مجله

---

زمینه و هدف : لوسمی میلوژن مزمن (CML) یک بیماری کلونال سلول بنیادی خون ساز است که با جابجایی متقابل کروموزوم های ۹ و ۲۲ (کروموزوم فیلادلفیا) مشخص می شود. تلومراز آنزیمی است که با اضافه کردن توالی های تکراری تلومریک به انتهای کروموزوم ها باعث حفظ انسجام و یکپارچگی کروموزوم ها می گردد. نشان داده شده است که بیان زیر واحد کاتالیتیکی این آنزیم (hTERT) در اکثر سلولهای سرطانی و نئوپلازی ها افزایش بیان دارد. از این روی در این مطالعه به بررسی بیان ژن hTERT در فازهای مختلف بیماری CML پرداخته شد.
روش بررسی :  مطالعه انجام شده از نوع بررسی مقطعی (Cross sectional) بود. ۵۲ نمونه به صورت تصادفی از ۲۶ بیمار CML در فاز مزمن قبل از درمان (۲۶ نمونه) و فواصل زمانی ۳ ماه پس از درمان (۲۶ نمونه)، ۹ بیمار در فاز شتاب گیرنده و ۱۲ بیمار در فاز بلاستیک که به بخش خون بیمارستان شریعتی تهران مراجعه کرده بودند، مورد مطالعه قرار گرفتند. بیان ژن hTERT در ۷۳ نمونه بیماران فوق با روش RT-PCR (Reverse Transcriptase- Polymerase Chain Reaction) مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. جهت تحلیل نتایج نرم افزار SPSS ۱۵ استفاده شد.
یافته ها : از ۴۵ بیمار مطالعه شده ۳۳ نفر(۷۳%) مرد و ۱۲ نفر(۲۷%) زن بودند. بیماران مورد مطالعه در ۳ گروه سنی ۲۹-۱۷، ۴۰-۳۰ و ۷۵-۴۱ ساله تقسیم بندی شدند. بطور کلی از ۷۳ نمونه بررسی شده، ۴۳ نمونه(۹/۵۸%) از نظر RT-PCR ژن hTERT مثبت و ۳۰ نمونه(۱/۴۱%) منفی شدند. در فاز مزمن ۲/۶۹%، پس از درمان ۵/۳۸%، فاز شتاب گیرنده ۶/۵۵% و فاز بلاستیک ۳/۸۳% از نتایج مثبت بودند؛ که این اختلاف از نظر آماری معنی دار بود (p<۰,۰۵).
نتیجه گیری : تفاوت معنی دار بیان ژن hTERT بین فازهای مزمن، پس از درمان و بلاستیک می تواند نشانگر مولکولی مناسبی در پیگیری درمان و عامل پیش آگهی دهنده در سیر بیماری باشد.

