ویدا رضائی هاچهسو، حسن حدادزاده نیری، سعید فراهانی، محمدرضا منظم اسمعیلپور،
دوره 13، شماره 2 - ( 4-1402 )
چکیده
مقدمه: صداهای رنگی با ویژگیهای آکوستیکی و سایکوآکوستیکی خاص خود، اثرات بیولوژیکی متفاوتی بر سلامت انسان یا حیوان دارند. تحقیقات حوزهی اثرات شنیداری، بر جنبههای آکوستیکی صدا متمرکز است؛ در حالی که ویژگیهای سایکوآکوستیک نیز میتوانند زمینهساز خطرات مرتبط با سلامت و ایمنی باشند. هدف از این مطالعه، بررسی آسیب مبتنی بر فرکانس در اثر مواجهه با صداهای رنگی در قالب یک مدل حیوانی است.
روش کار: در مطالعهی تجربی حاضر، ۲۴ موش صحرایی نر نژاد ویستار، بهطور تصادفی در ۴ گروه (۶ سر در هر گروه) قرار گرفتند. گروهها شامل گروه کنترل (بدون مواجهه) و سه گروه مواجهه (سفید، صورتی و بنفش) بودند که هرکدام ۴ ساعت در روز به مدت ۱۴ روز متوالی در معرض مواجهه با dB SPL ص۱۱۰ صدا قرار گرفتند. پاسخ شنوایی ساقه ی مغز (ABR) با محرکهای Click و Tone-burst روز قبل از مواجهه، ۷ و ۱۴ روز پس از مواجهه اندازهگیری شد. تجزیهوتحلیل دادهها، با استفاده از آنالیز واریانس یکطرفه و آنالیز واریانس با اندازههای تکراری انجام شد.
یافته ها: مقادیر آستانهی ABR در گروههای مواجهه، بهطور معنیداری افزایش یافت (۰/۰۵>P). تغییرات آستانه ی شنوایی در حیوانات گروه صدای سفید الگویی همگن، صدای بنفش الگویی افزایشی و صدای صورتی در فرکانسهای پایین، الگویی کاهشی و با افزایش فرکانس الگویی همگن را نشان داد. بیشترین میزان تغییر در گروههای مواجهه، بین روزهای صفر تا ۱۴ مشاهده شد. میزان تغییر در هفتهی دوم در مقایسه با هفتهی اول، کمتر بود.
نتیجه گیری: چگالی طیفی توان صوت، بر شدت آسیب به سلولهای مویی تأثیر دارد؛ بهطوری که صدای صورتی در مقایسه با صدای سفید و بنفش، آسیب کمتری به حلزون گوش وارد میکند. همچنین، مطالعه ی حاضر نشان داد که با گذشت زمان پس از مواجهه با صدا، آسیب بافتی حلزون گوش، بهتدریج کاهش یافته و آسیب پایدار میشود.