مجله

---

زمینه و هدف: پیدایش مدیریت دانش و تلاش برای بکارگیری آن در برنامه‌های تحقیقات دانشگاهی، نشانگر اهتمام جامعه دانشگاهی در تقویت سرمایه‌های فکری و بهبود اثربخشی دانشگاهها در پیشرفت و اعتلای کشورهاست. هدف از این مطالعه بررسی وضعیت فرهنگ سازمانی و ساختار سازمانی کتابخانه‌های مرکزی دانشگاههای علوم پزشکی کشور برای بکارگیری مدیریت دانش در آنهاست.
روش بررسی: این پژوهش مطالعه‌ای کاربردی و از نوع توصیفی- تحلیلی می‌باشد. جامعه آماری شامل 80 نفر از مدیران و مسئولان 29 کتابخانه مرکزی دانشگاههای علوم پزشکی کشور بوده و برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده گردید. روایی پرسشنامه طبق نظر محققین و پایایی آن با استفاده از معیار آلفای کرونباخ (بالاتر از 7/0) تعیین گردید. داده‌ها با استفاده از نرم افزار آماری spss نسخه 15 و از طریق روشهای آمار توصیفی و آزمون تی مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته‌ها: یافته‌های این مطالعه نشان داد که ساختار سازمانی برای مدیریت دانش در کتابخانه‌های مورد مطالعه در محدوده «متوسط» قرار دارد، اما فرهنگ سازمانی مدیریت دانش در سطح «مناسب» هست. همچنین در کتابخانه‌هایی که  عدم تمرکز، بازنگری در انجام فرایندهای سازمانی و راه اندازی شبکه داخلی برای اشتراک دانش به وجود آمده فرهنگ سازمانی موجود در آنها در وضعیتی بالاتر قرار داشته و اختلاف معنی‌داری با کتابخانه‌هایی که این ساختارها را ندارند، نشان می‌دهند (P=0.05).
نتیجه‌گیری: این بررسی نشان می‌دهد که کتابداران و مسئولان کتابخانه‌های مرکزی دانشگاههای علوم پزشکی کشور در اشتراک‌ دانش و بکارگیری مدیریت دانش از تمایل و گرایش مطلوبی برخوردار بوده و بدین لحاظ دارای فرهنگ سازمانی مناسب هستند؛ بنابراین مسئولان امر باید ساختارهای مناسب و بسترهای لازم دیگر را برای بکارگیری مدیریت دانش در کتابخانه‌های دانشگاهی ایران فراهم نمایند.  

---

زمینه و هدف: نظام زبان واحد پزشکی (Unified Medical Language System=UMLS) یک هستی شناسی کلان در حوزه زیست پزشکی است. طب سنتی ایران فاقد جایگاهی در ساختار ابَراصطلاحنامه «نظام زبان واحد پزشکی » می باشد. هدف اصلی این پژوهش، ارائه طرحی جهت ترسیم جایگاه سرشاخه خوشه های طب سنتی ایران در ساختارِ ابَراصطلاحنامه نظام زبان واحد پزشکی «یو ام ال اس» و تبیین جایگاه و سهم طب سنتی ایرانی در واژگان و مفاهیم دانش جهانی پزشکی است.
روش بررسی: روش بررسی این مطالعه روش تحلیل سیستم است. با استفاده از روش تحلیل سیستم و با رویکردهای استقرایی، قیاسی و نیز تطبیقی یا استقرایی- قیاسی، ابَراصطلاحنامه نظام زبان واحد پزشکی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته ها: یک شناسگر واحد مفهوم (CUI=(Concept Unite Identifier، دو اصطلاح مترادف با شناسگرهای واحد اصطلاح (LUI = Lexical Unite Identifier) L0025131 و L6330122، دو مفهوم والد (parent) و نیا (ancestor)، نُه مفهوم که به همراه سرشاخه طب سنتی ایران به عنوان مفاهیم فرزند (child concepts) دو مفهوم والد و نیای فوق بودند، هجده مفهوم هم نیا (silbling concepts)، شش مفهوم اخص و پنج مفهوم مرتبط دیگر برای سرشاخه پیشنهادی طب سنتی ایران یافت شد و گونه معنایی (semantic type) «رشته یا حرفه زیست پزشکی» به آن اختصاص یافت.
نتیجه گیری: نتایج نشان داد که دامنه فعلی ابَراصطلاحنامه نظام زبان واحد پزشکی، جایگاه و دامنه ای کامل و رسمی از دانش طب سنتی ایران ارائه نمی کند و به همین دلیل، این ابَراصطلاحنامه نیازمند تبیین جایگاه و دامنه ای برای سرشاخه خوشه طب سنتی ایرانی است.