---

زمینه و هدف: لوسمی میلوئیدی مزمن(CML) یک اختلال کلونال سلولهای بنیادی خونساز می باشد، که جزء اختلالات میلوپرولیفراتیو تقسیم بندی می شود و حدود ۱۵ درصد از کل لوسمی ها را تشکیل می دهد. دو پروتئین تنظیم کننده چرخه سلولی که به عنوان سرکوب کننده تومور عمل می کنند، P۱۶^INK۴A و P۱۴^ARF می باشند. منشأ این دو پروتئین لکوس ژن INK۴A/ARF انسانی می باشد،که بر روی کروموزوم ۲۱q۹ قرار دارد.  P۱۶^INK۴A و P۱۴^ARF به ترتیب کنترل مسیرهای رتینوبلاستوما (Rb) و P۵۳ را بعهده دارند. هدف از این مطالعه بررسی نقش این دو ژن به عنوان فاکتوری جهت پیش آگهی و پیشروی بیماری می باشد.
روش بررسی: مطالعه انجام شده از نوع بررسی مقطعی (Cross sectional) بود. بیان ژنهای P۱۶^INK۴A و P۱۴^ARF  در ۷۳ نمونه خون محیطی که از ۴۵ بیمار CML گرفته شده بود با روش RT-PCR مورد مقایسه قرار گرفتند. ۲۶ نمونه در فاز قبل از درمان، ۲۶ نمونه ۳ ماه بعد از درمان با ایماتینیب، ۹ بیمار در فاز تسریع شده و ۱۲ بیمار در فاز بلاستیک بودند.
یافته ها: از ۴۵ بیمار ، ۳۳ نفر مذکر(۷۳%) و۱۲ نفر مؤنث(۲۷%) بودند. از نظر RT-PCR، بیماران مورد مطالعه ، تعداد ۲۶ نفر(۳۵%) ژن P۱۶^INK۴A  مثبت و تعداد ۵۵ نفر (۷۵%) ژن P۱۴^ARF مثبت بودند. بیان این دو ژن بین فازهای مختلف تفاوت معنی داری را نشان نداد(p>۰,۰۵).  
بحث و نتیجه گیری: درصد نسبتاً بالایی از بیماران CML، ژنهای P۱۶^INK۴A و P۱۴^AR را بیان می کردند؛ با اینکه تفاوت معنی داری در مراحل مختلف بیماری (فازهای تشخیص، تسریع شده و بلاستیک) مشخص نشد، ولی تعداد بیماران مثبت پس از درمان افزایش نشان می داد؛، به نظر می رسد که دلیل این افزایش بیان، افزایش رونویس ژنهای P۱۶^INK۴A و P۱۴^ARF توسط ایماتینیب باشد.

---

زمینه و هدف: نئوپلاسم های میلوپرولیفراتیو (MPNs) یک گروه هتروژن از بیماریهایی هستند که در آنها یک اختلال کلونال اولیه در سطح سلول بنیادی خونساز منجر به افزایش تولید در یک یا چند رده سلول خونی می شود. اخیرا جهش اکتسابی JAK۲ V۶۱۷F در تعداد زیادی از این بیماران شناسایی شده است. این جهش ناشی از تغییر G به T در نوکلئوتید ۱۸۴۹ در اگزون ۱۲ از ژن JAK۲ واقع بر روی کروموزوم ۹  است که منجر به جایگزینی اسیدآمینه فنیل آلانین به جای والین در موقعیت  ۶۱۷  از پروتئین JAK۲ می گردد .مطالعه حاضر به منظور تعیین این جهش انجام شد.
روش بررسی : مطالعه انجام شده از نوع تجربی بود. در این مطالعه جهش JAK۲ V۶۱۷F با روش نمونه گیری تصادفی ساده، در ۵۸ بیمار با تشخیص جدید یا در حال درمان مبتلا به بدخیمی های میلوپرولیفراتیو با روش سیستم تکثیر متزلزل جهش ها (ARMS-PCR ) مورد ارزیابی قرار گرفت. روش ARMS-PCR یک تست سریع و آسان است. به علاوه، امکان افتراق ما بین افراد هموزیگوت و هتروزیگوت دارای جهشJAK۲ V۶۱۷F را فراهم می سازد. برای تایید نتایج، سه نمونه از بیماران موردsequencing  قرار گرفتند.
یافته ها : میزان جهش ژن JAK۲ در گروه مطالعه، قابل مقایسه با نتایج گزارش شده قبلی هست. بنابراین روش ARMS-PCR می تواند به عنوان یک تست تشخیص افتراقی در بیماران مشکوک به نئوپلاسم های میلوپرولیفراتیو BCR-ABL   منفی (MPNs) استفاده شود.
نتیجه گیری :جهش در ۶/۸۶ درصد (۳۰/۲۶) بیماران پلی سیتمی ورا، ۶/۴۶ درصد (۱۵/۷) بیماران ترومبوسیتمی اولیه، و  ۵/۶۱ درصد (۱۳/۸)  بیماران میلوفیبروز اولیه شناسایی شد. بیماران جهش مثبت پلی سیتمی ورا، میزان گلبولهای سفید بالاتری داشتند(p=۰,۰۳). به علاوه  ۱۶ بیمار از ۲۶ بیمار پلی سیتمی ورا JAK۲ مثبت، زن بودند. در سایر گروهها تفاوت قابل توجهی یافت نشد. وجود جهش توسط روش sequencing مورد تایید قرارگرفت.

