مجله

---

زمینه و هدف: سنجش نگرش صاحبنظران در زمینه کاربرد فناوری اطلاعات در نظام سلامت می تواند به عنوان پایه ای جهت برنامه ریزیهای راهبردی به کار رود و توسعه و تکامل هر چه بیشتر نظام اطلاعات مبتنی بر فناوری را فراهم آورد. این مطالعه با هدف بررسی نگرش اعضای هیأت علمی گروههای مدارک پزشکی دانشگاههای علوم پزشکی کشور در زمینه توسعه فناوری اطلاعات در نظام سلامت صورت گرفته است.
روش بررسی: این مطالعه به شکل مقطعی و توصیفی تحلیلی بوده و ابزار اصلی آن پرسشنامه ای است که میان تعداد 64 عضو هیأت علمی گروه مدارک پزشکی تعداد 17 دانشگاه علوم پزشکی کشور توزیع شد که از این تعداد 49 نفر در 15 دانشگاه پرسشنامه را تکمیل و عودت دادند. میزان پاسخ دهی برابر 70 % بود. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS نسخه 0/12 استفاده شد.
یافته ها: از دیدگاه اکثریت اعضای هیاُت علمی گروه مدارک پزشکی دانشگاههایعلوم پزشکی کشور مهمترین موانع ایجاد پرونده الکترونیک سلامت به ترتیب عبارت است از قابلیت کم تجهیزات و سیستم های اطلاعاتی موجود ، بازگشت کم سرمایه گذاریهای انجام شده در این زمینه ، پذیرش ارائه کنندگان خدمات سلامت ، فقدان بودجه مناسب و فقدان استانداردها. هم چنین نگرش این افراد درخصوص ویژگیهای معماری مناسب نظام ملی اطلاعات الکترونیک سلامت و افزایش اثر بخشی فناوری در نظام اطلاعات سلامت کشور ارائه گردید.
نتیجه گیری: استفاده از دیدگاه متخصصان ، صاحب نظران و اعضای هیأت علمی رشته مدارک پزشکی دانشگاهها موفقیت فناوری اطلاعات در نظام سلامت را تضمین می کند. دیدگاه این افراد می تواند به عنوان پایه ای برای برنامه ریزی راهبردی در این زمینه مورد استفاده قرار گیرد.

---

زمینه و هدف: در بیماری اولسر پپتیک (PUD) که به زخم معده یا دوازدهه اطلاق می‌شود و در بیشتر موارد مزمن و عود کننده است، خطر پایین آمدن کیفیت زندگی افزایش می‌یابد. مشخص نمودن عوامل مرتبط با کیفیت زندگی بیماران PUD  می‌تواند بعنوان راهنمایی برای طرح ریزی برنامه‌های آموزشی برای این بیماران و انجام مداخله‌های صحیح و مناسب جهت ارتقاء کیفیت زندگی آنها عمل کند. لذا این مطالعه با هدف تعیین عوامل مرتبط با کیفیت زندگی بیماران مبتلا به اولسر پپتیک بر اساس مدل پرسید در شهر سنندج طراحی و اجرا گردید.
روش بررسی: این مطالعه تحلیلی- مقطعی بر روی 120 بیمار مراجعه کننده به درمانگاه بیمارستان بعثت شهر سنندج که طی نمونه گیری تصادفی ساده بدست آمدند انجام شد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ای بود که بر اساس سازه‌های مدل پرسید تدوین گردیده و مشتمل بر سازه های کیفیت زندگی، وضعیت سلامت، عوامل مستعد کننده (آگاهی و نگرش)، قادرکننده و تقویت کننده همراه با رفتارهای خود مدیریتی بیماری اولسر پپتیک بود و بصورت مصاحبه تکمیل گردید. پایایی و روایی پرسشنامه‌ها تأیید گردید. داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS و با بکار گیری آزمونهای ضریب همبستگی پیرسون، ANOVA  ، t-test  و همچنین تحلیل رگرسیون تجزیه و تحلیل شد.
یافته ها: همبستگی مثبت و معنی داری بین کیفیت زندگی و متغیرهای وضعیت سلامت (01/0> P)، آگاهی(05/0>P) و عوامل قادر کننده (05/0> P) و تقویت کننده (01/0> P) وجود داشت. رفتارهای خود مدیریتی نیز با متغیرهای وضعیت سلامت (05/0> P) و عوامل تقویت کننده (01/0> P) همبستگی معنی دار داشت. در مجموع متغیرهای مدل پرسید 9/68% از واریانس کیفیت زندگی را پیش بینی نمودند و از میان این عوامل، وضعیت سلامت قویترین پیش بینی کننده (649/0=β) بود.
بحث و نتیجه گیری: با توجه به توان بالاتر وضعیت سلامت در پیش بینی کیفیت زندگی و توانایی پیش بینی وضعیت سلامت توسط رفتارهای خود مدیریتی، ارائه یک برنامه آموزشی خود مدیریتی برای بیماران مبتلا به PUD و خانواده‌های آنها که تأکید بیشتری روی حمایت اجتماعی بعنوان عوامل تقویت کننده داشته باشد، توصیه می‌شود. با توجه به اینکه الگوی پرسید در اصل یک مدل جهت برنامه‌ریزی است، می‌توان این الگو را در ایران به عنوان چارچوبی جهت برنامه‌ریزی مداخلات در جهت بهبود و ارتقاء رفتارهای خود مدیریتی و نهایتاً کیفیت زندگی بیماران مبتلا به PUD به کار گرفت.

