مجله

زمینه و هدف: انگیزش و رضایت نیروی انسانی از مهمترین متغیرها در حیطه رفتار سازمانی به حساب می‌آید و به سبب ارتباط نیرومندی که بین این دو متغیر با میزان بهره‌وری سازمان وجود دارد، لازم است هنگام طراحی مجدد مشاغل با نگاه تازه‌ای به ویژگیهای شغلی به عنوان عامل افزاینده خشنودی و عملکرد کارکنان نگریست. هدف این مطالعه تعیین توان بالقوه انگیزشی مشاغل و بررسی ارتباط آن با رضایت شغلی در کارکنان ستادی معاونتهای آموزشی و پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی تهران بود.

روش بررسی: نوع مطالعه مقطعی و به روش توصیفی- تحلیلی بود. جامعه مورد مطالعه کارکنان حوزه‌ی ستادی معاونتهای آموزشی و پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی تهران بودند و نمونه‌ای 70 نفری به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه‌ای سه قسمتی بود که با انجام مطالعه پایلوت و با استفاده از آلفای کرونباخ تأیید شد. آزمونهای مورد استفاده T-test و آزمون همبستگی پیرسون بود .

یافته‌ها : نتایج مطالعه نشان داد که مشاغل جامعه مورد مطالعه از تنوع مهارت، ماهیت شغلی، اهمیت شغلی و توان بالقوه انگیزشی برخوردار است و از ابعاد استقلال شغلی و بازخورد برخوردار نمی‌باشند. همچنین بین توان بالقوه انگیزشی و ابعاد آن با رضایت شغلی ارتباط معنی دار وجود داشت( 05/0 P < ).

نتیجه‌گیری: از آنجایی که ویژگیهای شغلی نقش زیادی بر رضایت شغلی دارند می‌توان در طراحی مجدد مشاغل جهت افزایش رضایت شغلی این مدل را به کار گرفت.

زمینه و هدف: اعتباربخشی یکی از ابزارهای ارزشیابی سیستمهای بهداشتی درمانی به خصوص بیمارستانها می‌باشد که در ایران نیز یکی از اولویتهای وزارت بهداشت می‌باشد. هدف از این مطالعه بررسی جوانب تاثیرگذار اعتباربخشی بر ارائه خدمات سلامت در بیمارستانها از دیدگاه صاحبنظران در این زمینه بود.

روش بررسی: این مطالعه کیفی با انجام مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شده و نظرات 12 نفر از صاحبنظران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در زمینه اعتباربخشی بیمارستان در سال 1391 جمع آوری گردید. بدین ترتیب که پس از انجام هر مصاحبه پیاده سازی مطالب به صورت نوشتاری انجام گردید، سپس با استفاده از تحلیل محتوا به تقلیل داده‌های حاصل از مصاحبه پرداخته و به آن ساختار و نظام داده شد.

یافته‌ها : بر اساس یافته‌های مطالعه در نهایت 10 موضوع اصلی و 72 موضوع فرعی شناسایی گردید. موضوعات اصلی شامل لزوم، اولویت اجرایی و مکانیزم تاثیر اعتباربخشی، تاثیر اعتباربخشی بر کیفیت خدمات و عملکرد سازمانی، رضایت بیماران و تعهد کاری و رضایت شغلی کارکنان، عوامل کاهنده تاثیر اعتباربخشی، عوامل مخدوشگر در زمینه تاثیر اعتباربخشی و همچنین پیشنهادات اجرایی در جهت پیاده سازی برنامه اعتباربخشی در ایران بودند.

نتیجه‌گیری: اعتباربخشی می‌تواند از طریق بسترسازی، انتخاب متناسب مدل اعتباربخشی، توجیه ذینفعان درخصوص لزوم اعتباربخشی، پایش مستمر، ایجاد سیستمهای اطلاعاتی مناسب، شفاف سازی اطلاعات و با تغییر نگرش کلی سازمان به درستی اجرا گردد و تاثیرات مثبتی در راستای دستیابی به اهداف بیمارستان و ارتقای کیفیت خدمات داشته باشد.

زمینه و هدف: به منظور طراحی بهتر سامانه‌ی پرونده‌ی الکترونیک سلامت در سطح کشور، تعیین عناصر داده‏ای استاندارد برای ایجاد یک نظام اطلاعاتی یکپارچه دارای اهمیت است. هدف این پژوهش، تعیین مجموعه حداقل داده‌ی سیستم گزارش دهی رادیولوژی در کشور ایران است.

