مجله

---

زمینه و هدف: سالمونلوزیس یک گاستروانتریت ناشی از آلودگی به سروتایپ‌های سالمونلا و یکی از شایع‌ترین عفونت‌های غذایی در جهان می‌باشد. هدف از این تحقیق بهینه سازی روش‌های متداول در جداسازی سالمونلا از نمونه اسهال کودکان می‌باشد.

روش بررسی: از 100 کودک بیمار مبتلا به اسهال مراجعه کننده به مرکز طبی کودکان تهران نمونه مدفوع تهیه گردید. سپس از 3 روش غنی سازی راپاپورت واسیلیادیس براث(RV) و تتراتیونات براث(TT) در 42 درجه سانتی گراد و سلنیت سیستئین براث(SC) در 37 درجه سانتی گراد جهت غنی سازی سالمونلا استفاده گردید. پس از 24 ساعت از هر روش بر روی 6 محیط کروم آگار سالمونلا(CHROMagar Salmonella)، رامباخ آگار(RA)، گزیلوز- لیزین- دزوکسی کولات آگار(XLD)، هکتون انتریک آگار(HE)، سالمونلا شیگلا آگار(SS)، بریلیانت گرین آگار(BG) تلقیح نموده شد.

یافته‌ها: در مجموع 13 نمونه(13%) به عنوان سالمونلا شناسایی شدند. از این تعداد تمامی 13 نمونه(100%) با استفاده از RV براث، 8 نمونه (5/61%) با SCبراث و 3 نمونه (23%) با TTبراث مثبت شدند. بالاترین میزان جداسازی از ترکیب محیط غنی کننده RV براث و محیط کشت انتخابی RA آگار با نسبت100% بدست آمد و پایین‌ترین میزان جداسازی از ترکیب محیط غنی کننده TT براث و محیط کشت انتخابی B‏G آگار با نسبت 4/15% بدست آمد.

نتیجه‌گیری: مقایسه 3 محیط غنی کننده و 6 محیط کشت انتخابی نشان داد که ترکیبRV براث و RA  آگار برای جداسازی سالمونلا بسیار مناسب است.

---

زمینه و هدف: پیاده سازی اصلاحات مالی در نظام سلامت از سال 1384 در دستور کار قرار گرفت لذا این پژوهش به جمع بندی و تحلیل مهم ترین نقاط قوت اجرای نظام نوین مالی سلامت در واحدهای تحت پوشش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از دیدگاه دست اندرکاران استقرار آن در دو سطح میانی و عملیاتی پرداخته است.

روش بررسی: در این پژوهش کیفی 15 نفر از مربیان نظام نوین مالی سلامت و 8 نفر از مدیران مالی دانشگاههای علوم پزشکی کشور به صورت هدفمند جهت شرکت در جلسات نشست خبرگان انتخاب شدند و پس از مصاحبه با این تعداد، یافته‌ها به سطح اشباع رسید. فرایند تحلیل داده‌ها به روش کروگر و توسط یک نفراز پژوهشگران که دارای هیچ گونه تضاد منافع با موضوع نبود انجام گرفت.

یافته‌ها : توانمندی منابع انسانی، آموزش‌های موثر، نظام اطلاعاتی یکپارچه، فرهنگ و مناسبات پویا، تناسب ساختاری، کارایی و اثربخشی و امکانات مناسب به عنوان هفت درون مایه اصلی بودند که از تحلیل محتوایی متون پیاده شده به دست آمد و هر درون مایه اصلی به چندین جزء فرعی تقسیم بندی گردید.

نتیجه‌گیری: شناخت این نقاط قوت اولین فاز اصلاحات مالی نظام سلامت کشور، ضمن ایجاد امکان برنامه ریزی‌های صحیح تر و دقیق تر جهت هدایت هر چه بهتر این تغییرات و حفظ دستاوردهای به دست آمده، به ترسیم افق بلند مدت و تعیین دورنمای مطلوب جهت استقرار فازهای آتی کمک شایانی خواهد نمود.

---

زمینه و هدف: در جهت هماهنگ نمودن مطالبات مشمولان قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان با سیاست‌های مدنظر وزارت بهداشت در زمینه‌ی تامین اولویت­ها و توزیع عادلانه‌ی اینگونه نیروها، باید در قدم اول نسبت به سازمان­دهی منابع و تامین نظر افراد مذکور اقدام کرد. هدف این پژوهش تعیین و رتبه بندی مولفه‌های مورد نظر مشمولان قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان و اولویت بندی آن‌ها در انتخاب محل خدمت و ماندگاری آنان است.

