مجله

زمینه و هدف: درج ناهمگون شکل نوشتاری یک سازمان، موجب از دست رفتن امتیاز رتبه‌بندی این مراکز در سطح ملی و بین‌المللی می‌گردد. هدف این پژوهش تعیین میزان تأثیر نحوه ی درج وابستگی سازمانی مندرج در تولیدات علمی در وب آو ساینس بر نتایج ارزشیابی فعالیت‌های پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در سال ۱۳۹۱ است.
روش بررسی: روش پژوهش، پیمایشی- توصیفی با رویکرد کتاب‌سنجی و از نوع کاربردی است. جامعه ی پژوهش، ۱۱۳۹ مورد مقالات علمی مراکز تابعه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در وب آو ساینس در سال ۱۳۹۱ است.
یافته ها: از میان ۱۱۳۹ مقاله ی نمایه شده در وب آو ساینس، % ۹۴/۳۸ در نظام ارزشیابی فعالیت‌های پژوهشی وزارت بهداشت موفق به کسب امتیاز شده‌اند و % ۵/۶۱ موفق نبوده‌اند؛ بررسی ها نشان داد که % ۱/۰۱، وابستگی سازمانی را به‌صورت نادرست درج کرده بودند. آزمون تی تک نمونه ای نشان داد که میانگین امتیازات % ۱/۰۱ مدارکی که وابستگی سازمانی خود را به‌درستی درج نکرده‌اند بر میانگین کلی امتیاز تولیدات نمایه شده ی دانشگاه در وب آو ساینس و میانگین کلی امتیاز فعالیت پژوهشی تاثیر آماری معناداری نداشته است.
نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر و پژوهش‌های ذکرشده می‌توان بیان کرد که رعایت شکل نوشتاری همگون در وابستگی سازمانی تولیدات علمی دانشگاه بر روی امتیازات پژوهشی دانشگاه و کسب رتبه ی قابل توجه در نظام‌های رتبه‌بندی ملی و بین‌المللی تأثیرگذار است.

زمینه و هدف: موک‌ها به دوره‌های آزاد درون‌خطی گسترده گفته می‌شود که به عنوان یک نوآوری جدید آموزشی فرصت آموزش برای همگان را فراهم ساخته‌اند. با توجه به اهمیت ضرورت تولید موک در حوزه پزشکی به‌منظور افزایش ارتقای سواد سلامت، هدف مطالعه ی حاضر، مقایسه‌ ی موک‌های ارائه شده در سایت مکتب‌خانه براساس شاخص‌های چهارگانه با تاکید بر حوزه پزشکی و تعیین و تبیین آن است.
روش بررسی: این مطالعه از نظر هدفمندی از نوع کاربردی و به روش پیمایشی توصیفی در دی ماه سال ۱۳۹۴ انجام شده است. جامعه آماری کلیه دوره‌های آموزشی ارائه شده، سایت مکتب خانه بود. داده‌ها با استفاده از روش مشاهده ی مستقیم از سایت مکتب‌خانه گرد آوری شده‌ و دوره‌ها براساس ویژگی‌های یک موک، مشارکت دانشگاه‌ها و‌ رشته بررسی گردید. داده‌های به دست آمده بعد از ورود به نرم افزار آماری Excel با استفاده از آمارهای توصیفی تجزیه و تحلیل شد.
یافته ها: بر‌اساس داده‌های به دست آمده،‌ دوره‌های ارائه شده توسط سایت مکتب‌خانه به صورت گسترده، آزاد، و درون‌خطی بودند؛ اما برخی از آنها واحد درسی بودند. بیشترین مشارکت در ارائه موک مربوط به دانشگاه صنعتی شریف، خان آکادمی، و سپس دانشگاه تهران بود؛ در حالی‌که سایر دانشگاه‌ها مشارکت اندکی داشتند.
نتیجه گیری: علی رغم ضرورت تولید موک در حوزه پزشکی، میزان تولید موک در این حوزه  بسیار اندک بود. پیشنهاد می‌شود اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها و موسسات مختلف از این نوآوری جدید آموزشی بهره‌برداری کرده و گام‌های موثری در خصوص ارائه موک بردارند.

