دوره 17، شماره 2 - ( 3-1402 )
جلد 17 شماره 2 صفحات 121-111 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Haseli D, Paknahad S. A Bibliometric Study of Global Trends in Social Medicine Publications on the Web of Science from 2002 to 2021. payavard 2023; 17 (2) :111-121
URL: http://payavard.tums.ac.ir/article-1-7389-fa.html
URL: http://payavard.tums.ac.ir/article-1-7389-fa.html
حاصلی داود، پاک‌نهاد سمیه. مطالعه‌ی کتاب‌سنجی روندهای جهانی انتشارات حوزه‌ی پزشکی اجتماعی در پایگاه وب‌آوساینس از 2002 تا 2021. پیاورد سلامت. 1402; 17 (2) :111-121
داود حاصلی* 
1، سمیه پاک‌نهاد2
1، سمیه پاک‌نهاد2
1- استادیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران ، dhaseli@khu.ac.ir
2- دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
2- دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
چکیده: (667 مشاهده)
زمینه و هدف: تحلیل‌های کتاب‌سنجی با توصیف وضعیت انتشارات و شناسایی موجودیت‌های کلیدی و موضوعات نوظهور، نقش مهمی در ارزیابی پژوهش‌ها دارند. هدف پژوهش حاضر مطالعه‌ی روندهای جهانی شبکه‌های همکاری علمی پژوهشگران، سازمان‌ها و کشورها و هم‌رخدادی واژگان حوزه‌ی پزشکی اجتماعی در پایگاه استنادی وب‌آوساینس است.
روش بررسی: روش پژوهش توصیفی از نوع کتاب‌سنجی است. نمونه شامل ۸.۴۹۴ مدرک علمی حوزه‌ی پزشکی اجتماعی از ۲۰۰۲ تا ۲۰۲۱ در پایگاه وب‌آوساینس است. ترسیم شبکه همکاری علمی پژوهشگران، سازمان‌ها و کشورها و همچنین تحلیل شبکه هم‌رخدادی واژگان در حوزه کتاب‌سنجی با استفاده از نرم‌افزار علم‌سنجی VOSviewer انجام شد.
یافته‌ها: یافته‌های توصیفی داده‌ها نشان داد که روند انتشار مدارک حوزه‌ی پزشکی اجتماعی در بازه زمانی مورد نظر افزایشی است و مقاله‌های پژوهشی بیشترین فراوانی مدارک و مقاله‌های مروری بیشترین استناد دریافتی را داشتند. ایالات‌متحدآمریکا بیشترین مدارک منتشر شده در این حوزه را داشت و اکثر نویسندگان و سازمان‌ها و همچنین بازیگران مهم خوشه‌های شبکه همکاری علمی آن‌ها نیز از این کشور بودند. مدارک دو کشور کانادا و استرالیا بیشترین استناد به‌ازای هر مدرک را داشتند و پنج کشور آفریقای جنوبی، پرتقال، پاکستان، هند و ایران بازیگران نوظهور این حوزه بودند. شبکه‌ی هم‌رخدادی واژگان حوزه‌ی پزشکی اجتماعی در ۳ خوشه به«تحقیقات پزشکی اجتماعی پیشگیرانه»، «تعیین‌کننده‌های اجتماعی سلامت» و «سبک زندگی سالم، تغذیه و فعالیت فیزیکی» اختصاص داشت. از نظر وقوع زمانی پنج کلیدواژه‌ی سلامت عمومی، سلامت روان، پزشکی اجتماعی، فراتحلیل و همه‌گیرشناسی، موضوعات نوظهور حوزه‌ی پزشکی اجتماعی بودند.
نتیجه‌گیری: درک تأثیر مطالعات حوزه‌ی غیربالینی پزشکی اجتماعی در زندگی مردم موجب افزایش تحقیقات این حوزه شده است. علاوه بر نقش رایج کشورهای توسعه‌یافته، برخی از کشورهای در حال توسعه نیز به‌عنوان بازیگران جدید در پی توسعه‌ی زیرساخت‌های خود در حوزه‌ی پزشکی اجتماعی هستند. شبکه مفهومی حوزه‌ی پزشکی اجتماعی شامل سه حیطه‌ی «شناسایی و مدیریت عواملی ایجاد بیماری‌ها»، «مطالعه‌ی عوامل اجتماعی، اقتصادی و محیطی سلامت» و «ترویج رفتارهای سالم و سبک زندگی» است.
روش بررسی: روش پژوهش توصیفی از نوع کتاب‌سنجی است. نمونه شامل ۸.۴۹۴ مدرک علمی حوزه‌ی پزشکی اجتماعی از ۲۰۰۲ تا ۲۰۲۱ در پایگاه وب‌آوساینس است. ترسیم شبکه همکاری علمی پژوهشگران، سازمان‌ها و کشورها و همچنین تحلیل شبکه هم‌رخدادی واژگان در حوزه کتاب‌سنجی با استفاده از نرم‌افزار علم‌سنجی VOSviewer انجام شد.
یافته‌ها: یافته‌های توصیفی داده‌ها نشان داد که روند انتشار مدارک حوزه‌ی پزشکی اجتماعی در بازه زمانی مورد نظر افزایشی است و مقاله‌های پژوهشی بیشترین فراوانی مدارک و مقاله‌های مروری بیشترین استناد دریافتی را داشتند. ایالات‌متحدآمریکا بیشترین مدارک منتشر شده در این حوزه را داشت و اکثر نویسندگان و سازمان‌ها و همچنین بازیگران مهم خوشه‌های شبکه همکاری علمی آن‌ها نیز از این کشور بودند. مدارک دو کشور کانادا و استرالیا بیشترین استناد به‌ازای هر مدرک را داشتند و پنج کشور آفریقای جنوبی، پرتقال، پاکستان، هند و ایران بازیگران نوظهور این حوزه بودند. شبکه‌ی هم‌رخدادی واژگان حوزه‌ی پزشکی اجتماعی در ۳ خوشه به«تحقیقات پزشکی اجتماعی پیشگیرانه»، «تعیین‌کننده‌های اجتماعی سلامت» و «سبک زندگی سالم، تغذیه و فعالیت فیزیکی» اختصاص داشت. از نظر وقوع زمانی پنج کلیدواژه‌ی سلامت عمومی، سلامت روان، پزشکی اجتماعی، فراتحلیل و همه‌گیرشناسی، موضوعات نوظهور حوزه‌ی پزشکی اجتماعی بودند.
نتیجه‌گیری: درک تأثیر مطالعات حوزه‌ی غیربالینی پزشکی اجتماعی در زندگی مردم موجب افزایش تحقیقات این حوزه شده است. علاوه بر نقش رایج کشورهای توسعه‌یافته، برخی از کشورهای در حال توسعه نیز به‌عنوان بازیگران جدید در پی توسعه‌ی زیرساخت‌های خود در حوزه‌ی پزشکی اجتماعی هستند. شبکه مفهومی حوزه‌ی پزشکی اجتماعی شامل سه حیطه‌ی «شناسایی و مدیریت عواملی ایجاد بیماری‌ها»، «مطالعه‌ی عوامل اجتماعی، اقتصادی و محیطی سلامت» و «ترویج رفتارهای سالم و سبک زندگی» است.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