---

زمینه و هدف: بررسی­ها نشان داده‌اند که سلامت عمومی با سبک رفتاری و روابط  بین فردی ارتباط دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین سلامت عمومی و سبک رهبری مدیران دانشگاه علوم پزشکی شیراز و اثر آن بر رضایت شغلی کارکنان این دانشگاه تدوین گردید.

روش بررسی: 33 نفر از مدیران دانشگاه علوم پزشکی شیراز و 132 نفر از کارکنان تحت سرپرستی آنان به صورت تصادفی انتخاب شدند. آزمودنیها پرسشنامه‌های سبک رهبری پوربنه، سلامت عمومی گلدبرگ و رضایت شغلی هرزبرگ را تکمیل کردند. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از ضریب همبستگی پیرسون، آزمون t گروههای مستقل و خی دو استفاده شد.

یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که بین سلامت عمومی مدیران و سبک رهبری آنها و نیز بین سبک رهبری مدیران و رضایت شغلی کارکنان آنها رابطه مثبت وجود دارد. همچنین بین تعداد مدیران در چهار نوع سبک رهبری تفاوت معنادار وجود نداشت.

نتیجه‌گیری: همدلی، خودآگاهی، انگیزش بالا و اعتماد بنفس ویژگیهایی هستند که باعث رابطه مثبت بین سلامت عمومی و سبک رهبری مشارکتی می‌شود. همچنین همین ویژگیها در مدیران، باعث بالا رفتن عزت نفس، انگیزش و در نتیجه بالا رفتن سطح رضایت شغلی کارکنان خواهد شد. 

---

زمینه و هدف: امروزه یکی از دغدغه­های پزشکان این است که چگونه می­توانند در اسرع وقت به اطلاعات پزشکی دسترسی پیدا کنند. رایانه­های جیبی و تلفن­های هوشمند از جمله فناوری­هایی هستند که از طریق آن­ها می­توان به راحتی به اطلاعات سلامت دسترسی پیدا کرد. هدف مقاله حاضر بررسی مهمترین کاربردهای رایانه­های جیبی و تلفن­های هوشمند در پزشکی و دسترسی به اطلاعات سلامت می­باشد.

روش بررسی: با جستجو در پایگاه­های اطلاعاتی Pubmed، Google Scholar و Scopus مطالعاتی که به بررسی کاربردهای مختلف رایانه­های جیبی و تلفن‌های هوشمند در میان جامعه پزشکی پرداخته بود، جمع آوری شد. در جستجو از عبارتهای Handheld Computer, Mobile phone، Smartphone، Personal digital assistants و مترادف ها استفاده شد.

نتیجه ‌گیری: با حجم وسیع اطلاعات پزشکی که روزانه تولید می­شود، رایانه­های جیبی و تلفن­های هوشمند ابزارهای مفیدی برای پزشکان و دانشجویان پزشکی می­باشند؛ چرا که از طریق این ابزارها به راحتی می­توانند بر بالین بیمار به اطلاعات روزآمد دسترسی پیدا کنند و دانش پزشکی خود را ارتقا بخشند. بهره­گیری از این ابزارها در مراکز درمانی کشور کارایی و کیفیت خدمات بهداشتی درمانی را ارتقاء می­دهد.

---

زمینه و هدف: کم وزنی هنگام تولد یکی از شاخص­های مهم بهداشتی در ارزیابی مراقبت­های دوران بارداری بوده و شناخت عوامل مرتبط با آن بسیار مهم است. لذا این پژوهش با هدف مقایسه سن حاملگی، قد، فاصله­ی بین دو بارداری، افزایش وزن طول بارداری، وضعیت اقتصادی، وضعیت تغذیه و سلامت عمومی مادران نوزادان کم وزن و مادران نوزادان با وزن طبیعی انجام شد.

روش بررسی: روش پژوهش علّی- مقایسه­ای(پس رویدادی) بود که به صورت میدانی انجام شد. از بین کلیه­ی نوزادان متولد شده بین دی ماه 1387 تا آذر 1388 در 20 مرکز بیمارستانی و زایشگاهی استان گیلان 168 نوزاد کم وزن و 157 نوزاد با وزن طبیعی به همراه مادرانشان به صورت تصادفی ساده(قرعه کشی) انتخاب و مادران ضمن پاسخگویی به سؤال‌های مربوط به ویژگی­های زیستی و وضعیت اقتصادی به پرسشنامه سلامت عمومی با اعتبار82/0 پاسخ دادند. داده­ها با آزمون آماری مجذور کا و t گروه­های مستقل با نرم افزار Spss تجزیه و تحلیل شد.

