مجله

---

زمینه و هدف: توسعه فن­آوری اطلاعات و ارتباطات موجب تحولات عظیمی در حوزه­های مختلف شده است.
مدارک پزشکی الکترونیکی سیستمی با ارزش جهت دسترسی به اطلاعات بیمار در بیمارستان ­ ها می‌باشد. هدف پژوهش، بررسی و مقایسه وضعیت بیمارستان­های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه از نظر فنی، سازمانی و قانونی جهت استقرار سیستم مذکور بود.

روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع مطالعات توصیفی تحلیلی بوده و جامعه پژوهش 98 نفر از مدیران ارشد و میانی بود. در این مطالعه از روش سرشماری استفاده و جامعه پژوهش به عنوان نمونه پژوهش در نظر گرفته شد. ابزار گردآوری داده­ها، پرسشنامه دو قسمتی آگاهی و استانداردهای مورد نیاز جهت اجرای سیستم بود. روایی و پایایی پرسشنامه ارزیابی و داده­ها از طریق SPSS تحلیل گردید.

یافته‌ها : از بین پنج بیمارستان مورد مطالعه، آگاهی افراد جامعه پژوهش در حد متوسط بود. از لحاظ وجود الزامات، تفاوت معنی­داری بین میانگین امتیازات استقرار مدارک پزشکی الکترونیکی از نظر مجموع سه متغیر بین بیمارستان "د" با بقیه بیمارستان­ها می­باشد و سایر بیمارستان­ها با هم اختلاف معنی داری ندارند.

نتیجه‌گیری: از بین پنج بیمارستان مورد مطالعه، سه بیمارستان "الف"، "ج" و "ب" دارای آمادگی مناسب برای استقرار مدارک پزشکی الکترونیکی می­باشند و دو بیمارستان دیگر آمادگی لازم را نداشتند. این در حالی است که پیاده سازی مدارک پزشکی الکترونیکی کیفیت خدمات سلامت، ایمنی بیمار و سرعت رسیدگی به بیماران را افزایش داده و منجر به کاهش هزینه­های سلامت می‌شود، از این رو پیشنهاد می­گردد بیمارستان­ها جهت استقرار سیستم، اقدامات لازم را انجام دهند.

---

 زمینه و هدف: احتمال ابتلا به سرطان سینه با افزایش فشردگی بافت سینه بیشتر می‌شود. فشردگی بافت به وجود سلولهای غدد شیری در بافت نرم سینه وابسته است. بنابراین، کشف غدد سرطانی در سینه‌های فشرده مستلزم توجه بیشتر از سوی پزشکان است. هدف اصلی این مقاله ارائه روش کمی برای تعیین و دسته بندی فشردگی بافت سینه در تصاویر ماموگرام دیجیتال با استفاده از منطق فازی می‌باشد.

 روش بررسی: این پژوهش از نوع مقطعی و توسعه‌ای است که منجر به پیشنهاد و توسعه‌ی یک نظام جدید می‌گردد. جامعه پژوهش مشتمل بر کلیه بیمارانی بود که به مرکز ملی سرطان مالزی برای انجام ماموگرافی بین سال‌های 2010 تا 2011 مراجعه نموده‌اند. حجم نمونه، مشتمل بر 220 تصویر ماموگرام بود که به صورت تصادفی از بین تصاویر موجود در بانک اطلاعات مرکز ملی سرطان مالزی انتخاب گردید. برای تعیین میزان انطباق پاسخ‌های این نظام با تشخیص پزشک، از آزمون کاپا در محیط نرم افزار SPSS استفاده شد.

 یافته‌ها: براساس نتایج بدست آمده، در 8/92 درصد موارد فشردگی بافت سینه بدرستی تشخیص داده شد و همبستگی شدیدی بین نتایج حاصل از سیستم و نظر رادیولوژیست‌ها وجود داشت(0001/0 p= ، 87/0 k= ).

 نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از سیستم پیشنهادی نسبت به موارد مشابه از کارایی بیشتری برخوردار بود؛ در نتیجه می‌توان استنباط نمود که از منطق فازی در این زمینه می‌توان بهره مند گردید. به علاوه، استفاده از اینگونه نظام‌ها کمک موثری برای پزشکان خواهد بود.

---

زمینه و هدف: دورا آسیب شناسی ، از زیرشاخه‌های دورا پزشکی است که افق جدید ی را در آسیب شناسی به خصوص سامان دادن به مشاوره‌ها گشوده است. این پژوهش، با هدف تعیین امکان اجرای دورا آسیب شناسی در بیمارستان‌های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران تدوین شده است.

روش بررسی : پژوهش حاضر از نوع مطالعات توصیفی است. جامعه‌ی پژوهش 36 نفر و شامل: 8 نفر از مدیران و سرپرستان، 20 نفر آسیب شناس و 8 نفر از کارکنان انفورماتیک در بیمارستان‌های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران بود. ابزار گردآوری داده‌‌ها، پرسش نامه محقق ساخته بود که روایی آن ارزیابی شد و برای تعیین پایایی از شیوه آزمون – باز آزمون استفاده گردید. داده‌های گردآوری شده با استفاده از روشهای آمار توصیفی شامل: فراوانی، میانگین و درصد، در محیط نرم افزار SPSS تحلیل شد.

یافته‌ها : بر اساس نتایج پژوهش حاضر، 62/65 درصد بیمارستان‌های مورد مطالعه امکانات سخت افزاری داشتن د. الزامات قانونی که در برگیرنده‌ی مسائل امنیتی و محرمانگی اطلاعات است 71/95 درصد بود و هیچ دستورالعمل و قانون مدونی در مورد اجرای سلامت از راه دور و همچنین دورا آسیب شناسی در این مراکز وجود نداشت.

نتیجه‌گیری: با توجه به اهمیت فراوان دورا آسیب شناسی، لازم است زیرساخت‌های نرم افزاری و سخت افزاری مورد نیاز فراهم و امکانات موجود تقویت گردد و همچنین برای حمایت از حقوق بیماران و کارکنان سلامت و جهت اجرای هرچه بهتر این فناوری نوین قوانین و دستورالعمل‌های خاص تدوین شود.

---

زمینه و هدف: داده کاوی شاخ هی بسیار مهمی در فهم عمی قتر داد ههای پزشکی است که در صدد حل مسائل در تشخیص و درمان بیماری ها می باشد. یکی از مهمترین کاربردهای داده کاوی، بررسی الگوهای موجود در داد هها است. هدف از این پژوهش تعیین الگوهای موجود در داده های بیماران مبتلا به آسم است. روش بررسی: جامعه ی پژوهش شامل بیماران دارای نشانه های تنفسی و نمونه پژوهش شامل داده های ثبت شده ی 258 فرد مراجعه کننده با علائم تنفسی به بیمارستانهای امام خمینی(ره) و مسیح دانشوری شهر تهران بود. مجموعه داده ی وارد شد و افزونه داده کاوی این نرم Excel مذکور با استفاده از فرم گردآوری داده جمع آوری گردید و در محیط نرم افزار افزار مورد استفاده قرار گرفت و سپس تحلیل های اثرگذارهای کلیدی، دسته بندی بیماران و تشخیص استثنائات انجام شد. یافته ها: فراوان ترین نشانه بالینی مبتلایان به آسم در مجموعه ی حاضر، سرفه های شدید بود و این بیماری تحت تاثیر شدید هیجانات قرار داشت. داده ها، جهت انجام تحلیل های کلی تر، در پنج خوشه تجمیع شدند و وجه مشترک آنها ارائه ، شد و سوابقی که ویژگی های استثنایی داشتند، شناسایی شدند. سپس با تحلیل هزین هها و تعیین مقدار آستانه برابر 612 پرسش نامه ی تشخیص آسم به روش کارت امتیاز ارائه گردید. نتیجه گیری: چارچوب ارائه شده برای تحلیل و داده کاوی، ابزاری مناسب جهت استخراج دانش از روی داد هها می باشد و می تواند هنگام استفاده از راهکارهای بالینی، شکاف موجود در تصمیم گیری را شناسایی و پر کند

---

زمینه و هدف: تشخیص درست عارضه مسمومیت حاملگی در به کارگیری طرح درمان مناسب برای بیماران نقش اساسی دارد. هدف این مطالعه طراحی سیستم خبره جهت تشخیص این عارضه و کمک به متخصصان بالینی است.

