مجله

---

زمینه و هدف: لوسمی پرومیلوسیتی حاد(APL) با جابجایی کروموزومی (15:17) t ( الحاق گر ژن‌های PML و RARa)، همراه است. شواهد سیتوژنتیک و مولکولی این جابجایی در 90 تا100درصد بیماران با ریخت شناسی APL شناسایی شده است. این بیماری به صورت ویژه ای  به درمان با ATRA حساس بوده و به شیمی‌درمانی رایج بخوبی پاسخ می‌دهد. ناهنجاری t(1117)(q23q21)  همراه با بازآرایی P‏LZF-RARa  شایع‌ترین جابجایی جایگزین است که در کمتر از 1% موارد APL دیده می‌شود. بر خلاف- t(15:17) APL، بلاست‌های بیماران دارای باز آرایی PLZF-RARa به اثرات تمایزی رتینوییدها مقاوم می‌باشند. بر این اساس و به منظور تعیین راهبردهای بهینه درمانی، بررسی و شناسایی این الحاق در تمام بیماران  APL تازه تشخیص داده شده، اهمیت دارد.
هدف از این مطالعه شناسایی الحاق PLZF-RARa و PML-RARa در بیماران با ریخت شناسی APL مراجعه کننده به مرکز تحقیقات خون، انکولوژی و پیوند مغزاستخوان بیمارستان شریعتی تهران در سال 1385 است. 
روش بررسی : نمونه خون محیطی و/یا مغزاستخوان از 200 بیمار با ریخت شناسی AML-M3 و 200 بیمار مبتلا به زیرگروه های دیگر AML  اخذ شده و سلولهای تک هسته ای بوسیله سانتریفوژ شیب غلظت فایکول جدا شد. RNA سلولی توسط محلول Trizol یا TriReagent استخراج شده و بوسیله Random Hexamer به cDNA تبدیل گشت. PCR با پرایمرهای اختصاصی برای هر الحاق  انجام و محصول PCR بر روی ژل آگارز 2% حاوی 05/0% اتیدیوم بروماید الکتروفورز گردید.
یافته‌ها: با استفاده از روش واکنش زنجیره ای پلیمراز با رونویسی معکوس( RT-PCR) الحاق PLZF-RARaدر 2 نفر (1%) از بیماران با ریخت شناسی لوسمی پرومیلوسیتی حاد شناسایی گردید.
نتیجه گیری: با توجه به نتایج این تحقیق، RT-PCR یک روش حساس و سریع برای شناسایی ژنهای الحاقی در لوسمی‌ها بوده و با این روش امکان تعیین استراتژی صحیح درمانی و بدنبال آن، شناسایی حداقل بیماری باقیمانده در بیماران فوق وجود دارد.

