152 نتیجه برای پزشک
سید جواد قاضی میرسعید، نادیا معتمدی، سیده ملیحه امامی،
دوره 12، شماره 2 - ( 4-1397 )
چکیده
زمینه و هدف: بررسی تولیدات علمی در پایگاه های اطلاعاتی معتبر جهانی علاوه بر تعیین وضعیت موجود و کاستی ها، رهیافتی در سیاستگذاری ها و برنامه ریزی هاست. هدف این مطالعه، بررسی تولیدات علمی مراکز تحقیقاتی دانشگاه های علوم پزشکی تهران و اصفهان نمایه شده در پایگاه اطلاعاتی Scopus طی سالهای 2009 تا 2013 می باشد.
روش بررسی: این پژوهش از نوع توصیفی- مقطعی و با رویکرد کاربردی است. جامعه پژوهش تمامی مقالات مراکز تحقیقاتی دانشگاه علوم پزشکی تهران و اصفهان نمایه شده در پایگاه اطلاعاتی Scopus طی سالهای 2009 تا 2013 بود که به ترتیب، 5880 و 2154 مقاله در پایگاه بازیابی شد. برای توصیف داده‌ها، شامل توزیع فراوانی، محاسبه‌ی انحراف معیار و میانگین‌ها از روشهای آمار توصیفی و برای مقایسه‌ی میانگین‌ها از آزمون T-Test در سطح استنباطی استفاده شد. داده‌ها در نرم افزارهای SPSS و Excel تحلیل گردید.
یافتهها: تولیدات علمی مراکز تحقیقاتی هر دو دانشگاه در نمایه‌نامه اسکوپوس در سالهای مورد بررسی، رشد صعودی داشته است. مراکز تحقیقاتی غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران و قلب و عروق دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بیشترین مقالات را داشتند. بیشترین میزان تولیدات متعلق به حوزه‌های موضوعی غدد و متابولیسم، علوم دارویی و قلب بود. بین تولیدات علمی مراکز دو دانشگاه تفاوت معنی‌داری وجود نداشت.
نتیجه‌گیری: رشد صعودی تولیدات علمی مراکز تحقیقاتی مورد بررسی، حاکی از اهمیت و توجه به برون‌دادهای علمی در راستای توسعه‌ی پایدار کشور است. ارایه یافته‌های پژوهشهای مشابه میتواند در ایجاد انگیزه در پژوهشگران و حمایت مؤسسات از پژوهش‌ها مؤثر باشد.
مهدی حاجیان نصرت، ملیکه بهشتی فر،
دوره 12، شماره 4 - ( 8-1397 )
چکیده
زمینه و هدف: معنویت در محیط کار، یک فرایند فعال است که به افراد نیرو بخشیده و آنها را به فعالیت‌های هدفمند ترغیب می‌کند. طبق مطالعات، عوامل متعددی می تواند سبب ارتقای معنویت در محیط کار گردد. در این پژوهش، عوامل انگیزش شغلی، مالکیت روانشناختی، بلوغ روانی و رفتار اخلاقی بررسی می شود. هدف این پژوهش اولویت‌بندی عوامل موثر بر معنویت در محیط کار در دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1396 میباشد.
روش بررسی: مطالعه ی حاضر توصیفی، از نوع همبستگی است. نمونه ی پژوهش شامل 1230 نفر از کارکنان ستادی بود که 294 نفر با استفاده از جدول مورگان به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. جمع آوری اطلاعات با استفاده از پنج پرسشنامه انجام شد. برای تحلیل آماری، از مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار Amos و SPSS استفاده شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که مالکیت روانشناختی(ضریب مسیر 0/110)، بلوغ روانی(ضریب مسیر 0/172) و رفتار اخلاقی(ضریب مسیر 0/871) بر معنویت در محیط کار تاثیر دارند، اما انگیزش شغلی(ضریب مسیر 0/090-) بر معنویت در محیط کار تاثیری ندارد. همچنین، به ترتیب رفتار اخلاقی، بلوغ روانی و مالکیت روانشناختی بیشترین تاثیر را بر معنویت در محیط کار داشت، اما انگیزش شغلی بی‌تاثیر بود.
نتیجه گیری: طبق نتیجه پژوهش، به ترتیب اولویت بندی عوامل موثر، نهادینه کردن رفتارهای اخلاقی، ارتقای بلوغ روانی و تاکید بر مالکیت روانشناختی در محیط کار منجر به افزایش معنویت در محیط کار در میان کارکنان شده است.
سُکینه فلسفین، سمانه خویدکی، مهدی محمدی،
دوره 12، شماره 5 - ( 10-1397 )
چکیده
زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف تحلیل مقاله‌های منتشر شده در ارزیابی تولیدات علمی حوزه‌ی پزشکی ایران در پایگاه Web of Science صورت گرفته است.
روش بررسی: مطالعهی حاضر از نوع تحقیقات علم‌سنجی است که با بهره‌گیری از روش مرور متون تدوین شده است. جامعه‌ی پژوهش را 55 عنوان مقاله‌ی منتشرشده در مجلات علمی-پژوهشی و علمی ترویجی وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در زمینه‌ی بررسی تولیدات علمی پزشکی ایران در پایگاه Web of Science تشکیل می‌دهد.
