فصلنامه

---

---

زمینه و هدف:  از آنجایی که بیمارستان نقش بسزایی در بازگشت سلامتی مردم بر عهده دارد، لذا نوع فرهنگ سازمانی و میزان بلوغ سازمانی موجود در این مراکز از اهمیت بالایی برخوردار است و با توجه به اهمیت موضوع ،  این پژوهش با هدف تعیین رابطه بین فرهنگ سازمانی ، بلوغ سازمانی کارکنان بیمارستانهای آموزشی وابسته به  دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 86 - 1387 صورت گرفته است

 مواد و روشها :   این پژوهش از نوع مطالعات همبستگی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان بیمارستانهای دانشگاهی شهر اصفهان  (11 بیمارستان) می باشد که طبق روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای 360 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند .داده ها با استفاده از 2 پرسشنامه ( فرهنگ سازمانی و  بلوغ سازمانی ) جمع آوری شد  ( اعتبار بدست آمده از پرسشنامه‌های فرهنگ سازمانی و بلوغ سازمانی به ترتیب برابر با 86/0 و 93/0 بود ) و پس از آنکه روایی و پایایی پرسشنامه ها مورد سنجش قرار گرفت بین جامعه پژوهش اجرا شد . داده‌ها با استفاده‌ از نرم‌افزار SPSS مورد پردازش‌ قرار گرفت .

یافته ها: نتایج تحقیق بیانگر آن بود که 5 بیمارستان دارای فرهنگ میانه (5/45 %) و 6 بیمارستان دیگر دارای فرهنگ ضعیف (5/54 %) بودند. بیمارستانی که دارای فرهنگ سازمانی قوی باشد مشاهده نشد و سطح بلوغ سازمانی بیمارستانهای  وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نیز متوسط می باشد .

 نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده ، مدیران بیمارستانها بایستی با ایجاد تغییراتی در فرهنگ سازمانی در افزایش میزان بلوغ سازمانی تلاش نمایند و بدینوسیله در راه ارتقای میزان کارایی و بهره وری بیمارستان گام بردارند .

---

سابقه و هدف: اشتباهات شغلی از موارد غیر قابل اجتناب در اکثریت حرفه ها  به ویژه حرفه های بهداشتی درمانی می باشد.گزارش نمودن اشتباهات دارویی از یک سو موجب حفظ و رعایت ایمنی بیمار و  از سویی دیگر به عنوان یک گنجینه اطلاعاتی ارزشمند در راستای پیشگیری از بروز اشتباهات دارویی در آینده محسوب می گردد.هدف از این مطالعه ، تعیین علل  و عوامل موثر بر عدم گزارش دهی  اشتباهات دارویی کارکنان پرستاری از دیدگاه آنها می باشد.

مواد و روشها:  برای انجام این پژوهش  که از نوع توصیفی - تحلیلی می باشد، از مجموع 200 نفر پرسنل پرستاری شاغل در بیمارستان، 140 نفراز  مجموع پرستاران  شاغل در شیفتهای صبح، عصر و شب  بیمارستان بهارلو در سال 1389 برای شرکت در این پژوهش اعلام آمادگی نمودند( میزان پاسخگویی 70% بود). بقیه پرستاران به دلیل عدم تمایل در شرکت در پژوهش، از بررسی خارج شدند. نظرات پرستاران در مورد علل عدم گزارش دهی اشتباهات دارویی با استفاده از پرسشنامه تنطیم شده بر اساس مقیاس پنج درجه ای لیکرت اندازه گیری گردید. این پرسشنامه شامل سه حیطه  ترس از پیامد های گزارش دهی(11گویه)،عوامل مدیریتی(5گویه) و فرایند گزارش دهی (3 گویه) بود. داده های جمع آوری شده  با استفاده از نرم افزار  spss نسخه 5/11 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته ها: در کل جمعیت مورد مطالعه 6/98 %زن ،50 % متاهل ، 9/97 %کارشناس، 3/79 %پیمانی، 7/75 %شیفت در گردش، 9/52 %دارای سابقه کار کمتر از 5سال بودند. میانگین سنی  شرکت کنندگان در مطالعه 67/4±48/29 سال بود.علل گزارش نکردن اشتباهات دارویی به شرح ذیل بود: میانگین امتیازات در حیطه ترس از پیامدهای گزارش دهی ، عوامل مدیریتی و فرآیند گزارش دهی به ترتیب 68/1 ±09/3 ،  12/1±68/3 و 26/1 ± 73/2 بود. یافته ها نشان داد حیطه عوامل مدیریتی مهم ترین علت گزارش نکردن اشتباهات دارویی در پرستاران بود. با استفاده از آزمونهای آنوا و T -test مشخص شد پرستارانی که با حیطه های ترس از  پیامدهای گزارش دهی و عوامل مدیریتی به عنوان دلایل عدم گزارش اشتباهات دارویی توافق داشتند(امتیاز بیشتری در این زمینه داشتند)، اغلب در شیفت در گردش مشغول به ارائه خدمت  بوده) 04/0=p) و  در استخدام آنها  پیمانی) 03/0=p) بوده اند. آزمون ²χ  نیزنشان داد که میانگین  هر سه حیطه  بررسی شده با  افراد گروه سنی 35-25 سال ارتباط معنی دار داشته است ( 001/0p <).