روش بررسی : پژوهش حاضر از نوع مطالعات توصیفی - تحلیلی است. شرکت کنندگان در مطالعه، مشمولان قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان در سال 1391 بودند. کلیه اطلاعات از طریق نرم افزار آماری SPSS و EXCEL تحلیل و برای اولویت بندی و تعیین میزان اهمیت هر یک از عوامل تاثیرگذار بر انتخاب محل خـدمت مشمـولان طـرح، از آزمـون Freidman استفاده شد.

یافته‌ها: از میان تمامی عوامل مورد بررسی، عوامل اجتماعی/ اعتقادی با میانگین 3/52 بیشترین تاثیرگذاری را در انتخاب محل خدمت مشمولین طرح داشتند و اولین اولویت برای انتخاب محل خدمت مشمولان طرح به تفکیک رشته تحصیلی، مقطع تحصیلی، محل خدمت و ضریب خدمت منطقه خدمت مشمولان طرح تعیین شد.

نتیجه‌گیری: بیشترین عامل موثر در جهت سازماندهی و جهت گیری مناسب توسط وزارت بهداشت درک صحیح اولویت‌ها، خواسته‌ها و ایده­آل‌های ذهنی مشمولان طرح می‌باشد؛ بویژه با تغییر در الگوهای رفتاری و دسترسی آسان به اطلاعات، شاهد تغییرات وسیعی در دیدگاه نسل کنونی نسبت به نسل‌های گذشته مشاهده می‌شود.

---

زمینه و هدف: یکی از سوالات همیشگی برای بیمارستان‌ها و سازمان‌های بیمه گر برآورد تعرفه‌ی واقعی اعمال جراحی گلوبال است. لذا هدف این پژوهش مقایسه هزینه‌های اعمال جراحی گلوبال با تعرفه‌های مصوب در بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران بود.

روش بررسی: این مطالعه یک بررسی توصیفی- مقطعی است، که در تعداد 9 بیمارستان منتخب دانشگاهی امام خمینی(ره)، شریعتی، آرش، فاطمه الزهرا(س)، زنان، شفا، علی اصغر(ع)، کانسر و رازی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام گردیده است. جامعه‌ی پژوهش، شامل کلیه‌ی صورت حساب‌های بستری مشمول تعرفه گلوبال در سال 1391 در این 9 بیمارستان بود. داده‌های موردنیاز ازطریق صورت حساب‌های بیماران جمع آوری و با استفاده از آمار توصیفی و در نرم افزار SPSS16 تحلیل گردید.

یافته‌ها: ازمجموع 90 عمل جراحی مشمول تعرفه گلوبال، 68 مورد در بیمارستان‌های مورد پژوهش انجام شده بود. مقایسه‌ی میانگین هزینه‌ی بیمارستان با تعرفه گلوبال مصوب نشان داد که باستثنای تعداد 7 عمل جراحی، در سایر موارد(61 مورد) هزینه‌ی اعمال جراحی بین 3 تا 312 درصد بیشتر از تعرفه گلوبال مصوب بود. بیشترین اختلاف(312 درصد) مربوط به ترمیم تیغه‌ی بینی با یا بدون کاشت غضروف(سپتوپلاستی) بود.

نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد تعرفه گلوبال واقعی نبوده و منجربه زیان بیمارستان‌ها می‌گردد. بنابراین پیشنهاد می‌گردد برای جلوگیری از زیان بیمارستان‌ها در تعرفه‌های گلوبال، عواملی چون سن بیمار، وجود یا نبود بیماری همراه، شدت بیماری، مدت اقامت بیمار و نرخ تورم در کشور، در نظر گرفته شود.

---

زمینه و هدف: امروزه سنجش ادراکات مشتری به عنوان یکی از راه­های سنجش رضایت­‌مندی و انتظارات، نقش مهمی در ارتقای کیفیت خدمات و تعالی سازمان­ها دارد. این مطالعه به منظور تعیین سطح ادراکات مشتریان معاونت بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران انجام گرفت.

روش بررسی: مطالعه حاضر به صورت مقطعی در سال 1392 انجام شد. جامعه پژوهش معاونت بهداشتی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور بود که بر مبنای آن 13 دانشگاه به صورت طبقه­‌ای و تصادفی منظم انتخاب شدند. در دانشگاه‌های منتخب، مدیران و کارشناسان به عنوان مشتری اصلی معاونت بهداشت وزارت به صورت سرشماری مورد پرسشگری قرار گرفتند. ابزار جمع­‌آوری داده­‌ها، پرسش نامه استاندارد جایزه ملی شامل 2 قسمت و 26 سئوال بود. داده­‌ها در 18‌ SPSS در سطح معنی‌داری تحلیل شد.

