مجله

---

زمینه و هدف: تالاسمی یک بیماری ژنتیکی است که بصورت کمبود نسبی یا کامل زنجیره‌های آلفا یا بتا گلوبین می‌باشد. بیماران مبتلا در فرم متوسط و شدید خود از اوایل زندگی احتیاج به تزریق خونهای متعدد پیدا می‌کنند. وقوع آلوایمونیزاسیون در برابر آنتی ژنهای گروههای خونی در مبتلایان به تالاسمی نسبتا بالاست و ممکن است مشکلات زیادی را در درمانهای طولانی مدت و تزریقات بوجود بیاورد. بوجود آمدن آلوآنتی بادی ضد این گروههای خونی موجب پیدایش مشکلات عدیده منجمله آماده کردن خون سازگار برای تزریق می‌شود. لذا تعیین دقیق آنتی ژنهای گلبولهای قرمز این بیماران در کاهش آلوایمیونیزاسیون، امری ضروری بنظر می‌رسد. 
روش بررسی: در این مطالعه، بصورت تصادفی از 40 نفر از بیماران تالاسمی، قبل از اقدام به تزریق خون، 4 سی سی خون محیطی در لوله های حاوی EDTA گرفته شد. همچنین از 10 نفر از افراد سالم که سابقه هیچ تزریق خون نداشتند هم بعنوان کنترل نتایج سرولوژیکی (آگلوتیناسیون) و مولکولی وارد مطالعه شدند. تعیین فنوتیپ بیماران و گروه کنترل بوسیله گلبولهای قرمز بیماران بروش آگلوتیناسون لوله‌ای طبق دستور بوسیله آنتی بادی های تجاری صورت گرفت. جهت انجام آزمایش مولکولی آزمون Allele Specific Oligonucleotide (ASO)PCR   برای هر یک از آنتی ژنهای مورد نظر در میکروتیوب های جداگانه انجام شد.
یافته‌ها : در این مطالعه با استفاده از اللهای اختصاصی هر الل در شرایط دمایی یکسان  هر چهار ژن مورد بررسی تکثیر شد. بعلاوه مقایسه نتایج بدست آمده از دو روش مولکولی و آگلوتیناسیون نشان داد که در گروه شاهد که سابقه هیچگونه تزریق خونی را نداشتند، نتایج مشابهی در دو روش فوتیپی و ژنوتیپی دیده شد، اما در گروه بیماران نتیجه بر خلاف گروه شاهد بود و نتایج این دو روش در بسیاری از نمونه‌ها تفاوت داشت.
بحث و نتیجه گیری: مزیت این روش نسبت به روشهای دیگر مثل PCR-RFLP  اینست که هر چهار ژن در یک شرایط دمایی و غلظت، قابلیت تکثیر را داشته و بلا فاصله با انجام الکتروفورز تعیین پروفایل آنتی ژنی فرد انجام می‌شود و از طرفی دیگر هزینه و زمان زیادی که در روش PCR-RFLP که در آن پس از تکثیر ژن، محصولات را در مدت خاصی تحت تاثیر آنزیم قرار می‌دهند را ندارد. لذا روش فوق  بعلت سادگی روش و ارزانی نسبت به سایر روشها به مراکز درمانی و تحقیقاتی پیشنهاد می‌گردد.

---

 

زمینه و هدف: توازن بین تولید گونه های اکسیژن واکنشگر و فعالیت آنتی اکسیدانی در ایجاد بیماریهای مربوط به استرس اکسیداتیو دارای اهمیت هستند. در این مطالعه، توازن پرواکسیدان - آنتی اکسیدان و همبستگی آن با میزان چربیها و اسید اوریک موجود در سرم بررسی گردید. هدف این تحقیق بررسی توازن پرواکسیدان - آنتی اکسیدان بعنوان یک عامل پیش تشخیصی در بیماران مبتلا به بیماری شریان کرونر بود.  

روش بررسی: هفتاد و دو بیمار و شصت و هشت فرد سالم انتخاب شدند. میزان توازن پرواکسیدان - آنتی اکسیدان با بکارگیری محلولهای استاندارد و با کمک روش ELISA تدوین شد. اندازه گیری تری گلیسرید ، کلسترول تام ، LDL - کلسترول ، HDL - کلسترول و اسید - اوریک به روش آنزیمی انجام شد.