یافتهها: یافتهها نشان داد که در خصوص ارزیابی تولیدات علمی حوزه‌ی پزشکی ایران(بین سالهای 1395-1385) 55 مقاله منتشر شده است که از آنها 35 مقاله به بررسی برون‌دادهای علمی دانشگاههای علوم پزشکی و بقیه به بررسی برون‌دادهای علمی یک حوزه موضوعی خاص پرداخته‌‌اند که حوزه‌های داروسازی و جراحی بیشترین تحقیق‌ها را به خود اختصاص داده است. 60.6 درصد از پژوهش‌ها توسط متخصص‌های حوزه‌ی علم اطلاعات و دانش‌شناسی و 39.4 درصد توسط متخصصان حوزه‌ی پزشکی منتشر شده‌اند. در بین افراد و دانشگاه‌ها، دانشگاه علوم پزشکی تهران و در بین افراد، حافظ محمدحسن زاده اسفیجانی پرکارترین شناخته شدند. اکثر پژوهش‌ها با رویکرد علم سنجی منتشر شده‌اند و در بین نرم‌افزارهای علم‌سنجی نیز نرم‌افزار Pajek بیشتر مورد استفاده قرار گرفته بود. در بین مقاله‌های منتشر شده، مقاله‌های دو نفره و سه نفره بیشترین سهم را به خود اختصاص داده بودند.
نتیجه‌گیری: مقالات مورد بررسی دارای گرایش کمی بوده‌اند و ذکر روشهای متنوع نشان‌دهنده‌ی نوعی آشفتگی به‌کارگیری واژگان و اصطلاحات است.
زهره برکند، مینا جمشیدی، حسین درگاهی، سعید صیادشیرکش،
دوره 12، شماره 5 - ( 10-1397 )
چکیده
زمینه و هدف: در دنیای پرچالش کنونی مسایل اخلاق کاری به عنوان یک نیاز در سازمان‌ها همواره مورد بحث بوده و بررسی ارتباط آن با رفتار شهروندی سازمانی به عنوان یک نوع رفتار فرانقش، همواره مطرح بوده است. هدف از این پژوهش، تعیین ارتباط رفتار شهروندی سازمانی با اخلاق کار در کارکنان دانشکده‌های دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران در سال 1395 می باشد.
روش بررسی: پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی و جامعه‌ی آماری 426 نفر از کارکنان دانشکده‌هاست که براساس فرمول کوکران به عنوان نمونه متناسب و به روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسش‌نامه‌ی رفتار شهروندی سازمانی Organ و پرسش‌نامه‌ی اخلاق کار Gregory C. Petty است که روایی آن توسط خبرگان بررسی شد. ضریب آلفای کرونباخ پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی 0/793 و اخلاق کار 0/764 به دست آمد که بیانگر ثبات درونی پرسشنامه میباشد. برای تحلیل متغیرها از آمار توصیفی و آزمون همبستگی اسپیرمن استفاده گردید و جهت نرمال بودن داده‌ها، از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف استفاده شد.
یافته ها: بیشترین پاسخ‌دهندگان به پرسش‌نامه‌ها مرد؛ رده سنی بین 30-20 سال؛ از نظر تحصیلات دارای مدرک فوق‌لیسانس؛ از نظر وضعیت استخدام قرارداد حرفه‌ای و دارای سابقه بین 10-5 سال بودند. یافتهها حاکی از آن است که بین رفتار شهروندی سازمانی و اخلاق کار رابطه‌ی مثبت و معناداری وجود دارد(0/783=p).
نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که رفتار شهروندی سازمانی بالاتر منجر به درجات بالاتر اخلاق کاری می‌شود. لذا با آموزش و تقویت رفتار شهروندی سازمانی میتوان سطح اخلاق کار را در بین کارکنان ارتقا و بهبود بخشید.
نادر عالیشان کرمی، محسن حاجی زین العابدینی، ایرج رداد، سید جواد قاضی میرسعید،
دوره 12، شماره 5 - ( 10-1397 )
چکیده
زمینه و هدف: هستان شناسی ها در زیست پزشکی کار ادغام، مبادله، جستجو و پرسش از داده ها را آسان میکنند. مخزن هستان شناسی های باز زیست پزشکی(مخزن) یک راهکار برای ایجاد هستان شناسی های مرجع میباشد که در آن طراحی هستان شناسی ها مبتنی بر اصولی است که تعامل آنها را به صورت یک نظام منفرد تبدیل نماید. هدف این مقاله تعیین وضعیت هستان شناسی های توسعه یافته طبق اصول مزبور میباشد.
روش بررسی: این پیمایش توصیفی-مقطعی در سال 1396 انجام شد. اطلاعات اجزای اصلی، موضوع، زبان و ابزار ساخت هستان شناسی ها از وب سایت مخزن هستان شناسی باز زیست پزشکی و OntoBee (سرور پیش فرض داده های پیوندی هستانشناسیهای مخزن) بازیابی گردید. فراوانی کلاسها، نمونه ها، روابط شیئی، روابط نوع-داده و روابط ابرداده ای حاشیه نویسی با استفاده از آمار توصیفی، دسته بندی و ارایه گردید.
یافته ها: موضوعات اصلی 151 هستان شناسی موجود آناتومی، سلامت و فنوتیپ بود. بیشترین زبان و ابزار ساخت به ترتیب نسخههای OBO و OBO-Edit بودند. 5 درصد هستان شناسی ها بیش از 78977 کلاس، 150 رابطه ی شیئی، 39 رابطه ی نوع-داده، 110 رابطه ی ابرداده ای حاشیه نویسی و 356 نمونه داشتند.
نتیجه گیری: افزایش تعداد هستان شناسی های مخزن و استفاده ی بیشتر از زبان OBO و ابزار OBO-Edit حاکی از پذیرش توسعه دهندگان هستان شناسی برای استفاده از این ابزار و زبان برای ساخت هستان شناسی مبتنی بر اصول مخزن است.
مریم امامی، نصرت ریاحی نیا، فرامرز سهیلی،
دوره 12، شماره 6 - ( 12-1397 )
چکیده
زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف تحلیل هم رخدادی واژگان پروانه های ثبت اختراع حوزه تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی طی سالهای 1984 تا 2014 میلادی در پایگاه اداره ثبت اختراع و علایم تجاری آمریکا انجام شد.
