود بیماری زمینه ای ( 004/0p=)، میزان شاخص توده بدنی( 0/02p=)، تحصیلات بالاتر از دیپلم( 0/02p=)، دارودرمانی(0/001 p)، وضعیت سلامتی درک شده از دیدگاه خود بیمار (0/001 p)، دیسترس روانی دیابت(0/001 p) و خودکارآمدی (0/001 p)همگی با خود مدیریتی دیابت ارتباط آماری معنی دار داشتند.میزان R2 (توان پیش گویی کننده)در این مطالعه46درصد بود. مدل رگرسیون چند متغیره ، متغیر های اثرگذار بر خودمدیریتی تعدیل شده برای سایر متغیر ها شامل سن( 0/02 , p=0/155 - =ß)، وضعیت سلامتی (0/009 , p=0/238 =ß)، دیسترس روانی دیابت ( 0/001, p=0/243- =ß) و خودکارآمدی (0/001 , p0/372 =ß) و شاخص توده بدنی( 0/01 , p=0/17 - =ß) نشان داد. با حذف متغیر دیسترس دیابت و خودکارآمدی، متغیرهای شاخص توده بدنی (0/01 , p=0/71 - =ß) ، وضعیت سلامتی(0/001,p0/28 =ß)، و طول مدت بیماری(0/001 p، 0/78 - =ß)، به طور مستقل مرتبط با خودمدیریتی دیابت بودند .
نتیجه گیری : نتایج این مطالعه نشان داد که اتخاذ رفتارهای خودمدیریتی با سن بیماران ،طول مدت ابتلا به دیابت ،شاخص توده بدنی و دیسترس دیابت ارتباط معکوس و با وضعیت سلامتی درک شده از دیدگاه بیمار وخودکارآمدی به طور مستقیم ارتباط دارد.به این ترتیب، بهترین مدل رگرسیون پیشنهاد شده به منظوربرنامه ریزی مداخله ای در اتخاذ رفتارهای خودمدیریتی تمرکز بر کاهش دیسترس دیابت و افزایش خودکارآمدی در بیماران دیابتی نوع 2 مورد مطالعه می باشد.

---

زمینه و هدف: بخش اورژانس ، اولین مکان ارائه خدمات تشخیصی و درمانی به بیماران اورژانسی می باشد. با توجه به اهمیت سرعت و دقت در ارائه خدمات، تخصیص صحیح منابع در این بخش اهمیت ویژه ای دارد. برنامه ریزی منابع بخش اورژانس، بدون توجه به ازدحام و تراکم بیمار در زمان های مختلف صورت می گیرد، بنابراین ممکن است بخش با کمبود منابع روبرو شده و این امر منجر به معطلی بیماران، بی نظمی در انجام کارها و در نتیجه افت کیفیت خدمات گردد. در این مطالعه به منظور رفع مشکلات فوق، الگوی پیش بینی تعداد بیمار مراجعه کننده به بخش اورژانس ارائه شده است. مواد و روش ها: تعداد بیمار بر مبنای داده های ورود بیماران به اورژانس و با استفاده از تکنیک داده کاوی و شبکه عصبی پرسپترون چند لایه(Multi-layer Perceptron) MLP پیش بینی شده است. یافته ها: تعداد بیمار ورودی در روزهای مختلف هفته و ساعات مختلف شبانه روز برای هر یک از اولویت های سه گانه 1 ، 2 و3 تعیین شده، بیشترین تعداد بیمار در روز شنبه و کمترین در روز جمعه بوده است. روزهای تعطیل و غیر تعطیل از لحاظ تعداد بیمار با هم متفاوت و تعداد بیمار در روزهای تعطیل رسمی مانند اعیاد برابر تعداد بیمار در روزهای جمعه بوده است. بیشترین تعداد بیمار در ساعات 9 الی 11 صبح و 20 الی 23 شب و کمترین تعداد در ساعات بین 2 الی 7 صبح میباشد. نتیجه گیری: پیش بینی تعداد بیمار بخش اورژانس می تواند در برآورد منابع مورد نیاز و توزیع مناسب آنها مورد استفاده قرار گرفته و کیفیت خدمات را بهبود بخشد.

---

زمینه و هدف :پیش بینی های جمعیت شناختی نشان می دهد که تا سال 1404 ایران به سمت جامعه ای سالمند پیش می رود ، بنابراین نیاز به خدمات پزشکی افزایش می یابد . پیش بینی تعداد پزشک متخصص سالمندی برای این جمعیت به عنوان یک هدف اصلی مدنظر بود .

مواد و روش ها :  با انجام مطالعه ای اکتشافی ، به جمع آوری اطلاعات و ساخت ساختارهای مشابه برای تعیین تعداد پزشک متخصص سالمندان و درنظر گرفتن عوامل تاثیرگذار در موضوع مورد مطالعه پرداخته شد . از نمودارهای علی و معلولی برای نشان دادن روابط بین متغیرها، نمودارهای انباشت جریان جهت تحلیل کمی رفتار سیسم دینامیکی و معادله های مدل  در نرم افزارVensim ، نسخه 5 آن (2011-1989)،در روش سیستم دینامیک تعیین گردید.

نتایج : پس از شبیه سازی ، الگوهای شبیه سازی شامل دانشجویان ورودی رشته پزشکی از سال 1388 تا 1391 روند رو به رشد و سپس با یک کاهش شدید ، روند ثابتی داشت . الگوی پزشکان مشغول به تحصیل و پزشکان فارغ التحصیل شاهد روند رو به رشد بود. پزشکان مشغول به کار ابتدا روند رو به رشد و سپس روند ثابت و پزشکان بازنشسته، ابتدا با روند ثابت سپس روند رو به رشدی داشت. در نهایت، رفتار متغیر نیروی کار در سه سطح بررسی شد.

نتیجه گیری : با افزایش رشد جمعیت سالمندان تا سال 1404 با کمبود بیش از 2500  پزشک متخصص طب سالمندی مواجه خواهیم شد که با رشد 50% در پذیرفته شدگان این رشته درهرسال  این کمبود جبران خواهد شد .