 نتیجه گیری: عوامل مدیریتی و ترس از پیامدهای گزارش دهی دو مانع مهم گزارش دهی اشتباهات دارویی در پرستاران است .  با عنایت به ارتباط معنی دار بین شیفت در گردش و پیمانی بودن استخدام که هردو  مورد حاکی از جوان بودن و تجربه حرفه ای محدود پرستاران شاغل می باشد( غالبا" پرسنل در گردش و پیمانی سابقه زیر 5 سال دارند)(جدول شماره یک) و با توجه به اهمیت ایمنی بیمار، لزوم ایجاد رابطه مثبت بین مدیران پرستاری و کارکنان پرستاری ، تامین فضای همکاری صمیمی و طراحی بسته آموزشی ضمن خدمت برای پرستاران در بدواستخدام در خصوص اشتباهات دارویی، عواقب و نتایج آنها و ضرورت گزارش دهی اشتباهات اجتناب ناپذیر می نماید.ترویج فرهنگ ایمنی بیمار نیز بی تردید یکی از راهکارهای اساسی کاهش خطاهایی از این دست خواهد بود. به کارگیری رویکرد سیستمی به منظور بررسی عوامل زمینه ساز ، برطرف کردن این عوامل تا حد ممکن و طراحی سیستمی برای گزارش دهی اشتباهات کاری خصوصا" اشتباهات دارویی حائز اهمیت است .

---

زمینه و هدف: رفتار شهروندی سازمانی ، یک رفتار فردی آگاهانه و با بصیرت است که اگر چه مستقیما با سیستم پاداش رسمی سازمان بازشناخته نمی شود اما می تواند بر عملکرد سازمان ، نقش مثبت و تاثیر گذاری داشته و کارکردهای آن را ارتقاء بخشد. در این مطالعه ، به بررسی رابطه بین رفتار شهروندی سازمانی و عوامل تاثیر گذار بر آن پرداخته شده است.

روش کار: این مطالعه، مطالعه ای است توصیفی - تحلیلی که به صورت مقطعی بر روی یک نمونه 130 نفری از پرسنل شاغل در حوزه ستادی دانشگاه علوم پزشکی شیراز که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی در سال 1388 انتخاب شده اند، انجام شده است . اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه جمع آوری شده است. جهت تحلیل و ارائه داده ها از آمار توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. سطح معنی داری نیز 05/0 در نظر گرفته شده است.

یافته ها:  نتایج مطالعه حاکی از آن است که رفتار شهروندی سازمانی با فرهنگ سازمانی،  شخصیت و کنترل درونی، رابطه آماری مثبت و معنی دار (001/0 p<) و با استرس شغلی، رابطه آماری معکوس و معنی دار (001/0 p<)  دارد. همچنین، بین ابعاد مختلف رفتار شهروندی سازمانی با یکدیگر نیز رابطه آماری مثبت و معنی دار وجود دارد (001/0 p<). از سوی دیگر، بین تواضع با فرهنگ سازمانی، کانون کنترل و شخصیت، رفتار مدنی با فرهنگ سازمانی، گذشت و جوانمردی با فرهنگ و شخصیت و در نهایت ، بین با وجدان بودن با فرهنگ ، رابطه آماری مثبت و معنی دار اما بین تواضع، رفتار مدنی و با وجدان بودن با  استرس شغلی و نیز بین با وجدان بودن و شخصیت ، رابطه آماری منفی و معنی داری وجود دارد (05/0 p<).

نتیجه گیری: کاهش استرس شغلی، وجود عدالت سازمانی و فرهنگ سازمانی مشوق جمع گرایی و رفتارهای شهروندی و نیز خصوصیت فردی کارکنان از جمله شخصیت، کانون کنترل و ... بر روی میزان بروز رفتار شهروندی سازمانی توسط کارکنان دانشگاه علوم پزشکی شیراز تاثیر گذار است و توجه به هر یک از این ابعاد و فاکتورهای کلیدی و تلاش در جهت تقویت و حمایت از آنها توسط مدیران می تواند موجب اشاعه هر چه بیشتر این رفتارها و در نتیجه بهبود عملکرد سازمان شود.