---

زمینه و هدف: جهش اکتسابی JAK۲V۶۱۷F درغالب نئوپلاسم‌های میلوپرولیفراتیو مزمن BCR-ABL منفی دیده می‌شود که شامل پلی سیتمی ورا، ترومبوسیتمی اولیه و میلوفیبروز اولیه می‌باشد.
در سـال ۲۰۰۵ ارتبـاط مـا بیـن نئوپلاسـم‌هـای Polycythemia vera, (PV)Essential Thrombocythemia (ET)PMF(Primary   myelofibrosis)  از طریق شناسایی یک جهش‌ اکتسابی تیروزین کیناز JAK۲V۶۱۷Fبیشتر مشخص شد. در این جهش جانشینی گوانین با تیمیدین در نوکلئوتید موقعیت ۱۸۴۹ منجر به جایگزینی والین با فنیل آلانین در اسید آمینه ۶۱۷ می‌شود، که در دومن پسود و کیناز JH۲(from JAK- Homology-۲) در اگزون ۱۲ از ژن JAK۲  بر روی کروموزم ۹ قرار گرفته است. این جهش در سلول‌های اجدادی خونساز سبب افزایش حساسیت به فاکتورهای رشد و سیتوکین‌ها شده و ایجاد ناهنجاری در پروتئین تیروزین کیناز و فسفاتاز می‌کند.
روش بررسی: این مطالعه روی ۵۸ بیمار صورت گرفت که  ۱۵ نفر ET ، ۱۳ نفر PMF  و ۳۰ نفر مبتلا به PV بودند. گزارش جهش بوسیله روش اختصاصی- آلل AS-RT-PCR  رویRNA   استخراج شده از گلبول‌های سفید و تعیین توالی ‍‍ژن صورت گرفت.  داده‌های مربوط به ۵۸ بیمار وارد SPSS شد و مورد تجزیه و تحلیل آماری به روش Mann-Whitney Test قرار گرفت. 
یافته ها: این مطالعه روی ۵۸ بیمارMPN(Myeloproliferative neoplasm)  abl-bcr  منفی صورت گرفت که نتایج حاصل از آن شامل ۶/۸۶ % (۳۰/۲۶) بیمار پلی سیتمی ورا، ۵۳% (۱۵/۸ ) بیمار ترومبوسیتمی اولیه و ۵/۶۱% (۱۳/۸) بیمار میلوفیبروز اولیه می‌باشد.
در این مطالعه بیماران پلی سیتمی ورا که دارای جهش JAK۲  بودند. شمارش گلبول سفید بیشتری را نشان دادند و بعلاوه تعداد زنان JAK۲ مثبت (P=۰,۰۳) در پلی سیتمی بیشتر از مردان بود که نشان دهنده ارتباط این جهش با جنس می‌باشد و در سایر گروه‌ها تفاوتی مشاهده نشد.
بحث و نتیجه گیری: شناسایی این جهش در تشخیص افتراقی نئوپلاسم از میلوپرولیفراسیون واکنشی و همچنین تعیین پیش آگهی و پیش بینی پاسخ به درمان مفید بوده و یک هدف بالقوه برای درمان می‌باشد. بعلاوه طی مقایسه حساسیت چند روش برای تشخیص جهشJAK۲ ، نشان داده شده است که روشAS-RT PCR  در مقایسه با دیگر روش‌ها مثل RFLP، pyrosequencing وARMS-PCR دارای حساسیت بیشتری است. در هر صورت این جهش راههای جدیدی برای تحقیقات بالینی وبنیادی باز کرده و در تشخیص و طبقه بندی MPN تاثیر داشته است.