 یافته ها: مقادیر توازن پرواکسیدان - آنتی اکسیدان (PAB) در بیماران 26/2 ± 01/70 (واحد HK ) و در افراد سالم 84/2 ±40/66 (واحد HK) تعیین شد. بین میانگین مقادیر PAB در دو گروه اختلاف معنی داری مشاهده نشد (41/0 = P). میانگین مقادیر اسید اوریک در دو گروه ، بیماران و افراد سالم تفاوت معنی داری نداشت (46/0 = P). همبستگی معنی داری بین مقادیر اسید اوریک و PAB در بیماران و افراد سالم وجود داشت (01/0) > P همبستگی معنی داری بین مقادیر تری گلیسرید ، HDL/ کلسترول ، LDL/HDL و میزان PAB در بیماران و افراد سالم وجود داشت (05/0

نتیجه گیری: این مطالعه نشان می دهد ، استرس اکسیداتیو می تواند عامل پیش تشخیصی مهمی در روند بیماری شریان کرونر باشد.

---

زمینه و هدف: ارزشیابی مبنی بر اهداف پیشرفت تحصیلی بخش مهمی از فرآیند برنامه ریزی آموزشی محسوب می‌شود، که در آن هم فراگیران در فرایند آموزشی متمایز می‌گردند و هم به مدرس در ارزیابی عملکرد خود کمک می کند. هدف از این تحقیق تعیین روشهای ارزشیابی دانشجویان کارشناسی علوم آزمایشگاهی توسط مدرسین خود در دانشگاه علوم پزشکی تهران دریک سال تحصیلی بود.

روش بررسی:  در این مطالعه توصیفی- مقطعی، جامعه هدف، اعضا هیات علمی بودند که مدرسین دانشجویان دوره کارشناسی رشته علوم آزمایشگاهی در سال تحصیلی 1389-1388 می‌باشند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود که پس از جمع آوری اطلاعات با استفاده از جداول و تعیین فراوانی‌های لازم نسبت به توصیف انواع ارزشیابی‌ها اقدام شد و سپس نتایج حاصل با مصوبات شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی مورد مقایسه قرار گرفت.

بحث : نتایج نشان می‌دهد که امتحان میان ترم در 35% کل دروس نظری و عملی جهت ارزشیابی دانشجویان استفاده می‌شود و در میان روشهای ارزشیابی روش سئوالات چند گزینه‌ای  با 70% در میان روشهای متداول رتبه اول را داراست.

نتیجه‌گیری: چنانچه نتایج حاصل نشان می‌دهد ارزشیابی دانشجویان کارشناسی اعم از پیوسته و ناپیوسته علوم آزمایشگاهی در دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران نه تنها بر طبق مصوبات شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی مندرج در سرفصل دروس می‌باشد، بلکه با انسجام و گستردگی موثرتر در سال تحصیلی 1389-1388 انجام پذیرفته است.

---

زمینه و هدف: واکنشهای اکسیداتیو در گسترش روند ‌آترواسکلروز دخیل هستند. تشکیل رادیکالهای اکسیژن و پراکسی واکسیداسیون LDL– کلسترول از آن جمله می‌باشند. هدف از این مطالعه، ارزیابی ارتباط بین مقادیر سرمی بیلیروبین و وقوع بیماری شریان کرونر می‌باشد. 
روش بررسی: هشتاد و پنج بیمار و نود و دو فرد سالم انتخاب شدند. میزان بیلیروبین مستقیم و تام به روش دیازو و اندازه‌گیری تری‌گلیسرید، کلسترول تام، به روش آنزیمی انجام شد. HDL – کلسترول به روش پلی‌آنیون – کاتـیون و LDL – کلسترول به روش مستقیم سنجش شـد. آنالیز آمـاری داده‌هـا بـا نـرم افـزار آمـاری 17SPSS  انجـام شـد. آزمـون  Chi-squar برای متغیرهای کیفی و آزمون t-student برای متغیرهای کمی به کار گرفته شد. سطح معنی داری 05/0 P= در نظر گرفته شد. 
یافته‌ها : مقادیر بیلیروبین مستقیم، غیرمستقیم و تام در گروه کنترل به ترتیب 213/0، 375/0 و 588/0 و در بیماران به ترتیب 228/0، 365/0، 593/0 میلی گرم در دسی لیتر بود. بین میانگین مقادیر بیلیروبین مستقیم، غیرمستقیم و تام در دو گروه اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. بین میانگین مقادیر تری گلیسرید و کلسترول تام در دو گروه اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. بین میانگین مقادیر HDL- کلسترول در دو گروه(001/0=P) سابقه فامیلی(006/0=P)، میانگین فشار خون(001P<)، استعمال سیگار(031/0=P) تفاوت معنی‌دار مشاهده شد.
نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد که سنجش بیلی روبین به عنوان شاخصی برای پیشگویی بروز بیماری شریان کرونر می‌تواند حائز اهمیت باشد. اگرچه یافته‌های این مطالعه با برخی از مطالعات پیشین در این زمینه هم‌سو و با برخی دیگر مغایرت دارد.