---

زمینه و هدف : امروزه وب گاه ها در امر اطلاع رسانی از جایگاه بسیار مهمی برخور دارند بدین منظور دانشگاهها برای ساماندهی و دسترس پذیر کردن انبوه اطلاعات و معرفی قابلیت ها و توانمندی‌های خود وب گاه هایی  را طراحی کرده‌اند. این مطالعه با هدف ارزیابی وب گاه  دانشگاه علوم پزشکی تهران  بر اساس معیارهای وب سنجی در سال 2008 میلادی صورت گرفته است.
روش بررسی : این پژوهش با استفاده از روش تحلیل پیوندی که یکی از روش‌های وب سنجی می‌باشد انجام گرفته و بر اساس چهار معیار وب سنجی visibility  ، size ، rich files   و google scholar   وضعیت موجود وب گاه دانشگاههای علوم پزشکی تهران را مورد بررسی قرار داده است. ابزار اصلی جمع آوری اطلاعات در پژوهش‌های وب سنجی موتورهای جستجو می‌باشند که در این پژوهش با کمک چهار موتور جستجوی گوگل، یاهو، لایو سرچ و اگزلید داده‌ها جمع آوری گردیده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات ازنرم افزار Excel استفاده شده است.
یافته‌ها : یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در مجموع وب گاه دانشگاه علوم پزشکی تهران با  9562 پیوند دریافتی از لحاظ رویت پذیری مطلوب نمی‌باشد در حالیکه از لحاظ پژوهش‌های منتشر شده در گوگل اسکالر با 12100 مقاله ، جایگاه بسیار مناسبی در منطقه وجهان دارد همچنین اندازه وب گاه دانشگاه علوم پزشکی تهران که وابسته به نمایه سازی توسط موتورهای جستجو می‌باشد بیشتر توسط موتورهای جستجو گوگل و یاهو و به میزان کمتری توسط موتورهای جستجو اگزلید و لایوسرچ نمایه سازی شده اند، تعداد 10813 صفحه به صورت فایل‌های غنی شده منتشر شده است  که بیشتر تمایل به انتشار مطالب در قالب .Pdf و سپس به شکل .Doc  و .ppt دارند.  زمان بارگذاری صفحه خانگی وب گاه دانشگاه با 4.2 ثانیه  از سرعت مناسب برخوردار نمی باشد.
بحث و نتیجه گیری : جایگاه پژوهشی و استنادی وب گاه دانشگاه علوم پزشکی تهران بر اساس گوگل اسکالر در جایگاه بسیار خوب و عالی در منطقه خاورمیانه وجهان می باشد. تعداد صفحات منتشر شده در وب گاه دانشگاه علوم پزشکی تهران به زبان فارسی در حد مطلوب قرار دارد ولی محتوای منتشر شده به زبان انگلیسی مطلوب نمی‌باشد. تعداد پیوندهای صورت گرفته از موسسات دانشگاهی به این دانشگاه خوب می باشد اما تعداد پیوندهای صورت گرفته در سطح بین المللی و موسسات اطلاعاتی کم است.

---

زمینه و هدف : استناد را می‌توان یکی از پایه های اصلی  تدوین کارهای علمی و پژوهشی مکتوب به شمار آورد، که هر محققی در مدلل کردن یافته‌های علمی خود، ناگزیر بدین شیوه روی می‌آورد. حفظ و تداوم پیوند اطلاعاتی از طریق استناد، به شرط صحت آن  ضروری به نظر می‌رسد. این مطالعه با هدف بررسی وضعیت صحت مقالات استنادی و میزان مطابقت آنها با شیوه نامه ونکوور در پایان نامه های سال 1386 دوره های دکترای تخصصی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام گرفته است.
روش بررسی : روش مطالعه در این بررسی تحلیل استنادی است. با استفاده از جدول مورگان و نمونه برداری سیستماتیک،  از کل 4293 مقاله استنادی ، 357 مقاله استنادی برای بررسی صحت استنادی و میزان مطابقت با شیوه نامه ونکوور برگزیده شدند. شش عنصر مورد بررسی مشتمل است بر: نام نویسندگان، عنوان مقاله، عنوان مجله، سال انتشار، شماره جلد، شماره صفحات . خطاهای استنادی به دو گروه 1- خطاهای کوچک 2- خطاهای بزرگ تقسیم شدند. روش جمع آوری اطلاعات، مشاهده مستقیم است، داده‌ها در چک لیستی تهیه شده، وارد شد.نرم افزار مورد استفاده جهت تجزیه و تحلیل داده‌هاSPSS(11.0)  بود.یافته‌ها : از کل 357 مقاله استنادی بررسی شده، 398 مورد (4/111% )انواع خطاهای استنادی در عناصر ششگانه ثبت شده است. از 357 استناد مورد مطالعه فقط 136 (90/38%)استناد فاقد هر نوع خطای استنادی گزارش شده است و 221(62%) استناد دارای انواع خطاهای استنادی ثبت شده است. 35 استناد (8/9%) از مجموع استنادهای بررسی شده پیروی کامل از شیوه نامه ونکوور کرده‌اند .
بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج  نامطلوب هم در خطاهای استنادی و هم میزان مطابقت با نظام ونکوور، دلایلی چندرا می‌توان در بروز چنین وضعیتی دخیل شمرد از جمله : عدم آگاهی دانشجویان نسبت به اهمیت جایگاه و یکدستی استنادها در آثار علمی، بی دقتی دانشجویان در تهیه استنادها، عدم دسترسی به اصل منابع و کپی برداری از سایر منابع، عدم تاکید استادان بر صحت استنادها، کم توجهی موسسات آموزشی نسبت به استنادهای ارائه شده در پایان نامه‌ها، عدم استفاده از مشاوره کتابداران متخصص و ناآشنایی با نرم افزارهای مدیریت منابع.