یافته‌ها: بین مادران مورد و شاهد از نظر سن بارداری، قد، فاصله­ی بین دو بارداری، افزایش وزن طول بارداری، وضعیت اقتصادی، وضعیت تغذیه و سلامت عمومی(روانی) تفاوت معناداری مشاهده شد(01/0 P).

نتیجه گیری: عوامل مختلفی بر وزن نوزادان به هنگام تولد اثر دارند. لذا کاهش نرخ کم وزنی به عنوان یکی از شاخص‌های مهم بهداشتی جامعه، مستلزم همکاری متقابل گروه­ها و سازمان­های مختلفی از جمله وزارت بهداشت و درمان، مراکز مشاوره و روان درمانی و صدا و سیما خواهد بود.

---

زمینه و هدف: سرمایه اجتماعی یکی از تعیین کننده‌های اجتماعی سلامت است که ممکن است نقش بسزایی در نابرابری‌های سلامت داشته باشد. میزان سرمایه اجتماعی که افراد بدست می‌آورند نسبت به موقعیت‌های اجتماعی متفاوت است و همه افراد نمی‌توانند از منابع اجتماعی سرمایه اجتماعی به طور یکسان برخوردار باشند. هدف این پژوهش، مطالعه تأثیر ابعاد سرمایه اجتماعی بر ابتلاء  به سرطان در مراجعه کنندگان به انستیتو کانسر دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌باشد.

روش بررسی: این پژوهش، مطالعه‌ای توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری شامل بیماران مبتلا به سرطان‌های معده، کلون و پستان بالاتر از 14 سال مراجعه کننده به انستیتو کانسر تهران در شش ماهه اول سال 1388 است. حجم نمونه برابر با 106 نفر است که با روش نمونه‌گیری احتمالی طبقه بندی شده متناسب انتخاب گردیده‌اند. سرمایه اجتماعی بر دو بعد ساختاری و شناختی تأکید دارد. علاوه بر این، بر سرمایه اجتماعی شخصی تأکید شده است.

یافته‌ها: یافته‌ها نشان می‌دهد که سرطان نمی‌تواند صرفاً بر حسب عوامل مستقیم آن شناخته شود. نابرابری‌های سلامت و سرطان حاصل تعامل توأمان مؤلفه‌های مختلف سرمایه اجتماعی با فاکتورهای رفتاری/روانشناختی و بیولوژیک است. افرادی که در زندگی از سرمایه اجتماعی مشابهی برخوردارند، استرس و رفتارهای ناسالم مرتبط با سرطان را به وجوه متفاوتی تجربه می‌کنند.

نتیجه‌گیری: افزایش یا کاهش برخورداری از هر یک از مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی، بعنوان بخشی از سیاست‌های اجتماعی، می‌تواند به تغییر در میزان ابتلاء به سرطان بیانجامد.

---

زمینه و هدف: سلامت شهری یکی از چالش‌های قرن بیست و یکم می‌باشد. رشد سریع و گسترش شهرنشینی پیامدهایی برای سلامت دارد. در این میان فناوری اطلاعات می‌تواند بسیاری از معضلات شهرهای امروزی را برطرف نماید. بنابراین هدف مقاله، بررسی فناوری‌های اطلاعاتی نوین در توسعه سلامت شهری می‌باشد.                   

روش بررسی:  این پژوهش یک مقاله مروری است که بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای و جستجوهای اینترنتی در پایگاه‌های داده‌ای معتبر همچون Science direct، Magiran،Springer و جستجوی پیشرفته در  Googleصورت گرفته است. در این بررسی، تعداد 164 متن داخلی و خارجی در زمینه کاربرد ابزارهای فناوری اطلاعات و ارتباطات از جمله ابزارهای بی سیم و موبایل، سیستم اطلاعات جغرافیایی، شناسایی از طریق امواج رادیویی در سال 2011 در حوزه سلامت شهری مورد مطالعه قرار گرفتند که در نهایت تعداد 30 منبع مورد استفاده قرار گرفت.

نتیجه‌گیری:. سلامت به عنوان یک نیاز حقیقی در شهروندان حتی در دنیای مجازی نیز جزء اصلی‌ترین ضروریات در خور توجه می‌باشد. فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات نقش مهمی در بهبود سلامت مردم و بالا بردن کیفیت زندگی آنان دارد. بکارگیری اثربخش فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی در کشور نیازمند شناسایی فرصتها و محدودیتها، تدوین برنامه ریزی اصولی و مناسب با توجه به فاکتورهای اجتماعی و اقتصادی همراه با فراهم نمودن زیرساختهای تکنولوژیکی، ارتباطی و مخابراتی، حقوقی و اجرایی است.