---

زمینه و هدف: لوسمی پرومیلوسیتیک حاد(APL) یکی از لوسمی های شایع است که حدود ۱۰-۵ % از بیماران مبتلا به لوسمی حاد میلوبلاستی را در برمی گیرد. در درمان بیماران از ATRA  و اخیرا از آرسنیک استفاده می شود. آترا باعث مقاومت به درمان و آرسنیک در دوز بالا سمی است. AZT با القاء اثرات مختلف باعث مرگ سلولی می شود. هدف از این  مطالعه بررسی اثر AZT ، مهار کننده تلومراز،  بر رده سلولی NB۴ (رده سلولی APL) جهت کاستن اثرات سمی دوز بالای آرسنیک می باشد.

روش بررسی: در این مطالعه زنده مانی سلولهای NB۴ تیمار شده با دوزهای مختلف AZT (۵۰,۱۰۰,۲۰۰µM) از طریق روش تریپان بلو و فعالیت متابولیک سلولی به وسیله روش MTT بررسی شدند.

یافته ها: در این مطالعه سلول های تیمار شده با دوزهای µM AZT=۵۰,۱۰۰,۲۰۰ کاهش درصد زنده مانی قابل توجهی، هم به صورت وابسته به دوز و هم وابسته به زمان، با روش تریپان بلو و کاهش فعالیت سلولی  با MTT نشان دادند.

بحث و نتیجه گیری: با توجه به اینکه AZT توانایی القاء آپوپتوز دارد و همچنین باعث کاهش فعالیت سلولی می شود به نظر میرسد داروی مناسبی برای مهار رشد سلول های توموری باشد.

---

زمینه و هدف: لوسمی پرومیلوسیتیک حاد (APL) با t(۱۵۱۷) شناخته می‌شود. تدابیر درمانی مهم برای این بیماری، استفاده از ATRA و آرسنیک می‌باشد. از بین بردن سلولهای سرطانی نیاز به دوز بالایی از آرسنیک دارد، اما در این دوزها آرسنیک دارای اثرات سمی روی بافتهای سالم می باشد. هدف از این مطالعه، بررسی اثر دوز پایین آرسنیک، در ترکیب با داروی AZT برروی رده سلولی NB۴ (رده سلولی APL) می باشد.

روش بررسی: در این مطالعه بعد از کشت و تکثیر رده سلولی NB۴، سلولها با دوز پایین آرسنیک(۵/۰ میکرومولار) و دوز پایین آرسنیک در ترکیب با دوزهای مختلف AZT(۵۰،۱۰۰،۲۰۰ میکرومولار) تیمار شدند و سپس زنده مانی سلولها با تریپان بلو و فعالیت متابولیک سلول با MTT assay بررسی شد.

یافته ها: دوز پایین آرسنیک به تنهایی و در ترکیب با دوز۵۰ میکرومولار AZT ، اثر کمی روی زنده مانی و فعالیت متابولیک سلول داشت، اما در ترکیب با دوزهای بالاتر AZT تاثیر قابل توجهی را به نمایش گذاشت و هر دوی زنده مانی و فعالیت متابولیک بطور قابل توجهی کاهش یافتند.

نتیجه گیری: مکانیسمهای القاء کننده آپپتوز ، باعث آپپتوز توسط AZT و آرسنیک می شوند. از آنجا که بعضی از این مکانیسمها بین AZT و آرسنیک مشابه می‌باشد، لذا احتمالا مکانیسمهای مشابه باعث اثر تقویتی و کاهش قابل توجه زنده مانی و فعالیت متابولیک در ترکیب دو دارو شده است.

---

زمینه و هدف: گسترش تومور از طریق سیستم گردش خون به اندامهای دورتر مهم‌ترین دلیل مرگ در بیماران سرطان پستان می‌باشد، در نتیجه نیاز فوری برای ایجاد روشهای حساس جهت تشخیص سلولهای توموری در خون محیطی(PB) Peripheral blood  و مغز استخوانBM)) Bone marrowبیماران وجود دارد. هدف از این مطالعه تشخیص میکرومتاستاز با استفاده از مارکر MUC۲ در این بیماران می‌باشد.