---

زمینه و هدف: توسعه و ارزیابی خدمات توانبخشی به عنوان بخشی از نظام سلامت که نقش مهمی را در ارتقای کیفیت زندگی ایفا می نماید همچون سایر سطوح مراقبت بهداشتی به ایجاد مکانیزمی برای مدیریت اطلاعات نیاز دارد.اثربخشی مدیریت اطلاعات تنها بواسطه تعیین استاندارد و ارزیابی مداوم عملکرد مراکز توانبخشی از طریق استانداردها تضمین خواهد شد. باتوجه به عدم انجام استانداردسازی فرایندهای مدیریت اطلاعات بخش توانبخشی کشور این مقاله با هدف بررسی و مقایسه استانداردهای مدیریت اطلاعات کمیسیون اعتباربخشی مراکز توانبخشی با نهادهای مشابه استانداردساز و ارزیابی کننده خدمات توانبخشی استرالیا و انگلستان سعی دارد چارچوبی را برای تعیین استانداردهای مورد نیاز فرایندهای مدیریت اطلاعات در مراکز توانبخشی فراهم نماید.
روش بررسی: در مقاله حاضر که بصورت مروری می‌باشد استانداردهای CARF از محورهای زیرساخت‌های مدیریت اطلاعات، گرداوری داده، محتوای پرونده، اصول مستندسازی، خط مشی‌های اصولی برای محرمانگی و افشای اطلاعات و سیستم‌های طبقه بندی بررسی شد. اطلاعات موجود از طریق منابع معتبر چاپی و الکترونیکی مرتبط با موضوع حاصل گردیده است.
بحث و نتیجه گیری: استانداردهای CARF در مقایسه با استانداردهای نهادهای استانداردساز و ارزیابی کننده خدمات توانبخشی استرالیا و انگلستان از کاملترین استانداردها با سطح جزئیات کافی محسوب می‌شود و تقریبا تمامی محورهای استانداردسازی از جمله استانداردهای زیربنایی مدیریت اطلاعات، گرداوری داده‌ها، محتوای داخلی پرونده بیمار، مستندسازی و حفظ محرمانگی اطلاعات را مورد توجه قرار داده است. لذا الگوسازی از استانداردهای این سازمان چه به منظور اجرای فعالیت‌های استانداردسازی در کشور و چه جهت ارزیابی مراکز توانبخشی مناسب به نظر می‌رسد. 

---

زمینه و هدف: از وظایف مهم و عمده کتابخانه‌ها جمع آوری منابع اطلاعاتی در شکلها و محملهای مناسب با نیازهای مراجعه کنندگان و سازماندهی منابع برای دسترس پذیر کردن آنها می‌باشد. این مطالعه با هدف بررسی وضعیت سازماندهی مواد غیر کتابی در کتابخانه‌های دانشکده ای و بیمارستانی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شده است.

روش بررسی: روش پژوهش پیمایشی از نوع توصیفی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کتابخانه‌های دانشکده‌ای و بیمارستانی دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌باشد. گردآوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه خود ساخته پژوهشگر انجام شد. تنظیم جدولها  و به دست آوردن درصدها به صورت متوسط گیری در برنامه اکسل و  spss 12انجام شد.

یافته‌ها: در کتابخانه‌های مورد مطالعه به کار سازماندهی بروشور، میکروفیلم، میکروفیش، پوستر اهمیت داده نشده است. متوسط سازماندهی مواد غیر کتابی 1/42 درصد بود. بیشترین میزان کارشناسان و کارشناسان ارشد شاغل در بخش سازماندهی کتابخانه‌ها (بیش از 62 درصد) به متخصصان کتابداری تعلق دارد. کارکنان 7 کتابخانه، (32 درصد) به طور زیاد با خدمات نمایه سازی و چکیده نویسی آشنا می‌باشند و کارکنان بیش از 45 در صد کتابخانه ها با انواع سرعنوانهای موضوعی و اصطلاحنامه ها آشنایی دارند.

نتیجه گیری: درصد پائین سازماندهی و عدم استفاده از قواعد و ابزارهای آن نشان از کم توجهی به بعضی از مواد غیر کتابی است. درصد پائین آشنایی کتابداران با خدمات نمایه سازی و چکیده نویسی (32درصد) و همچنین اصطلاحنامه ها (45درصد)می‌تواند دلیلی بر این کم توجهی باشد.

---

مقدمه : سالیانه مبالغ زیادی از هزینه‌های پرداختی بیمارستانها توسط بیمه‌های درمانی تحت عنوان کسورات بازپرداخت نمی‌شود که خسارات مالی جبران ناپذیری را به بیمارستانها وارد می‌نماید. هدف این پژوهش تعیین میزان کسورات اعمال شده در صورتحسابهای بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی تهران و علل مربوط به مستندسازی می‌باشد.

روش بررسی: پژوهش حاضر بصورت توصیفی- مقطعی در سال 1388 در بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد. گزارشات کسورات بیمه‌های خدمات درمانی و تامین اجتماعی سال 1387 با مراجعه به واحد درآمد بیمارستانها جمع آوری شد. مبالغ کسور هر بیمارستان به تفکیک نوع کسور استخراج و بصورت جداول مقایسه‌ای سازماندهی گردید. جهت تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و برنامه Excel استفاده شد و به تعیین میزان(درصد)، نوع و علل کسور سالانه هر بیمارستان اقدام گردید.