---

زمینه و هدف: کارکنان بخشهای درمانی بیمارستانها بدلیل ارتباط نزدیک با بیماران همواره در معرض خطر آلودگی و انتقال عفونت به سایر بیماران می باشند. هدف از مطالعه حاضر بررسی آلودگی کارکنان بخشهای درمانی بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی تهران به باکتری استافیلوکوکوس اورئوس می باشد.
روش بررسی: این بررسی یک مطالعه شریعتی) 261 نمونه جمع آوری شد. سپس همه این نمونه ها برای بررسی میکروبی بر روی محیطهای تشخیصی میکروب شناسی کشت داده شدند. در ادامه حساسیت ایزوله های استافیلوکوکوس اورئوس نسبت به آنتی بیوتیک های متی سیلین و موپیروسین با استفاده از روش آنتی بیوگرام بررسی شد. از (CI 21-37 %95 % یافته ها: از میان 261 نمونه جمع آوری شده، مشخص شد که 70 نف ر( 27 کارکنان بخشهای درمانی حامل باکتری استافیلوکوکوس اورئوس می باشند و از این تعداد 29 باکتری جدا شده مقاوم به آنتی بیوتیک متی سیلین و 8 باکتری مقاوم به آنتی بیوتیک موپیروسین بودند.
نتیجه گیری: کارکنان بخشهای درمانی که آلوده به پاتوژن خطرناکی مانند استافیلوکوکوس اورئوس می باشند،می توانند به عنوان حلقه ایی از زنجیره ارتباطی بین بیماران به حساب آیند.بر این اساس غربالگری ناقلین درمیان جمعیت های پر خطر برای کنترل عفونتهای بیمارستانی ضروری میباشد.

---

زمینه وهدف: نیروی‌انسانی به عنوان باارزش‌ترین منابع‌سازمانی محسوب می‌شود. یکی از عوامل ایجاد منافعی همچون بهره‌وری، رفتارشهروندی‌ سازمانی است. آنچه مسلم است، جهان تاکنون به سرعت درحال تغییر است. یکی از پیامدهای این تغییرات وجود معضلاتی هم‌چون کم‌کاری، پرخاشگری و لجبازی است. این رفتارها نه‌تنها بر عملکرد سازمان‌ها تأثیرگذار است، بلکه روابط بین‌ شخصی و روحیه‌همکاری کارکنان را نیز تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. از این‌رو سازمان در پی کاهش این‌گونه رفتارها و افزایش هرچه بیشتررفتارهایی است که برای سازمان منافعی ازجمله بهره‌وری داشته ‌باشد،به ‌این‌گونه رفتارها، رفتارشهروندی‌سازمانی می‌گویند.
مواد و روش ها: این تحقیق که در شش بیمارستان منتخب دانشگاه علوم‌پزشکی تهران و شهیدبهشتی انجام شد وداده‌ها از طریق توزیع2پرسشنامه در بین 429نفر از کارکنان این بیمارستانها به روش نمونه گیری دومرحله ای تصادفی جمع‌آوری شد. روش پژوهش، توصیفی-مقطعی و نوع تحقیق میدانی بوده است. به منظور بررسی تایید یا رد فرضیه‌های تحقیق از آزمون‌های همبستگی اسپیرمن و رگرسیون و از نرم افزارSPSS (ورژن 16)استفاده گردید.
یافته ها: نتایج نشان داد که بین رفتار شهروندی سازمانی و بهره وری کارکنان رابطه معناداری وجود دارد. بدین معنا که وجود رفتار شهروندی سازمانی بر میزان بهره وری کارکنان تاثیر داشته است.
نتیجه گیری: در رابطه با مولفه رفتارهای کمک کننده، در بیمارستان های موردمطالعه متفاوتی بدست آمد ولی مولفه در مورد رفتار مدنی نتایج یکسانی بدست آمد. در نهایت، دلایل عدم بهبود مناسب و یا افت این شاخص‌ها در انتها مورد بررسی قرار گرفته است و تعدادی راهکار و پیشنهاد برای حل آن-ها ارائه گردید.

---

زمینه و هدف: برقرای ارتباط موثر بین افراد حرفه ای گروه سلامت با بیماران مبتلا به دیابت از موارد مهم درزندگی با دیابت به شمار می آید. این مطالعه به منظور بررسی برقراری ارتباط کارکنان سلامتی به عنوان یک مانع در زندگی با دیابت دربیماران دیابتی نوع 2 مراجعه کننده به بیمارستانهای تابعه دانشگاه علوم پزشکی تهران طراحی و اجرا شد.
مواد و روش ها: این مطالعه ازنوع مقطعی( توصیفی- تحلیلی) بود که در سال 1391 بر روی600 بیمار به طور تصادفی ساده انجام شد. ابزار مطالعه شامل دو بخش اطلاعات دموگرافیک و مرتبط با سلامت و بیماری و شاخص کنترل دیابت (HbA1C ) با 10 سوال و ابزار زندگی با دیابت در بعد ارتباط با کارکنان سلامتی با 18 سوال بود که توسط مقیاس لایکرت از کاملا موافقم(5) تا کاملا مخالفم (1) اندازه گیری گردید.روایی و پایایی ابزار اندازه گرفته شد. روش جمع آوری اطلاعات، تکمیل پرسشنامه با استفاده از مصاحبه بود. برای تجزیه وتحلیل داده ازنرم افزارآماریSPSS نسخه5/11وآزمونهای آماری توصیفی( میانگین و انحراف معیار ) و استنباطی(کای دو و مدل رگرسیون لجستیک) استفاده شد.سطح معنی داری در این مطالعه کمتر از 05/0 در نظر گرفته شد.
نتایج: میانگین و انحراف معیار مانع برقراری ارتباط با کارکنان سلامتی 17/7±78/56 بود. نتایج مطالعه نشان داد که جنسیت(001/0 > p)، سالهای ابتلا به بیماری دیابت (001/0 > p)،سطح تحصیلات (001/0 > p)، نوع درمان(001/0 > p)،وضعیت شغلی(001/0 > p)، گروههای سنی(001/0 > p)، وضعیت درآمد(001/0 = p) ، وضعیت تاهل (001/0 > p)و HbA1C(001/0 > p) با مانع ارتباط با کارکنان سلامتی ارتباط آماری معنی داری داشتند. نتایج مدل رگرسیون لجستیک نیز نشان داد شانس شدید بودن مانع ارتباط با کارکنان سلامتی در گروه با سالهای ابتلا به دیابت 10-5 سال 38/0 برابر، در افراد با سالهای ابتلا به دیابت بیش از 10 سال، 32/1 برابر گروه با سالهای ابتلا زیر 5 سال بود. این نسبت شانس در گروه با سابقه 10-5 سال معنی دار بوده (004/0 p=)و در شدید بودن مانع ارتباط با کارکنان سلامتی تاثیر معنی داری داشت.
نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاکی از این است که عوامل متعددی در ارتباط کارکنان سلامتی و بیماران ارتباط دارد وعامل سالهای ابتلا به دیابت با شانس شدید بودن مانع ارتباط دارد که این امر می تواند در برنامه ریزی مداخلات ارتقاء سلامت کمک کننده باشد.