---

زمینه و هدف : لوسمی میلوژن مزمن (CML) یک بیماری کلونال سلول بنیادی خون ساز است که با جابجایی متقابل کروموزوم های 9 و 22 (کروموزوم فیلادلفیا) مشخص می شود. تلومراز آنزیمی است که با اضافه کردن توالی های تکراری تلومریک به انتهای کروموزوم ها باعث حفظ انسجام و یکپارچگی کروموزوم ها می گردد. نشان داده شده است که بیان زیر واحد کاتالیتیکی این آنزیم (hTERT) در اکثر سلولهای سرطانی و نئوپلازی ها افزایش بیان دارد. از این روی در این مطالعه به بررسی بیان ژن hTERT در فازهای مختلف بیماری CML پرداخته شد.
روش بررسی :  مطالعه انجام شده از نوع بررسی مقطعی (Cross sectional) بود. 52 نمونه به صورت تصادفی از 26 بیمار CML در فاز مزمن قبل از درمان (26 نمونه) و فواصل زمانی 3 ماه پس از درمان (26 نمونه)، 9 بیمار در فاز شتاب گیرنده و 12 بیمار در فاز بلاستیک که به بخش خون بیمارستان شریعتی تهران مراجعه کرده بودند، مورد مطالعه قرار گرفتند. بیان ژن hTERT در 73 نمونه بیماران فوق با روش RT-PCR (Reverse Transcriptase- Polymerase Chain Reaction) مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. جهت تحلیل نتایج نرم افزار SPSS 15 استفاده شد.
یافته ها : از 45 بیمار مطالعه شده 33 نفر(73%) مرد و 12 نفر(27%) زن بودند. بیماران مورد مطالعه در 3 گروه سنی 29-17، 40-30 و 75-41 ساله تقسیم بندی شدند. بطور کلی از 73 نمونه بررسی شده، 43 نمونه(9/58%) از نظر RT-PCR ژن hTERT مثبت و 30 نمونه(1/41%) منفی شدند. در فاز مزمن 2/69%، پس از درمان 5/38%، فاز شتاب گیرنده 6/55% و فاز بلاستیک 3/83% از نتایج مثبت بودند؛ که این اختلاف از نظر آماری معنی دار بود (p<0.05).
نتیجه گیری : تفاوت معنی دار بیان ژن hTERT بین فازهای مزمن، پس از درمان و بلاستیک می تواند نشانگر مولکولی مناسبی در پیگیری درمان و عامل پیش آگهی دهنده در سیر بیماری باشد.

---

زمینه و هدف: نئوپلاسم های میلوپرولیفراتیو (MPNs) یک گروه هتروژن از بیماریهایی هستند که در آنها یک اختلال کلونال اولیه در سطح سلول بنیادی خونساز منجر به افزایش تولید در یک یا چند رده سلول خونی می شود. اخیرا جهش اکتسابی JAK2 V617F در تعداد زیادی از این بیماران شناسایی شده است. این جهش ناشی از تغییر G به T در نوکلئوتید 1849 در اگزون 12 از ژن JAK2 واقع بر روی کروموزوم 9  است که منجر به جایگزینی اسیدآمینه فنیل آلانین به جای والین در موقعیت  617  از پروتئین JAK2 می گردد .مطالعه حاضر به منظور تعیین این جهش انجام شد.
روش بررسی : مطالعه انجام شده از نوع تجربی بود. در این مطالعه جهش JAK2 V617F با روش نمونه گیری تصادفی ساده، در 58 بیمار با تشخیص جدید یا در حال درمان مبتلا به بدخیمی های میلوپرولیفراتیو با روش سیستم تکثیر متزلزل جهش ها (ARMS-PCR ) مورد ارزیابی قرار گرفت. روش ARMS-PCR یک تست سریع و آسان است. به علاوه، امکان افتراق ما بین افراد هموزیگوت و هتروزیگوت دارای جهشJAK2 V617F را فراهم می سازد. برای تایید نتایج، سه نمونه از بیماران موردsequencing  قرار گرفتند.
یافته ها : میزان جهش ژن JAK2 در گروه مطالعه، قابل مقایسه با نتایج گزارش شده قبلی هست. بنابراین روش ARMS-PCR می تواند به عنوان یک تست تشخیص افتراقی در بیماران مشکوک به نئوپلاسم های میلوپرولیفراتیو BCR-ABL   منفی (MPNs) استفاده شود.
نتیجه گیری :جهش در 6/86 درصد (30/26) بیماران پلی سیتمی ورا، 6/46 درصد (15/7) بیماران ترومبوسیتمی اولیه، و  5/61 درصد (13/8)  بیماران میلوفیبروز اولیه شناسایی شد. بیماران جهش مثبت پلی سیتمی ورا، میزان گلبولهای سفید بالاتری داشتند(p=0.03). به علاوه  16 بیمار از 26 بیمار پلی سیتمی ورا JAK2 مثبت، زن بودند. در سایر گروهها تفاوت قابل توجهی یافت نشد. وجود جهش توسط روش sequencing مورد تایید قرارگرفت.