یافته‌ها: بیشترین کسور اعمال شده در اسناد بستری به ترتیب به آزمایش، لوازم، دارو، اقامت، حق العمل و بیهوشی و در اسناد سرپایی به ویزیت، آزمایش و دارو مربوط می‌باشد که بخش عمده آن ناشی از نقص مستندسازی است.

نتیجه‌گیری: بخش عمده کسورات در اثر آشنا نبودن کادر درمانی با الزامات مستندسازی سازمانهای بیمه‌ای ایجاد می‌شود. لذا جهت کاهش کسورات بکارگیری مکانیسمی چند جانبه شامل آموزش اصول مستندسازی به کادر درمانی، نظارت بر حسن اجرای کنترل پرونده‌ها در واحد مدارک پزشکی و تشکیل کمیته‌ای از سوی دانشگاه به منظور تبیین و اجرای مستمر فعالیت‌های مربوطه ضروری می‌باشد.

---

زمینه و هدف: نمایشگاه بین المللی کتاب یک فرصت برای کتابخانه‌های دانشکده‌ای به شمار می‌رود. این پژوهش به بررسی نقش نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در تامین کتب مورد نیاز کتابخانه‌های دانشکده‌ای پرداخته است.

روش بررسی: این پژوهش توصیفی- تحلیلی از نوع پیمایشی است. جامعه مورد مطالعه، کارکنان بخش سفارش و مدیران در کتابخانه‌های دانشکده‌ای دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران و شهید بهشتی بود. حجم نمونه پژوهش از 41 نفر(26 نفر کارکنان بخش سفارش و 15 نفر مدیران) تشکیل شد. برای تحلیل توصیفی داده‌ها و آزمون‌های تی‌تست، آنالیز واریانس، کای اسکوئر و همبستگی پیرسون از نرم افزار Spss استفاده شد.

یافته‌ها: بالاترین میانگین امتیازات، نحوه‌ی انتخاب کتاب در کتابخانه‌ها با امتیاز 89/0±35/3 بود. بـا کسب میـانگین 07/0± 06/3 امتیاز، نقش نمایشگاه کتاب در تامین کتب مورد نیاز، متوسط بود. آزمون همبستگی نشان داد که مشکلات کتابخانه‌ها در دانشگاه تهران و شهید بهشتی بالاترین(ضریب همبستگی36/0) و امکان تامین کتب مورد نیاز کمترین میزان همبستگی(ضریب همبستگی 067/0) را داشته‌اند.

نتیجه‌گیری: نمایشگاه کتاب نقش موثری در تهیه کتب مورد نیاز کتابخانه‌های دانشگاهی نداشته است. ضروری است تا رویکردهای نوین در تامین کتب کتابخانه‌های دانشکده‌ای مورد استفاده قرار گیرد.

---

زمینه و هدف: پیتیریازیس ورسیکالر یک بیماری قارچی با عامل مالاسزیا است که یک  مخمر فرصت طلب و لیپوفیلیک می‌باشد. با توجه به لیپیوفیلیک بودن این مخمر، این مطالعه به منظور ارزیابی ارتباط میان بروز بیماری پیتیریازیس ورسیکالر با میزان کلسترول و تری‌گلیسیرید خون انجام گرفت.

روش بررسی: این مطالعه مقطعی روی 1500 نفر بین سنین 50ـ10 سال در استان اصفهان صورت گرفت. از کل افراد، 105نفر مبتلا به بیماری پیتیریازیس ورسیکالر بودند. تایید بیماری با آزمایش مستقیم، تلقیح و کشت نمونه‌ها در محیط دیکسون بود. ارزیابی کلسترول تام و تری گلیسیرید خون در گروه‌های بیمار و کنترل در حالت ناشتا توسط دستگاه اتوآنالایزر 1000RA انجام گرفت. اطلاعات بیماران شامل سن، میزان تحصیلات و شغل توسط پرسشنامه جمع آوری گردید و آنالیز نتایج  با آزمون‌های آماری t استودنت، کای و آزمون همبستگی پیرسون انجام شد.

یافته‌ها: شیوع آلودگی در گروه مورد مطالعه، 7 درصد بود و بیشترین میزان آلودگی در گروه سنی 30-20 ساله با 13/3 درصد و کمترین میزان در گروه سنی 40‌-30 سال به میزان 87/0 درصد بود. بیشترین میزان کلسترول در گروه سنی 50-40 سال با میانگین  ^mg/dl215 و کمترین در گروه سنی 20-10 سال با میانگین  ^mg/dl205 بود.

نتیجه‌گیری:. سطح کلسترول و تری گلیسیرید خون در بیماران بالاتر از گروه کنترل بود، اما اختلاف معنی دار وجود نداشت(05/0P<). بین گروه مبتلایان و گروه کنترل ارتباطی بین بیماری پیتریازیس ورسیکالر با افزایش میزان کلسترول و تری گلیسیرید خون مشاهده نشد.

---

زمینه و هدف: استناد یکی از نماد‏های ارزش مجلات علمی در عرضه دانش است. سهم خود-استنادی‏ها در مقایسه عملکرد مجلات براساس این شاخص، به ویژه در پایگاه‏های استنادی بین‏المللی، اهمیت دارد. هدف از این مطالعه مقایسه تاثیر خود-استنادی مجله در ضریب تاثیر مجله‏های‏ لاتین پزشکی کشورمان در وبگاه علوم(WoS) و پایگاه استنادی علوم جهان اسلام(ISC) می‏باشد.