---

زمینه و هدف: یادگیری شاید تنها مزیت رقابتی پایدار برای همه‌ی سازمانها باشد. سازمان یادگیرنده سازمانی است که افراد آن دائماً قابلیت‌های خود را به منظور خلق نتایج درستی که خواهان آن هستند، به گونه‌ای بسط می‌دهند که الگوهای جدید و همه جانبه تفکر پرورش یابد و آرمان جمعی بر پا شود و افراد دائماً از آموخته‌های یکدیگر یاد بگیرند. هدف از این پژوهش تعیین میزان ایجاد سازمان یادگیرنده و زیر سیستم‌های آن در دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد می‌باشد.

روش بررسی:  این پژوهش به صورت توصیفی- پیمایشی در سال 1390 اجرا شده است. جهت اندازه گیری سازمان یادگیرنده، از پرسش نامه استاندارد سازمان یادگیرنده Marquardt در مقیاس لیکرت با ضریب آلفای کرونباخ 946/0 استفاده شده است. نمونه‌های تحقیق شامل 177 نفر از کارکنان هفت معاونت ستاد دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد با رده‌ی شغلی کارشناس و بالاتر بودند که به روش نمونه گیری ساده انتخاب شدند.

یافته‌ها: نتایج اصلی پژوهش نشان داد که میانگین نمره سازمان یادگیرنده و زیرسیستم‌های پویایی‌های یادگیری، توانمند سازی افراد، مدیریت دانش و کاربرد فناوری بالاتر از میانگین فرضی است. همچنین زیرسیستم تحول سازمان برابر سطح میانگین فرضی بود و بین میانگین حداقل دو زیرسیستم از زیرسیستم‌های سازمان یادگیرنده تفاوت معنا داری وجود داشت.

نتیجه‌گیری: توجه بیشتر به استقرار زیرسیستم‌های سازمان یادگیرنده و توسعه متوازن این زیرسیستم‌ها ضروری می‌باشد.

---

زمینه و هدف: تمرکز بر سلامت سازمان به معنی تمرکز بر موفقیت آینده سازمان است. باتوجه به شرایط بسیار متحول بیمارستان­ها و لزوم اثربخشی آن­ها، به کارکنانی نیاز است که رفتارهای داوطلبانه برای سازمان داشته باشند. براین اساس هدف اصلی این مقاله، بررسی رابطه سلامت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در بیمارستان‌های منتخب دانشگاه‌ علوم پزشکی تهران است.

روش بررسی: این پژوهش، مطالعه­‌ توصیفی-تحلیلی است که به صورت مقطعی انجام شده­است. جامعه آماری، کل کارکنان بیمارستان‌های منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1389 است؛ 312 نفر از کارکنان با استفاده از نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌های دو پرسشنامه سلامت سازمانیHoy و Feldman و رفتار شهروندی سازمانی است. از آمار توصیفی(درصد، میانگین، انحراف معیار و واریانس) و استنباطی(ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون) برای تحلیل داده‌ها به کمک نرم‌افزارSPSS18  استفاده شده­است.

یافته‌ها : بین سلامت سازمانی و ابعاد پنج‌گانه رفتار شهروندی سازمانی(وظیفه شناسی، احترام و تکریم، نوع دوستی، جوانمردی و فضیلت شهروندی) ارتباط معناداری(0001/0=P)وجود دارد.

نتیجه‌گیری: با توجه به رابطه معنادار رفتار شهروندی و سلامت سازمانی، سازمان‌ها می‌توانند با ایجاد هماهنگی میان اعضای سازمان و همچنین رشد و بهبود مداوم، در رفتار کارکنان بهبودهایی ایجاد نمایند.

---

زمینه و هدف: پیاده سازی اصلاحات مالی در نظام سلامت از سال 1384 در دستور کار قرار گرفت لذا این پژوهش به جمع بندی و تحلیل مهم ترین نقاط قوت اجرای نظام نوین مالی سلامت در واحدهای تحت پوشش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از دیدگاه دست اندرکاران استقرار آن در دو سطح میانی و عملیاتی پرداخته است.

روش بررسی: در این پژوهش کیفی 15 نفر از مربیان نظام نوین مالی سلامت و 8 نفر از مدیران مالی دانشگاههای علوم پزشکی کشور به صورت هدفمند جهت شرکت در جلسات نشست خبرگان انتخاب شدند و پس از مصاحبه با این تعداد، یافته‌ها به سطح اشباع رسید. فرایند تحلیل داده‌ها به روش کروگر و توسط یک نفراز پژوهشگران که دارای هیچ گونه تضاد منافع با موضوع نبود انجام گرفت.

یافته‌ها : توانمندی منابع انسانی، آموزش‌های موثر، نظام اطلاعاتی یکپارچه، فرهنگ و مناسبات پویا، تناسب ساختاری، کارایی و اثربخشی و امکانات مناسب به عنوان هفت درون مایه اصلی بودند که از تحلیل محتوایی متون پیاده شده به دست آمد و هر درون مایه اصلی به چندین جزء فرعی تقسیم بندی گردید.

