مجله

---

پیر شدن مرحله فیزیولوژیک غیر قابل پیشگیری زندگی است. کاهش تحرک، مراقبت ناکافی، درآمد کم، و نحوه زندگی ناسالم باعث افزایش شیوع بیماریهای جسمی و روانی در سالمندان می‌شود. هدف از این مطالعه بررسی ارتباط ویژگیهای دموگرافیک سالمندان شهر تهران با محل سکونت آنان بود.
روش بررسی: این یک مطالعه مقطعی با بعد تحلیلی است که بر روی 5600 سالمند شهر تهران انجام شده است.
داده های این بررسی از طریق پرسشنامه جمع آوری و توسط نرم افزار SPSS 11.5 آنالیز آماری گردید.
یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که بیش از %50 سالمندان بی‌سواد هستند %5/30 آنان تحصیلات در حد نهضت سوادآموزی و یا ابتدائی داشتند و حداقل %62 افراد وجود یک بیماری را ذکر کرده بودند.
بین ساکنین شمال و جنوب تهران ازنظر بسیاری از متغیرهای مورد بررسی اختلاف معنی دار مشاهده گردید.
نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که بایستی به وضعیت سالمندان توجه بیشتر ‌شود خصوصاً آن دسته از سالمندان که در جنوب تهران ساکن هستند.

---

زمینه و هدف: خطاهای پزشکی از جمله مشکلات قابل توجه برای تمام سیستم‌های بهداشتی در دنیا است. در واقع، عوارض جانبی داروها چهارمین علت مرگ و میر ناشی از خطاهای پزشکی در آمریکا است. هدف اصلی این مطالعه بررسی دیدگاه متخصصین بالینی پیرامون سیستم الکترونیکی تداخل دارو و غذا در بیمارستان های شریعتی و امام خمینی(ره) بود.

روش بررسی: این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی بود. جامعه مورد پژوهش 90 نفر از متخصصین بالینی را شامل می‌شد. برای بررسی دیدگاه متخصصین از پرسشنامه‌ای حاوی 16 سوال استفاده گردید. برای تعیین پایایی ابزار اندازه گیری پس از گردآوری داده‌ها از روش آلفای کرونباخ استفاده شد. ضریب آلفای محاسبه شده برابر با 85/0 شد که در سطح قابل قبول بود. برای تعیین روایی ابزار اندازه گیری نیز از نظرات اساتید صاحب نظر استفاده گردید.

یافته‌ها: نتایج حاصل از تحلیل داده‌ها نشان می‌دهند که 4/95% از متخصصین بالینی دیدگاه مثبتی روی  میزان ضرورت اجرای این طرح داشتند و 3/94% از متخصصین مایل به اجرای این سیستم بودند.

نتیجه گیری: با توجه به اهمیت موضوع و ابراز نیاز به آن از سوی متخصصین، لازم است روی پیشگیری از تداخل غذا و دارو سرمایه گذاری بیشتری صورت پذیرد. تجهیز بیمارستان‌ها به نظام مدیریت اطلاعات تطبیق یافته با این موضوع یکی از اصلی ترین راهکارهای موجود به نظر می‌رسد. قطعاً کاهش و جلوگیری از قرار گرفتن بیماران در معرض تداخلات دارو و غذا در کاهش خطاهای پزشکی و بهبود کیفیت مراقبت های درمانی خواهد بود.

---

 زمینه و هدف: فرضیه‌ی تقاضای القایی عرضه کننده، توجه زیادی را در طول سه دهه‌ی گذشته به خود جلب کرده است. بیشتر مطالعات در این زمینه توافق دارند که عرضه کنندگان خدمات پزشکی توانایی نفوذ در تقاضا برای محصولات خود را دارند. هدف این مقاله شناسایی نقش موسسات در پدیده‌ی تقاضای القایی است که با استفاده از تجربیات صاحبنظران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان مورد بررسی قرار گرفته است.

 روش بررسی: روش تحقیق به شیوه کیفی می‌باشد که از مصاحبه‌ی نیمه ساختاریافته استفاده شد. شرکت کنندگان در این پژوهش باید در این زمینه مطلع بوده و به عنوان صاحبنظر شناخته شده باشند. نمونه‌گیری به روش هدفمند از 17 نفر انجام شد. معیارهایی مانند «موثق بودن اطلاعات»، «قابل اعتماد بودن» و «قابل تثبیت بودن» داده‌ها در نظر گرفته شد . به مصاحبه شوندگان اطمینان داده شد که نامی از آنها برده نمی‌شود و تمامی اطلاعات آنها محرمانه باقی خواهد ماند. از روش تجزیه و تحلیل موضوعی برای تحلیل داده‌ها استفاده گردید.

 یافته‌ها: دو موضوع اصلی سازمان‌های بیمه‌گر و سایر موسسات ارائه دهنده‌ی مراقبت سلامت به دست آمد. هر کدام از این موضوعات نیز دارای زیر – موضوعاتی بودند ؛ برای مثال، شامل: نقش بیمه‌های تکمیلی، نبود نظارت دقیق بر بیمه‌ها ، افزایش سود ، شرکت‌های تجهیزاتی، موسسات تشخیصی، شرکت‌های دارویی و بازاریابی .

 نتیجه‌گیری: این یافته‌ها به سیاستگذاران بخش مراقبت سلامت کمک می‌کند تا تصویر بهتری از نقش این نوع موسسات در پدیده تقاضای القایی داشته باشند.

