فاطمه امینی، مهدی صالحی باروق، وحید چنگیزی،
دوره 14، شماره 3 - ( مرداد و شهریور 1399 )
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به افزایش روزافزون آزمونهای رادیوگرافی با استفاده از دوزیمتر ترمولومینسانس (TLD) در آزمونهای مختلف رادیوگرافی، می‌توان مقدار دوز موثر اندامهای بحرانی را اندازه گرفت. در این تحقیق، روند پیشرفت دستگاههای رادیولوژی از آنالوگ به دیجیتال که موجب تسریع در انجام رادیوگرافی‌ها به‌خصوص بیماران اورژانسی شده است، بررسی شد؛ سپس میزان دوز موثر اندامهای بحرانی در دستگاههای رادیوگرافی دیجیتال با استفاده از دوزیمتر TLD محاسبه گردید.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی-تحلیلی از ۲۹عدد دوزیمتر TLD استفاده شد. ابتدا مراحل کاالیبراسیون TLDها توسط مرکز حفاظت سازمان انرژی اتمی تهران انجام گردید، سپس با استفاده از TLDها در آزمونهای رادیوگرافی دوز معادل و سپس دوز موثر اندامهای بحرانی محاسبه شد.
یافته ها: داده ها با استفاده از آزمون واریانس ANOVA در نرم افزار SPSS انجام شد. میانگین دوزهای موثر اندامهای بحرانی عبارتند از: میانگین دوز موثر تیروئید mSv ۰/۰۰۳۴±۰/۰۰۱۵(در رادیوگرافی گردن)، میانگین دوز موثر چشم mSv ۰/۰۶۳±۰/۰۰۰۴(در رادیوگرافی جمجمه)، میانگین دوز موثر پستان mSv ۰/۰۰۶۷±۰/۰۰۰۹(در رادیوگرافی ریه) و میانگین دوز موثر تخمدان mSv ۰/۰۲۰۱±۰/۰۶۵۲(در رادیوگرافی شکم). اختلاف معناداری میان دوز موثر اندامهای تیروئید و تخمدان که هر دو در وضعیت قدامی-خلفی (AP) قرار دارند، یافت شد(۰/۰۵>P). در مورد اندامهای چشم و پستان که هر دو در وضعیت خلفی-قدامی (PA) قرار دارند، اختلاف معناداری مشاهده نشد.
نتیجه گیری: تحقیق حاضر نشان داد که مقدار دوز موثر بیمار در آزمونهای رادیوگرافی به ضخامت عضو مورد نظر و وضعیت بیمار بستگی دارد که در مقدار دوز اشعه جذب شده بیمار، تاثیر بسزایی دارد.