نتیجه‌گیری: شناخت این نقاط قوت اولین فاز اصلاحات مالی نظام سلامت کشور، ضمن ایجاد امکان برنامه ریزی‌های صحیح تر و دقیق تر جهت هدایت هر چه بهتر این تغییرات و حفظ دستاوردهای به دست آمده، به ترسیم افق بلند مدت و تعیین دورنمای مطلوب جهت استقرار فازهای آتی کمک شایانی خواهد نمود.

---

زمینه و هدف : امروزه خانواده‌های بسیاری یا از حیوانات خانگی مراقبت می‌کنند، یا در یک واحد دامپروری مشغول فعالیتند. بررسی پیامدهای روانی و شخصیتی نگهداری و کار با حیوانات، اهمیت خاصی دارد. هدف پژوهش حاضر، مقایسه وضعیت سلامت روانی و ویژگی‌های شخصیتی صاحبان حیوانات خانگی با صاحبان و کارکنان واحدهای دامپروری می باشد.

روش بررسی: تعداد 500 نفر از مرتبطین با انواع حیوانات که به کلینیک دانشگاه تهران مراجعه کرده بودند، یا در واحدهای دامی شهر تهران مشغول فعالیت بودند، بصورت نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. با استفاده از پرسشنامه سلامت روان عمومی که در ایران استاندارد شده است و پرسشنامه خزانه سئوالات شخصیتی بین‌المللی، داده‌های پژوهش جمع‌آوری شد و با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آزمون تحلیل واریانس چند متغیره و آزمون تعقیبی داده‌ها مورد تحلیل قرار گرفت.

یافته‌ها : نتایج نشان داد کلیه میانگین زیرمقیاسهای سلامت روان عمومی به جز زیر مقیاس اضطراب بین گروههای مورد مطالعه تفاوت دارد، درحالیکه تفاوتی در برون گرایی و وظیفه شناسی آنها دیده نمی‌شود. هم چنین، سازش پذیری نگهدارندگان حیوانات خانگی در مقایسه با دیگر گروه‌ها پایینتر است.

نتیجه ‌ گیری: وضعیت سلامت روان در صاحبان و نگه دارندگان حیوانات خانگی در مقایسه با سایر کشورها پائین است و تیپ های شخصیتی این افراد نیز با سایر کشورها تفاوت دارد که به نظر می‌رسد به دلیل تفاوت های فرهنگی و دستورات موکد دینی و فقهی در خصوص نگه داری از حیوانات خانگی است.

---

زمینه و هدف : از عوامل مؤثر در رضایت شغلی افراد، میزان سلامت عمومی و نوع تیپ شخصیتی آنان می­باشد. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی رابطۀ سلامت عمومی و تیپ­های شخصیت با رضایت شغلی کارکنان بود.

روش بررسی: تعداد 71 نفر از کارمندان زن و مرد 21 تا 56 ساله مرکز بهداشت شهرستان یزد با روش نمونه­گیری تمام‌شماری و با استفاده از پرسشنامه­های سلامت عمومی28 GHQ – ، رضایت شغلی JDI و شخصیتی پنج عاملی NEO مورد بررسی قرار گرفتند. روش مطالعه از نوع توصیفی- همبستگی بود و داده­ها، با استفاده از آزمون­های آماری همبستگی پیرسون، t مستقل، تحلیل واریانس یکراهه و رگرسیون گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته‌ها : نتایج نشان داد که ارتباط سلامت عمومی با تیپ روان­نژندی، مستقیم(542/0= r ) و با برونگرایی و دلپذیربودن، معکوس(34/0- و 38/0- = r ) است و با انعطاف­پذیری و مسئولیت­پذیری ارتباطی ندارد. ارتباط سلامت عمومی با سه مؤلفۀ رضایت شغلی(ماهیت کار، ارتقاء شغلی، حقوق و نمره کل رضایت شغلی) معکوس بود و با رضایت از همکاران و سرپرست رابطه­ای نداشت. سلامت عمومی پایین با شخصیت روان­نژندی همراه بود و سلامت عمومی خوب با تیپ­ شخصیتی برونگرا و دلپذیربودن ارتباط داشت. همچنین سلامت عمومی پایین با رضایت شغلی پایین همراه بود و برعکس. در تحقیق حاضر، در مورد ارتباط تیپ­های شخصیتی و رضایت شغلی، فقط بین رضایت از ماهیت­کار و برونگرایی همبستگی در سطح(01/0= p ) وجود داشت.

نتیجه ‌ گیری: بنابراین می­توان نتیجه گرفت که با کاهش یا افزایش سلامت عمومی و تأثیر ویژگی­های شخصیتی، میزان رضایت شغلی نیز کاهش یا افزایش می­یابد.

 

---

زمینه و هدف : سیستم‌های پشتیبان از تصمیم یکی از کاربردهای تکنولوژی اطلاعات است که می‌تواند درمانگران را در تصمیم­گیری صحیح و به موقع درباره بیماران یاری رسانند. هدف از این مطالعه، شناخت سیستم‌های پشتیبان از تصمیم و کاربردها و تأثیرات آن‌ها در حوزه مراقبت سلامت می­باشد.