زمینه و هدف: با به کارگیری رایانش‎ابری در کتابخانه‎ها و ایجاد کتابخانه‎های ابری، امکان ارائه خدمات کتابخانه‎ای با کیفیت بسیار بالایی فراهم می‎شود. هدف پژوهش حاضر تعیین دیدگاه کتابداران کتابخانه‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی شهر تهران در خصوص به کارگیری فناوری رایانش‌ابری است.
روش بررسی: پژوهش حاضر به صورت پیمایشی توصیفی انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه بود که رواییِ آن با نظرخواهی از صاحب‌نظران علوم کتابداری به تأیید رسید و پایایی آن نیز با روش آلفای کرونباخ برابر ۷۷% به دست آمد، پرسشنامه مزبور به صورت الکترونیکی برای کتابداران ۴۲ کتابخانه‌ی دانشگاهی علوم پزشکی شهر تهران ارسال و از ۴۰ کتابخانه پاسخ دریافت شد. تحلیل داده‌ها با SPSS و با آزمون‌های t، دوجمله‌ای و خی‎دو بررسی شد.
یافته‌ها: میانگین مهارت کتابداران در زمینه دیدگاه مدیریت ۲۲/۵، نیروی‌انسانی متخصص ۱۹/۶، رعایت ملاحظات امنیتی پس از به کارگیری رایانش‌ابری ۱۳/۱۵، و بررسی زیرساخت‌ها ۱۸/۱۳ بود که تمامی کتابخانه‌ها وضعیت مطلوبی داشتند. بودجه و ارائه ی خدمات الکترونیکی در آزمون دو جمله‌ای در حد کم، مقایسه ی امکانات لازم برای به کارگیری رایانش‌ابری در مقابل سایر امکانات کتابخانه‌ها با آزمون خی‌دو برابر %۸۰/۷ در مقابل %۱۹/۳ بود که وضعیت خوب کتابخانه‌ها را نشان ‌داد. 
نتیجه‌گیری: با توجه به کمبود بودجه و ضعف در ارائه ی خدمات الکترونیکی، رایانش‌ابری با بهره‎گیری از مزایای مختلف فناورانه، می‌تواند خدمات و امکانات بهتری را برای کتابخانه‎های دانشگاه‌های علوم پزشکی شهر تهران فراهم نماید.

زمینه و هدف: پژوهش در حوزه پزشکی نیازمند بودجه‌های کلان، منابع انسانی متخصص و تجهیزات و وسایل پیشرفته است. یک‌راه فائق آمدن بر کمبود امکانات و منابع، همکاری علمی است. هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل همکاری‌های علمی دانشگاه‌های علوم پزشکی وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از طریق شبکه هم‌تألیفی و از جنبه‌های مختلف هست.
روش بررسی: در پژوهش کاربردی حاضر با استفاده از روش‌های علم‌سنجی و فنون تحلیل شبکه‌های اجتماعی، شبکه هم‌تألیفی دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران مورد ارزیابی قرارگرفته است. منبع گردآوری داده‌ها Web of Science می‌باشد و از نرم‌افزارهای، Pajek ،VOSviewer ،Bibexcel و UCINET جهت تحلیل و ترسیم شبکه‌ها استفاده‌ شده است.
یافته‌ها: بیشترین همکاری ملی میان دانشگاه علوم پزشکی تهران و علوم پزشکی شهید بهشتی با ۹۳۳ هم‌تألیفی و همکاری‌های بین‌المللی بین دانشگاه شهید بهشتی با دانشگاه مالایای مالزی انجام‌شده است. همچنین به لحاظ سنجه‌های مرکزیت، دانشگاه های علوم پزشکی تهران، شهید بهشتی، اصفهان، تبریز و شیراز به ترتیب مهم‌ترین جایگاه را در شبکه ی هم‌تألیفی دانشگاه‌های علوم پزشکی داشته‌اند.
نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد تمایل زیادی میان محققان دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور وجود دارد تا با دانشگاه علوم پزشکی تهران همکاری نمایند؛ به همین علت شبکه همکاری علمی به یک شبکه ی تک‌قطبی با محوریت دانشگاه علوم پزشکی تهران تبدیل‌ شده است. این شکل از همکاری متمرکز از ایجاد فرصت‌های همکاری جلوگیری می‌کند.

زمینه و هدف: امروزه مجلات یکی از زمینه های تبادل اطلاعات بین محققان هستند. مطالعه ی حاضر با هدف بررسی وضعیت نمایه سازی مجلات لاتین مصوب حوزه علوم پزشکی کشور در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس و نمایه استنادی وب آو ساینس انجام شده است.
روش بررسی: این پژوهش از نوع پیمایشی توصیفی و به روش مقطعی انجام شده است. جامعه ی آماری شامل ۸۳ عنوان مجله علمی لاتین مصوب وزارت بهداشت بود که وضعیت نمایانی آنها در پایگاههای وب آو ساینس و اسکوپوس در سال های ۲۰۱۰-۲۰۰۵ مورد بررسی قرار گرفت. ابزار جمع آوری داده ها، سیاهه ی وارسی کنترل شده است که با مشورت متخصصان حوزه ی وابسته تهیه و ضریب پایایی آن ۹۰% برآورد گردید. داده ها با نرم افزار Spss تحلیل گردید.
یافته ها: بررسی وضعیت مجلات نشان داد عناوین نسبتاً کمتری(%۲۶) در پایگاه وب آو ساینس نمایه شده اند. همچنین در نمایه استنادی اسکوپوس ۶۹% مجلات نمایه شده بود. مقایسه ی معیارهای نمایه سازی مجلات در پایگاه اطلاعاتی وب آو ساینس و اسکوپوس با مجلات نمایه نشده نشان می‌دهد که اطلاعات کتابشاختی مجله رعایت شده و در برخی مجلات(%۲۹/۳۰) شماره استاندارد بین المللی الکترونیکی لحاظ نشده بود. همچنین اطلاعات تماس برخی از مجلات(کدپستی نشریه ۹%) درج نگردیده بود. 
نتیجه گیری: بطور کلی مشاهده گردید که علی رغم رشد چشم گیر مجلات علمی در سالهای مورد بررسی، از لحاظ انطباق با معیارهای نمایه سازی در وضعیت نامطلوبی قرار دارند و مدیران مجلات علمی لاتین باید سعی در ارتقای وضعیت کمی و کیفی داشته باشند.