روش بررسی: این پژوهش از نوع مطالعات کاربردی و با تکنیک علم سنجی و تحلیل هم واژگانی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر، کلیه پروانه های ثبت اختراع حوزه تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی است که در پایگاه اداره ثبت اختراع و علایم تجاری آمریکا در بازه زمانی 1984 تا 2014 میلادی ثبت شده بود. در نتیجه ی این جستجو، 13424 پروانه ثبت اختراع بازیابی شد.
یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که از نظر فراوانی، کلیدواژه ی"مایع قاعدگی" و از نظر هم رخدادی دو کلیدواژه ی"مایع قاعدگی- تجهیزات تصویر رزونانس مغناطیسی" بیشترین فراوانی را در پژوهشهای حوزه تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی داشته اند. یافته های مربوط به خوشه بندی سلسله مراتبی به روش"وارد" منجر به شکل گیری هشت خوشه در این حوزه شد که این خوشه ها بدین شرح بودند: تجهیزات عمومی، تجهیزات توانبخشی، تجهیزات دندانپزشکی، تجهیزات درمانی، تجهیزات اورژانس، تجهیزات آزمایشگاهی، تجهیزات تشخیصی، لوازم مصرفی پزشکی.
نتیجه گیری: تحلیل هم رخدادی واژگان به خوبی ساختار علمی حوزه تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی را نشان داده است و بر این اساس موضوعات علمی استخراج و ارتباط میان آنها کشف شد. نقشه های همواژگانی، تغییرات و پایداریها در مفاهیم و واژه های مرتبط با این حوزه ی علمی را نشان داده است.
حسین درگاهی، فاروق نعمانی، کامران ایراندوست،
دوره 12، شماره 6 - ( 12-1397 )
چکیده
زمینه و هدف: فرسودگی شغلی اعضای هئیت علمی و مدرسان در نظام های آموزشی یک مشکل شناخته شده می باشد که بر روی تعامل با دانشجویان تاثیرگذار است. لذا، این مطالعه با هدف تعیین میزان سندرم فرسودگی شغلی در بین اعضای هیئت علمی و مدرسان یکی از دانشکده‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران تهیه و تدوین شده است.
روش بررسی: مطالعهی حاضر یک مطالعهی توصیفی تحلیلی بود که به صورت مقطعی در سال 1395 انجام شد. پرسشنامه فرسودگی شغلی Maslach توسط 40 نفر از اعضای هیئت علمی و مدرسان دانشکده که به‌صورت سرشماری انتخاب شده بودند، تکمیل شد. داده‌ها در نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفت.
یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داد که میانگین و انحراف معیار سنی اعضای هیات علمی 18±48 سال بود و اکثریت(42/5%) آن ها سابقه کار آموزشی 30-21 سال داشتند. تحلیل رفتگی عاطفی شرکت کنندگان در پژوهش در سطح بالا و در بعد مسخ شخصیت در حد متوسط بود و عملکرد شغلی آنها پایین تر از حد متوسط گزارش گردید. هم چنین، ارتباط معنی داری بین تحلیل رفتگی عاطفی با جنس(0.043=P) و مسخ شخصیت با سابقه کار اجرایی(0.043=P) به دست آمد.
نتیجه گیری: با توجه به فراوانی قابل توجه فرسودگی شغلی در میان اعضای هئیت علمی و مدرسان، جهت ارتقای عملکرد شغلی آنها برگزاری جلسات حضوری و تحلیل و آسیب شناسی علت های ایجاد فرسودگی شغلی و به کارگیری مکانیزم های حمایتی از این افراد پیشنهاد می شود.
سعید غفاری، شعله زکیانی،
دوره 13، شماره 1 - ( 2-1398 )
چکیده
زمینه و هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه‌ی بین باورهای فراشناختی با میزان سازگاری فردی و اجتماعی کتابداران دانشگاه علوم پزشکی ایران است.
روش بررسی: روش پژوهش حاضر توصیفی، از نوع همبستگی بود. جامعه آماری 51 نفر از کتابداران دانشگاه علوم پزشکی ایران بود. ابزار پژوهش، پرسش‌نامه‌های سازگاری فردی و اجتماعی کالیفرنیا و باورهای فراشناختی MCQ-30 بود. تحلیل داده‌ها به روش آمار استنباطی(ضریب همبستگی پیرسون) بود. داده‌ها در برنامه آماری SPSS تجزیه و تحلیل گردید.
یافتهها: نتایج نشان داد که بین سازگاری فردی با متغیرهای باورهای مثبت در مورد نگرانی، کنترل ناپذیری و خطر، خودآگاهی شناختی رابطه‌ی منفی هست. اما با متغیر کنترل افکار، ارتباط مثبت بوده و هیچ ارتباطی با متغیر اطمینان شناختی گزارش نشد. ارتباط بین سازگاری اجتماعی با متغیرهای کنترل ناپذیری و خطر، اطمینان‌شناختی، کنترل افکار مثبت بود. هیچ ارتباطی بین سازگاری اجتماعی و باورهای مثبت در مورد نگرانی دیده نشد. سازگاری اجتماعی با خودآگاهی شناختی ارتباط منفی داشت.
نتیجه‌گیری: افزایش متغیر باورهای مثبت در مورد نگرانی باعث کاهش سازگاری فردی شده و بر سازگاری اجتماعی بی تاثیر است. افزایش متغیر کنترل ناپذیری و خطر، منجر به کاهش سازگاری فردی و افزایش سازگاری اجتماعی می‌شود. افزایش اطمینان‌شناختی کتابداران در سازگاری فردی بی‌تاثیر بوده اما در سازگاری اجتماعی آنها تاثیر مثبت دارد. افزایش کنترل افکار درمیان کتابداران موجب افزایش سازگاری فردی و اجتماعی آنان می‌شود. افزایش خودآگاهی شناختی، منجر به کاهش سازگاری های فردی و اجتماعی کتابداران می‌گردد.