روش بررسی: در این مرور نظام‌مند، مقالات بین سال‌های 2000 تا 2012 که متن کامل آن‌ها از طریق پایگاه­های داده و موتورهای جستجو از قبیل PubMED ، EBSCO host research ، Google scholar و Yahoo قابل دسترس و از نوع کارآزمایی بالینی بود مورد بررسی قرار گرفت و همچنین از کتاب‌هایی در این زمینه به عنوان منابع اولیه استفاده گردید.

نتیجه ‌ گیری : این پژوهش نشان داد که سیستم‌های پشتیبان از تصمیم در حوزه مراقبت سلامت در پنج حوزه کاربری مـدیریت جریان بیـماری(15/15%)، مـراقبـت و درمـان(27/27%)، تجـویز دارو(27/27%)، ارزیـابی(27/27%) و پیشـگیری (12/12%) بکار گرفته و بر بهبود فرایند مراقبت و ارتقاء عملکرد درمانگران تأثیر بسزایی داشته است. به طور کلی می‌توان تأثیرات آن‌را در سه گروه ارتقاء کیفیت مراقبت و افزایش ایمنی بیمار، افزایش هزینه- اثربخشی و ارتقاء سطح دانش درمانگران بیان نمود.

---

زمینه و هدف: مطالعه تأثیر سرمایه فکری بر فرآیندهای موجود سازمان، یکی از روش های شناخت نقاط ضعف سازمان می باشد. هدف اصلی این پژوهش مشارکت در تثبیت سرمایههای فکری از طریق بهبود فرهنگ سازمانی در بین مدیران ستادی معاونت حمایت و سلامت کمیته امداد ایران میباشد.

روش بررسی: پژوهش حاضر توصیفی است که به صورت مقطعی در سال 1389 انجام شد. جامعه پژوهش را مدیران ابزار گردآوری داده ها .(N= حوزه ستادی معاونت حمایت و سلامت کمیته امداد خمینی(ره) کشور تشکیل دادند( 50 پرسشنامه پژوهشگر ساخته مشتمل بر سه بخش بود که مورد روایی و پایایی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده ویرایش 16 و به کمک شاخص های آمار توصیفی و آزمون همبستگی پیرسون انجام گرفت. SPSS از نرم افزار 78 می باشد. نمره / 58 و 3 /

یافته ها: میانگین نمرات مطالعه مدیران ارشد و میانی در حیطه فرهنگ سازمانی به ترتیب 3 2 در نهایت بین فرهنگ سازمانی و سرمایه فکری در کل / سرمایه فکری در بین مدیران پایین از حد متوسط می باشد( 23 .((P<0/ مدیران مورد مطالعه رابطه معناداری مشاهده شد( 001

نتیجه گیری: با توجه به وجود رابطه معنادار بین فرهنگ سازمانی و سرمایه فکری، بهبود مدیریت سرمایه های فکری ضروری است و در این راستا فرهنگ سازمانی به عنوان زیر ساخت اساسی مطرح است که باعث بکارگیری مفیدتر و کاراتر نیروی انسانی می گردد.

---

زمینه و هدف: در نقشه نظام سلامت جمهوری اسلامی ایران در افق 1404، تولیت و ارائه خدمات سلامت بعنوان مهمترین حوزه‌ها مطرح شده‌اند، این پژوهش به بررسی مهمترین چالشهای تولیتی نظام آموزش پزشکی کشور از دیدگاه صاحبان فرایند آموزش پرداخته است.

روش بررسی: پژوهش کیفی حاضر به روش تحلیل ساختار و تحلیل درون مایه به گردآوری دیدگاه جمعی اعضای هیات علمی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور پرداخته است. داده‌ها از طریق مصاحبه عمیق و نیمه ساختارمند جمع آوری شد و بمنظور افزایش مقبولیت آن از 4 معیار روش لینکن و گوبا استفاده گردید. در نهایت درون مایه‌ها توسط افراد با تجربه در زمینه تحقیقات کیفی که دارای تضاد منافع با موضوع نبودند، استخراج شد.

یافته‌ها : از میان 24 عضو هیات علمی مورد مصاحبه، 7 نفر زن و 17 نفر مرد و از نظر مرتبه علمی، 5 نفر استاد، 8 نفر دانشیار، 9 نفر استادیار و 2 نفر مربی بودند. یافته‌های حاصل از مصاحبه‌ها در قالب سه محور اصلی تولیت در نظام سلامت به صورت درون مایه‌های اصلی و فرعی طبقه بندی گردیده به طوریکه در هر محور به ترتیب دو، دو و پنج درون مایه اصلی شناسایی شدند.

نتیجه‌گیری: از آنجا که چالشهای استخراج شده از مصاحبه‌های حاضر در زمره مداخلات ضروری هستند که برای دستیابی به کارکردهای تولیتی نظام سلامت و به تبع آن آموزش پزشکی، ضروری شمرده شده‌اند، لازم است ضمن توجه دقیقتر به آنها، نسبت به طراحی راهکارهای عملی و اجرایی اقدام گردد.

