فصلنامه بهداشت و ایمنی کار

مقدمه: کشاورزی جزو فعالیت‌های پرخطر بوده و مصدومیت‌های شغلی در آن زیاد است. آموزش ایمنی در کاهش حوادث شغلی کاربران کشاورزی مؤثر می‌باشد. در همین راستا کارشناسان و مروجان کشاورزی نقش مهمی در برنامه‌های آموزش ایمنی دارند. لذا هدف این تحقیق بررسی نگرش کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی نسبت به ایمنی بود.
 

روش‌ کار: این تحقیق از نوع توصیفی و هم‌بستگی بود که به روش پیمایشی اجرا شد. جامعه آماری تحقیق کارشناسان شاغل در سازمان جهاد کشاورزی استان‌های خوزستان و ایلام بودند که 230 نفر از آنان بر اساس جدول تعیین حجم نمونه‌ تاکمن و به روش نمونه‌گیری طبقه‌بندی تصادفی با انتساب متناسب انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسش‌نامه‌ای بود که روایی آن بر اساس نظرات گروهی از متخصصان و پایایی آن نیز از طریق یک مطالعه راهنما و آزمون کرونباخ آلفا محاسبه و تأیید شد (75/0=α). برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS₂₂ استفاده شد.
 

یافته‌ها: میانگین نگرش ایمنی پاسخ‌گویان 04/4 از 5 و با انحراف معیار 77/0 بود و در مجموع نگرش 23/71 درصد از افراد در سطوح "خوب" و "متوسط" قرار داشت. از بین مؤلفه‌های نگرش ایمنی کارشناسان، "هزینه در ارتقاء ایمنی به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری ارزش‌مند" و "ضرورت تدوین قوانین ایمنی کشاورزی از سوی مجریان" جزء اولویت‌های اول و دوم بود. میانگین نگرش ایمنی پاسخ‌گویان برحسب متغیرهای جنسیت و سابقه کار عملی کشاورزی تفاوت معنی‌داری داشت. اما بر اساس وضعیت تأهل، طبقه شغلی و شاهد بودن حوادث کشاورزی تفاوت معنی‌داری نداشت. رابطه سن و سطح تحصیلات با نگرش به ایمنی مثبت و معنی‌دار بود، اما رابطه تعداد دوره‌های آموزشی گذرانده و نگرش به ایمنی معنی‌دار نبود.
 

نتیجه‌گیری: با توجه به اهمیت موضوع آموزش ایمنی، شناسایی عوامل مرتبط با نگرش ایمنی کارشناسان کشاورزی به متخصصان ایمنی برای تدوین و اجرای راهبردهای کاهش حوادث شغلی کاربران بخش کشاورزی کمک می‌کند.

مقدمه: نگرش مثبت ایمنی کارکنان در ارتباط مستقیم با افزایش سطح ایمنی در محیط کار بوده و از طریق افزایش تعداد رفتارهای ایمن کارگران موجب کاهش حوادث شغلی می‌شود. بررسی نگرش ایمنی کارکنان در محیطهای کاری می‌تواند در شناسایی علل زمینه‌ای اعمال ناایمن خیلی کمک کننده باشد. هدف اصلی این مطالعه بررسی نگرش ایمنی و میزان ارتباط آن با متغیرهای مختلف فردی و شغلی در تعدادی از شرکت‌های تولیدی واقع در شهرستان ارومیه بود.

روش کار: در این مطالعه، نگرش ایمنی تعداد 194 نفر از کارکنان شاغل در 9 شرکت تولیدی با استفاده از یک پرسش‌نامه با سطح روایی و پایایی قابل قبول اندازه گیری شد. پرسش‌نامه مورد استفاده در دو بخش تنظیم شد که بخش اول شامل اطلاعات شغلی و فردی شرکت کنندگان و بخش دوم شامل 46 سوال مرتبط با نگرش ایمنی بود. نگرش ایمنی در قالب ده فاکتور اصلی با استفاده از مقیاس اندازه گیری لیکرت پنج نمره‌ای سنجیده شد.

یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که اکثر شرکت کنندگان دارای نگرش ایمنی متوسط (9/78 %) بوده و میانگین نمره نگرش کلی ایمنی آن‌ها 19/3 (25/0 ±) بود. «تعهد به ایمنی و مشارکت در امور ایمنی» و « گفتگو در زمینه ایمنی و مبادله اطلاعات ریسک» به ترتیب با میانگین (انحراف معیار)‌های 97/3 (52/0 ±) و 53/2 (58/0 ±) بیش‌ترین و کم‌ترین نمره‌های فاکتورهای نگرش ایمنی را دارا بودند. به‌علاوه، شرکت کنندگان شرکت‌های تولیدی خصوصی نگرش ایمنی بهتری در مقایسه با شرکت‌های تولیدی دولتی داشتند (05/0 > P). مدیران و کارگرانی که قبلا در زمینه ایمنی آموزش دیده بودند نگرش متفاوتی به فاکتورهای مختلف نگرش ایمنی در مقایسه با گروه‌های آموزش ندیده گزارش کردند.

نتیجه گیری: با توجه به این‌که اکثر شرکت کنندگان مطالعه دارای نگرش ایمنی در حد متوسط بودند، این مطالعه پیشنهاد می‌کند که شرکت‌های مطالعه شده از طریق افزایش کمیت و کیفیت دوره‌های آموزشی مورد نیاز ایمنی و گفتگوی بیش‌تر مدیران و سرپرستان با کارگران در زمینه ایمنی به‌منظور بهبود نگرش ایمنی و بالتبع کاهش حوادث شغلی تلاش کنند.