منصوره باقری‌پور، احمدرضا خزایی،
دوره 13، شماره 3 - ( 6-1398 )
چکیده
زمینه و هدف: پزشکی، حرفه‌ای مقدس است که به دلیل ارتباط مستقیم با جان انسانها از اهمیتی والا برخوردار میباشد که از صدر اسلام در سیره‌ی امامان معصوم(ع) مورد توجه قرار داشته و روایاتی در نکوداشت آن بیان شده است. بررسی روابط میان بیمار و پزشک و آشنایی بیماران به حقوق خود، با پیشرفت روزافزون تکنولوژی و ارتقای سطح آگاهی مردم گسترش یافته است، لکن آنچه بیش از پیش مورد توجه قانونگذار قرار گرفته، جبران خسارات ناشی از اعمال پزشکی است؛ به نحوی‌که عدم رعایت موازین فنی و مقررات پزشکی، ذمه پزشک را در قبال بیمار مشغول کرده و علاوه بر ضمان شرعی، مسئولیت اجتماعی و صنفی نیز بر پزشک حمل خواهد شد.
روش بررسی: ابتدا با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و مقالات معتبر پژوهشی، به شیوه مقایسه‌ای انجام و سپس با روش توصیفی و تحلیلی مستنداتِ گردآوری شده بررسی گردید. بدیهی است علاوه بر کتابها، مقاله‌ها و نوشتارهای سایت‌های فقهی و حقوقی، پژوهشگر از نظرات فقها، حقوقدانان، پزشکان و زیاندیدگان امور پزشکی در راستای تبیین هدف پژوهش بهره‌مند شده است.
یافتهها: قانونگذار با رعایت ضوابطی، موجبات ضمان و مسئولیت را از پزشک برطرف نموده، که اخذ اذن و برائت از بیمار یا اولیای قانونی وی قبل از اعمال درمانی، از آن جمله است.
نتیجه‌گیری: در این مقاله، حمایت همه‌جانبه از اقدامات پزشک در معالجه‌ی بیماران، مدنظر است. از طرفی، خاطرنشان ساختنِ مسئولیتهای تیم پزشکی در صورت عدم رعایت مقررات پزشکی و همچنین موازین فنی و مقررات صنفی است که مسامحه در این خصوص، عواقب حقوقی به‌دنبال خواهد داشت.
محمدحسین رونقی،
دوره 13، شماره 4 - ( 8-1398 )
چکیده
زمینه و هدف: موک به معنای دوره‌های برخط گسترده، رویکردی آموزشی است که امکان دسترسی دانشجویان مختلف را به دوره های برخط در سراسر دنیا فراهم می‌کند و معمولا رایگان است. روند رشد مستمر و سریع موک‌ها توجه جوامع آموزشی را به خود جلب کرده است و محبوبیت فراوانی را در بسیاری از دانشگاه‌ها به دست آورده است. از همین رو پژوهشی کاربردی، بر مبنای نظری پذیرش و مدل استفاده از فناوری، جهت تحقق پذیرش و استفاده دانشجویان علوم پزشکی از موک‌ها انجام شده است.
روش بررسی: روش پژوهش، پیمایشی-توصیفی است که در سال 1398 انجام شده است. نمونه آماری شامل 367 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شیراز است که بر اساس روش نمونه‌گیری ساده تصادفی انتخاب شده‌اند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه است که روایی و پایایی آن تایید شده است. داده‌ها با استفاده از نرم افزار 8/8LISREL و SPSS تجزیه و تحلیل شدند.
یافتهها: بخش مهمی از یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که رابطه مثبت و معناداری بین مولفه‌های انتظار عملکرد و قصد رفتاری، انتظار تلاش و قصد رفتاری، شرایط تسهیل‌گر و استفاده از سامانه و قصد رفتاری و استفاده از سامانه وجود دارد.
نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج مطالعهی حاضر، انگیزه‌ی مدیران موک جهت پیاده‌سازی موثر سامانه به شدت در گرو قصد رفتاری کاربران به خصوص تمایل دانشجویان علوم پزشکی در جهت پذیرش و استفاده از سامانه است.
مهرداد آزادی، ملیکه بهشتی فر،
دوره 13، شماره 4 - ( 8-1398 )
چکیده
زمینه و هدف: فشار روانی شغلی یکی از دلایل ترک کار و انگیزه‌ی پایین است و تقلیل آن میتواند پیامدهای مثبتی برای سازمان داشته باشد. طبق مطالعات، بهسازی کارکنان و خودپندارهی مثبت آنها نسبت به محیط کار میتواند از فشارهای روانی شغلی بکاهد. هدف این پژوهش، بررسی تاثیر بهسازی نیروی انسانی بر فشارهای روانی شغلی با توجه به نقش میانجی خودپنداره کارکنان دانشگاه علوم پزشکی شهر شیراز میباشد.
روش بررسی: مطالعهی حاضر توصیفی، از نوع همبستگی است. جامعه‌ی پژوهش شامل 584 نفر از کارکنان ستادی دانشگاه علوم پزشکی شهر شیراز در سال 1397 بود که 234 نفر با استفاده از جدول مورگان به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. جمع‌آوری داده‌ها با استفاده از سه پرسش‌نامه‌ی استاندارد انجام شد که روایی محتوایی و پایایی آنها تایید گردید. برای تحلیل آماری، از مدل‌سازی معادلات ساختاری و نرم افزار Amos و SPSS استفاده شد.