 

---

زمینه و هدف: امروزه نظام مراقبت سلامت نه تنها در ایران بلکه در سراسر جهان با چالش توزیع نامناسب نیروی انسانی متخصص روبروست. به همین جهت این مطالعه با هدف تعیین وضعیت توزیع نیروی انسانی متخصص در بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد.

روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه توصیفی است که با روش مقطعی در چهار بیمارستان عمومی و تخصصی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد. ابزار گردآوری داده‌ها برگه جمع آوری اطلاعات مربوط به تعیین تعداد نیروی انسانی متخصص در بخش‌های مختلف بود. پس از جمع آوری داده‌ها، تفاوت تعداد نیرو در بخش‌های مختلف بیمارستان‌ها در مقایسه با دستورالعمل وزارت بهداشت تعیین شد. داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل گردید .

یافته‌ها: بیمارستان‌های مورد مطالعه به جز بیمارستان امام خمینی(ره) با کمبود نیروی انسانی مواجه هستند. همچنین در بیشتر بخش‌های بیمارستان‌ها توزیع نیروی انسانی مناسب، منطبق با دستورالعمل وزارت بهداشت وجود نداشت.

نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد توزیع نیروی انسانی در بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی تهران از مدل خاصی پیروی نمی‌کند و این امر بیشتر تحت تاثیر بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های وزارتی است. لذا، پیشنهاد می‌شود مدل برنامه ریزی نیروی انسانی با توجه به اجزاء نظام سلامت طراحی و اجرا شود.

---

 

 

 زمینه و هدف: سالمندی معادل با بیماری نیست، اما سالمندان مبتلا به بیماری‌های متفاوتی می‌باشند. از اینرو پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان بیماری‌ها و مراجعات درمانی سالمندان شهر تهران صورت پذیرفته است.

 وش بررسی: پژوهش توصیفی- تحلیلی حاضر بر روی نمونه‌ای در دسترس از سالمندان مراجعه کننده به کانون‌های جهان دیدگان وابسته به فرهنگسرای سالمندان شهر تهران در سال 1391 انجام شد. به منظور جمع آوری داده‌ها از پرسشنامه‌های خود گزارشی اطلاعات شخصی و پرسشنامه وضعیت بیماری‌ها پس از تأیید روایی و پایایی استفاده گردید. جهت تجزیه وتحلیل داده‌ها از نرم افزار آماری SPSS و با کمک آزمون‌های آماری تی و تحلیل واریانس یکطرفه استفاده شد.

 

یافته‌ها: از 400 سالمند شرکت کننده در این مطالعه 300(75 درصد) سالمند مونث، و 100(25 درصد) سالمند مذکر با میانگین سنی(38/6±)65/67 سال بودند. 160(40 درصد) سالمند بیماری‌های قلبی- عروقی، 137(3/34 درصد) سالمند اختلالات اسکلتی- عضلانی و 83(8/20 درصد) سالمند اختلالات غدد درون ریز داشتند. 381(2/95 درصد) سالمند حداقل یکبار در طی سال گذشته به مراکز درمانی و پزشک مراجعه کرده بودند. 177(2/44 درصد) سالمند سابقه حداقل یک بار بستری در بیمارستان را در سال گذشته بیان نموده‌اند.

 

نتیجه‌گیری: شیوع بیماری‌ها در سالمندان بیش از حد انتظار بالا می‌باشد. عمده سالمندان به مراکز درمانی و پزشکان مراجعات درمانی دارند که بیانگر بار بالای بیماری و نیاز به ارائه مراقبت متنوع درمانی به سالمندان است.

 

 

 

---

 

زمینه و هدف: یکی از مؤلفه‌های مهم هر مدیر موفق، سلامت عمومی اوست. مدیرانی که از وضعیت جسمانی و روانی مطلوب برخوردار نباشند در اداره سازمان خود دچار مشکل خواهند شد. لذا این پژوهش با هدف تعیین وضعیت سلامت عمومی در میان مدیران اجرایی بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران تدوین شده است.

 

روش بررسی: این مطالعه به صورت توصیفی- تحلیلی و از نوع مقطعی در سال 1391 انجام شد. جامعه پژوهش شامل 25 مدیر اجرایی بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران بودند. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه سلامت عمومی شامل 28 سوال در چهار بخش سلامت جسمانی، اضطراب، افسردگی و کارکردهای اجتماعی بود. داده‌های حاصل در نرم افزارSPSS 17  جمع آوری شد و توسط آزمون‌های همبستگی Independent one sample T، Spearman و Mann-Whitney و واریانس یکطرفه مورد تحلیل قرار گرفت.

 

یافته‌ها: نتایج نشان داد مدیران اجرایی بیمارستان‌های مورد مطالعه از نظر روانی و جسمی سالم هستند و در نهایت از نظر عمومی سلامت می‌باشند. هم چنین، مشخص شد بین متغیرهای اضطراب با اختلالات جسمانی، افسردگی با سلامت جسمانی، اضطراب و اختلال کارکرد اجتماعی همبستگی مستقیم دارد.

