نرمین حسن زاده رنگی، بیان حسینی، یگانه اختری، احسان فرورش، یحیی خسروی،
دوره 15، شماره 1 - ( 1-1404 )
چکیده
زمینه و هدف: این مطالعه با هدف ترسیم سیمای خدمات بهداشت حرفه ای ایران و تبیین چالش ها و رهیافت های اجرایی و تحقیقاتی با تمرکز بر پوشش خدمات و مداخلات انجام شده است.
روش کار: در این مطالعه تلفیقی کمی و کیفی، داده ها از طریق چندجانبه نگری و بر اساس مرور اسناد سازمان های بین المللی نظیر سازمان بهداشت جهانی و سازمان بین‌المللی کار، سیمای بهداشت حرفه ای کشورها، قوانین و مقررات، مطالعات گذشته و مصاحبه با خبرگان گردآوری شد. داده های کمی از پورتال وزارت بهداشت و بر اساس چک لیست استاندارد بازرسی و همچنین داده های ثانویه مرکز ملی آمار جمع آوری شد. داده های کیفی از طریق تحلیل محتوای استقرایی و قیاسی و داده های کمی از طریق آمار توصیفی تحلیل شد.
یافته ها: سیمای خدمات بهداشت حرفه ای در قالب 45 شاخص در 9 حیطه و 6 نوع برای ایران اختصاصی سازی شد. پوشش خدمات بازرسی برای کارگاه های تحت پوشش (93 درصد)، کل کارگاه های موجود (39 درصد) و برای شاغلان تحت پوشش (92 درصد) و برای کل شاغلان موجود (15 درصد) است. پوشش خدمات در کارگاههای تحت پوشش شامل دسترسی به تسهیلات کامل بهداشتی (48 درصد) و کنترل مواجهات شغلی (18 درصد) است. پوشش خدمات برای شاغلان تحت پوشش شامل معاینات شغلی (58 درصد)، آموزش بهداشت حرفه‌ای (62 درصد) و استفاده از وسایل حفاظت فردی (66 درصد) است.
نتیجه گیری: مهمترین مداخله در حیطه درحیطه پوشش و پایداری خدمات، بجز بازرسی که جنبه حاکمیتی دارد، سایر خدمات به گستره ای از خدمت دهندگان حقوقی با رفع موانع موجود و با محوریت ارائه خدمات به کارگاه های کوچک برون سپاری شود. بازطراحی خدمات بهداشت حرفه ای تمرکز بر جنبه های اقتصادی کنترل ها، سلسله مراتب کنترل ها، اولویت بندی کنترلها، کنترل های کم هزینه و اثربخش مخصوصا در کارگاه های کوچک ضروری است.