---

زمینه و هدف:مدتهاست که مساله مهارتهای ارتباطی مدیران و انگیزش کارکنان در بیمارستانهای کشور مطرح بوده است. پژوهش حاضر، تعیین رابطه مهارتهای ارتباطی مدیران با انگیزش کارکنان برای شناسایی وضعیت موجود و ارائه راهکارهایی مناسب به منظور ارتقاء سطح انگیزش کارکنان در بیمارستان مدرس تهران بود. مواد و روشها :پژوهش حاضر به روش توصیفی–همبستگی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش 66نفر بود که 11نفر مدیران ارشد و میانی و 55نفر کارکنان زیر مجموعه‌ آنها بودند که به روش خوشه‌ای در بخش‌های درمانی و اداری تعیین گردید.ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه‌ای3 بخشی می‌باشد.بخش اول اطلاعات دموگرافیک، بخش دوم مهارتهای ارتباطی و بخش سوم انگیزش را سنجید. برای سنجش مهارت ارتباطی مدیران از پرسشنامه اردشیرزاده(1384)برای انگیزش کارکنان از پرسشنامه مخبری(1387)استفاده گردید. به منظور تحلیل داده‌ها از نرم افزار spss، شاخصهای آماری، فراوانی مطلق و نسبی، میانگین و انحراف معیار و از آزمونهای ناپارامتریک‌، ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته‌ها:میانگین ابعاد سه گانه مهارت ارتباطی مدیران از بیشترین به کمترین عبارت بود از بعد مهارت غیر کلامی (57/0± 57/3)بعد مهارت ارتباطی زمینه‌ای(62/0±24/3)بعد مهارت ارتباطی کلامی (88/0±23/3) بود. نمره میانگین انگیزش کارکنان(55/0±57/2)بود.همچنین یافته‌های حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد فقط بین بعد مهارت ارتباطی زمینه‌ای وانگیزش کارکنان باضریب‌ همبستگی 25/0r= و 0.042p-value= رابطه مثبت ومعنی داری وجود دارد. نتیجه گیری: از آنجا که رابطه معنی دار بین بعد زمینه‌ای مهارت ارتباطی مدیران(همدلی، گوش دادن موثر، خود شکوفایی) و انگیزش کارکنان وجوددارد گسترش این بعد با برنامه‌های آموزشی می‌تواند باعث بالارفتن انگیزش در کارکنان شود.

---

زمینه و هدف: هدف این مطالعه بررسی و مقایسه تعهد سازمانی و تمایل به ترک خدمت نیروی انسانی در بیمارستان های شهر تهران است. مواد و روش ها: در طی این مطالعه سه بیمارستان با وضعیت مالکیت متفاوت مورد مطالعه قرار گرفته اند. این بیمارستان ها عبارتند از بیمارستان عمومی دولتی، تامین اجتماعی و خصوصی. جهت جمع آوری داده ها 450 پرسشنامه در بین کارکنان بیمارستان های ذکر شده بر اساس روش نمونه گیری تصادفی توزیع شد. نتایج: کارکنان با تعهد سازمانی بالا درصد اندکی ازکارکنان تحت مطالعه را تشکیل می دهند، این میزان به طور متوسط تقریباً 20 درصد است. میزان کارکنان متعهد به مراتب در بیمارستان تامین اجتماعی در مقایسه با انواع دیگر پایین تر است. مقایسه تمایل به ترک خدمت نیز نشان می دهد که در بیمارستان دولتی کارکنان به مراتب تمایل کمتری به ترک محل خدمت دارند. همچنین نتایج مطالعه نشان داد که بین تمایل به ترک خدمت و اجزاء تعهد سازمانی همبستگی اماری معنادار وجود دارد. نتیجه گیری: به طور کلی اکثر کارکنان سه بیمارستان دارای تعهد سازمانی متوسط و پایین هستند. با وجود اینکه کارکنان با تعهد زیاد درصد ناچیزی را تشکیل می دهند کارکنان با تمایل به ترک خدمت زیاد نیز درصد ناچیزی را تشکیل می دهند. بعلاوه با توجه به وضیعیت تعهد و تمایل به ترک خدمت در بیمارستان تأمین اجتماعی این بیمارستان جهت بررسی و بهبود در اولویت بالاتری قرار دارد.