 

نتیجه‌گیری: میزان سلامت عمومی در میان مدیران بیمارستان دانشگاه علوم پزشکی تهران در مقایسه با نتایج سایر مطالعات مشابه در ایران و در سایر کشورها بالاتر است. لذا پیشنهاد می‌شود به منظور حفظ و ارتقا هرچه بیشتر سلامت عمومی مدیران، بر روی استفاده از معاینات دوره‌ای، ارائه آموزش‌های مورد لزوم و خدمات مشاوره‌ای بطور خاص تأکید شود.

 

---

 

زمینه و هدف: کاربردی بودن هر فناوری جهت ورود به یک حوزه‌ی خاص با بررسی میزان مزایا و معایب سیستم در آن حوزه، بیان می‌شود. هدف از پژوهش حاضر بیان مزایا و محدودیت‌های به کارگیری سیستم تبدیل گفتار به متن در حوزه مراقبت سلامت و ارایه‌ی راهکارهای عملی جهت افزایش قابلیت پذیرش سیستم در این حوزه است.

 

روش بررسی: پژوهش حاضر به روش مروری و با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای و پایگاه‌های اطلاعاتی Proquest, Pub med, Science Direct, Ovid و پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی با استفـاده از کلید واژه‌های نرم‌افزار تبدیل گفتار به متن، مراقبت سلامت، مزایا، محدودیت و راهکار انجام گردید.

 

یافته‌ها: سامانه تبدیل گفتار به متن دارای مزایایی از قبیل افزایش دقت مستندات پزشکی، کاهش زمان ایجاد مستندات، ابزاری برای ورود داده داخل پرونده الکترونیک سلامت می‌باشد. البته چندین محدودیت در به کارگیری سیستم در کشور، مانند عدم تعریف دادگان سیستم در حوزه‌ی پزشکی و هزینه‌ی بالای سخت‌افزار و نرم‌افزار آن وجود دارد.

 

نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های حاصل از پژوهش در ارتباط با مزایا و محدودیت‌های سیستم در حوزه‌ی سلامت، راهکارهایی مانند تولید دادگان یکپارچه کشوری برای تبادل اطلاعات سلامت، بهبود دادگان برای افزایش دقت تشخیص کلمات و آموزش به کاربران سیستم می‌توان تا حدودی محدودیت‌های سیستم را کاهش داد. همچنین در حرکت کشور به سوی پیاده‌سازی پرونده الکترونیک سلامت و نیاز کاربران به ورود داده‌ی کامپیوتری، این نرم­افزار جایگزین مناسبی با صفحه کلید و موس برای ورود داده در این بخش خواهد بود. 

 

---

 

زمینه و هدف: دانش فنی مدیران عرصه سلامت در زمینه‌ی بودجه‌ریزی، در افزایش کارایی سازمان‌ها و موسسات این بخش نقش اساسی دارد، زیرا مبنای هر تصمیم و اقدام صحیح، آگاهی و تحلیل صحیح است. بنابراین، هدف این مطالعه، سنجش دانش فنی مدیران بهداشت و درمان در زمینه‌ی بودجه می­باشد. 

 

روش بررسی: این مطالعه، یک مطالعه‌ی توصیفی، تحلیلی به روش مقطعی است. از 80 نفر مدیر دانشگاه علوم پزشکی تبریز، 63 نفر در این بررسی شرکت کردند. ابزار جمع‌آوری، اطلاعات پرسش‌نامه‌ای با محورهای کلیدی شناخته شده در عرصه بودجه‌ریزی بود. داده‌ها پس از جمع‌آوری با نرم‌افزار spss16 و با استفاده از آزمون‌های همبستگی پیرسون، T-test و ANOVA  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

 

یافته‌ها: میانگین نمرات کل 6/4±9/16 از 30 بود. نمرات کل در رشته‌های تحصیلی(276/0=P)، و سمت‌های مختلف(431/0=P) اختلاف معنی‌داری نداشت. میانگین نمرات کل زنان و مردان(782/0=P) یکسان بود. دانش فنی مدیران با سن(392/0=P و 1/0=r)، سابقه کار(299/0=P و 1/0=r) و سابقه مدیریت(121/0=P و 2/0=r) رابطه معنی‌داری نداشت.

 

نتیجه‌گیری: باتوجه به مشکلات ناشی از پایین بودن آگاهی مدیران در زمینه اصول بودجه ریزی، ارتقای دانش فنی آنان ضرورت دارد. عدم ارتباط دانش فنی با سابقه کار و سابقه مدیریت شاید ناشی از جدی نگرفتن این امور توسط مدیران و بی‌ثباتی مدیریت باشد که می‌تواند آسیب‌های جدی سازمانی در پی داشته باشد. بازنگری در برنامه‌های آموزشی موجود، افزایش کمی دوره‌ها به موازات ارتقای کیفی آنها و آموزش مداوم به منظور بهبود عملکرد مدیران، ضروری به نظر می‌رسد.