فصلنامه

---

زمینه و هدف : امروزه ضروری است که مدیران بیمارستان ها بتوانند خود را با پیشرفت علم و دانش همگام سازند.این امر مستلزم بررسی کیفیت زندگی کاری نیروی انسانی و ارتباط آن با مدیریت دانش میباشد.هدف از پژوهش حاضر مقایسه کیفیت زندگی کاری در بیمارستان های آموزشی و غیرآموزشی دانشگاه علوم پزشکی کاشان و تعیین رابطه آن با مدیریت دانش از دیدگاه مدیران ارشد ومیانی بیمارستان های مورد مطالعه می باشد.

مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی و مقطعی است.جامعه ی این پژوهش همه ی مدیران ارشد و میانی بیمارستان های آموزشی و غیرآموزشی دانشگاه علوم پزشکی کاشان است. داده ها بااستفاده از پرسش نامه که روایی و پایایی آن از پیش تعیین شده ، گردآوری شده است. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های tمستقل و ضریب همبستگی پیرسون صورت گرفته است.

یافته ها: فضای کاری در بیمارستان های آموزشی و غیرآموزشی با میانگین های به ترتیب 64/3 و 47/3 در بالاترین وضعیت و امکانات مادی و طراحی شغلی ، به ترتیب با میانگین‌های 7/2 و 81/2 در پایین‌ترین وضعیت قرار گرفتند. در این مراکز، دموکراسی (r= 0.83) و آموزش (r=0.69) بالاترین میزان همبستگی وامتیازات مادی (r=0.51) و فضای کاری (r=0.51) کمترین میزان همبستگی را با مدیریت دانایی دارا بودند. کیفیت زندگی کاری رابطه معنی داری با مدیریت دانایی در هر دو مرکز (به ترتیب؛ 92/0 و 83/0 )داشت.

نتیجه گیری: تفاوت چشمگیری میان کیفیت زندگی کاری در بیمارستان های آموزشی و غیرآموزشی دانشگاه علوم پزشکی کاشان مشاهده نشد و رابطه کیفیت زندگی کاری و مدیریت دانایی در هر دسته از مراکز مثبت ارزیابی گردید.

---

زمینه و هدف: هدف از انجام این پژوهش بررسی کیفیت زندگی کاری پزشکان متخصص بیمارستانهای وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران می باشد.
مواد و روشها: نمونه پژوهش حاضر را 400 نفر از پزشکان متخصص تشکیل می دهند که از روش نمونه گیری طبقه بندی تصادفی شده استفاده شده است. جهت جمع آوری داده ها، از پرسش نامه کیفیت زندگی کاری ون لار استفاده شد. داده های پرسشنامه ها با استفاده از نرم افزار SPSS از طریق آزمون های آماری T-test و Anova تجزیه تحلیل شد. همچنین اثر همزمان متغیرهای مستقل تعریف شده مطالعه با استفاده از روش Backward در مدل رگرسیون بررسی شد.
یافته ها: میانگین کیفیت زندگی کاری کل پزشکان متخصص بیمارستانهای وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران (WRQOL) 75/48 درصد می باشد. کیفیت زندگی کاری پزشکان متخصص مرد از زن بیشتر است و کیفیت زندگی کاری کل پزشکان متخصصی که ساکن تهران هستند بالاتر از پزشکان متخصصی است که ساکن تهران نیستند ‌که این تفاوتها از لحاظ آماری معنی دار نمی باشد. کیفیت زندگی کاری پزشکان متخصصی که از امکانات موجود در محل خدمت خود رضایت دارند درتمام حیطه ها بالاتر می باشد و این تفاوتها از لحاظ آماری معنی دار می باشد. همچنین با افزایش سابقه کاری پزشکان متخصص کیفیت زندگی کاری آنها کاهش پیدا کرده است.
نتیجه گیری: کیفیت زندگی کاری پزشکان در وضعیت خوبی قرار ندارد، و مسئولین ذیربط وزارت بهداشت و مدیران بیمارستاهای مورد مطالعه باید در جهت ارتقا کیفیت زندگی کاری آنان برنامه ها و راهکارهایی را مدنظر قرار دهند.

---

مقدمه وهدف: ارتقاء کیفیت زندگی کاری پرسنل بیمارستان یکی از  عوامل مهم جهت اطمینان از پایداری سیستم بهداشتی معرفی شده است. هدف این‌مطالعه، بررسی رابطه عدالت و تعهد سازمانی و  رضایت شغلی با کیفیت زندگی کاری کارکنان بیمارستان دولتی پورسینا بود.