---

زمینه و هدف: سرطان پستان شایعترین نوع سرطان در میان زنان است. ایزوفلاون‌ها زیرمجموعه‌ای از فیتواستروژن‌ها هستند که دارای خواصی شبیه استروژن پستانداران می‌باشند. گیاه یونجه دارای ایزوفلاون بالایی است. هدف مطالعه‌ی حاضر تعیین اثر ایزوفلاون‌های گیاه یونجه روی سرطان پستان و پروفیل لیپید در این بیماران است.

روش بررسی: 30 رأس موش آزمایشگاهی BALB-C انتخاب و به چهار گروه دسته‌بندی شدند. گروه اول و دوم به روش کاشت سلولی به سرطان پستان مبتلا گشتند. گروه سوم و چهارم سالم ماندند. عصاره‌ی یونجه به روش تقطیر در خلأ تهیه شد و گروه‌های اول و سوم عصاره‌ی یونجه را دریافت نمودند. گروه دوم و چهارم(شاهد) هیچ دارویی دریافت نکردند. بعد از 6 هفته از خون تمامی موش‌ها سرم تهیه گردید. غلظت استرادیول، LDL - کلسترول، HDL - کلسترول و کلسترول تام در سرم اندازه‌گیری شد. آنالیز آماری داده‌ها با آزمون t-student و برنامه آماری Graphpad انجام شد. سطح معنی‌داری برابر 0/05 =P بود. 

یافته‌ها: میزان استرادیول در گروه اول نسبت به دوم کاهش معنی‌داری پیدا کرد(0/00 =P). میزان کلسترول تام در گروه اول نسبت به دوم کاهش معنی‌داری پیدا نمود(0/00=LDL  .   (P - کلسترول در گروه اول نسبت به دوم کاهش معنی‌داری نشان داد(0/00=HDL . (P- کلسترول در گروه اول نسبت به دوم افزایش نشان داد که این مقدار، معنی‌دار نبود(0/09 =P).

نتیجه‌گیری: عصاره‌ی یونجه با اثر بر روی میزان استرادیول و پروفیل لیپید در موشهای مبتلا به سرطان پستان می‌تواند در بهبود شرایط بیماری مفید باشد.

---

 زمینه و هدف: تغییرات مسیر سیگنالینگ استروژن، مانند تغییر در ژن گیرنده استروژن  ،(ESR1)a در روند بیماری سرطان پستان به ویژه در سفیدپوستان سهم بسزایی دارد. بنابراین، داده‌های ژنومی ESR1 در تصمیم گیری‌های بالینی از ارزش بسیاری برخوردار است. لذا در این پژوهش به تعیین پلی مورفیسم rs2228480 در ژن ESR1 و خطر ابتلا به سرطان پستان پرداخته شد.

 روش بررسی: این تحقیق یک مطالعه‌ی مورد- شاهدی است که به منظور ایجاد پایگاه اطلاعاتی از پلی مورفیسم ژن ESR1 در جمعیت ایران انجام شد. گوناگونی ژنتیکی با استفاده از روش PCR-SSCP و تعیین توالی مستقیم برای اگزون 8 در 150 بیمار مبتلا به سرطان پستان و در 147 نفر افراد سالم بررسی شد.

 یافته‌ها: فراوانی ژنوتیپ هتروزیگوت ACA/ACG در بیماران مبتلا به سرطان پستان 48% در مقایسه با افراد شاهد(41%) بود. همچنین، فراوانی آلل جهش یافته ACA در بیماران مبتلا به سرطان پستان با سن شروع قاعدگی زیر 12 سال(40.8%) نسبت به کسانی که سن شروع قاعدگی آنها بالای 12 سال(23.9%) است، به طور قابل توجهی بالاتر بود. مطالعه آلل جهش یافته ACA نشان داد که هر چه فراوانی این آلل بیشتر باشد، احتمال متاستاز غدد لنفاوی در بیمار کمتر است.