---

---

زمینه و هدف: اتاق عمل به عنوان یکی از واحدهای اصلی در بیمارستان، مهمترین مرحله ارائه خدمات درمانی به بیمار را بر عهده دارد. هدف از پژوهش حاضر تعیین نگرش ایمنی کارکنان اتاق عمل شاغل در بیمارستان منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران می باشد.

مواد و روش ها:در این مطالعه توصیفی و تحلیلی 230 نفر از پرسنل اتاق عمل شاغل در بیمارستان های منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران به صورت نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه سه بخشی نگرش ایمنی(آلفای کرونباخ 854/0) استفاده شد. بخش اول مربوط به اطلاعات دموگرافیک(11سوال)، قسمت دوم مربوط به کیفیت ارتباط و همکاری با دیگر پرسنل(14سوال) و قسمت سوم مربوط به نگرش ایمنی (58سوال) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار  SPSS 18 و از آزمون های آماری کای ، ضریب همبستگی پیرسون، تی تست و آنالیز واریانس استفاده شد.

نتایج:9/90% افراد دارای نگرش ایمنی متوسط بودند و میانگین نمره نگرش ایمنی در افراد مورد بررسی4/22±2/119بود. همبستگی معنادار و مستقیمی بین نمره نگرش ایمنی با سن، سابقه کار و سابقه کار در بیمارستان(141/0±=, r046/0=p) بدست آمد. بین میانگین نمره نگرش ایمنی مردان و زنان(047/0=p) و افرادی که در رابطه با ایمنی آموزش دیده و افراد آموزش ندیده(004/0=p) اختلاف معناداری بدست آمد.

نتیجه گیری: نگرش ایمنی در میان پرسنل اتاق عمل ایده ال به نظر نمی رسد. بنابراین انجام برنامه های مداخلاتی موثر در جهت ارتقای نگرش ایمنی در میان کارکنان اتاق عمل ضروری است.

---

زمینه و هدف: یکی از مهمترین عوامل مؤثر در تحقق اهداف هر سازمان، انگیزش شغلی کارکنان است. بنابراین توجه به عوامل مؤثر در انگیزش کارکنان یکی از مهمترین وظایف مدیران سازمان­ها می­باشد. در این راستا هدف این پژوهش تعیین رابطه جوسازمانی و ماهیت شغل با انگیزش شغلی است.

مواد و روشها: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود .جامعه­ آماری آن شامل تمامی کارکنان بیمارستان­های شهر اصفهان است. با استفاده از فرمول حجم نمونه کوکران و به روش نمونه­گیری تصادفی تعداد 141 نفر از کارکنان به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شد. جهت جمع­آوری داده­های پژوهش از سه پرسشنامه جوسازمانی، ماهیت شغل و انگیزش شغلی استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از نرم افزار SPSS  نسخه 18 و آزمون­های ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون ساده، تحلیل واریانس یکطرفه و آزمون تعقیبی LSD صورت گرفت.

نتایج: یافته­ها نشان داد که بین جوسازمانی با انگیزش شغلی (42/0) و ماهیت شغل با انگیزش شغلی (36/0) رابطه مثبت و معنی­داری در سطح 01/0P< وجود دارد. همچنین جوسازمانی (18/0) و ماهیت شغل (13/0) پیش­بینی کننده واریانس انگیزش شغلی هستند. آزمون تحلیل واریانس یکطرفه نشان داد که بین انگیزش شغلی کارکنان برحسب نوع استخدام تفاوت معنی­داری وجود دارد.

نتیجه­ گیری: با توجه به تأثیر جوسازمانی و ماهیت شغل در انگیزش شغلی کارکنان، مدیران باید به این دو عامل بیش از پیش توجه نشان دهند. 

---

زمینه و هدف: سازمانهای بهداشتی و درمانی نقش به‌سزایی در پیشگیری از بیماریها و حفظ و ارتقای سلامت جامعه دارند. ارائه خدمات با کیفیت بالای بهداشتی و درمانی به کارکنان دارای دانش، مهارت، توانایی و انگیزه بالا نیاز دارد. نارضایتی شغلی کارکنان در این سازمانها موجب کاهش کیفیت خدمات ارائه شده خواهد شد. این مطالعه با هدف تعیین تأثیر مدیریت کیفیت بر میزان رضایت کارکنان بخش مراقبتهای ویژه تنفسی در بیمارستان شهید دکتر لبافی نژاد انجام شد.

مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه اقدام پژوهی مشارکتی بود که در بخش مراقبت‌های ویژه تنفسی بیمارستان شهید دکتر لیافی نژاد در سال 1392 (به مدت یک سال) انجام شد. در این پژوهش با استفاده از مدل ده مرحله‌ای مدیریت کیفیت مصدق راد فرایندهای کاری بخش استاندارد و ارتقا یافتند. میزان تأثیر مدیریت کیفیت بر رضایت کارکنان در بخش مذکور، قبل و بعد از اجرای مدل با استفاده از پرسشنامه رضایت شخصی سنجیده شد. داده‌ها با استفاده از نرم افزار spss مورد پردازش قرار گرفت.

نتایج: میزان رضایت کارکنان بیمارستان در سال 1391 حدود 6/56 درصد بود. بیشترین میزان رضایت کارکنان در حوزه‌های همکاران، فراهم بودن امکانات برای انجام کارها و شرایط کاری و بیشترین حوزه نارضایتی آنها در زمینه حقوق و دستمزد، ارتقا، مدیریت، ماهیت کار و امنیت شغلی بود. کارکنان از عدم وجود سیستم پاداش و قدردانی مناسب، سیاست‌های سازمانی، محیط کاری پر استرس، فشار کاری زیاد، عدم وجود ترفیعات عادلانه و حمایت کم مدیریت از کارکنان اظهار نارضایتی کردند. گروه بهبود کیفیت بخش با بررسی و استانداردسازی فرایندهای کاری بخش، تعیین اهداف برای فرایندها و ارتقای آنها اقدامات مورد نیاز برای بهبود فرایندهای کاری و افزایش رضایت کارکنان را انجام دادند. رضایت کارکنان در پایان سال 1392 به 3/68 درصد افزایش یافت (6/20 درصد بهبود). میزان تمایل کارکنان به ترک سازمان به میزان 28 درصد کاهش یافت.

نتیجه گیری: به کار گیری یک مدل مناسب مدیریت کیفیت می‌تواند باعث بهبود رضایت شغلی کارکنان و کاهش میزان تمایل آنها به ترک سازمان شود. موفقیت سیستم مدیریت کیفیت مستلزم تعهد مدیران ارشد، بستر سازی مناسب و آموزش تمامی کارکنان و مشارکت فعال آنها است.

---

---

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت یادگیری تیمی و تغییر فرآیندها، لازم است تا کارکنان آزمایشگاه های بالینی با فرآیند یادگیری سازمانی آشنا شوند. لذا این پژوهش با هدف ارزیابی و تعیین قابلیت یادگیری سازمانی در کارکنان آزمایشگاه های بالینی بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام  شد.

مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی–تحلیلی بود که  به صورت مقطعی در سال 93-1392 بر روی 85 نفر از کارکنان آزمایشگاه‌های بالینی تعداد پنج بیمارستان که با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شده بودند انجام شد. ابزار پژوهش در این مطالعه، پرسشنامه Gomez و همکاران در چهار بعد تعهد مدیریت، دیدگاه نظام مند، فضای باز و آزمایشگری، و انتقال دانش  و 17 گویه بود. رتبه بندی سوالات پرسشنامه با استفاده از مقیاس لیکرت  پنج تایی بود. جهت تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 19 و تستهای آماری T-test و ضریب همبستگی پیرسون ، Welch استفاده گردید.

نتایج: میانگین کلی یادگیری سازمانی در کارکنان آزمایشگاه‌های مورد مطالعه برابر 11/3 بود که نشان دهنده وضعیت نسبتاً مطلوب در این زمینه بود. هم چنین مشخص شد که بین آزمایشگاه ها از نظر قابلیت تعهد مدیریت اختلاف معنی داری وجود داشت)002/0(P=. بین سطح تحصیلات کارکنان با بعد انتقال و یکپارچه سازی دانش نیز ارتباط معنی داری دیده شد(04/0(P=.

نتیجه گیری: فرآیند قابلیت یادگیری سازمانی در آزمایشگاه های بالینی بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران وضعیت چندان مطلوبی ندارد. لذا استقرار نظام ایمنی بیمار، راه اندازی نظام ثبت خطا و اشتباهات، و تشویق کارکنان به گزارش خطا از اهم عناصری است که باید به منظور استقرار کامل نظام یادگیری سازمانی در آزمایشگاه های بالینی مورد توجه قرار گیرد. 

---

زمینه وهدف : باتوجه به اهمیت رعایت احتیاطات استاندارد در پیشگیری از  آسیب های ناشی از  نیدل استیک و سلامت کارکنان درمانی ، این  مطالعه باهدف تعیین میزان تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی دربهبود تبعیت از احتیاطات استاندارد در نیدل استیک درکارکنان بالینی حرفه ای  دو بیمارستان "شهدای یافت آباد " و "غیاثی" انجام شد .