روش بررسی: این مطالعه از نوع توسعه‌ای بود که به صورت مقطعی انجام شد. سه مرکز درمانی زنان و زایمان وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران به عنوان مکان پژوهش در نظر گرفته شد. حجم نمونه شامل 215 پرونده بود که به صورت تصادفی انتخاب شدند. نتایج حاصل از سیستم پیشنهادی با نتایج اعلام شده از طرف متخصصان با آزمون کاپا و با استفاده از نرم‌افزار SPSS مورد مقایسه قرار گرفت.

یافته‌ها: ابتدا پارامترهای ورودی، فازی سازی و سپس به موتور استنتاج وارد شدند. نتایج خروجی به صورت گروه بندی شده در دو گروه بیمار یا سالم، به عنوان تشخیص نهایی و در قالب توضیحات بالینی ارائه شد. نتایج حاصل از آزمون سیستم نشان داد که صحت، ویژگی و حساسیت به ترتیب 98 درصد، 100 درصد و 96 درصد بود.

نتیجه‌گیری: با توجه به میزان بالای صحت، ویژگی و حساسیت حاصل از ارزیابی سیستم، منطق فازی می‌تواند روشی کارآمد برای طراحی سیستم‌های خبره در حوزه زنان و زایمان باشد و برای تشخیص سایر اختلالات دوران بارداری و پیشگیری از عوارض خطرناک برای مادر و نوزاد موثر واقع شود.

---

زمینه و هدف: تشخیص افتراقی مننژیت باکتریال امری پیچیده است، زیرا ویژگی های تشخیصی زیادی در آن دخالت دارد. از سوی دیگر، امروزه منطق فازی و شبکه های عصبی مبنای بسیاری از سیستم های هوشمند هستند و ظرفیت لازم را برای حل مشکلات تشخیصی این بیماری دارند. هدف این مقاله، مقایسه ی منطق فازی و شبکه های عصبی مصنوعی در افتراق مننژیت باکتریال از سایر مننژیت هاست. 
روش بررسی: در این مطالعه برای تشخیص افتراقی مننژیت باکتریال از سایر مننژیت ها،  ابتدا 6 فاکتور اصلی با مشورت پزشکان انتخاب شد. در مرحله دوم از نرم افزار MatLab برای طراحی سیستم ها استفاده شد و سپس با استفاده از داده های 26 بیمار هر دو سیستم ارزیابی گردید.
یافته ها: تشخیص افتراقی مننژیت باکتریال از دیگر مننژیت ها در سیستم مبتنی بر منطق فازی، صحت، ویژگی و حساسیت  تشخیص 88، 92 و 100، و در سیستم مبتنی بر شبکه ی عصبی نیز 92، 94 و 88 درصد را نشان داد. آزمون کاپای این دو به ترتیب 0/830(0/001>p) و 0/830 با (0/001>p) و فضای زیر منحنی ROC نیز معادل و 0/940 و 0/910 بود.
نتیجه گیری: حساسیت، میزان تطابق و عملکرد روش منطق فازی نسبت به روش شبکه عصبی بهتر است. اگر چه، منطق فازی برای تشخیص افتراقی مننژیت باکتریال قابل اعتمادتر بود. اما از آنجایی که دو سیستم با استفاده از داده های 26 بیمار و از یک مرکز مورد ارزیابی قرار گرفته، بهتر است در مطالعات آینده موارد بیشتری بررسی شود.

---

---