 نتیجه‌گیری: پلی مورفیسم کدان 594 در ژن ESR1 با جنبه‌های مختلف سرطان پستان در ایران در ارتباط بوده و در ارزیابی‌های قبل از عمل جراحی به عنوان یک نشانگر در پیش بینی روند متاستاز سرطان پستان در جمعیت ایرانی نقش مهمی دارد.

---

  زمینه و هدف: علوم آزمایشگاهی یکی از رشته‌های مهم گروه علوم پزشکی است که ارتباط نزدیکی با سایر رشته‌های این گروه دارد. هدف از این تحقیق، تعیین مطابقت برنامه درسی دوره کارشناسی علوم آزمایشگاهی در ایران و چند کشور جهان می‌باشد.

  روش بررسی: این پژوهش، به صورت مروری با روش تطبیقی و با استفاده از انطباق برنامه درسی رشته کارشناسی علوم آزمایشگاهی با برنامه درسی کشورهای آمریکا، استرالیا، ژاپن، انگلستان و ترکیه انجام شد.

  یافته‌ها: بررسی تطبیقی برنامه درسی رشته کارشناسی علوم آزمایشگاهی با کشورهای منتخب از نظر تعداد واحدهای دروس پایه و اختصاصی، نوع دروس، دروس کارآموزی در عرصه و پروژه نشان داد که این برنامه با کشورهای ترکیه و استرالیا تطابق قابل ملاحظه‌ای دارد. واحدهای کارآموزی در عرصه در بیمارستان‌ها در مقایسه با دانشگاه‌های معتبر دنیا، بازده پایین‌تری دارند.

  نتیجه‌گیری: برنامه درسی دوره کارشناسی علوم آزمایشگاهی در ایران با کشورهای جهان تطابق دارد. اما توجه بیشتر به واحدهای کارآموزی و پروژه‌های کارشناسی می‌تواند در بهبود کیفیت آموزش این رشته بسیار مؤثر باشد.

---

زمینه و هدف: سرطان پستان مسئله مهم اپیدمیولوژیک و بیشترین علت مرگ و میر زنان می‌باشد. استرس‌ اکسیداتیو نقش مهمی در این بیماری ایفا می‌کند. آنتی‌اکسیدانها مانند بعضی از ویتامینها،  توجه بسیاری از دانشمندان را برای مقابله با استرس‌ اکسیداتیو به خود جلب کرده است. هدف این تحقیق، تعیین تأثیر مکمل ویتامینی در کاهش استرس‌ اکسیداتیو در سرطان پستان است.

روش بررسی: در مطالعه حاضر، 38 موش BALB-C مورد استفاده قرارگرفت و در آن ها سرطان پستان به روش کاشت سلول ایجاد شد. موش‌ها به 4 گروه تقسیم شدند: 4 موش به مدت 1 ماه مکمل ویتامینی، 4 موش ویتامین A، 4 موش ویتامین E و 4 موش ویتامین D دریافت کردند. بعد از یک ماه موش ها به سرطان پستان مبتلا شدند. در گروه دوم موش‌ها بدون مکمل ویتامینی، مبتلا شدند. در گروه سوم، موش‌ها با مکمل ویتامینی به بیماری مبتلا نشدند. در سرم خون موش‌ها، میزان کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز و ظرفیت تام آنتی اکسیدانی به روش الایزا اندازه‌گیری شد.

یافته‌ها: کاتالاز در موش‌هایی که مکمل ویتامینی دریافت کرده بودند و به بیماری مبتلا شدند، بطور معنی‌داری افزایش یافت(0/049=P). اما افزایش آن با ویتامین D معنی دار نبود(0/287P=). همچنین، سوپراکسید دیسموتار نیز در موش‌هایی که مکمل ویتامینی دریافت کرده و به بیماری مبتلا شدند، بطور معنی‌داری افزایش داشت(0/0249=P). اگرچه، این افزایش با ویتامین D معنی‌دار نبود(0/24=P). هم چنین، میزان ظرفیت تام آنتی اکسیدانی در موش‌هایی که مکمل ویتامینی دریافت نموده و به بیماری مبتلا شدند بطور معنی‌داری افزایش یافت(0/0001P<).

نتیجه‌گیری: استفاده از مکمل ویتامینی با میزان کاتالاز، سوپراکسیددیسموتاز و ظرفیت تام آنتی اکسیدانی ارتباط معنی‌دار دارد و می‌تواند مارکرهای آنتی اکسیدان را افزایش دهد.

---