مواد و روش ها : این پژوهش ، یک مطالعه مداخله ای دوگروهی بود. جامعه مورد مطالعه تعداد90 نفراز کارکنان بالینی حرفه ای  بیمارستان شهدای یافت آباد  به عنوان گروه مداخله و 90 نفر از بیمارستان غیاثی به عنوان گروه مقایسه به صورت تصادفی ساده انتخاب و پرسشنامه سه قسمتی شامل اطلاعات دموگرافیک، سوالات سازه های مدل اعتقاد بهداشتی و سوالات عملکرد را تکمیل نمودند. در تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی و استنباطی استفاده شد.

نتایج: قبل از مداخله بین دوگروه از نظر متغیرهای دموگرافیک ، سازه های مدل اعتقاد بهداشتی و عملکرد تفاوتی نداشت. بعد از مداخله، سازه های شدت درک شده ، حساسیت درک شده ، موانع درک شده ، خود کارآمدی و عملکرد درگروه مداخله از نظر آماری تغییر معنا دار نشان داد ( 05/0p<) که بیانگر تاثیر آموزش مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی بود.

نتیجه گیری: آموزش براساس مدل اعتقاد بهداشتی ، می تواند با افزایش سطح آگاهی ، دانش ، ایجاد توانمندی و خودکارآمدی در کارکنان بالینی پاسخگوی نیاز افراد باشد تا احتیاطات استاندارد را رعایت کنند

---

مقدمه و هدف: نظام پاداش‌دهی، ابزار سرمایه‌گذاری سازمان به‌منظور بهبود کیفیت خدمات است. مطالعه حاضر باهدف شناسایی چالش‌های نظام پاداش‌دهی و راهکارهای بهبود آن براساس دیدگاه گروه‌های ذینفع در بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام گرفت.

مواد و روش ها: مطالعه کیفی حاضر از نوع تحلیل محتوای جهت‌دار بود که در دانشگاه علوم پزشکی تهران و در نیمه دوم سال 1393 و نیمه اول سال 1394 انجام گرفت. نمونه‌گیری هدفمند بود و با طیف متنوعی از صاحب‌نظران و افراد مجرب شامل مدیران، اعضا هیئت‌علمی و کارکنان بیمارستان‌ها به‌صورت نیمه ساختاریافتۀ عمیق و چهره به چهره مصاحبه شد. پس از پیاده‌سازی کلمه به کلمه متن مصاحبه‌ها و استخراج کدها (عبارات معنادار)، مجدداً این عبارات به‌منظور دستیابی به زیرطبقات مرور گردید. براساس زیرطبقات، اطلاعات به طبقات مرتبط دسته‌بندی گردید. برای اطمینان از روایی، پایایی و مقبولیت داده‌ها نیز از روش بازنگری مشارکت‌کنندگان و نظرات تکمیلی همکاران و اعضاء هیئت‌علمی استفاده شد.

یافته‌ها: درمجموع با 29 نفر مصاحبه گردید و نظرات، در 6 طبقه اصلی، 19 زیرطبقه و 1100 کد دسته‌بندی گردید. طبقات‌اصلی عبارت از سازوکارهای موجود در بیمارستان به‌منظور افزایش انگیزۀ کارکنان، چالش‌های سازوکارهای پاداش‌دهی، فرصت­های منتج از تجارب پاداش‌دهی، اقدامات نظام‌مند برای پاداش‌دهی، انواع پاداش مناسب برای کارکنان، بسترسازی برای اجرای بهتر نظام پاداش‌دهی بود.

نتیجه‌گیری: با توجه به جنبه‌های متعدد نظام پاداش‌د‌هی و نقش پاداش موثر در افزایش انگیزۀ کارکنان و پاداش ناکارآمد در کاهش آن، استقرار یک نظام پاداش‌دهی موثر در بیمارستان‌ها، از طریق طراحی الگویی مناسب براساس عوامل کلیدی شناسایی‌شده در این مطالعه پیشنهاد می‌گردد.

---

زمینه و هدف: مدیران بیمارستانها خواه ناخواه تاثیر مهمی بر سلامت کارکنان خود دارند و از انجایی که همبستگی و انسجام حرفه ای در سایه تعادل روانی فراهم می گردد؛ برخورداری از سلامت روان در میان پرسنل بیمارستان حائز اهمیت بسیاری است. پژوهش حاضر با هدف تعیین وضعیت سبک رهبری مدیران و ارتباط آن با سلامت روان کارکنان بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی تهران تدوین شد.

مواد و روش ها:  پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی-مقطعی بوده و حجم نمونه شامل 91 مدیر اجرائی، میانی و 320 کارمند بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی تهران و ابزار پژوهش پرسشنامه های سبک رهبری فیدلر و سلامت عمومی بود. داده های بدست آمده با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی به وسیله نرم افزار SPSS ویرایش 22 موردتجزیه و تحلیل قرار گرفت.

نتایج: نرخ پاسخدهی 85% بود. اکثر مدیران سبک رهبری وظیفه مدار را اتخاذ نمودند. میان سبک رهبری مدیران با سلامت روان، مشکلات جسمانی، اضطراب، کارکرد اجتماعی و افسردگی پرسنل رابطه آماری معناداری برقرار بود(05/0>P). 

