فصلنامه بهداشت و ایمنی کار

مقدمه: همه ساله افراد زیادی در صنایع ساختمان سازی دچار جراحات و آسیب های متعددی می شوند. تعیین عواملی که بیشترین مشکلات را در یک فرایند ایجاد می‌نمایند، مهم‌ترین اقدام برای بهبود وضعیت می‌باشد. نمودار پارتو برای کشف موضوعاتی که بیشترین درصد مشکلات را سبب می شوند مورد استفاده قرار می گیرد. هدف از انجام این مطالعه بررسی حوادث ساختمان سازی در استان قم با استفاده از نمودار پارتو می‌باشد.

.

روش کار: در این مطالعه‌ی توصیفی- تحلیلی، کلیه حوادث مربوط به صنعت ساختمان سازی بین سال های 91-88 ثبت شده در سازمان تامین اجتماعی استان قم با استفاده از نمودار پارتو و با کمک نرم افزار مینی تب مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این مطالعه 191 حادثه ثبت شده در سازمان تامین اجتماعی استان قم بررسی شد.

.

یافته ها: بر اساس نتایج به‌دست آمده، 3/73 درصد از علل رخداد حوادث، از سقوط افراد و اشیاء نشات گرفته‌اند. 3/73% از حوادث در سنین 20-40 سال اتفاق افتاده‌اند. 4/53 درصد حوادث منجر به جراحت دست و پا شده‌اند. 8/61 درصد حوادث در شش ماهه اول سال اتفاق افتاده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که روزهای چهارشنبه و شنبه به ترتیب 4/19و 8/18 درصد وقوع حوادث را به خود اختصاص داده‌اند و در روزهای جمعه و پنجشنبه نیز به ترتیب با 4/8 و 5/10درصد وقوع حوادث، کمترین میزان حوادث را نشان داده اند.

.

نتیجه گیری: استفاده از نمودار پارتو به عنوان یکی از روش‌های تجزیه و تحلیل و شناسایی علل وقوع می تواند نقش موثری در مدیریت حوادث ناشی از کار، اختصاص صحیح بودجه و زمان داشته باشد

مقدمه: با صنعتی شدن جوامع، حوادث ناشی از کار به عنوان یکی از عوامل تهدید کننده حیات آدمی ظهور نمودند و در حال حاضر آنالیز علل حوادث و تهیه اقدامات کنترلی جهت پیشگیری از وقوع مجدد حوادث با علل وقوع مشابه، امری ضروری به حساب می آید.
 

روش کار: روش پژوهش حاضر به صورت توصیفی تحلیلی می‌باشد که در این راستا، داده‌های گردآوری شده به روش ترکیبی Ishikawa و SCATتجزیه و تحلیل شده و نتایج حاصل از رابطه بین متغیرها مورد بررسی قرار گرفته است. بر این اساس، ابتدا حوادث منجر به قطع عضو در کار با دستگاه‌های پرس (گیر کردن بین دو جسم) بر اساس روش Ishikawa مورد آنالیز قرار گرفت و سپس خروجی علل وقوع حوادث در سه دسته علل مستقیم، علل واسط و علل ریشه‌ای و به همراه اقدامات کنترلی در جدول SCAT جای‌گذاری شد. نتایج حاصل از توزیع پرسش‌نامه گردآوری و تاثیر علل وقوع حوادث از طریق آزمون کای دو و رتبه بندی آن‌ها از طریق آزمون فریدمن مشخص و بر اساس علل وقوع حوادث، اقدامات کنترلی متناسب تهیه و پیشنهادات لازم ارایه گردید.
 

یافته ها: مهم‌ترین علل واسط وقوع حوادث، عجله و شتاب در انجام کار، مهم‌ترین علل ریشه‌ای وقوع حوادث، سرپرستی نامناسب و نظارت غیر اثر بخش و از مهم‌ترین اقدامات کنترلی، استقرار سیستم مدیریت HSE موثر در سازمان می‌باشد.
 

نتیجه گیری: مطابق این پژوهش اصلی ترین علت واسط بروز حوادث منجر به قطع عضو در کار با دستگاه‌های پرس، عجله و شتاب در کار به دلیل افزایش تیراژ تولید علی الخصوص از سوی کارکنان شرکت‌های پیمانکاری می‌باشد. از طرفی پویا نبودن سیستم HSE در کنار نظارت غیر اثر بخش بر رفتار نا امن کارکنان از سوی لایه‌های اول مدیریت و نظارت در کف کارگاه‌ها، از عوامل ریشه‌ای بروز این‌گونه حوادث شناسایی گردید.