روش بررسی: در این مطالعه‌ی توصیفی مقطعی، 13 رادیولوژیست، سه متخصص بیهوشی، سه پزشکی عمومی و سه نفر از کارشناسان بیمه شاغل در مرکز تصویربرداری بیمارستان امام خمینی(ره) شهر تهران انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسش نامه محقق ساخته بود. به منظور روایی پرسش نامه، از روش اعتبار محتوا و برای سنجش پایایی از روش test-retest استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم‏افزار Spss انجام شد.

یافته‌ها: در اولویت‏ها، بیشترین میانگین مربوط به پیشنهادها و توضیحات متنی رادیولوژیست(6/9)، تفسیر تصویر(5/9)، نام ماده حاجب(4/9)، نام اقدام تصویربرداری(3/9)، نوع و تاریخ اقدامات قبلی(1/9) و تشخیص نهایی(9) بود و سطح تحصیلات و کدپستی(5)، آدرس و تلفن پزشک ارجاع دهنده(8/4) و نسبت بیمار با بیمه شده اصلی(3/4)، دارای کمترین میانگین بودند.

نتیجه‌گیری: با توجه به اهمیت گزارش‌های رادیولوژی در تشخیص و مدیریت آتی مشکلات بالینی بیمار، توجه به حداقل داده‏های مربوط به این گزارش‌ها همچون داده‏های مدیریتی، بیمه‏ای، هویتی، بالینی، بیهوشی و نتایج معاینات رادیولوژی برای تبادل با سامانه پرونده الکترونیک سلامت ضروری به نظر می‏رسد.

زمینه و هدف: یکی از سوالات همیشگی برای بیمارستان‌ها و سازمان‌های بیمه گر برآورد تعرفه‌ی واقعی اعمال جراحی گلوبال است. لذا هدف این پژوهش مقایسه هزینه‌های اعمال جراحی گلوبال با تعرفه‌های مصوب در بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران بود.

روش بررسی: این مطالعه یک بررسی توصیفی- مقطعی است، که در تعداد 9 بیمارستان منتخب دانشگاهی امام خمینی(ره)، شریعتی، آرش، فاطمه الزهرا(س)، زنان، شفا، علی اصغر(ع)، کانسر و رازی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام گردیده است. جامعه‌ی پژوهش، شامل کلیه‌ی صورت حساب‌های بستری مشمول تعرفه گلوبال در سال 1391 در این 9 بیمارستان بود. داده‌های موردنیاز ازطریق صورت حساب‌های بیماران جمع آوری و با استفاده از آمار توصیفی و در نرم افزار SPSS16 تحلیل گردید.

یافته‌ها: ازمجموع 90 عمل جراحی مشمول تعرفه گلوبال، 68 مورد در بیمارستان‌های مورد پژوهش انجام شده بود. مقایسه‌ی میانگین هزینه‌ی بیمارستان با تعرفه گلوبال مصوب نشان داد که باستثنای تعداد 7 عمل جراحی، در سایر موارد(61 مورد) هزینه‌ی اعمال جراحی بین 3 تا 312 درصد بیشتر از تعرفه گلوبال مصوب بود. بیشترین اختلاف(312 درصد) مربوط به ترمیم تیغه‌ی بینی با یا بدون کاشت غضروف(سپتوپلاستی) بود.

نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد تعرفه گلوبال واقعی نبوده و منجربه زیان بیمارستان‌ها می‌گردد. بنابراین پیشنهاد می‌گردد برای جلوگیری از زیان بیمارستان‌ها در تعرفه‌های گلوبال، عواملی چون سن بیمار، وجود یا نبود بیماری همراه، شدت بیماری، مدت اقامت بیمار و نرخ تورم در کشور، در نظر گرفته شود.

زمینه و هدف: امروزه دانشجویان خارجی تاثیر بسزایی بر روی رتبه دانشگاه در سطح جهانی دارند. دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز اقدام به جذب دانشجوی خارجی نموده است. میزان رضایت دانشجویان از خدماتی که دریافت می‌نمایند، حائز اهمیت است. هدف پژوهش حاضر تعیین میزان رضایتمندی دانشجویان خارجی دانشگاه علوم پزشکی تهران از شرایط و امکانات موجود در دانشگاه می­باشد.