---

زمینه و هدف: با توجه به صدمات بالقوه­ی ناشی از اطلاعات نادرست و ناکافی در صفحات وب، هدف این مطالعه، ارزیابی و تعیین وضعیت صفحات وب فارسی مرتبط با تغذیه براساس معیار سیلبرگ می­باشد.

روش بررسی: صفحات وب مرتبط با تغذیه با استفاده از ۵ موتور جستجوگر و صفحه پیوندها، و با استفاده از ۲۰ کلیدواژه مرتبط با تغذیه پیدا شدند. 50 نتیجه اول جستجوی هر کلیدواژه در هر موتور جستجو در صورت مطابقت با معیارهای ورود، بررسی گردید. از هر پایگاه 3 مطلب مرتبط با تغذیه به صورت تصادفی انتخاب شد و چک لیست سیلبرگ به همراه شاخص­های کیفی با روش مشاهده تکمیل گردید و داده­ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS توصیف شد.

یافته‌ها: ۵۶ پایگاه اینترنتی شامل ۴۷ وب­سایت و ۹ وبلاگ به عنوان پایگاه­های حاوی مطالب تغذیه­ای شناخته شدند. زمینه‌ی فعالیت ۳۰ پایگاه درباره‌ی تغذیه و ۱۴ پایگاه در زمینه­ ی سلامت، و مابقی پایگاه­ها خبری، اطلاعات عمومی و آشپزی بودند. میانگین نمره سیلبرگ برای وب­سایت­ها ۱/۹±۲/۳ از ۹ و برای وبلاگ‌ها ۱/۳±۱/۷۵ از 9  بود. بالاترین نمره در این مطالعه ۸(۱ پایگاه)، و پایین­ترین نمره صفر(۱۳ پایگاه) بود. ۸۲/۵% پایگاه­ها منابع استفاده شده در تدوین مطالب، و ۶۴/۹% پایگاه­ها نام نویسنده‌ی مطالب را ذکر نکرده بودند و ۹۴ درصد پایگاه­ها فاقد هرگونه افشاگر مبنی بر رد مسئولیت در قبال درستی اطلاعات بودند.

نتیجه‌گیری: نامطلوب بودن کیفیت پایگاه­ها و اهمیت علم تغذیه، راه اندازی و گسترش صفحات وب فارسی قابل اعتماد را جهت ارتقای آگاهی همگان در زمینه‌ی موضوعات تغذیه­ای ایجاب می­کند.

---

زمینه و هدف: سیستم‌های توصیه‌گر تغذیه یکی از شاخص‌ترین فناوری‌های حوزه‌­ی انفورماتیک تغذیه‌ای هستند که کاربران را برای داشتن یک تغذیه سالم یاری می‌کنند. این سیستم‌ها قادر هستند با در نظر گرفتن وضعیت جسمانی کودک، مناسب‌ترین غذاها و برنامه‌های غذایی را پیشنهاد دهند. با توجه به این‌که کودکان آسیب‌پذیرترین گروه سنی را تشکیل می‌دهند، از مهم‌ترین هدف‌های بهداشـتی در سال‌های اولیه زندگی کودک، دست‌یابی به تغذیه متعادل و صحیح بوده که این مطالعه با هدف طراحی، ایجاد و ارزیابی سامانه­‌ی توصیه‌گر تغذیه کودکان انجام گرفته است.
روش بررسی: این پژوهش در سال ۱۴۰۰ در سه مرحله جهت نیازسنجی عناصر اطلاعاتی برنامه کاربردی توصیه‌گر تغذیه انجام شده است. ابتدا به منظور تعیین عناصر داده‌ای و قابلیت‌های برنامه، تحلیل نیازهای داده‌ای صورت گرفته است. در ادامه بر اساس نیازسنجی‌های انجام شده، برنامه کاربردی، طراحی شده و نسخه نهایی آن ایجاد گردیده است. اپلیکیشن در محیط اندروید استودیو ایجاد و سپس کاربردپذیری فنی آن با استفاده از پرسش‌نامه­‌ی نیلسن توسط ۵ نفر از خبرگان انفورماتیک پزشکی و مدیریت اطلاعات سلامت انجام شده است.
یافته‌ها: عناصر اطلاعاتی و قابلیت‌های موردنیاز برنامه تعیین گردیده و پس از تحلیل آماری پرسش‌نامه، اکثر موارد مطرح شده در آن توسط متخصصان شرکت‌کننده در پژوهش با درصد بالایی(۹۰ درصد) ضروری دانسته شده و در برنامه کاربردی لحاظ شدند. سپس طراحی و ایجاد برنامه کاربردی توصیه گر تغذیه کودکان ۱ تا ۵ سال در محیط برنامه نویسی اندروید استودیو انجام شد. در آخر از پرسش‌نامه­‌ی ارزیابی اکتشافی نیلسن استفاده و کاربردپذیری فنی آن توسط خبرگان ارزیابی گردید. میانگین شدت وخامت مشکلات مربوط به اصول ده‌گانه­‌ی نیلسن ۱/۳ به دست آمد که این مقدار در دسته‌بندی مشکلات جزیی قرار می‌گیرد.
نتیجه‌گیری: استفاده از برنامه کاربردی توصیه‌گر تغذیه، راهکار مفیدی برای افزایش آگاهی والدین از وضعیت رشد کودک از لحاظ سن، قد و دور سر خواهد بود. این برنامه موجب ارتقای سلامت تغذیه، بهبود سلامت روحی و روانی، رشد بهتر کودکان شده و با استفاده از توصیه‌های تغذیه‌ای مناسب نقش بسزایی در جلوگیری از بروز بیماری‌ها خواهد داشت.