---

زمینه و هدف: لوسمی پرومیلوسیتیک حاد(APL) یکی از لوسمی های شایع است که حدود 10-5 % از بیماران مبتلا به لوسمی حاد میلوبلاستی را در برمی گیرد. در درمان بیماران از ATRA  و اخیرا از آرسنیک استفاده می شود. آترا باعث مقاومت به درمان و آرسنیک در دوز بالا سمی است. AZT با القاء اثرات مختلف باعث مرگ سلولی می شود. هدف از این  مطالعه بررسی اثر AZT ، مهار کننده تلومراز،  بر رده سلولی NB4 (رده سلولی APL) جهت کاستن اثرات سمی دوز بالای آرسنیک می باشد.

روش بررسی: در این مطالعه زنده مانی سلولهای NB4 تیمار شده با دوزهای مختلف AZT (50,100,200µM) از طریق روش تریپان بلو و فعالیت متابولیک سلولی به وسیله روش MTT بررسی شدند.

یافته ها: در این مطالعه سلول های تیمار شده با دوزهای µM AZT=50,100,200 کاهش درصد زنده مانی قابل توجهی، هم به صورت وابسته به دوز و هم وابسته به زمان، با روش تریپان بلو و کاهش فعالیت سلولی  با MTT نشان دادند.

بحث و نتیجه گیری: با توجه به اینکه AZT توانایی القاء آپوپتوز دارد و همچنین باعث کاهش فعالیت سلولی می شود به نظر میرسد داروی مناسبی برای مهار رشد سلول های توموری باشد.

---

 

زمینه و هدف: توازن بین تولید گونه های اکسیژن واکنشگر و فعالیت آنتی اکسیدانی در ایجاد بیماریهای مربوط به استرس اکسیداتیو دارای اهمیت هستند. در این مطالعه، توازن پرواکسیدان - آنتی اکسیدان و همبستگی آن با میزان چربیها و اسید اوریک موجود در سرم بررسی گردید. هدف این تحقیق بررسی توازن پرواکسیدان - آنتی اکسیدان بعنوان یک عامل پیش تشخیصی در بیماران مبتلا به بیماری شریان کرونر بود.  

روش بررسی: هفتاد و دو بیمار و شصت و هشت فرد سالم انتخاب شدند. میزان توازن پرواکسیدان - آنتی اکسیدان با بکارگیری محلولهای استاندارد و با کمک روش ELISA تدوین شد. اندازه گیری تری گلیسرید ، کلسترول تام ، LDL - کلسترول ، HDL - کلسترول و اسید - اوریک به روش آنزیمی انجام شد.

 یافته ها: مقادیر توازن پرواکسیدان - آنتی اکسیدان (PAB) در بیماران 26/2 ± 01/70 (واحد HK ) و در افراد سالم 84/2 ±40/66 (واحد HK) تعیین شد. بین میانگین مقادیر PAB در دو گروه اختلاف معنی داری مشاهده نشد (41/0 = P). میانگین مقادیر اسید اوریک در دو گروه ، بیماران و افراد سالم تفاوت معنی داری نداشت (46/0 = P). همبستگی معنی داری بین مقادیر اسید اوریک و PAB در بیماران و افراد سالم وجود داشت (01/0) > P همبستگی معنی داری بین مقادیر تری گلیسرید ، HDL/ کلسترول ، LDL/HDL و میزان PAB در بیماران و افراد سالم وجود داشت (05/0

نتیجه گیری: این مطالعه نشان می دهد ، استرس اکسیداتیو می تواند عامل پیش تشخیصی مهمی در روند بیماری شریان کرونر باشد.

---

زمینه و هدف: لوسمی پرومیلوسیتیک حاد (APL) با t(1517) شناخته می‌شود. تدابیر درمانی مهم برای این بیماری، استفاده از ATRA و آرسنیک می‌باشد. از بین بردن سلولهای سرطانی نیاز به دوز بالایی از آرسنیک دارد، اما در این دوزها آرسنیک دارای اثرات سمی روی بافتهای سالم می باشد. هدف از این مطالعه، بررسی اثر دوز پایین آرسنیک، در ترکیب با داروی AZT برروی رده سلولی NB4 (رده سلولی APL) می باشد.