روش بررسی: پژوهش حاضر توصیفی بود که به صورت مقطعی در سال 1392 انجام شد. جامعه پژوهش، دانشجویان خارجی پذیرش آزاد دانشگاه علوم پزشکی تهران بودند. نمونه­گیری به شیوه نمونه در دسترس انجام شد. ابزار پژوهش، پرسش نامه‌ی محقق­ساخته بود که پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 97/0 برآورد گردید و روایی آن نیز به تایید گروه متخصصان رسید. آمار مورد نظر توسط نرم­افزار Excel استخراج گردید.

یافته‌ها: نتایج نشان داد که نزدیک به 70 درصد از دانشجویان از خدمات ارائه شده راضی و کاملاً راضی و نزدیک به 10 درصد نیز ناراضی و کاملاً ناراضی بودند. محل تشکیل کلاس‌های آموزش زبان فارسی به عنوان مهم‌ترین مشکل عنوان شد. بیشترین میزان رضایت نیز از معیار آموزش و یادگیری بدست آمد.

نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه بیش از نیمی از دانشجویان خارجی از عملکرد دانشگاه اظهار رضایتمندی داشته­اند، می­توان نتیجه گرفت که دانشگاه در این زمینه به­گونه­ای رضایت­بخش عمل کرده است. اگرچه نسبت به حیطه‌هایی که دانشگاه در آن امتیازات کمتری کسب کرده است باید توجه بیشتری نشان داد. تمرکز بر نقاط قوت جهت توسعه­های آتی نیز ضروری است.

زمینه و هدف: سامانه های تحت وب عرضه و داوری مقالات، مجاری رسمی ارتباط داوران، نویسندگان و اعضای هیئت تحریریه نشریات با یکدیگر هستند. پدیدآورندگان با ارسال دست نوشته های خود، آغاز کننده ی فرایند داوری در این سامانه ها هستند. هدف از این مطالعه ارزیابی و تعیین قابلی تهای سامانه های تحت وب عرضه و داوری مقالات از نظر نقش نویسنده در مجلات وزارت بهداشت است. روش بررسی: این پژوهش از نوع پیمایشی - توصیفی است و در آن 199 مجله مصوب وزارت بهداشت به منظور بررسی ویژگیهای سامانههای تحت وب عرضه و داوری مقالات بررسی شده اند. تعداد سامانه های مورد استفاده در این نشریات در زمان انجام این پژوهش 18 مورد بود. به منظور بررسی قابلی تهای سامانه ها در نقش نویسنده، از سیاهه وارسی تحلیل Microsoft Excel و نرم افزار 2007 SPSS محقق ساخته استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری 18 گردیدند. یافته ها: سامانه های مطالعه شده دارای اکثریت( 84 %) قابلیت های مورد نیاز در نقش نویسنده بودند. سامانه کوثر در میان سامانه های بررسی شده، دارای بیشترین قابلی تها بود. نتیجه گیری: برخی قابلیت های نقش نویسنده در سامانه های مطالعه شده وجود دارد. به منظور رفع حداکثری نیازهای موجود در نقش نویسنده، توجه به مجموعه معیارهای استاندارد پژوهش ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف: فرایندهای مختلفی روی تمایز سلول های بنیادی مزانشیمی(MSC) به سلول های استئوبلاستی تاثیر می‌گذارند که در این میان، مسیر پیام رسان Wnt حائز اهمیت ویژه ای است. در این مسیر پیام رسان، مولکول APC به عنوان کنترل کننده منفی Wnt عمل می کند که با اتصال به β-catenin سبب تجزیه این مولکول می گردد. لذا در این تحقیق به تخمین ارتباط متیلاسیون DNA با بیان ژن(APC یا Adenomatous Polyposis Coli) طی تمایز استئوبلاستی پرداخته شد.

روش بررسی: در این مطالعه ی تجربی، پس از جدا سازی و تکثیر MSCs، القای تمایز استئوبلاستی صورت گرفت. به منظور تایید تمایز استئوبلاستی از رنگ آمیزی آلیزارین رد و بیان شاخص های تمایزی شامل آلکالین فسفاتاز(ALP) و استئوکلسین استفاده گردید. وضعیت متیلاسیون ژنAPC  با روش(MSP یا Methylation-Specific PCR)، وضعیت بیان ژن APC با استفاده از Real time PCR در روزهای مختلف تمایزی ارزیابی شد.