روش بررسی: ضریب تاثیر ١٢ مجله در پایگاه WoS و ٢٦ عنوان در پایگاه ISC در سال‏های ٢٠٠٦ تا ٢٠٠٩ با نگرش به نرخ خود-استنادی‏های مجله مورد مقایسه قرارگرفت. نرخ خود-استنادی در پایگاه ISC با استفاده از جدول مجلات استناد‏کننده و استناد‏شونده محاسبه گردید. برای مقایسه نرخ خود-استنادی بین دو پایگاه از آزمـون‏های Wilcoxon و Mann-whitney استفاده شد. برای تعیین همبستگی خود-استنادی با ضریب تاثیر در وبگاه علوم از آزمون Pearson و در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام از آزمون Spearman استفاده‏ گردید. مقایسه همبستگی مورد بررسی بین دو پایگاه با تحلیل Covariance انجام ‏شد.

یافته‌ها : نرخ خود- استنادی مجله در دو پایگاه تفاوت معنی‏داری نداشت(٠٥/٠sp٠٥/٠p>). بین رابطه خود-استنادی مجله با ضریب تاثیر در دو پایگاه تفاوت معنی‏داری وجود نداشت(٥٢٦/٠P=).

نتیجه‌گیری: توجه به نرخ خود-استنادی‏های مجله برای مقایسه ضریب تاثیر مجلات در داخل وبگاه علوم مهم‏تر از توجه به آن در مقایسه مجلات مورد بررسی بین دو پایگاه می‏باشد.

---

زمینه و هدف: انگیزش و رضایت نیروی انسانی از مهمترین متغیرها در حیطه رفتار سازمانی به حساب می‌آید و به سبب ارتباط نیرومندی که بین این دو متغیر با میزان بهره‌وری سازمان وجود دارد، لازم است هنگام طراحی مجدد مشاغل با نگاه تازه‌ای به ویژگیهای شغلی به عنوان عامل افزاینده خشنودی و عملکرد کارکنان نگریست. هدف این مطالعه تعیین توان بالقوه انگیزشی مشاغل و بررسی ارتباط آن با رضایت شغلی در کارکنان ستادی معاونتهای آموزشی و پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی تهران بود.

روش بررسی: نوع مطالعه مقطعی و به روش توصیفی- تحلیلی بود. جامعه مورد مطالعه کارکنان حوزه‌ی ستادی معاونتهای آموزشی و پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی تهران بودند و نمونه‌ای 70 نفری به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه‌ای سه قسمتی بود که با انجام مطالعه پایلوت و با استفاده از آلفای کرونباخ تأیید شد. آزمونهای مورد استفاده T-test و آزمون همبستگی پیرسون بود .

یافته‌ها : نتایج مطالعه نشان داد که مشاغل جامعه مورد مطالعه از تنوع مهارت، ماهیت شغلی، اهمیت شغلی و توان بالقوه انگیزشی برخوردار است و از ابعاد استقلال شغلی و بازخورد برخوردار نمی‌باشند. همچنین بین توان بالقوه انگیزشی و ابعاد آن با رضایت شغلی ارتباط معنی دار وجود داشت( 05/0 P < ).

نتیجه‌گیری: از آنجایی که ویژگیهای شغلی نقش زیادی بر رضایت شغلی دارند می‌توان در طراحی مجدد مشاغل جهت افزایش رضایت شغلی این مدل را به کار گرفت.

---

زمینه و هدف: اعتباربخشی یکی از ابزارهای ارزشیابی سیستمهای بهداشتی درمانی به خصوص بیمارستانها می‌باشد که در ایران نیز یکی از اولویتهای وزارت بهداشت می‌باشد. هدف از این مطالعه بررسی جوانب تاثیرگذار اعتباربخشی بر ارائه خدمات سلامت در بیمارستانها از دیدگاه صاحبنظران در این زمینه بود.

روش بررسی: این مطالعه کیفی با انجام مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شده و نظرات 12 نفر از صاحبنظران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در زمینه اعتباربخشی بیمارستان در سال 1391 جمع آوری گردید. بدین ترتیب که پس از انجام هر مصاحبه پیاده سازی مطالب به صورت نوشتاری انجام گردید، سپس با استفاده از تحلیل محتوا به تقلیل داده‌های حاصل از مصاحبه پرداخته و به آن ساختار و نظام داده شد.

یافته‌ها : بر اساس یافته‌های مطالعه در نهایت 10 موضوع اصلی و 72 موضوع فرعی شناسایی گردید. موضوعات اصلی شامل لزوم، اولویت اجرایی و مکانیزم تاثیر اعتباربخشی، تاثیر اعتباربخشی بر کیفیت خدمات و عملکرد سازمانی، رضایت بیماران و تعهد کاری و رضایت شغلی کارکنان، عوامل کاهنده تاثیر اعتباربخشی، عوامل مخدوشگر در زمینه تاثیر اعتباربخشی و همچنین پیشنهادات اجرایی در جهت پیاده سازی برنامه اعتباربخشی در ایران بودند.

نتیجه‌گیری: اعتباربخشی می‌تواند از طریق بسترسازی، انتخاب متناسب مدل اعتباربخشی، توجیه ذینفعان درخصوص لزوم اعتباربخشی، پایش مستمر، ایجاد سیستمهای اطلاعاتی مناسب، شفاف سازی اطلاعات و با تغییر نگرش کلی سازمان به درستی اجرا گردد و تاثیرات مثبتی در راستای دستیابی به اهداف بیمارستان و ارتقای کیفیت خدمات داشته باشد.