روش بررسی: در این مطالعه بعد از کشت و تکثیر رده سلولی NB4، سلولها با دوز پایین آرسنیک(5/0 میکرومولار) و دوز پایین آرسنیک در ترکیب با دوزهای مختلف AZT(50،100،200 میکرومولار) تیمار شدند و سپس زنده مانی سلولها با تریپان بلو و فعالیت متابولیک سلول با MTT assay بررسی شد.

یافته ها: دوز پایین آرسنیک به تنهایی و در ترکیب با دوز50 میکرومولار AZT ، اثر کمی روی زنده مانی و فعالیت متابولیک سلول داشت، اما در ترکیب با دوزهای بالاتر AZT تاثیر قابل توجهی را به نمایش گذاشت و هر دوی زنده مانی و فعالیت متابولیک بطور قابل توجهی کاهش یافتند.

نتیجه گیری: مکانیسمهای القاء کننده آپپتوز ، باعث آپپتوز توسط AZT و آرسنیک می شوند. از آنجا که بعضی از این مکانیسمها بین AZT و آرسنیک مشابه می‌باشد، لذا احتمالا مکانیسمهای مشابه باعث اثر تقویتی و کاهش قابل توجه زنده مانی و فعالیت متابولیک در ترکیب دو دارو شده است.

---

زمینه و هدف: چنانچه پروکلسیتونین(PCT) بعنوان پیش‌هورمون کلسیتونین از میزان طیفی بالاتر رود، نشان دهنده عفونت می باشد. این پلی پپتید بعنوان مارکر اولیه برای تشخیص عفونتها مطرح می باشد. هدف از تحقیق حاضر، بررسی میزان پروکلسیتونین سرم در بیماران مبتلا به سیروز کبد و مقایسه آن با افراد سالم می‌باشد. 

روش بررسی: میزان پروکلسیتونین در تعداد 32 بیمار مبتلا به سیروز کبد و بستری در بخش گوارش و اندوسکوپی بیمارستان امام خمینی و 16 فرد سالم که از نظر سن و جنس با گروه بیمار همخوانی داشتند مورد بررسی قرار گرفتند. روش اندازه گیری به صورت کمی با استفاده از کیت‌های تجاری ساخت شرکت آلمانی Braham انجام گرفت. اساس روش بر مبنای رنگ سنجی و مقایسه آن با مقادیر استاندارد بوده است.

یافته ها: از تعداد شامل 23 مرد و 9 زن با میانگین سنی 45 سال بعنوان گروه بیمار و تعداد 11 مرد و 5 زن با میانگین سنی46 سال و انحراف معیار 15.5 سال بعنوان گروه کنترل استفاده شد. و از نظر موارد مثبت و منفی  PCT بین گروه بیمار و شاهد اختلاف معنی داری وجود دارد(p<0.05).

نتیجه گیری: میزان موارد PCT مثبت در گروه بیماران بسیار بیشتر از گروه کنترل بوده و اختلاف معنی داری وجود داشت. با آنجام آزمایش PCT نشان داده شد که 78.1%از بیماران سیروزی PCT مثبت بوده در حالیکه در گروه کنترل 25% است . قریب به 80% بیماران سیروزی تحت بررسی، احتمالا مبتلا به عفونت نهفته بوده و باید اقدامات درمانی در مورد آنها صورت گیرد.

---

زمینه و هدف: ژیاردیوزیس انسانی، عفونتی است ناشی از تک یاخته تاژکدار ژیاردیا لامبلیا که در روده باریک زندگی می‌کند و ضمن آسیب ناحیه علایم معدی ـ روده‌ای نیز ایجاد می‌کند. این عفونت انگلی، انتشار جهانی با شیوع متغیر 5% تا 30% دارد. نقش هر دو نوع پاسخ ایمنی هومورال و سلولی در دفاع میزبان علیه انگل ثابت شده است و از آنجا که چگونگی پاسخ ایمنی تحت تاثیر مستقیم نوع و مقدار سیتوکین‌های ترشح شده قرار دارد، مطالعه تغییرات سیتوکینی در بیماران اهمیت بسزایی دارد.