روش کار: طرح پژوهش، توصیفی-مقطعی و جامعه‌آماری شامل کلیه پزشکان، پرستاران، کارکنان بخش رادیولوژی، اداری و نیروهای خدماتی بیمارستان دولتی پورسینای شهر رشت بود.216 نفر به‌شیوه نمونه‌گیری سهمیه‌ای انتخاب شدند و به‌پرسشنامه‌های اطلاعات جمعیت‌شناختی، کیفیت‌ زندگی کاری، تعهد سازمانی، عدالت سازمانی و شاخص‌توصیف ‌شغل پاسخ دادند. کلیه داده‌ها با نسخه 16نرم‌افزارSPSS و توسط ضریب همبستگی و رگرسیون چندگانه تحلیل گردیدند.

نتایج: در میان عوامل جمعیت‌شناختی تنها متغیر سابقه‌شغلی رابطه منفی معنی‌داری با کیفیت‌زندگی کاری داشت (05/0P< ، 55/0r=-).کلیه ابعاد رضایت‌شغلی، تعهد سازمانی (به‌جز تعهد مستمر) و عدالت سازمانی رابطه‌مثبت و معنی‌داری با کیفیت‌زندگی کاری نشان دادند‌(0001/0>P).در تحلیل‌رگرسیون متغیرهای عدالت توزیعی (318/0β=،0001/0P=)، رضایت پرداخت(288/0β=،0001/0P=)، تعهدعاطفی (144/0β=،007/0P=)، رضایت ارتقاء(172/0β=،003/0P=)، عدالت‌رویه‌ای (139/0β= ، 013/0P=)، تعهد تکلیفی (133/0β=، 014/0 P=) به‌طور معنی‌داری توانستند سطوح کیفیت زندگی کاری را پیش بینی نموده و در مجموع 60 % از واریانس مشترک را تبیین نمایند( 913/46 F= ، 0001/0P<).

نتیجه‌گیری: افراد شاغل در بیمارستان همواره در معرض خطر فرسودگی‌شغلی قرار دارند. از این‌رو پیشنهاد می شود جهت افزایش کیفیت زندگی کاری در محیط‌های بیمارستانی توجه‌ویژه به ابعاد رضایت ‌شغلی ، عدالت سازمانی و تعهد سازمانی مبذول گردد. 

---

زمینه و هدف :امروزه کیفیت زندگی کاری به عنوان یک مفهوم جهانی در مدیریت منابع انسانی و توسعه سازمانی موردتوجه قرار گرفته و ارتقای آن کلید اصلی موفقیت مدیریت هر سازمان به شمار می رود.همچنین تعارض کار –خانواده پدیده مهمی است که هم کارکنان و هم کارفرمایانشان را تحت تاثیر قرار می دهد.این مطالعه به تعیین همبستگی کیفیت زندگی کاری با میزان  تعارض کار-خانواده آنان  می پردازد.

مواد و روشها: این پژوهش از نوع توصیفی– تحلیلی و مقطعی است .جامعه آماری پرستاران بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی تهران با حجم نمونه215 نفر بود. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسش نامه 29 سوالی کیفییت زندگی کاری کاسیو(casio) همچنین پرسشنامه 18 سوالی تعارض کار–خانواده کارلسون(Carlson) بود. برای تحلیل داده ها از آزمون همبستگی اسپیرمن استفاده شد.

یافته ها:  از بین مولفه های کیفیت زندگی کاری، امتیازات مادی و آموزش با میزان تعارض کار–خانواده رابطه معنی داری نداشتند، ولی بین تعارض کار – خانواده با دموکراسی در سازمان001/0 P=، مشارکت در تصمیم گیری009/0 P=،طراحی شغل017/0 P=،فضای کاری در سازمان004/0 P=، رابطه معنی داری وجود داشت. در نهایت بین کیفیت زندگی کاری پرستاران  با میزان تعارض کار- خانواده رابطه معنی دارمشاهده شد  (001/0> P و 26 /0r=).

نتیجه گیری:  به دلیل رابطه معنادار بین کیفیت زندگی کاری و تعارض کار – خانواده پرستاران، می توان نتیجه گرفت که با برنامه ریزی صحیح جهت  افزایش کیفیت زندگی کاری پرستاران می توان شاهد کاهش تعارض کار –خانواده آنان بود.