---

 

زمینه و هدف: به منظور طراحی بهتر سامانه‌ی پرونده‌ی الکترونیک سلامت در سطح کشور، تعیین عناصر داده‏ای استاندارد برای ایجاد یک نظام اطلاعاتی یکپارچه دارای اهمیت است. هدف این پژوهش، تعیین مجموعه حداقل داده‌ی سیستم گزارش دهی رادیولوژی در کشور ایران است.

 

روش بررسی: در این مطالعه‌ی توصیفی مقطعی، 13 رادیولوژیست، سه متخصص بیهوشی، سه پزشکی عمومی و سه نفر از کارشناسان بیمه شاغل در مرکز تصویربرداری بیمارستان امام خمینی(ره) شهر تهران انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسش نامه محقق ساخته بود. به منظور روایی پرسش نامه، از روش اعتبار محتوا و برای سنجش پایایی از روش test-retest استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم‏افزار Spss انجام شد.

 

یافته‌ها: در اولویت‏ها، بیشترین میانگین مربوط به پیشنهادها و توضیحات متنی رادیولوژیست(6/9)، تفسیر تصویر(5/9)، نام ماده حاجب(4/9)، نام اقدام تصویربرداری(3/9)، نوع و تاریخ اقدامات قبلی(1/9) و تشخیص نهایی(9) بود و سطح تحصیلات و کدپستی(5)، آدرس و تلفن پزشک ارجاع دهنده(8/4) و نسبت بیمار با بیمه شده اصلی(3/4)، دارای کمترین میانگین بودند.

 

نتیجه‌گیری: با توجه به اهمیت گزارش‌های رادیولوژی در تشخیص و مدیریت آتی مشکلات بالینی بیمار، توجه به حداقل داده‏های مربوط به این گزارش‌ها همچون داده‏های مدیریتی، بیمه‏ای، هویتی، بالینی، بیهوشی و نتایج معاینات رادیولوژی برای تبادل با سامانه پرونده الکترونیک سلامت ضروری به نظر می‏رسد.

 

---

زمینه و هدف: یکی از سوالات همیشگی برای بیمارستان‌ها و سازمان‌های بیمه گر برآورد تعرفه‌ی واقعی اعمال جراحی گلوبال است. لذا هدف این پژوهش مقایسه هزینه‌های اعمال جراحی گلوبال با تعرفه‌های مصوب در بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران بود.

روش بررسی: این مطالعه یک بررسی توصیفی- مقطعی است، که در تعداد 9 بیمارستان منتخب دانشگاهی امام خمینی(ره)، شریعتی، آرش، فاطمه الزهرا(س)، زنان، شفا، علی اصغر(ع)، کانسر و رازی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام گردیده است. جامعه‌ی پژوهش، شامل کلیه‌ی صورت حساب‌های بستری مشمول تعرفه گلوبال در سال 1391 در این 9 بیمارستان بود. داده‌های موردنیاز ازطریق صورت حساب‌های بیماران جمع آوری و با استفاده از آمار توصیفی و در نرم افزار SPSS16 تحلیل گردید.

یافته‌ها: ازمجموع 90 عمل جراحی مشمول تعرفه گلوبال، 68 مورد در بیمارستان‌های مورد پژوهش انجام شده بود. مقایسه‌ی میانگین هزینه‌ی بیمارستان با تعرفه گلوبال مصوب نشان داد که باستثنای تعداد 7 عمل جراحی، در سایر موارد(61 مورد) هزینه‌ی اعمال جراحی بین 3 تا 312 درصد بیشتر از تعرفه گلوبال مصوب بود. بیشترین اختلاف(312 درصد) مربوط به ترمیم تیغه‌ی بینی با یا بدون کاشت غضروف(سپتوپلاستی) بود.

نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد تعرفه گلوبال واقعی نبوده و منجربه زیان بیمارستان‌ها می‌گردد. بنابراین پیشنهاد می‌گردد برای جلوگیری از زیان بیمارستان‌ها در تعرفه‌های گلوبال، عواملی چون سن بیمار، وجود یا نبود بیماری همراه، شدت بیماری، مدت اقامت بیمار و نرخ تورم در کشور، در نظر گرفته شود.

---

زمینه و هدف: امروزه دانشجویان خارجی تاثیر بسزایی بر روی رتبه دانشگاه در سطح جهانی دارند. دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز اقدام به جذب دانشجوی خارجی نموده است. میزان رضایت دانشجویان از خدماتی که دریافت می‌نمایند، حائز اهمیت است. هدف پژوهش حاضر تعیین میزان رضایتمندی دانشجویان خارجی دانشگاه علوم پزشکی تهران از شرایط و امکانات موجود در دانشگاه می­باشد.

روش بررسی: پژوهش حاضر توصیفی بود که به صورت مقطعی در سال 1392 انجام شد. جامعه پژوهش، دانشجویان خارجی پذیرش آزاد دانشگاه علوم پزشکی تهران بودند. نمونه­گیری به شیوه نمونه در دسترس انجام شد. ابزار پژوهش، پرسش نامه‌ی محقق­ساخته بود که پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 97/0 برآورد گردید و روایی آن نیز به تایید گروه متخصصان رسید. آمار مورد نظر توسط نرم­افزار Excel استخراج گردید.