روش بررسی:  این بررسی نمونه‌های P‏B  و BM، ۵۰ بیمار پس از جراحی و قبل از درمان اولیه جمع آوری شد. از موسین۲(MUC۲) به عنوان تومور مارکر استفاده شد.Real-Time PCR  برای سنجشMUC۲  با استفاده از سایبر گرین(SYBR Green) انجام گرفت. ۲۰ نمونهPB  از افراد سالم به عنوان کنترل جمع آوری گردید. از HPRT به عنوان ژن کنترل داخلی استفاده شد.

یافته‌ها: MUC۲  در ۸(%۱۶) نمونه‌های PB و  BMافراد مبتلا تشخیص داده شد. در نمونه‌های کنترل MUC۲ مثبت نبود. همچنین ارتباط مثبت بودنMUC۲  با عود بیماری بررسی شد. در بیمارانی که عود در آنها مشاهده شده است درصد مثبت بودن این تومور مارکر نسبت به بیمارانی که عود در آنان گزارش نشده است بیشتر می‌باشد. بین مثبت بودن  MUC۲و عود بیماری ارتباط معنی داری از نظر آماری در BM به دست آمد(۰۵/۰P<).

نتیجه‌گیری:. این مطالعه نشان داد که MUC۲ می‌تواند به عنوان تومور مارکر مناسب جهت تشخیص میکرو متاستاز در مراحل اولیه بیماری و همچنین پیش بینی عود استفاده شود.

---

زمینه و هدف : از اهداف پژوهش‌های مدرن در زمینه درمان سرطان دست یابی به داروهایی هدفمند است که عوارض جانبی کمتری را برجای بگذارند. AZD۱۱۵۲ یک مهارکننده با اختصاصیت بالا برای آرورا کیناز B بوده و با القاء اثرات متفاوت منجر به مرگ برنامه ریزی شده سلولی می‌گردد. هدف از مطالعه حاضر، بررسی تاثیر AZD۱۱۵۲ ، بر زنده مانی و فعالیت متابولیک سلول‌های NB۴ (رده سلولی APL ) می‌باشد.

روش بررسی: در این مطالعه سلول NB۴ با دوزهای مختلف AZD۱۱۵۲ تیمار شد. فعالیت متابولیک با روش MTT و درصد زنده مانی با روش تریپان بلو تعین گردید. از روش Student’s t-test و نرم افزار Excel برای بررسی داده‌ها استفاده شد.

یافته‌ها : AZD۱۱۵۲ در دوزهای ۲۵، ۵۰ و ۱۰۰ نانومولار به ترتیب فعالیت متابولیک را به میزان ۲/۹، ۵/۱۵ و ۲/۵۶%(بعد از ۲۴ ساعت)، ۳/۱۰، ۵/۱۹ و ۹/۵۹%(بعد از ۴۸ ساعت)، ۱/۱۷، ۴/۲۸ و ۸/۶۴%(بعد از ۷۲ ساعت) کاهش داد. همچنین، درصد زنده مانی نیز به حدود ۵۱، ۴۵ و ۴۰%(بعد از ۲۴ ساعت)، ۳۹، ۳۶ و ۳۰%(بعد از ۴۸ ساعت)، ۳۴، ۳۲ و ۲۸%(بعد از ۷۲ ساعت) کاهش یافت.

نتیجه‌گیری: این مطالعه نشان داد که داروی AZD۱۱۵۲ اثربخشی قابل توجهی بر روی رده سلولی APL دارد و ممکن است در مواردی از قبیل APL عود شده و یا مقاوم به شیمی درمانی‌های مرسوم مدنظر قرار گیرد. مطالعات بیشتری در این زمینه و نیز در جهت مشخص ساختن مکانیسم مولکولی اثرات این دارو مورد نیاز است.

---

 

زمینه و هدف: فرایندهای بهداشت و درمان مسبب خطرات زیاد بیماران شده­اند و افزایش بروز خطاهای پزشکی یکی از مهمترین پیامدهای این فرایندهاست. پژوهش حاضر با هدف کاهش خطاهای پزشکی از طریق ارائه مدلی برای کنترل خطاهای پزشکی انجام شد.