---

زمینه و هدف: یکی از مهم­ترین عواملی که بر عملکرد شغلی پرستاران در محیط­های کاری اثر گذاشته و توان آنان را برای انجام موثر وظایف و مسئولیت­های شغلی تحت الشعاع قرار می­دهد، فرسودگی شغلی است. هدف از مطالعه حاضر بررسی نقش واسطه­ای فرسودگی شغلی در رابطه میان کیفیت زندگی کاری و عملکرد شغلی پرستاران شاغل در مراکز آموزشی درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی قزوین در سال 1396 بود.
مواد و روش­ها: مطالعه حاضر از نوع توصیفی- مقطعی بوده که در بین 178 نفر از پرستاران شاغل در بخش­های اورژانس بیمارستان­های آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی قزوین انجام گرفت. برای سنجش متغیرهای اصلی پژوهش از سه پرسشنامه استاندارد کیفیت زندگی کاری Walton (Quality of Working Life/QWL)، فرسودگی شغلی Maslach and Jackson (Job Burnout) و عملکرد شغلی Paterson (Job Performance) استفاده شد و داده­های حاصل توسط نرم افزار SPSS نسخه 20 با آزمون های آماری توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی چندگانه و تعدیل یافته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و سطح معناداری زیر 0.05 در نظر گرفته شد.
نتایج: نتایج بدست آمده از مطالعه حاضر نشان داد که اکثریت پرستاران از کیفیت زندگی کاری پائینی برخوردار بوده، تا حد متوسطی توجهی فرسودگی شغلی را تجربه کرده و عملکرد شغلی در حد متوسط به بالا داشته­اند. همچنین کیفیت زندگی کاری پرستاران عامل 21% (R²=  0.21 p=0.04) از تغییرات در متغیر عملکرد شغلی آنها بوده است و از سویی این ارتباط تحت تاثیر نقش واسطه­ای متغیر فرسودگی شغلی نیز قرار داشته است (≠0, p=0.02β).
نتیجه­ گیری: توجه به اهمیت کیفیت زندگی کاری و تلاش در جهت ایجاد بسترهای مناسب در راستای تقویت ابعاد مختلف کیفیت زندگی کاری می­تواند نقش موثری در بهره­وری کارکنان داشته و شرایط لازم برای پیشبرد اهداف عملکردی آنان را فراهم سازد.

---

زمینه و هدف: مهم‌ترین و مشکل‌ترین فرایند در هر سازمان ایجاد تحول در سازمان است چرا که امروزه سازمان‌ها بایستی با توجه به تغییرات محیط واکنش نشان دهند. هدف این پژوهش بررسی تأثیر مدیریت تحول‌گرا در سازمان بر کیفیت زندگی کاری کارکنان بیمارستان شهدای تجریش تهران می‌باشد.
مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع مطالعات توصیفی تحلیلی بود که به صورت مقطعی در بیمارستان شهدای تجریش در سال 1399 انجام شد. ابزار جمع‌آوری پرسشنامه مدیریت تحول‌گرا (باس وآولیو) و پرسشنامه کیفیت زندگی کاری (والتون 1973) بود. بر اساس فرمول کوکران تعداد 234 نفر از کارکنان بیمارستان شهدای تجریش تهران به عنوان نمونه آماری پژوهش انتخاب شدند. پایایی و روایی ابزارها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ و تحلیل عاملی تأییدی مورد تائید قرار گرفت. برای تجزیه‌وتحلیل داده­ها از آزمون همبستگی پیرسون و آزمون معادلات ساختاری استفاده شد.
نتایج: یافته­ها نشان داد که مدیریت تحول‌گرا همبستگی مثبت و معناداری بر محیط کاری دارای ایمنی و بهداشت، فرصت رشد و امنیت، پرداخت منصفانه و کافی، قانون‌گرایی کارکنان، وابستگی اجتماعی، یکپارچگی و انسجام اجتماعی، توسعه‌ی قابلیت‌های انسانی و فضای کلی زندگی کاری دارد. علاوه بر این 92 درصد واریانس کیفیت زندگی کاری توسط مدل تحقیق تبیین می‌شود.
نتیجه­گیری: مدیران ارشد با توجه به تأیید تأثیر مدیریت تحول‌گرا بر توسعه قابلیت‌های انسانی برنامه‌های مناسبی را برای اجرای کیفیت زندگی کاری تنظیم و اجرا نمایند و شرایطی را فراهم آورند تا کارکنان در سازمان و کار خود لذت ببرند.