یافته‌ها: از 267 مدیر و کارشناس مورد مطالعه، 147 نفر(56/1%) مرد و بیشترین افراد(57/3%) دارای مدرک کارشناسی بودند و اکثریت قریب به اتفاق کارکنان و مدیران(91/6%) در واحدهای فنی اشتغال داشتند. میانگین سطح درک شده مدیران و کارشناسان در خصوص شهرت و تصویر یا وجهه سازمان 7/0±3/3، تولید و ارائه خدمات 7/0±1/3، حمایت‌ها در هنگام ارائه خدمات و بعد از آن 7/0±0/3، و وفاداری و صداقت 8/0±3/3 بود. بین سطح ادراکات مدیران و کارشناسان و عوامل فردی و سازمانی ارتباط معنی­ دار وجود نداشت(0/05<P).

نتیجه‌گیری: سطح درک شده مشتریان از شاخص­‌های مرتبط با کیفیت روابط، خدمات و اقدامات در حد متوسط بود. لذا پیشنهاد می­‌گردد معاونت بهداشت وزارت بهداشت و درمان برای تعالی سازمانی برنامه های مداخل ه­ای طراحی و اجرا نماید.

---

زمینه و هدف: ایمنی، یکی از اجزای مهم در کیفیت مراقبت های بهداشتی درمانی است که عدم توجه به آن نتایج زیان باری را به همراه خواهد داشت. مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت مدیریت ایمنی در بیمارستان های منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران به انجام رسید.
روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی و مقطعی بوده که در چهار بیمارستان وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1391 به انجام رسید. گردآوری داده ها از طریق چک لیست مدیریت ایمنی روا و پایا شامل 109 سوال در سه حیطه: سازمان و مدیریت کمیته ایمنی و حوادث، ارزیابی سازمان و ساختار بیمارستان و استانداردهای ارزیابی اتاق های عمل از دیدگاه مدیریت ایمنی، در مقیاس لیکرت پنج گزینه ای انجام گرفت. آنالیز داده ها با استفاده از نرم افزار آماری 20 SPSS و میانگین و انحراف معیار و آزمون کروسکال والیس صورت گرفت.
یافته ها: در مولفه ارزیابی سازمان بیمارستان و ساختار آن از دیدگاه مدیریت ایمنی، ارزیابی ساختار سازمانی بیمارستان از دیدگاه مدیریت ایمنی هر یک از بیمارستان ها در وضعیت مناسبی قرار داشت(72/50). در نتایج حاصل از ارزیابی اتاق های عمل از دیدگاه مدیریت ایمنی، بیشترین میانگین امتیاز کسب شده از سوی بیمارستان ها در این حوزه مربوط به بیمارستان 1 با امتیاز 90/00 و کمترین آن به بیمارستان 4 مربوط می شد(69/09).

نتیجه گیری: با توجه به نتایج، وضعیت ایمنی در این بیمارستان ها در حد قابل قبول تعیین شد. لیکن به نظر می رسد نظارت بر مدیریت ایمنی و برگزاری دوره های آموزشی مداوم، ضروری می باشد.

---

---

---

---

---

زمینه و هدف: پاسخگویی اجتماعی عبارت است از شناسایی مشکلات و نیازهای جامعه، اقدام برای رفع آن‌ها و ارزشیابی تاثیر این برنامه‌ها. دانشگاه‌های علوم پزشکی با توجه به نقش حیاتی خود در تامین سلامت جامعه، از مهم‌ترین سازمان‌هایی هستند که باید پاسخگویی اجتماعی را محقق سازند و آموزش، پژوهش و خدمات خود را برای پاسخ به نیازهای جامعه هدایت کنند. به نظر می‌رسد که علی‌رغم تلاش‌های صورت گرفته، پاسخگویی اجتماعی در عمل و به طور کامل محقق نشده است. هدف از این مطالعه تبیین عوامل موثر بر توسعه‌ی پاسخگویی اجتماعی با استفاده از نظرات مسئولان توسعه آموزش کشور بود. 
روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه‌ی کیفی است که توسط مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سال ۲۰۲۲ انجام شده است. شرکت‌کنندگان ۶۸ نفر از مدیران مراکز مطالعات و توسعه آموزش و ۳۳۲ نفر از مدیران دفاتر توسعه آموزش دانشکده‌ها و بیمارستان‌های آموزشی دانشگاه‌های کشور در قالب ۸ گروه متمرکز بودند. نتایج با استفاده از تحلیل محتوای کیفی متعارف استخراج شد.
یافته‌ها: در مرحله اول ۵۴۱ کد استخراج شد که بعد از مشابهت‌یابی و ادغام آن‌ها ۸۶ کد نهایی به دست آمد. مجموعه این کدها در ۱۸ زیرحیطه و ۶ حیطه «برنامه درسی» شامل بازنگری کوریکولوم‌ها، رویکردها، واحدها و تم‌های طولی و رشته‌های جدید، «آموزش در عرصه‌های اجتماعی» شامل عرصه‌های آموزشی و بسترسازی، «دانشجویان» شامل دانشجو به عنوان معلم، آموزش به دانشجو و دانش‌آموختگان، «استادان» شامل استفاده از خدمات استادان، ایجاد انگیزه و جبران خدمت و مدیریت هیات علمی، «ارزشیابی» شامل ارزیابی دانشجو و ارزشیابی برنامه و «مدیریت» شامل رهبری و مدیریت کلان، ساختار، ارتباطات بین‌بخشی و پژوهش طبقه‌بندی شدند. 
نتیجه‌گیری: در این مطالعه، مجموعه اقدامات و عواملی که می‌تواند موجب پاسخگویی اجتماعی در دانشگاه‌های علوم پزشکی شود، شناسایی و معرفی شده‌اند. این عوامل که منطبق با زمینه‌ی خاص آموزش علوم پزشکی کشور تبیین شده، می‌تواند برای مدیران ارشد در نظام آموزش پزشکی کشور مورد استفاده قرار گرفته و به عنوان چارچوبی برای تدوین برنامه‌های بلندمدت و کوتاه مدت ایشان عمل کند.

