مجله

---

زمینه و هدف: در بیماری اولسر پپتیک (PUD) که به زخم معده یا دوازدهه اطلاق می‌شود و در بیشتر موارد مزمن و عود کننده است، خطر پایین آمدن کیفیت زندگی افزایش می‌یابد. مشخص نمودن عوامل مرتبط با کیفیت زندگی بیماران PUD  می‌تواند بعنوان راهنمایی برای طرح ریزی برنامه‌های آموزشی برای این بیماران و انجام مداخله‌های صحیح و مناسب جهت ارتقاء کیفیت زندگی آنها عمل کند. لذا این مطالعه با هدف تعیین عوامل مرتبط با کیفیت زندگی بیماران مبتلا به اولسر پپتیک بر اساس مدل پرسید در شهر سنندج طراحی و اجرا گردید.
روش بررسی: این مطالعه تحلیلی- مقطعی بر روی ۱۲۰ بیمار مراجعه کننده به درمانگاه بیمارستان بعثت شهر سنندج که طی نمونه گیری تصادفی ساده بدست آمدند انجام شد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ای بود که بر اساس سازه‌های مدل پرسید تدوین گردیده و مشتمل بر سازه های کیفیت زندگی، وضعیت سلامت، عوامل مستعد کننده (آگاهی و نگرش)، قادرکننده و تقویت کننده همراه با رفتارهای خود مدیریتی بیماری اولسر پپتیک بود و بصورت مصاحبه تکمیل گردید. پایایی و روایی پرسشنامه‌ها تأیید گردید. داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS و با بکار گیری آزمونهای ضریب همبستگی پیرسون، ANOVA  ، t-test  و همچنین تحلیل رگرسیون تجزیه و تحلیل شد.
یافته ها: همبستگی مثبت و معنی داری بین کیفیت زندگی و متغیرهای وضعیت سلامت (۰۱/۰> P)، آگاهی(۰۵/۰>P) و عوامل قادر کننده (۰۵/۰> P) و تقویت کننده (۰۱/۰> P) وجود داشت. رفتارهای خود مدیریتی نیز با متغیرهای وضعیت سلامت (۰۵/۰> P) و عوامل تقویت کننده (۰۱/۰> P) همبستگی معنی دار داشت. در مجموع متغیرهای مدل پرسید ۹/۶۸% از واریانس کیفیت زندگی را پیش بینی نمودند و از میان این عوامل، وضعیت سلامت قویترین پیش بینی کننده (۶۴۹/۰=β) بود.
بحث و نتیجه گیری: با توجه به توان بالاتر وضعیت سلامت در پیش بینی کیفیت زندگی و توانایی پیش بینی وضعیت سلامت توسط رفتارهای خود مدیریتی، ارائه یک برنامه آموزشی خود مدیریتی برای بیماران مبتلا به PUD و خانواده‌های آنها که تأکید بیشتری روی حمایت اجتماعی بعنوان عوامل تقویت کننده داشته باشد، توصیه می‌شود. با توجه به اینکه الگوی پرسید در اصل یک مدل جهت برنامه‌ریزی است، می‌توان این الگو را در ایران به عنوان چارچوبی جهت برنامه‌ریزی مداخلات در جهت بهبود و ارتقاء رفتارهای خود مدیریتی و نهایتاً کیفیت زندگی بیماران مبتلا به PUD به کار گرفت.

---

زمینه و هدف: بیماریهای دهان و دندان  اثرات زیانباری را در دوران کودکی و سنین بالا دارند و۱۰-۵ درصد از کل هزینه‌های مراقبت بهداشتی را شامل می‌شود. الگوی فرانظریه ای چگونگی و زمان مراحل تغییر رفتار را پیش بینی می‌کند. مطالعه حاضر با هدف تعیین مراحل رفتار تمیزکردن بین دندانها  بر اساس الگوی فرانظریه ای  در دانش آموزان دختر و پسر مقطع پیش دانشگاهی شهر یزد انجام شد.
روش بررسی: پژوهش حاضر مطالعه ای مقطعی است که بر روی ۳۶۱  نفر از دانش آموزان مقطع  پیش دانشگاهی  شهر یزد که طی نمونه گیری خوشه ای از۸ مدرسه انتخاب شدند، انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه‌ای بود که روایی و پایایی آن تأییدشده و شامل مشخصات دموگرافیک، سوالات خودکارآمدی، موازنه تصمیم گیری (فواید درک شده و موانع درک شده) و مراحل تغییر رفتار تمیزکردن بین دندان بودکه به صورت خودگزارشی تکمیل و اطلاعات از طریق نرم افزارآماری SPSS تجزیه و تحلیل گردید.
یافته ها: ۸/۵۴% دختر و۲/۴۵% پسر با میانگین سنی آنها ۵۵/.±۵۳/۱۷سال در این مطالعه شرکت کردند,۸۶/۴۹ %( ۱۷۹ نفر) درمرحله پیش تفکر،۳/۵% (۱۹ نفر) در تفکر، ۱/۲۴% (۸۷نفر) آمادگی، ۸/۶ % (۳۱ نفر) عمل  و ۵/۱۲%(۵ نفر ) در مرحله نگهداری رفتارتمیزکردن بین دندان بودند. مراحل تغییر با خودکارآمدی(۳۳/.r=) و فواید درک شده(۱۹/.r=) ارتباط مثبت و معنادار و با موانع درک شده همبستگی معکوس و معناداری (۱۹/.r= -) داشت. سازه های خودکارآمدی، موانع و فواید درک شده رویهم رفته۱۵% درصد از واریانس مراحل تغییر رفتار را پیش بینی کردند که در این میان خودکارآمدی (۲۱۲/۰=β) قویترین پیش بینی کننده بود.
بحث و نتیجه گیری: یافته ها نشان داد که اکثر دانش آموزان در مرحله پیش تفکر بودند و احتمالاً در آینده در معرض پوسیدگی دندان بیشتری قرار دارند. می‌توان از الگوی فرانظریه ای جهت تعیین استراتژیهای مربوط به هر یک از مراحل تغییر رفتارخود مراقبتی دهان و دندان به منظور پیشرفت و نگهداری رفتار درمداخلات و برنامه های آموزشی استفاده کرد