نتیجه گیری: مدیران با اتخاذ سبک رهبری رابطه مدار می توانند در ارتقای سلامت روان پرسنل اثرگذار باشند و در راستای پیشگیری و کاهش اختلالات سلامت روان در میان کارکنان ضروری بنظر می رسد که آموزش مدیران در مباحث رهبری و به کارگیری الگو ها و سبک های رهبری مناسب در موقعیت های گوناگون مورد توجه قرار گیرد.

---

زمینه و هدف: فرهنگ سازمانی نقش بسزایی در بهره‌وری بیمارستان‌ها دارد. موفقیت یا شکست برنامه‌ها و استراتژی‌های تغییر سازمانی تا حدود زیادی به فرهنگ سازمانی بستگی دارد. این مطالعه با هدف شناسایی نوع فرهنگ سازمانی بیمارستان‌های شهر تهران در سال 139۳ انجام شد.

مواد و روش ها: این پژوهش توصیفی- تحلیلی در 18 بیمارستان دولتی، خصوصی و تأمین اجتماعی شهر تهران انجام شد که به صورت سهمیه ای- تصادفی از میان 114 بیمارستان شهر انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته شامل هشت بعد و 32 سوال استفاده شد که به صورت تصادفی طبقه‌بندی شده در اختیار 696 نفر از کارکنان رسته‌های اداری، پشتیبانی، تشخیصی و درمانی بیمارستان قرار گرفت. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 20 و با آزمون‌های آماری تحلیلی نظیر اسپیرمن، مان ویتنی و کروسکال والیس انجام شد.

 نتایج: میانگین امتیاز فرهنگ سازمانی بیمارستان‌های شهر تهران برابر با 62/3 از شش امتیاز بود (فرهنگ متوسط). بین فرهنگ سازمانی و نوع مالکیت بیمارستان‌ها ارتباط آماری معنی‌دار وجود داشت (002/0=p). میانگین امتیاز فرهنگ سازمانی به ترتیب در بیمارستان‌های تأمین اجتماعی و خصوصی بیشتر بود.بعد توجه به جزئیات در بیمارستان‌های دولتی و تأمین اجتماعی بیشترین امتیاز و بعد مشتری مداری در بیمارستان‌های خصوصی  بیشترین امتیاز را کسب کرده بود. بیشترین و کمترین میانگین امتیاز فرهنگ سازمانی به ترتیب مربوط به بخش‌های اداری و پشتیبانی بیمارستان‌ها بود.

نتیجه‌گیری: فرهنگ سازمانی در بیمارستان‌های شهر تهران در حد متوسط ارزیابی شد. بنابراین، پیشنهاد می‌شود که مدیران بیمارستان‌ها با استفاده از برنامه‌های مهندسی فرهنگ سازمانی به منظور افزایش بهره‌وری سازمان‌های خود، فرهنگ سازمانی به ویژه ابعاد انسجام، کار گروهی و خلاقیت سازمانی  آن را ارتقا دهند.

---

زمینه و هدف: سلامت پرسنل بیمارستان در افزایش بهره­وری، نقش تعیین کننده­ای دارد و از آن جایی که رسالت اصلی بیمارستان، ارتقای سلامت جامعه است؛به منظور دستیابی به این رسالت والا، پایش، حفظ و ارتقا سلامت  عمومی کارکنان ضروری می­باشد؛ لذا پژوهش حاضر با هدف تعیین وضعیت سلامت عمومی این قشر تاثیرگذار و شناسایی چندی ازعوامل مرتبط باآن، تدوین شد.

مواد و روش ها: این پژوهش به صورت توصیفی-تحلیلی با نتایج کاربردی است که به روش مقطعی بر روی    320نفرازکارکنان بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی تهران که به صورت نمونه گیری طبقه بندی-تصادفی انتخاب شدند، انجام گرفت.جهت جمع­آوری داده­ها، از پرسشنامه استاندارد سلامت عمومی استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS از طریق آزمون های آماری T-test و ANOVA تجزیه تحلیل شد.

نتایج: نتایج نشان دادکه 5/47%  افرادحاضر در پژوهش مشکوک به اختلالات سلامت عمومی بودند؛ شیوع نشانگان جسمانی،اضطراب،اختلالات کارکرد اجتماعی وافسردگی به ترتیب 9/53%، 3/49%، 5/79% و 6/14% بدست آمد. میان سلامت عمومی کارکنان و ویژگی های دموگرافیک انان از قبیل جنسیت، وضعیت تاهل، رشته تحصیلی، واحد شغلی، وضعیت مسکن ونوع استخدام ارتباط معناداری وجود داشت(05/0>P). همچنین تفاوت­های فردی مدیران بر سلامت عمومی کارکنان تحت سرپرستی ایشان، تاثیرگذار بود.

نتیجه گیری: میزان سلامت عمومی کارکنان بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی تهران در مقایسه با مطالعات مشابه در داخل و خارج از ایران، در وضعیت خوبی قرار نداردلذا پیشنهاد می­شود سیاستگزاران ذیربط وزارت بهداشت و مدیران بیمارستان های مورد مطالعه در جهت ارتقا سلامت پرسنل، برنامه­ها وراهکارهایی را در الویت قرار دهند.