یافته‌ها: نتایج نشان داد که نزدیک به 70 درصد از دانشجویان از خدمات ارائه شده راضی و کاملاً راضی و نزدیک به 10 درصد نیز ناراضی و کاملاً ناراضی بودند. محل تشکیل کلاس‌های آموزش زبان فارسی به عنوان مهم‌ترین مشکل عنوان شد. بیشترین میزان رضایت نیز از معیار آموزش و یادگیری بدست آمد.

نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه بیش از نیمی از دانشجویان خارجی از عملکرد دانشگاه اظهار رضایتمندی داشته­اند، می­توان نتیجه گرفت که دانشگاه در این زمینه به­گونه­ای رضایت­بخش عمل کرده است. اگرچه نسبت به حیطه‌هایی که دانشگاه در آن امتیازات کمتری کسب کرده است باید توجه بیشتری نشان داد. تمرکز بر نقاط قوت جهت توسعه­های آتی نیز ضروری است.

---

زمینه و هدف: سامانه های تحت وب عرضه و داوری مقالات، مجاری رسمی ارتباط داوران، نویسندگان و اعضای هیئت تحریریه نشریات با یکدیگر هستند. پدیدآورندگان با ارسال دست نوشته های خود، آغاز کننده ی فرایند داوری در این سامانه ها هستند. هدف از این مطالعه ارزیابی و تعیین قابلی تهای سامانه های تحت وب عرضه و داوری مقالات از نظر نقش نویسنده در مجلات وزارت بهداشت است. روش بررسی: این پژوهش از نوع پیمایشی - توصیفی است و در آن 199 مجله مصوب وزارت بهداشت به منظور بررسی ویژگیهای سامانههای تحت وب عرضه و داوری مقالات بررسی شده اند. تعداد سامانه های مورد استفاده در این نشریات در زمان انجام این پژوهش 18 مورد بود. به منظور بررسی قابلی تهای سامانه ها در نقش نویسنده، از سیاهه وارسی تحلیل Microsoft Excel و نرم افزار 2007 SPSS محقق ساخته استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری 18 گردیدند. یافته ها: سامانه های مطالعه شده دارای اکثریت( 84 %) قابلیت های مورد نیاز در نقش نویسنده بودند. سامانه کوثر در میان سامانه های بررسی شده، دارای بیشترین قابلی تها بود. نتیجه گیری: برخی قابلیت های نقش نویسنده در سامانه های مطالعه شده وجود دارد. به منظور رفع حداکثری نیازهای موجود در نقش نویسنده، توجه به مجموعه معیارهای استاندارد پژوهش ضروری به نظر می رسد.

---

زمینه و هدف: فرایندهای مختلفی روی تمایز سلول های بنیادی مزانشیمی(MSC) به سلول های استئوبلاستی تاثیر می‌گذارند که در این میان، مسیر پیام رسان Wnt حائز اهمیت ویژه ای است. در این مسیر پیام رسان، مولکول APC به عنوان کنترل کننده منفی Wnt عمل می کند که با اتصال به β-catenin سبب تجزیه این مولکول می گردد. لذا در این تحقیق به تخمین ارتباط متیلاسیون DNA با بیان ژن(APC یا Adenomatous Polyposis Coli) طی تمایز استئوبلاستی پرداخته شد.

روش بررسی: در این مطالعه ی تجربی، پس از جدا سازی و تکثیر MSCs، القای تمایز استئوبلاستی صورت گرفت. به منظور تایید تمایز استئوبلاستی از رنگ آمیزی آلیزارین رد و بیان شاخص های تمایزی شامل آلکالین فسفاتاز(ALP) و استئوکلسین استفاده گردید. وضعیت متیلاسیون ژنAPC  با روش(MSP یا Methylation-Specific PCR)، وضعیت بیان ژن APC با استفاده از Real time PCR در روزهای مختلف تمایزی ارزیابی شد.

یافته‌ها: نتایج به دست آمده از رنگ آمیزی آلیزارین رد و بیان شاخص های ALP و استئوکلسین تایید کننده تمایز استئوبلاستی بود. نتایج حاکی از کاهش معنی دار بیان ژن APC در روز 7 تمایز استئوبلاستی بود(0/05P<). همچنین نتایج نشان دهنده ی هایپرمتیلاسیون پروموتر ژن APC طی تمایز استئوبلاستی بود.

نتیجه‌گیری: کاهش بیان ژن APC می تواند در کنترل مسیر سیگنالی Wnt طی تمایز MSC مشتق از مغز استخوان به رده استئوبلاستی در مراحل مختلف نقش موثری ایفا کند. همچنین با توجه به نتایج به دست آمده، متیلاسیون پروموتر ژن APC نقش مهمی در کنترل بیان این ژن به عهده دارد.