زمینه و هدف: ارائه ی خدمات کتابخانه ای از طریق وب سایت ها با استفاده از فناوری های جدید توانسته است بسیاری از محدودیت های موجود برای ارائه ی خدمات از بین ببرد. هدف این مطالعه، تعیین وضعیت خدمات و منابع اطلاعاتی موجود در وب سایت کتابخانه های مرکزی دانشگاه های علوم پزشکی کشور است.
روش بررسی: پژوهش در سال ۱۳۹۳ به صورت توصیفی انجام شد، جامعه ی آن شامل ۳۶ وب سایت کتابخانه مرکزی دانشگاه های علوم پزشکی کشور بود و ابزار پژوهش، چک لیست محقق ساخته بود و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و نرم افزار spss نسخه ۱۸ انجام شد.
یافته ها: موارد مربوط به فناوری های نوین، در %۸۳/۳ درصد از وب سایت کتابخانه ها "پست الکترونیک" ذکر شده بود وتنها در %۲/۸ از وب سایت ها "دسترسی به خدمات از طریق موبایل" موجود بود. در %۷۷/۸ از وب سایت ها "آموزش استفاده از کتابخانه" ارائه شده بود، اما در هیچ یک از آنها "آموزش حق تالیف الکترونیکی" وجود نداشت، که هر دو مولفه به خدمات آموزشی وب سایت ها مربوط می شد. موارد مربوط به انتشارات کتابخانه ای و کتابداری، در %۶۹/۴ از وب سایت ها "تازه های کتابخانه و مرجع" وجود داشت.
نتیجه گیری: با توجه به توسعه ی روز افزون فناوری های اطلاعاتی لازم است وب سایت کتابخانه ها به طور مرتب بازبینی شوند و از فناوری های جدید برای ارتقای آنها به کار گرفته شود.

زمینه و هدف: در چند سال اخیر مجلات علمی- پژوهشی علوم پزشکی کشور از نظر تعداد، روند رو به رشدی داشته است. این مجلات برای نمایه‌شدن در نمایه‌‌نامه‌های بین‌المللی باید معیارها و استانداردهای لازم را رعایت کنند. این پژوهش با هدف تعیین میزان انطباق الزامات ساختاری مجلات علوم پزشکی کشور با معیارهای نمایه‌سازی Scopus انجام شده‌است.
روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- کاربردی بود که با استفاده از روش‌های کتاب‌سنجی انجام شد. جامعه ی مورد پژوهش را کلیه مجلات علمی - پژوهشی مصوب وزارت بهداشت در سال ۱۳۹۳ تشکیل دادند. ابزار گردآوری داده‌ها سیاهه ی کنترل مستخرج از پایگاه Scopus بود. داده‌ها پس از گردآوری و ورود به رایانه توسط نرم افزار آماری SPSS۲۰  و به کمک روش‌های آمار توصیفی تجزیه و تحلیل شد.
یافته‌ها: این مطالعه نشان‌ داد که بیش از نیمی از مجلات علوم پزشکی کشور از بیانیه‌های ویراستاری بین‌المللی پیروی نمی‌کنند. همچنین حضور اعضای هیئت تحریریه بین‌المللی در این مجلات بسیار پایین می‌باشد. به طور میانگین ۸۳/۳% از اعضای هیئت تحریریه مجلات از داخل کشور می باشند. مشارکت نویسندگان غیرایرانی نیز در این مجلات بسیار پایین است. تنها ۵/۷۹% از نویسندگان مجلات علوم پزشکی را غیر ایرانی‌ها تشکیل می‌دهند. 
نتیجه گیری: میزان پیروی مجلات علوم پزشکی کشور از معیارهای مد نظر نمایه ‌نامه Scopus، در سطح مطلوبی قرار ندارد. رعایت کامل این معیارها توسط مجلات می‌تواند مسیر ورود و نمایه سازی را در این نمایه نامه تسهیل نماید.