یافتهها: نتایج نشان داد که بهسازی نیروی انسانی بر فشارهای روانی شغلی کارکنان(ضریب مسیر 0/778-) تاثیر معکوس داشت. بهسازی نیروی انسانی بر خودپندارهی کارکنان(ضریب مسیر 0/843) تاثیر مستقیم داشت، اما خودپندارهی کارکنان بر فشار روانی شغلی(ضریب مسیر 0/166) تاثیر نداشت. از آنجاکه مسیر بهسازی نیروی انسانی-خودپنداره و خودپنداره–فشارهای روانی شغلی معنی دار نبود، لذا بهسازی نیروی انسانی بر فشارهای روانی شغلی از طریق متغیر میانجی خودپنداره در سطح اطمینان 0/95 تاثیر نداشت.
نتیجه گیری: طبق نتیجه‌ی پژوهش، بر اجرای بهسازی مستمر کارکنان در جهت ارتقای مهارتها و توانایی‌های آنها برای کاهش فشارهای روانی شغلی تاکید می شود.
رضا صفدری، سید سینا مرعشی شوشتری، مرضیه اسماعیلی، فوزیه طهماسبی، زهره جوانمرد،
دوره 13، شماره 6 - ( 12-1398 )
چکیده
زمینه و هدف: داروها و تجهیزات پزشکی از منابع حیاتی صنعت مراقبت می باشند. لذا هرگونه فرایندی که بتواند در مدیریت این منابع تاثیرگذار باشد، ارزشمند است. یکی از راه های کنترل و مدیریت بهتر فرایندها، استفاده از سامانههای دسته‌بندی و کدگذاری است. هدف از پژوهش حاضر، طراحی سامانه دسته‌بندی و کدگذاری داروها و تجهیزات پزشکی در ایران است.
روش بررسی: مطالعه توصیفی حاضر، در بازه زمانی مهر ۱۳۹۷ تا شهریور ۱۳۹۸، در چهار مرحله انجام شد. جهت شناسایی نیازمندی های یک سیستم کدگذاری برای داروها و تجهیزات پزشکی، منابع کتابخانه‌ای جستجو شد و سیستمهای کدگذاری موجود در این حوزه مورد بررسی دقیق قرارگرفتند. سپس بر اساس نظر متخصصان در مورد ویژگیهای استخراج شده، مدل اولیه سامانه طراحی گردید.
یافتهها: ۳۵ سیستم کدگذاری شناسایی و بررسی شد. در نتیجه مقایسه این سیستمها، دو سیستم ATC/DDD و UMDNS به‌ترتیب جهت کدگذاری دارویی و تجهیزات پزشکی سامانه انتخاب گردید. همچنین پس از نظرسنجی، محور مکان مصرف و استقرار محصولات و استفاده از رمزینه پاسخ سریع (Quick Response (QR) Code)، جهت کدگذاری داده‌ها نیز به تأیید رسیدند.
نتیجه‌گیری: طراحی و ایجاد یک سیستم کدگذاری جامع و یکپارچه، بهطوریکه منطبق بر ساختارهای بین‌المللی باشد و دو حوزه‌ی دارو و تجهیزات پزشکی را به‌صورت ترکیبی در برگیرد، بسیار موثر خواهد بود. همچنین استفاده از محور مکان در ساختار کد میتواند به مدیریت موجودی این محصولات کمک کند.
مسعود طاهری میرقائد، بتول احمدی، عباس رحیمی فروشانی، قاسم رجبی واسوکلایی، محمد عرب،
دوره 13، شماره 6 - ( 12-1398 )
چکیده
زمینه و هدف: امروزه بازار گردشگری پزشکی به عنوان یکی از صنایع درآمدزا و رقابتی در دنیا مطرح شده و از حوزه های نوین گردشگری پیشرفته است. این مطالعه با هدف بررسی وضعیت بازاریابی گردشگری پزشکی در بیمارستانهای زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال ۱۳۹۷ انجام شد.
روش بررسی: این مطالعه توصیفی-تحلیلی و از نوع مقطعی که به بررسی وضعیت بازاریابی گردشگری پزشکی در شش بیمارستان خصوصی و ۱۴ بیمارستان دولتی زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال ۱۳۹۷ پرداخت. برای گردآوردی داده ها از چک لیست معتبر استفاده شد؛ هم چنین از نرم افزار SPSS و روشهای آماری توصیفی و مان-وینتی و کروسکال-والیس برای تجزیه و تحلیل داده استفاده گردید.
یافته ها: عامل محصول در بیمارستانهای دولتی وضعیت قابل قبولی دارد و در بیمارستانهای خصوصی از وضعیت متوسطی برخوردار است. عامل مکان، عامل کارکنان، عامل فرایند و عامل پزشک در بیمارستانهای دولتی و خصوصی از وضعیت قابل قبولی برخوردارند. عامل ترویج در بیمارستانهای دولتی از وضعیت غیرقابلقبول و در بیمارستانهای خصوصی وضعیت متوسط برخوردار است. عوامل قیمت و تسهیلات در بیمارستانهای دولتی و خصوصی از وضعیت متوسطی برخوردار میباشند. همچنین بین هیچکدام از عوامل فوق و نوع بیمارستان(دولتی، خصوصی) ارتباط معنی داری وجود ندارد.
نتیجه گیری: باتوجه به عناصر بازاریابی، بیمارستانها و مؤسسات درمانی میتوانند با اخذ استانداردهای بین‌المللی علاوه بر افزایش اعتبار و وجهه ی بین‌الملل، موجبات اطمینان خاطر گردشگران را نیز فراهم آورند. هم چنین توجه بیشتر به تبلیغات رسانه ای و فراهم آوردن امکانات بیشتر میتواند وضعیت بیمارستانها را بهبود بخشد.
احمد طهماسبی قرابی، امین ترابی پور، منصور ظهیری،
دوره 14، شماره 2 - ( 3-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: توزیع عادلانه منابع بخش سلامت همواره یکی از چالش های اصلی این بخش بوده است.با توجه به نیازهای مراقبت سلامت، توزیع عادلانه پزشکان عامل تعیین کننده در سیاست های نظام سلامت است. مطالعه حاضر با هدف بررسی عدالت در توزیع پزشکان عمومی و متخصص در استان خوزستان انجام شد.
روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی و مقطعی بود. داده های مربوط به جمعیت از طریق مرکزآمار ایران و تعداد پزشکان،از طریق معاونت های بهداشت،درمان و توسعه منابع انسانی، سازمان نظام پزشکی وسازمان مدیریت و برنامه ریزی استان در سال ۱۳۹۶ جمع آوری گردید. سپس با استفاده از شاخص های نسبت(در ۱۰۰۰ نفر جمعیت)، ضریب جینی و منحنی لورنز، عدالت در توزیع پزشکان بررسی شد. ضریب جینی و منحنی لورنز با استفاده از نرم افزار Excel استخراج شد.
یافته ها: شهرستان های هندیجان(۰/۵) و هفتکل(۰/۴۹)بیشترین نسبت پزشک عمومی به جمعیت و خرمشهر(۰/۱۲) و بندر ماهشهر(۰/۱۱) کمترین نسبت را داشتند.بیشترین نسبت پزشک متخصص به جمعیت را شهرستان کارون با ۰/۷۵ وکمترین نسبت را باوی(۰/۰۴)، حمیدیه(۰/۰۵) و لالی(۰/۰۷) داشتند. ضریب جینی توزیع پزشک عمومی و متخصص در استان به ترتیب ۰/۱۹ و ۰/۳۳ به دست آمد. فاصله بین منحنی توزیع پزشکان عمومی و متخصص و خط برابری در منحنی لورنز،موید ضرایب مزبور می باشد.
نتیجه گیری: نسبت پزشکان عمومی و متخصص به جمعیت در کل استان پایین است ولی توزیع پزشک عمومی و متخصص نسبتا عادلانه بوده است. سیاستگذاران و مدیران بخش سلامت استان بایستی به افزایش نسبت پزشک عمومی و متخصص به جمعیت در شهرستان های استان توجه ویژه داشته باشند.
ابراهیم حسن‌زاده، ادریس حسن‌پور، سید سجاد رضوی، محمدرضا شیخی‌چمان،
دوره 14، شماره 3 - ( 5-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: منابع انسانی یکی از مهمترین سرمایه‌های هر سازمانی بوده و ایجاد محیط کاری ایمن علاوه بر جلب رضایتمندی این سرمایه ارزشمند، کیفیت ارایه خدمات را نیز بالا می‌برد. هدف از انجام این مطالعه، بررسی ایمنی آزمایشگاه‌های تشخیصی بیمارستانهای زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی ایران میباشد.
روش بررسی: مطالعه ی حاضر از نوع توصیفی بود که به روش مقطعی در سال ۱۳۹۸ و در ۷ بیمارستان دانشگاه علوم پزشکی ایران انجام شد. جمع‌آوری داده‌ها با استفاده از چک‌لیست بود که این چک‌لیست پس از ترجمه، اعتبارسنجی و تعیین روایی(به روش روایی صوری کیفی) گردید و وضعیت ایمنی آزمایشگاه‌های مورد مطالعه در چهار دستهی عالی، خوب، متوسط و ضعیف دسته‌بندی گردید. تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز با استفاده از روشهای آمار توصیفی و نرم افزار SPSS صورت پذیرفت.
یافتهها: در تعیین روایی چک‌لیست با استفاده از روایی صوری کیفی، نظرات متخصصان به صورت تغییراتی در ابزار اعمال شد. در بخش توصیفی تحقیق و در میان ابعاد ایمنی آزمایشگاه‌های تشخیصی، بالاترین نمره ی میانگین مربوط به ابعاد«مخاطرات ارتباطی» و «اطلاعات ایمنی» و پایین ترین نمره ی میانگین نیز در بعد«ایمنی حریق» ارزیابی شد.
نتیجه‌گیری: مطابق نتایج تحقیق، وضعیت کلی ایمنی آزمایشگاه‌های تشخیصی بیمارستانهای دست بررسی در سطح مناسبی میباشد، با این حال مولفه ایمنی حریق به عنوان یکی از مولفه‌های مهم ایمنی ضعیف ارزیابی شد و ضروری است اقدامات لازم در راستای بهبود آن انجام گیرد.
مهدی شهرکی، سیمین قادری،
دوره 14، شماره 4 - ( 7-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: پزشکان به‌عنوان منابع و سرمایه‌های انسانی یکی از اجزای اصلی ارایه خدمات سلامت هستند. عدم تعادل عرضه و تقاضای آنها به‌طور مستقیم بر وضعیت سلامت و اقتصاد جامعه تأثیرگذار است؛ بنابراین هدف این مطالعه، برآورد و پیش‌بینی عرضه و تقاضای پزشکان شاغل در دانشگاههای علوم پزشکی ایران است.
روش بررسی: مطالعه ی توصیفی-تحلیلی و کاربردی حاضر در سطح ملی برای ایران و در سالهای ۹۶-۱۳۷۰ انجام شد. جامعه آماری، پزشکان شاغل در دانشگاههای علوم پزشکی ایران بود. برای برآورد و پیش‌بینی عرضه پزشک از روش آریما و برای تقاضای پزشک از روش اقتصادسنجی تصحیح خطای برداری استفاده شد. داده‌ها از نوع سری زمانی سالانه بودند که از سالنامه‌های آماری مرکز آمار ایران و پایگاه داده‌ای بانک جهانی استخراج شدند. برای تخمین مدل‌ها از نرم‌افزار Eviews ۱۰ استفاده شد.
یافتهها: نتایج نشان داد که تقاضای پزشک در ایران متأثر از تولید ناخالص داخلی، ساختار سنی و تعداد تخت‌های بیمارستانی است و با توجه به نتایج پیش‌بینی عرضه و تقاضای پزشک در سالهای ۱۴۱۰-۱۳۹۷ با کمبود پزشک مواجه خواهیم بود.