---

زمینه و هدف: افراد برای مقابله با استرس‌ ها، از راه های مقابله ای مختلف استفاده می‌کنند. انتخاب راه مقابله ای مناسب، می‌تواند از تأثیر استرس ها بر سلامت روانی فرد بکاهد و به سازگاری هرچه بیشتر منجر شود. هدف پژوهش حاضر نیز بررسی شیوه های مقابله با استرس شغلی در کارکنان نظامی است.
روش بررسی: روش تحقیق از نوع توصیفی– تحلیلی، و روش اجرای آن به صورت مقطعی و پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه بود. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه های مقابله با موقعیت های استرس زا و پرسشنامه استرس شغلی بود، که 959 نفر از کارکنان نظامی به عنوان نمونه به آن‌ها پاسخ داده اند. از آمار توصیفی برای محاسبه درصد، فراوانی، میانگین ها و انحراف استانداردها و در زمینه ی آمار استنباطی، روش های آماری T بین دو نمونه در مرحله تحلیل اولیه و از مدل رگرسیون چندمتغیره همزمان استفاده شده است. اطلاعات به دست آمده نیز با استفاده از نرم افزار SPSS ویرایش 18 تجزیه و تحلیل گردید.
یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داد که استرس شغلی درمیان گروه نمونه بهترین وضعیت را در خرده مؤلفه نقش با میانگین 3/79 و انحراف استاندارد 0/86 و ضعیف‌ترین وضعیت را در خرده مؤلفه ارتباط با میانگین 2/77 و انحراف استاندارد 0/84 دارند. کارکنان نظامی برای مقابله با موقعیت های استرس زا بیشتر از سبک مسئله مدار(با میانگین 51/49 و انحراف استاندارد 8/74) استفاده کرده اند. همچنین ضرایب رگرسیون استاندارد شده نشان داد که تنها سبک هیجان مدار می تواند استرس شغلی را پیش بینی کند.

نتیجه گیری: سبک مسئله مدار بیشترین سبک مورد استفاده در کارکنان نظامی در مقابله با موقعیت های استرس زای شغلی است.

---

زمینه و هدف: ایمنی، یکی از اجزای مهم در کیفیت مراقبت های بهداشتی درمانی است که عدم توجه به آن نتایج زیان باری را به همراه خواهد داشت. مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت مدیریت ایمنی در بیمارستان های منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران به انجام رسید.
روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی و مقطعی بوده که در چهار بیمارستان وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1391 به انجام رسید. گردآوری داده ها از طریق چک لیست مدیریت ایمنی روا و پایا شامل 109 سوال در سه حیطه: سازمان و مدیریت کمیته ایمنی و حوادث، ارزیابی سازمان و ساختار بیمارستان و استانداردهای ارزیابی اتاق های عمل از دیدگاه مدیریت ایمنی، در مقیاس لیکرت پنج گزینه ای انجام گرفت. آنالیز داده ها با استفاده از نرم افزار آماری 20 SPSS و میانگین و انحراف معیار و آزمون کروسکال والیس صورت گرفت.
یافته ها: در مولفه ارزیابی سازمان بیمارستان و ساختار آن از دیدگاه مدیریت ایمنی، ارزیابی ساختار سازمانی بیمارستان از دیدگاه مدیریت ایمنی هر یک از بیمارستان ها در وضعیت مناسبی قرار داشت(72/50). در نتایج حاصل از ارزیابی اتاق های عمل از دیدگاه مدیریت ایمنی، بیشترین میانگین امتیاز کسب شده از سوی بیمارستان ها در این حوزه مربوط به بیمارستان 1 با امتیاز 90/00 و کمترین آن به بیمارستان 4 مربوط می شد(69/09).

نتیجه گیری: با توجه به نتایج، وضعیت ایمنی در این بیمارستان ها در حد قابل قبول تعیین شد. لیکن به نظر می رسد نظارت بر مدیریت ایمنی و برگزاری دوره های آموزشی مداوم، ضروری می باشد.

---

زمینه و هدف: نظام مدارک پزشکی الکترونیک موجب جمع آوری و ذخیره داده های آزمایشگاهی، تصاویر دیجیتالی و نسخه های الکترونیک می شود. در این پژوهش دیدگاه پزشکان و مدیران دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان نسبت به نظام مدارک پزشکی الکترونیک بررسی گردیده است.
روش بررسی: این مطالعه یک مطالعه توصیفی- تحلیلی بود. جامعه پژوهش شامل کلیه مدیران بیمارستانهای کل استان هرمزگان به تعداد 61 نفر و پزشکان عضو هیأت علمی و دستیاران تخصصی به تعداد 121 نفر بودند. ابزار جمع آوری داده، پرسشنامه محقق ساخته می باشد. روایی ابزار براساس روش اعتبار محتوایی و دریافت نظرات صاحب نظران تعیین و تایید شد. برای پایایی ابزار براساس ضریب آلفای کرونباخ برابر با 83 درصد برآورد گردید. داده ها با نرم افزار SPSS و به وسیله ی روش های آمار توصیفی و آمار تحلیلی تجزیه و تحلیل شد.
یافته ها: آیتم مدیریت داده با 146 نفر(77/5 درصد)، اهداف و فرآیند شغلی با 160 نفر(87/9 درصد)، ارتباطات با 163 نفر(89/6 درصد)، محرمانگی و امنیت داده با 152 نفر(83/1 درصد) مهم ترین نقش را در نظام سلامت داشتند. 
نتیجه گیری: به طور کلی نگرش مدیران و پزشکان در مورد نقش نظام مدارک پزشکی الکترونیک در نظام سلامت در حد مطلوبی ارزیابی شد که با توجه به مزایای استفاده از نظام و حذف موانع اساسی در پیاده سازی آن، گامی نوین در جهت ارتقای سطح سلامت برداشته خواهد شد.