یافته‌ها: نتایج به دست آمده از رنگ آمیزی آلیزارین رد و بیان شاخص های ALP و استئوکلسین تایید کننده تمایز استئوبلاستی بود. نتایج حاکی از کاهش معنی دار بیان ژن APC در روز 7 تمایز استئوبلاستی بود(0/05P<). همچنین نتایج نشان دهنده ی هایپرمتیلاسیون پروموتر ژن APC طی تمایز استئوبلاستی بود.

نتیجه‌گیری: کاهش بیان ژن APC می تواند در کنترل مسیر سیگنالی Wnt طی تمایز MSC مشتق از مغز استخوان به رده استئوبلاستی در مراحل مختلف نقش موثری ایفا کند. همچنین با توجه به نتایج به دست آمده، متیلاسیون پروموتر ژن APC نقش مهمی در کنترل بیان این ژن به عهده دارد.

زمینه و هدف: افراد برای مقابله با استرس‌ ها، از راه های مقابله ای مختلف استفاده می‌کنند. انتخاب راه مقابله ای مناسب، می‌تواند از تأثیر استرس ها بر سلامت روانی فرد بکاهد و به سازگاری هرچه بیشتر منجر شود. هدف پژوهش حاضر نیز بررسی شیوه های مقابله با استرس شغلی در کارکنان نظامی است.
روش بررسی: روش تحقیق از نوع توصیفی– تحلیلی، و روش اجرای آن به صورت مقطعی و پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه بود. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه های مقابله با موقعیت های استرس زا و پرسشنامه استرس شغلی بود، که 959 نفر از کارکنان نظامی به عنوان نمونه به آن‌ها پاسخ داده اند. از آمار توصیفی برای محاسبه درصد، فراوانی، میانگین ها و انحراف استانداردها و در زمینه ی آمار استنباطی، روش های آماری T بین دو نمونه در مرحله تحلیل اولیه و از مدل رگرسیون چندمتغیره همزمان استفاده شده است. اطلاعات به دست آمده نیز با استفاده از نرم افزار SPSS ویرایش 18 تجزیه و تحلیل گردید.
یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داد که استرس شغلی درمیان گروه نمونه بهترین وضعیت را در خرده مؤلفه نقش با میانگین 3/79 و انحراف استاندارد 0/86 و ضعیف‌ترین وضعیت را در خرده مؤلفه ارتباط با میانگین 2/77 و انحراف استاندارد 0/84 دارند. کارکنان نظامی برای مقابله با موقعیت های استرس زا بیشتر از سبک مسئله مدار(با میانگین 51/49 و انحراف استاندارد 8/74) استفاده کرده اند. همچنین ضرایب رگرسیون استاندارد شده نشان داد که تنها سبک هیجان مدار می تواند استرس شغلی را پیش بینی کند.

نتیجه گیری: سبک مسئله مدار بیشترین سبک مورد استفاده در کارکنان نظامی در مقابله با موقعیت های استرس زای شغلی است.

زمینه و هدف: ایمنی، یکی از اجزای مهم در کیفیت مراقبت های بهداشتی درمانی است که عدم توجه به آن نتایج زیان باری را به همراه خواهد داشت. مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت مدیریت ایمنی در بیمارستان های منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران به انجام رسید.
روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی و مقطعی بوده که در چهار بیمارستان وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1391 به انجام رسید. گردآوری داده ها از طریق چک لیست مدیریت ایمنی روا و پایا شامل 109 سوال در سه حیطه: سازمان و مدیریت کمیته ایمنی و حوادث، ارزیابی سازمان و ساختار بیمارستان و استانداردهای ارزیابی اتاق های عمل از دیدگاه مدیریت ایمنی، در مقیاس لیکرت پنج گزینه ای انجام گرفت. آنالیز داده ها با استفاده از نرم افزار آماری 20 SPSS و میانگین و انحراف معیار و آزمون کروسکال والیس صورت گرفت.
یافته ها: در مولفه ارزیابی سازمان بیمارستان و ساختار آن از دیدگاه مدیریت ایمنی، ارزیابی ساختار سازمانی بیمارستان از دیدگاه مدیریت ایمنی هر یک از بیمارستان ها در وضعیت مناسبی قرار داشت(72/50). در نتایج حاصل از ارزیابی اتاق های عمل از دیدگاه مدیریت ایمنی، بیشترین میانگین امتیاز کسب شده از سوی بیمارستان ها در این حوزه مربوط به بیمارستان 1 با امتیاز 90/00 و کمترین آن به بیمارستان 4 مربوط می شد(69/09).