 

روش بررسی: در این پژوهش ترکیبی(کمی- کیفی)، با استفاده از فن مثلث­سازی عوامل اثرگذار بر کنترل خطاهای پزشکی در سه بعد افشاسازی، ثبت و گزارش­دهی شناسایی و تعیین شدند. مدل مفهومی پژوهش از طریق مرور ادبیات و اجرای مصاحبه تدوین گردید. سپس پرسش نامه پژوهشگر­ساخته بر مبنای مدل مفهومی، تدوین و بین یک نمونه آماری ۲۵۲ نفری که به صورت هدفمند از جامعه آماری شامل(افراد مرتبط و دست اندرکار در مقوله خطاهای پزشکی بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی تهران) انتخاب شد، توزیع گردید. داده­های جمع­آوری شده با استفاده از شاخصهای آمار توصیفی و استنباطی تحلیل شد و مدل نهایی پژوهش ارائه گردید.

 

یافته‌ها: افراد منتخب ۹ عامل(فرهنگ، عوامل مرتبط با بیمار، عوامل مرتبط با ارائه­دهنده، عوامل مرتبط با خطا، موقعیت افشاسازی، عوامل ساختاری، عوامل فردی مرتبط با گزارش­دهی، عوامل سازمانی مرتبط با گزارش­دهی، ثبت) را در کنترل خطاهای پزشکی موثر دانسته­اند. ۹ عامل، زیر مجموعه‌ی سه عامل اصلی­تر افشاسازی، گزارش­دهی، ثبت خطاها قرار دارند که ۴۶/۵۷ درصد از کل واریانس داده­ها را تبیین می­نمایند. بیشترین قدرت تبیین مربوط به افشاسازی ۷۳۷/۰ و کمترین مربوط به ساختار ۰۵۳/۰ می­باشد.

 

نتیجه‌گیری: برای کنترل خطاهای پزشکی در بیمارستانها، توجه به دو عامل افشاسازی و ثبت خطاها حائز اهمیت است.

 

---

 زمینه و هدف: لوسمی پرومیلوسیتیک حاد نوعی از لوسمی است که در اثر توقف بلوغ در رده‌ ی میلوئیدی بوجود می‌آید. مهمترین روشهای درمانی برای این لوسمی استفاده از ATRA و آرسنیک است . ATRA عموماً توسط بیماران خوب تحمل می‌شود، اما در برخی از بیماران موجب بروز "سندروم " ATRA می‌گردد. برخی از علائم این سندرم به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم با افزایش شمارش گلبول‌های سفید خون در ارتباط است. این مطالعه با هدف تعیین اثر ترکیب داروهای BIBR۱۵۳۲ و ATRA بر روی شمارش گلبول‌های سفید به عنوان یکی از عوامل ایجاد کننده‌ی سندرم انجام شده است .

 روش بررسی: به منظور بررسی اثرترکیب دو داروی BIBR۱۵۳۲ و ATRA سلولهای NB۴ ‌ به ترتیب در حضور غلظت‌های۳۰ میکرومولار و۱ میکرومولار از داروها کشت داده شد. از آزمون‌های تریپان بلو، Brdu و MTT به ترتیب جهت بررسی اثر داروها برشمارش سلول‌های زنده، فعالیت تکثیری، فعالیت متابولیکی سلولها استفاده شد .

 یافته‌ها: نتایج بدست آمده از تریپان بلو، MTT و Brdu نشان می‌دهد که ترکیب دو دارو، در مقایسه با زمانی که از ATRA به تنهایی استفاده می‌شود اثر بهتری روی کاهش شمارش سلول‌های زنده، فعالیت متابولیک و تکثیر سلول‌های سرطانی دارد .

 نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج بدست آمده می‌توان گفت که احتمالاً در صورت استفاده از ترکیب دو دارو در درمان بیماران، نتایج بهتری بدست می‌آید، این بهبود نتایج در چند روز اول درمان و به ویژه در دسته‌ای از بیماران که در معرض بروز سندرم ATRA هستند بیشتر مشهود می‌باشد.

---

---

---

---

---

---

---

---