علیرضا آذرمهری1 
، علی کریمی* 2، عمران احمدی3
، علی کریمی* 2، عمران احمدی3
1- دانشگاه علوم پزشکی تهران
2- دانشگاه علوم پزشکی تهران ،a_karimi@sina.tums.ac.ir
3- دانشگاه تربیت مدرس
2- دانشگاه علوم پزشکی تهران ،
3- دانشگاه تربیت مدرس
چکیده: (24 مشاهده)
مقدمه: موانع ایمنی برای کاهش ریسک‌های موجود در صنایع فرایندی و جلوگیری از بروز حوادث حیاتی هستند. با این حال، درک جامع عملکرد موانع ایمنی نیازمند در نظر گرفتن تأثیر عوامل انسانی و سازمانی (HOFs) است. این بررسی سیستماتیک، چارچوب‌ها و روش‌های موجود برای ارزیابی تأثیر HOFs بر عملکرد موانع ایمنی را مورد بررسی قرار می‌دهد.
روش کار: جستجوی سیستماتیک در پایگاه‌های داده Scopus و Web of Science، با رعایت دستورالعمل‌های PRISMA انجام شد. سپس داده‌های مورد نیاز از ۱۶ مطالعه وارد شده به پژوهش استخراج گردید.
یافته‌ها: ۱۶ مطالعه وارد شده به پژوهش حاضر، روش‌ها و چارچوب‌هایی را ارائه کرده‌اند که در آن، تأثیر عوامل انسانی و سازمانی بر انواع موانع ایمنی، شامل موانع فنی و موانع عملیاتی و انسانی در دامنه گسترده‌ای از صنایع، از جمله نفت و گاز، شیمیایی و فولاد، مورد بررسی قرار گرفتند. آنالیز ریسک عملیاتی و مانع (BORA) به عنوان چارچوب غالب در میان مطالعات شناسایی شد. مطالعات اغلب عواملی مانند صلاحیت، آموزش، ارتباطات، نظارت، مدیریت تعمیر و نگهداری و رویه‌ها را به عنوان عوامل تأثیرگذار بر عملکرد شناسایی کرده‌اند.
نتیجه‌گیری: ارزیابی HOFs برای توسعه استراتژی‌های مؤثر مدیریت ریسک در صنایع فرایندی حائز اهمیت است. با وجود پیشرفت‌های قابل‌توجه در روش‌های ارائه‌شده حاصل شده است، می‌بایست دامنه کاربرد روش‌های ارزیابی برای پوشش طیف وسیع‌تری از صنایع و انواع موانع ایمنی گسترش یابد. علاوه بر این، ادغام داده‌ها از منابع متعدد، از جمله داده‌های عملیاتی و گزارش‌های حادثه، و استفاده از تکنیک‌هایی بر پایه منطق فازی و شبکه بیزین (BN) می‌تواند به کاهش وابستگی به قضاوت کارشناسان، عینی‌بودن ارزیابی‌ها و در نظر گرفتن روابط میان عوامل مختلف کمک کند. روش‌های ارائه‌شده همچنین می‌بایست با ارزیابی پویای عوامل انسانی و سازمانی و نظارت مداوم بر آن‌ها، از اثربخشی مستمر موانع ایمنی در پاسخ به شرایط پویای عملیاتی اطمینان حاصل کنند.
روش کار: جستجوی سیستماتیک در پایگاه‌های داده Scopus و Web of Science، با رعایت دستورالعمل‌های PRISMA انجام شد. سپس داده‌های مورد نیاز از ۱۶ مطالعه وارد شده به پژوهش استخراج گردید.
یافته‌ها: ۱۶ مطالعه وارد شده به پژوهش حاضر، روش‌ها و چارچوب‌هایی را ارائه کرده‌اند که در آن، تأثیر عوامل انسانی و سازمانی بر انواع موانع ایمنی، شامل موانع فنی و موانع عملیاتی و انسانی در دامنه گسترده‌ای از صنایع، از جمله نفت و گاز، شیمیایی و فولاد، مورد بررسی قرار گرفتند. آنالیز ریسک عملیاتی و مانع (BORA) به عنوان چارچوب غالب در میان مطالعات شناسایی شد. مطالعات اغلب عواملی مانند صلاحیت، آموزش، ارتباطات، نظارت، مدیریت تعمیر و نگهداری و رویه‌ها را به عنوان عوامل تأثیرگذار بر عملکرد شناسایی کرده‌اند.
نتیجه‌گیری: ارزیابی HOFs برای توسعه استراتژی‌های مؤثر مدیریت ریسک در صنایع فرایندی حائز اهمیت است. با وجود پیشرفت‌های قابل‌توجه در روش‌های ارائه‌شده حاصل شده است، می‌بایست دامنه کاربرد روش‌های ارزیابی برای پوشش طیف وسیع‌تری از صنایع و انواع موانع ایمنی گسترش یابد. علاوه بر این، ادغام داده‌ها از منابع متعدد، از جمله داده‌های عملیاتی و گزارش‌های حادثه، و استفاده از تکنیک‌هایی بر پایه منطق فازی و شبکه بیزین (BN) می‌تواند به کاهش وابستگی به قضاوت کارشناسان، عینی‌بودن ارزیابی‌ها و در نظر گرفتن روابط میان عوامل مختلف کمک کند. روش‌های ارائه‌شده همچنین می‌بایست با ارزیابی پویای عوامل انسانی و سازمانی و نظارت مداوم بر آن‌ها، از اثربخشی مستمر موانع ایمنی در پاسخ به شرایط پویای عملیاتی اطمینان حاصل کنند.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