نتیجه گیری: با توجه به نتایج، وضعیت ایمنی در این بیمارستان ها در حد قابل قبول تعیین شد. لیکن به نظر می رسد نظارت بر مدیریت ایمنی و برگزاری دوره های آموزشی مداوم، ضروری می باشد.

زمینه و هدف: نظام مدارک پزشکی الکترونیک موجب جمع آوری و ذخیره داده های آزمایشگاهی، تصاویر دیجیتالی و نسخه های الکترونیک می شود. در این پژوهش دیدگاه پزشکان و مدیران دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان نسبت به نظام مدارک پزشکی الکترونیک بررسی گردیده است.
روش بررسی: این مطالعه یک مطالعه توصیفی- تحلیلی بود. جامعه پژوهش شامل کلیه مدیران بیمارستانهای کل استان هرمزگان به تعداد 61 نفر و پزشکان عضو هیأت علمی و دستیاران تخصصی به تعداد 121 نفر بودند. ابزار جمع آوری داده، پرسشنامه محقق ساخته می باشد. روایی ابزار براساس روش اعتبار محتوایی و دریافت نظرات صاحب نظران تعیین و تایید شد. برای پایایی ابزار براساس ضریب آلفای کرونباخ برابر با 83 درصد برآورد گردید. داده ها با نرم افزار SPSS و به وسیله ی روش های آمار توصیفی و آمار تحلیلی تجزیه و تحلیل شد.
یافته ها: آیتم مدیریت داده با 146 نفر(77/5 درصد)، اهداف و فرآیند شغلی با 160 نفر(87/9 درصد)، ارتباطات با 163 نفر(89/6 درصد)، محرمانگی و امنیت داده با 152 نفر(83/1 درصد) مهم ترین نقش را در نظام سلامت داشتند. 
نتیجه گیری: به طور کلی نگرش مدیران و پزشکان در مورد نقش نظام مدارک پزشکی الکترونیک در نظام سلامت در حد مطلوبی ارزیابی شد که با توجه به مزایای استفاده از نظام و حذف موانع اساسی در پیاده سازی آن، گامی نوین در جهت ارتقای سطح سلامت برداشته خواهد شد.

زمینه و هدف: امروزه مجلات یکی از زمینه های تبادل اطلاعات بین محققان هستند. مطالعه ی حاضر با هدف بررسی وضعیت نمایه سازی مجلات لاتین مصوب حوزه علوم پزشکی کشور در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس و نمایه استنادی وب آو ساینس انجام شده است.
روش بررسی: این پژوهش از نوع پیمایشی توصیفی و به روش مقطعی انجام شده است. جامعه ی آماری شامل ۸۳ عنوان مجله علمی لاتین مصوب وزارت بهداشت بود که وضعیت نمایانی آنها در پایگاههای وب آو ساینس و اسکوپوس در سال های ۲۰۱۰-۲۰۰۵ مورد بررسی قرار گرفت. ابزار جمع آوری داده ها، سیاهه ی وارسی کنترل شده است که با مشورت متخصصان حوزه ی وابسته تهیه و ضریب پایایی آن ۹۰% برآورد گردید. داده ها با نرم افزار Spss تحلیل گردید.
یافته ها: بررسی وضعیت مجلات نشان داد عناوین نسبتاً کمتری(%۲۶) در پایگاه وب آو ساینس نمایه شده اند. همچنین در نمایه استنادی اسکوپوس ۶۹% مجلات نمایه شده بود. مقایسه ی معیارهای نمایه سازی مجلات در پایگاه اطلاعاتی وب آو ساینس و اسکوپوس با مجلات نمایه نشده نشان می‌دهد که اطلاعات کتابشاختی مجله رعایت شده و در برخی مجلات(%۲۹/۳۰) شماره استاندارد بین المللی الکترونیکی لحاظ نشده بود. همچنین اطلاعات تماس برخی از مجلات(کدپستی نشریه ۹%) درج نگردیده بود. 
نتیجه گیری: بطور کلی مشاهده گردید که علی رغم رشد چشم گیر مجلات علمی در سالهای مورد بررسی، از لحاظ انطباق با معیارهای نمایه سازی در وضعیت نامطلوبی قرار دارند و مدیران مجلات علمی لاتین باید سعی در ارتقای وضعیت کمی و کیفی داشته باشند.