---

زمینه و هدف: گونه‌های خانواده کاندیدا می‌توانند در حفره دهانی افراد دارای نقص سیستم ایمنی منجر به کلونیزاسیون شده و سبب کاندیدیازیس شود. با توجه به نقص سیستم ایمنی در افراد دارای سندرم داون، این مطالعه بمنظور ارزیابی میزان کلونیزاسیون گونه‌های مختلف قارچ کاندیدا در دهان این افراد انجام گرفت.

روش بررسی: این مطالعه توصیفی- مقطعی بر روی ۵۳ فرد مبتلا به سندرم داون(۲۹ فرد مذکر و ۲۴ فرد مونث) تحت پوشش سازمان بهزیستی با محدوده سنی ۳۱-۴ سال(میانگین سنی ۱/۱۱) در تبریز انجام گرفت.

نمونه گیری از سطح پشتی زبان، مخاط دهلیز دهانی در فاصله گونه و دندان‌های آسیا با استفاده از سوآپ استریل انجام گردید. نمونه‌ها در محیط‌های سابورودکستروز آگار حاوی کلرامفنیکل(Sc) و کروم کاندیدا آگار کشت داده شدند. تشخیص گونه‌های کاندیدا براساس خصوصیات فنوتیپی و تولید کلامیدیوکونیدی در محیط کورن میل آگار حاوی تویین ۸۰ بود.

یافته‌ها: از ۴۶ فرد مثبت از لحاظ کلونیزاسیون قارچی(۲۶ فرد مذکر، ۲۰ فرد مونث)، مجموعأ ۶۰ ایزوله کاندیدا جدا گردید. کاندیدا آلبیکنس با ۳۵ مورد(۰۳/۶۶ درصد) بیشترین و پس از آن، کاندیدا دابلینسیس با ۹ مورد(۹۸/۱۶ درصد)، کاندیدا کروزئی با ۷ مورد(۲۰/۱۳ درصد)، کاندیدا گلابراتا با ۵ مورد(۴۳/۹ درصد) و کاندیدا تروپیکالیس با ۴ مورد(۵۴/۷ درصد) در رده‌های بعدی قرار داشتند. در ۱۲ نفر(۴/۲۲ درصد) بیش از یک گونه کاندیدا جدا گردید.

 

نتیجه‌گیری: با توجه به نقص سیستم ایمنی در افراد دارای سندرم داون ناشی از کاهش IgA بزاقی، کاهش فعالیت  H۲O۲(عامل اصلی از بین برنده کاندیدا آلبیکنس) لزوم تشخیص زودرس میزان کلونیزاسیون کاندیدا توصیه میگردد.

---

زمینه و هدف: توجه کامل به کارایی بیمارستان به عنوان بزرگترین و پر هزینه‌ترین واحد عملیاتی نظام سلامت، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. بنابراین هدف این مطالعه ارزیابی عملکرد بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی یزد با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها بوده است.

روش بررسی:  مطالعه حاضر مطالعه‌ای توصیفی ـ تحلیلی است که در آن از داده‌های ترکیبی استفاده شده و کارایی کلیه بیمارستان‌های مذکور طی سال‌های ۸۸- ۱۳۸۰ مورد تحلیل قرار گرفت. در تعریف متغیرها، تعداد پذیرش بستری، درصد اشغال تخت و تعداد اعمال جراحی به عنوان متغیرهای ستانده و تعداد تخت فعال، تعداد کادر پرستاری، تعداد کادر پزشکی و سایر کارکنان تمام وقت به عنوان متغیرهای نهاده مشخص شده است. جهت اندازه گیری کارایی از نرم افزار  Deap ۲,۱ و جهت تحلیل داده‌ها از آزمونهای آماری Mann-Whitney و Kruskal-Wallis استفاده شده است.

یافته‌ها: میانگین کارایی فنی، مدیریتی و مقیاس بیمارستان‌های مورد مطالعه به ترتیب ۹۵۸/۰، ۹۸۶/۰ و ۹۶۳/۰ محاسبه شد. لذا ظرفیت ارتقاء کارایی فنی به میزان ۵ درصد وجود دارد. همچنین ظرفیت مازاد عوامل تولید و به خصوص مازاد نهاده پرستار مشهود بوده است.

نتیجه‌گیری: هرچند کارایی بیمارستان‌های مورد مطالعه در حد مطلوب است، اما مدیران باید برنامه‌ریزی لازم را در جهت افزایش کارایی انجام دهند. نهایتاً بررسی میزان تاثیرات عواملی از قبیل کیفیت ارائه خدمات و رضایتمندی بیماران بر عملکرد بیمارستان‌های مذکور شایان توجه می‌باشد.

---

---

---