---

زمینه و هدف: با توجه به نقش مددکاران اجتماعی در نظام سلامت، موفقیت و پایداری عمل پیوند عضو، پیشگیری از بستری‌های مجدد بیماران و کاهش هزینه‌های تحمیلی بر نظام سلامت این مطالعه با هدف طراحی پروتکل مداخلات تخصصی مددکاران اجتماعی مراکز درمانی ایران در فرایند پیوند و ایجاد وحدت رویه درعملکرد و ارایه‌ی جامع خدمات به بیماران و مراقبانشان انجام شده است.
روش بررسی: مطالعه در دو فاز مرور منابع و کیفی انجام شد. در مرحله‌ی مرور منابع پایگاه‌های اطلاعاتی معتبر بررسی گردید و در مرحله‌ی کیفی به منظور جمع‌آوری اطلاعات از تکنیک‌های دلفی و بحث گروهی متمرکز با حضور پانزده نفر از مسئولان و مددکاران اجتماعی شاغل در بیمارستان‌های منتخب کشور از استان‌های تهران، لرستان، خراسان رضوی، البرز، آذربایجان شرقی، یزد، گلستان، قزوین، کرمانشاه و کارشناسان و صاحب‌نظران حوزه‌های معاونت‌های بهداشتی و درمان وزارت بهداشت، استادان دانشگاه، کادر درمان و کارشناسان حوزه‌ی پیوند و اهدای عضو انجام شد. پروتکل نهایی جهت نقد و ارزیابی نهایی برای هشت نفر از کارشناسان مجرب ارسال گردید و از آن‌ها خواسته شد با توجه به چک‌لیست نقد راهنما، پروتکل را از حیث هدف و محدوده‌ی مداخلات، ذینفعان، مراحل تدوین، وضوح ارایه، قابلیت دسترسی و عدم وابستگی در نگارش را مورد ارزیابی نهایی قرار دهند.
یافته‌ها: در این مطالعه، فرایند‌کاری مددکاران اجتماعی در سه مرحله‌ی قبل، حین و پس از پیوند ترسیم گردید. همچنین نقش‌های متنوعی برای مددکاران اجتماعی در سه مرحله‌ی کاری در نظر گرفته شد که از آن جمله می‌توان به نقش مدافع، حمایت‌گر، مدیر مورد (case manager)، بسیج‌کننده‌ی منابع، آموزش‌گر، مشاور، ارزیابی‌کننده و هدایت‌گر اشاره کرد. حین پیوند مداخلاتی همچون حمایت‌یابی اطلاعاتی، تسهیل‌گری در فرایند بستری بیمار، ارایه‌ی حمایت‌های روانی اجتماعی از خانواده با هدف توان‌افزایی برای مراقبت‌های پس از پیوند، ارایه‌ی مشاوره به اعضای خانواده جهت مقابله با استرس و ارتقای بهداشت روانی آنان و ارایه‌ی حمایت‌های اقتصادی، فراهم نمودن شرایط اسکان از طریق همراه‌سراها و ارتباط و تعامل با تیم درمان از جمله پزشک به منظور پاسخ‌گویی به نیازهای خانواده، تسهیل درمان و ترخیص به موقع انجام می‌شود.
نتیجه‌گیری: پروتکل مداخلات تخصصی مددکاران اجتماعی در فرایند پیوند گام جدید و نگاه متفاوتی را به حمایت‌های روانی اجتماعی در پیوند و تیم‌های کوردیناتوری ایجاد نمود طوری‌که مددکاران اجتماعی به حوزه‌ی اهدا و پیوند اعضا و کار با مراقبان، خانواده‌ها و بازماندگان بیماران وارد شدند.

---