روش بررسی:  در این مطالعه سطح سرمی اینترلوکین‌های 2- 4- 6- 17و 23 در بیماران مبتلا به ژیاردیوز و نیز افراد سالم اندازه گیری و مورد مقایسه قرار گرفته است. پس از تهیه نمونه خون ناشتا از داوطلبین، سنجش میزان سیتوکین‌ها به روش الایزا انجام شد.

یافته‌ها: در مطالعه حاضر میزان IL-2 و IL-6 در افراد آلوده بصورت معنی داری بیش از افراد سالم بود، لیکن مقدار IL-4 در افراد آلوده کاهش معنی داری داشت(0001/0P=)؛ همچنین برای اولین بار میزان IL-17  و   IL-23  در افراد مبتلا به ژیاردیوز اندازه گیری شد که میزان این سیتوکین‌ها در افراد آلوده بصورت معنی داری بیش از افراد سالم بود(به ترتیب 044/0P= و 03/0P=).

نتیجه‌گیری: پاسخ دفاعی میزبان در برابر عفونت‌های انگلی تحت تاثیر مستقیم سیتوکین‌ها قرار دارد. افزایش اینترلوکین‌های 2، 6، 17 و 23 در مبتلایان به ژیاردیوز احتمالاً ناشی از پاسخ دفاعی بوده و همراه التهاب موضعی روده‌ها می‌باشد.

---

زمینه و هدف: ارزشیابی مبنی بر اهداف پیشرفت تحصیلی بخش مهمی از فرآیند برنامه ریزی آموزشی محسوب می‌شود، که در آن هم فراگیران در فرایند آموزشی متمایز می‌گردند و هم به مدرس در ارزیابی عملکرد خود کمک می کند. هدف از این تحقیق تعیین روشهای ارزشیابی دانشجویان کارشناسی علوم آزمایشگاهی توسط مدرسین خود در دانشگاه علوم پزشکی تهران دریک سال تحصیلی بود.

روش بررسی:  در این مطالعه توصیفی- مقطعی، جامعه هدف، اعضا هیات علمی بودند که مدرسین دانشجویان دوره کارشناسی رشته علوم آزمایشگاهی در سال تحصیلی 1389-1388 می‌باشند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود که پس از جمع آوری اطلاعات با استفاده از جداول و تعیین فراوانی‌های لازم نسبت به توصیف انواع ارزشیابی‌ها اقدام شد و سپس نتایج حاصل با مصوبات شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی مورد مقایسه قرار گرفت.

بحث : نتایج نشان می‌دهد که امتحان میان ترم در 35% کل دروس نظری و عملی جهت ارزشیابی دانشجویان استفاده می‌شود و در میان روشهای ارزشیابی روش سئوالات چند گزینه‌ای  با 70% در میان روشهای متداول رتبه اول را داراست.

نتیجه‌گیری: چنانچه نتایج حاصل نشان می‌دهد ارزشیابی دانشجویان کارشناسی اعم از پیوسته و ناپیوسته علوم آزمایشگاهی در دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران نه تنها بر طبق مصوبات شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی مندرج در سرفصل دروس می‌باشد، بلکه با انسجام و گستردگی موثرتر در سال تحصیلی 1389-1388 انجام پذیرفته است.