نتیجه‌گیری: در سالهای آینده، ایران با کمبود پزشک روبرو خواهد شد. لذا پیشنهاد می‌شود که سیاست‌های ترکیبی جهت افزایش ظرفیت پذیرش پزشک در دانشگاههای پزشکی و افزایش مشوق‌های قوی برای حفظ پزشکان و جلوگیری از مهاجرت آنها اتخاذ شود.
کبری ناخدا، محمدعلی حسینی، کامران محمدخانی، نادر قلی قورچیان،
دوره 14، شماره 4 - ( 7-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: رضایت دانشجوی خارجی به عنوان عنصر حیاتی در دانشگاههای بین المللی و یکی از روشهای ارتقا در رتبه‌بندی جهانی، و به عنوان یک فاکتور رقابتی به شمار می‌آید؛ از این رو پژوهش حاضر با هدف ارایه مدلی برای ارتقای رضایتمندی دانشجویان خارجی علوم پزشکی در شهر تهران انجام پذیرفت.
روش بررسی: روش پژوهش، آمیخته(کمی-کیفی) از نوع اکتشافی-تأییدی است. جامعه آماری شامل خبرگان، مدیران بخش بین الملل و دانشجوی خارجی به تعداد(۱۳۵۲ نفر) در سه دانشگاه علوم پزشکی تهران، شهید بهشتی و ایران است. روش نمونه‌گیری در بخش کیفی، هدفمند و حجم نمونه تعداد ۲۱ نفر از استادان می باشند. در بخش کمی از روش خوشه ای چند مرحله ای تعداد ۴۵۰ نفر از دانشجویان خارجی انتخاب شدند. ابزار پژوهش در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختار یافته و در بخش کمی پرسش نامه ی محقق ساخته است که روایی صوری و محتوایی با استفاده از نظرات متخصصان مورد تأیید و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ ۰/۹۲ به دست آمد.
یافته ها: بر اساس نتایج پژوهش، بیشترین عامل تاثیرگذار در مدل رضایتمندی دانشجویان خارجی شامل خدمات مجازی(۰/۸۴)، وفاداری(۰/۸۱)، میزان شهرت و رتبه دانشگاه(۰/۷۸)، فرایند پذیرش و جذب(۰/۷۵)، خدمات پژوهشی(۰/۷۲)، خدمات کارکنان و مدیریت(۰/۷۱)، خدمات بین المللی(۰/۷۰)، خدمات آموزشی(۰/۶۸)، خدمات سلامت(۰/۶۷)، خدمات رفاهی(۰/۶۵)، تسهیلات امور مالی(۰/۶۴)، زیرساخت دانشگاه(۰/۶۳) و خدمات فرهنگی(۰/۶۱) است.
نتیجه گیری: دانشگاه ها برای جذب منابع مالی، رقابت بین‌المللی، بهبود رتبه منطقه ای و جهانی باید برای ارتقای سطح رضایتمندی دانشجویان خارجی اولویت های مدل رضایتمندی ارایه شده را در نظر گرفته و برای آن برنامه ریزی داشته باشند.
اعظم لاری، نهضت گودرزی، ساره دانشگر، مهناز طاهری پور،
دوره 14، شماره 4 - ( 7-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: استفاده از سازوکارهای خرید در بخش تجهیزات پزشکی در کنار اعمال قوانین و مقررات نظارتی از سوی دولت میتواند به عنوان راهی برای حرکت به سمت خریدی هوشمندانه و افزایش سطح دسترسی گروه های آسیب‌پذیر به دریافت خدمات و گسترش عدالت مطرح شود. این پژوهش با هدف بررسی مدیریت خرید تجهیزات پزشکی بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد.
روش بررسی: این پژوهش کاربردی در سال ۹۸ صورت گرفت. جامعه پژوهش ۶۲۳ نفر و نمونه پژوهش ۴۳۱ نفر بودند که به صورت نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه محقق ساخت بود که متغیرهای آن از مطالعات تطبیقی استخراج گردیده است. اعتبارسنجی پرسش نامه محقق‌ساخت توسط ضریب نسبی روایی محتوا، شاخص روایی محتوایی و ضریب آلفای کرونباخ انجام شد. برای تحلیل داده ها با روشهای آماری تحلیل عاملی اکتشافی وتأییدی از نرم افزارهای SPSS۱۸ و AMOS استفاده شد.
یافته ها:با توجه به نتایج به دست آمده ابعاد مؤثر در مدیریت خرید تجهیزات پزشکی در بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی تهران ابعاد فنی- تخصصی، سازمانی، سیاسی و اقتصادی با ضرایب مسیر ۱/۲۴۴، ۱/۱۵۱ ، ۰/۹۷۳ و ۰/۸۴۵ بودند. مقادیر حاکی از آن است که تمامی مسیرهای مطالعه معنادار هستند و به عبارتی ضرایب مسیر قابل بهره برداری میباشند.
نتیجه گیری: براساس مطالعه فوق، ابعاد مؤثر در مدیریت خرید تجهیزات پزشکی متشکل از ۴ بعد(فنی- تخصصی، سازمانی، سیاسی و اقتصادی) می باشد که در واقع مفهومی جامع و چندبعدی است. بنابراین، توجه به تمام ابعاد و مؤلفه های آنها میتواند به بهترین نحو نهادهای خریدار را در حرکت به سمت خریدی کارآ رهنمون سازد.