---

زمینه و هدف: واکنشهای اکسیداتیو در گسترش روند ‌آترواسکلروز دخیل هستند. تشکیل رادیکالهای اکسیژن و پراکسی واکسیداسیون LDL– کلسترول از آن جمله می‌باشند. هدف از این مطالعه، ارزیابی ارتباط بین مقادیر سرمی بیلیروبین و وقوع بیماری شریان کرونر می‌باشد. 
روش بررسی: هشتاد و پنج بیمار و نود و دو فرد سالم انتخاب شدند. میزان بیلیروبین مستقیم و تام به روش دیازو و اندازه‌گیری تری‌گلیسرید، کلسترول تام، به روش آنزیمی انجام شد. HDL – کلسترول به روش پلی‌آنیون – کاتـیون و LDL – کلسترول به روش مستقیم سنجش شـد. آنالیز آمـاری داده‌هـا بـا نـرم افـزار آمـاری 17SPSS  انجـام شـد. آزمـون  Chi-squar برای متغیرهای کیفی و آزمون t-student برای متغیرهای کمی به کار گرفته شد. سطح معنی داری 05/0 P= در نظر گرفته شد. 
یافته‌ها : مقادیر بیلیروبین مستقیم، غیرمستقیم و تام در گروه کنترل به ترتیب 213/0، 375/0 و 588/0 و در بیماران به ترتیب 228/0، 365/0، 593/0 میلی گرم در دسی لیتر بود. بین میانگین مقادیر بیلیروبین مستقیم، غیرمستقیم و تام در دو گروه اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. بین میانگین مقادیر تری گلیسرید و کلسترول تام در دو گروه اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. بین میانگین مقادیر HDL- کلسترول در دو گروه(001/0=P) سابقه فامیلی(006/0=P)، میانگین فشار خون(001P<)، استعمال سیگار(031/0=P) تفاوت معنی‌دار مشاهده شد.
نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد که سنجش بیلی روبین به عنوان شاخصی برای پیشگویی بروز بیماری شریان کرونر می‌تواند حائز اهمیت باشد. اگرچه یافته‌های این مطالعه با برخی از مطالعات پیشین در این زمینه هم‌سو و با برخی دیگر مغایرت دارد.

---

زمینه و هدف: ژیاردیازیس از شایعترین عفونت های انگلی روده در جهان می باشد. انتقال آن با خوردن کیست انگل به همراه آب و مواد غذایی بطور مستقیم انجام می گیرد.  به علت انتقال مستقیم، آلودگی به این انگل در مشاغل مرتبط با مواد غذایی و یا کودکان حائز اهمیت است.
در این مطالعه مشاغل افراد مثبت از نظر آلودگی به ژیاردیا بررسی و تجزیه و تحلیل شد.
روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و تعداد 109 نمونه مدفوع از افراد مراجعه کننده به بیمارستانها و مراکز بهداشتی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران جمع آوری گردید. نمونه ها به روش های تهیه گسترش مرطوب و تغلیظی جهت تشخیص آلودگی به ژیاردیا لامبلیا بررسی گردیدند. همچنین با پرسشنامه ای که به مراجعه کنندگان داده شد، شغل آنها مورد بررسی قرار گرفت.
یافته ها: از بین 69 نفر از افراد آلوده به انگل ژیاردیا لامبلیا، 25 نفر(36/23%) دارای مشاغل مرتبط با تهیه مواد غذایی، یک نفر(1/44%) کمک بهیار آسایشگاه سالمندان، یک نفر(1/44%) مدیر مسئول مهد کودک، دو نفر(2/89%) نظافتچی و خدمتگزار و یک نفر(1/44%) پیک موتوری و 39 نفر(56/52%) دارای مشاغل غیر مرتبط با تهیه مواد غذایی بودند.
نتیجه گیری: انتقال ژیاردیا لامبلیا از شخصی به شخص دیگر در بین عرضه کنندگان مواد غذایی که دارای سطح بهداشت پایینی هستند، به طور شایع اتفاق می افتد. همچنین، کارمندان مهدکودکها ریسک بالای آلودگی بچه ها را دارند. بنابراین باید به سلامتی این کارمندان با انجام سه مرحله آزمایش مدفوع توجه خاصی کرد.