مهدی داداشی آرانی، غلامرضا مستعلی پارسا،
دوره 14، شماره 4 - ( 7-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: مفاهیم و اصطلاحات پزشکی را در دو حوزه‌ی زبان و ادبیات می توان بررسی نمود. هدف از این مطالعه، بررسی واژه ی پزشک و اصطلاحات پزشکی در ایران باستان و در زبان و ادبیات پارسی و اشاره به اصطلاحات پزشکی در شعر حکیم مشرقی شیرازی(زمان صفویان)، جهت آگاهی دانشجویان رشته های پزشکی و پیراپزشکی است به هدف گنجانیدن پیشینه‌یپزشکی ایران از دوران باستان در مطالعات پزشکی و پیراپزشکی.
روش بررسی: این پژوهش به روش کتابخانه ای و با مرور و مطالعهی چندمقاله و پایگاه داده و حدود پانزده کتاب انجام شده و از آنجاکه موضوع بررسی، پزشکی در ایران و زبان و ادبیات پارسی است، پزشکانغیرایرانی(عرب) یا ایرانیانی که آثارشان به زبانعربی است، از پژوهش خارج شده و یا به ذکر نامی از آنها بسنده شده است. این موضوع در دو حوزه ی زبان و ادبیات بررسی گردید.
یافته ها: تاریخ پزشکی در ایران به قدمت تاریخ ایران است؛ در زبان و ادبیات پارسی نیز نفوذ آن به خوبی قابل مشاهده است. ریشهیواژهیپزشک، بئشهزه(اوستایی) است که در زبان پهلوی(پارسی میانه) بئشهزَک و در پارسینو به صورت های بجشک و پزشک درآمده است و امروزه نیز به کار می رود. نام بسیاری از درمانگران باستانی ایران امروزه با اصطلاحات پرکاربرد پزشکی عجین شده است: تریتا از نخستیندرمانگران آریایی است و تریت(treat) در انگلیسی یعنی درمان. نام برخی ایرانیانباستان به عنوان نخستین‌ها در جهان پزشکی مطرح است: مهرداد دوم اشکانی نخستین ایمنی شناس. نیز در این مطالعه، نفوذ پزشکی در ادبیات در شعر حکیم ابوالعلامشرقی شیرازی، شاعر عارف شیعه که اندکی پیش از سال ۹۷۰ هجری قمری به جهان آمده است و تا سال ۱۰۳۸ ه ق نیز زنده بوده است، ثابت گردید.
نتیجه گیری: پزشکی دانشی وارداتی نیست و قدمت پزشکی در ایران، به گواهی تاریخ، به دیرینگی تاریخ ایران است. این دیرینگی را در خودِواژه‌ی پزشک و نام نخستین پزشکان آریایی و ایرانی و مکاتب پزشکی ایران باستان میتوان دید. نام جهانیِ دانش پزشکی از نخستین سلسله ی تاریخی ایران(ماد یا همان Medi به زبان یونانی) و نیز سینا(cine) مغانی که از نخستین درمانگران ماد بوده است، گرفته شده است: Medicine. در حوزه‌ی ادبی با غور در شعر مشرقی، آشکار شد که وی از پزشکی آگاهی هایی دارد تا جاییکه بدو حکیم گفته اند. آگاهی هایی چون: عناصر تشکیل دهنده‌ی جسم، طبایع و اخلاط چهارگانه؛ نام برخی بیماریها؛ درمان و نام برخی داروها.
مهرنوش جعفری، محمود توسلی، خلیل علی محمدزاده،
دوره 14، شماره 5 - ( 10-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: دسترسی عادلانه به خدمات سلامت، یکی از مهمترین چالشهای نظام سلامت کشور است. برنامه‌ی پزشک خانواده جهت افزایش دسترسی به خدمات، کم کردن موازی‌کاریها و استفاده‌ی بهینه از منابع سلامت کشور طراحی شد و هدف پژوهش، بررسی عوامل مرتبط با ماندگاری پزشکان برنامه‌ی پزشک خانواده در مراکز خدمات جامع سلامت روستایی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار در سال ۱۳۹۷ بود.
روش بررسی: مطالعهی حاضر کاربردی و توصیفی-پیمایشی بود. ۳۲ پزشک برنامه‌ی پزشک خانواده شاغل در مراکز خدمات جامع سلامت روستایی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار به روش سرشماری به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار پژوهش، ماتریس مقایسات زوجی پژوهشگر ساخته شامل ۸۷ سوال بود؛ پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ ۰/۹۶ به‌دست آمد؛ روایی پرسشنامه با بررسی نرخ ناسازگاری سوالات، تایید گردید. از تکنیک دیمتل و نرم‌افزار Excell برای تحلیل داده‌ها استفاده شد. شاخصهای آماری شدت اثر مستقیم و غیرمستقیم داده‌ها ارایه شد.
یافتهها: پزشکان، عوامل محیطی را مهمترین عامل در ماندگاری پزشکان ذکر کردند(۰/۱۵۵۸-=R). همچنین عوامل مدیریتی به‌عنوان تاثیرگذارترین عامل بر عوامل دیگر تشخیص داده شد(۰/۰۹۱۱۸-=R). نتایج پژوهش نشان داد عوامل محیطی(عامل تاثیرپذیر ۰/۰۰۶-)، عامل مدیریتی(عامل تاثیرپذیر ۰/۰۰۳-) و عوامل انسانی(عامل تاثیرگذار ۰/۰۰۳۷) میباشند. یعنی عامل انسانی عامل اثرگذاری بر عوامل محیطی و مدیریتی جهت ماندگاری پزشکان در مناطق محروم میباشد.
نتیجه‌گیری: عامل محیطی، موثرترین عامل بر ماندگاری پزشکان در این پژوهش تعیین شد. ایجاد امکانات مناسب بیتوته، ارتباط مناسب پزشک خانواده و روستاییان، آموزش و فرهنگ سازی بیشتر مردم روستا بیشترین تاثیر را بر ماندگاری پزشکان دارند. لازم است مدیران بیمارستانها با تخصیص بودجه‌ی بیشتر به عوامل محیطی، برنامه ریزی دقیق‌تری در این خصوص انجام دهند.
