مجله

زمینه و هدف: بخش‌های پرتونگاری از بخش‌های اساسی و گران قیمت هر مرکز درمانی است. در این میان به کارگیری صحیح نظام اطلاعات بیمارستان موجب ارتقای کیفیت خدمات بهداشتی درمانی و کاهش هزینه‌های بخش‌های درمانی می‌گردد. هدف از این مطالعه، بررسی میزان آگاهی کارکنان بخش‌های رادیولوژی بیمارستان‌های تابعه دانشگاه علوم پزشکی همدان در خصوص کاربردهای نظام اطلاعات بیمارستان((HIS می‌باشد.

روش بررسی: در این مطالعه‌ی توصیفی که به صورت مقطعی بر روی 52 نفر از کارکنان بخش‌های رادیولوژی بیمارستان‌های تابعه دانشگاه علوم پزشکی همدان(1391) انجام گرفت میزان آگاهی آنان در مورد HIS، با استفاده از پرسشنامه‌ی دو قسمتی شامل اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه در ارتباط با نظام اطلاعات بیمارستانی که اعتبار علمی و روایی پرسشنامه‌ها از قبل توسط اعضای هیئت علمی گروه مدارک پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کاشان تایید شده بود و نیز مجریان این پژوهش پایایی 8/0 را برای آن به دست آوردند، مورد بررسی قرار گرفت. در آخر نیز داده‌های حاصل از پژوهش توسط نرم افزار SPSS ویرایش هفدهم مورد تحلیل و بررسی آماری قرار گرفت.

یافته‌ها: نتایج مطالعه نشان داد که 8/3 درصد از کارکنان دارای آگاهی ضعیف، 4/65 درصد آگاهی متوسط و 8/30 درصد آگاهی خوبی در مورد کاربردهای(HIS) داشتند و در این میان، آگاهی عالی مشاهده نشد.

نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج تحقیق برگزاری دوره‌های مرتبط و به روز برای آشنایی هرچه بیشتر کارکنان بخش‌های رادیولوژی با نظام اطلاعات بیمارستانی(HIS) توصیه می‌گردد.

زمینه و هدف: عدم توجه به مقوله‌ی همپوشانی در دو پایگاه اطلاعاتی، باعث خرید منابع تکراری و در نتیجه اتلاف بخشی از اعتبارات تخصیصی می‌شود، به همین منظور این مطالعه با هدف بررسی میزان همپوشانی مقالات حوزه قلب و عروق نمایه شده در دو پایگاه اطلاعاتی Scopus وWeb of Science در فاصله سالهای 2001 تا 2010 انجام گردید.

روش بررسی: در این مطالعه پیمایشی ابتدا سرعنوانهای فرعی زیر سرعنوان قلب و عروق از اصطلاحنامه پزشکی((Mesh 2012 استخراج و سپس هر کلیدواژه در عناوین مقالات هر دو پایگاه جستجو و مقالات بازیابی گردید. در ادامه اطلاعات کتابشناختی این مقالات وارد نرم افزارEndnote X3 شد و پس از آن بر اساس الفبای عنوان مقالات مرتب گردید. بدین ترتیب مقالات مشترک میان این دو پایگاه و مقالات منحصر به هر پایگاه تعیین شد. در پایان با استفاده از نرم افزار SPSS ویرایش 0.1.0.8  میزان همپوشانی نسبی و سنتی این دو پایگاه محاسبه و نتایج در قالب جداول ارائه گردید.

یافته‌ها: در کل 45680 مقاله بازیابی شد که از این تعداد 27979 مقاله مشترک، 14875 مقاله منحصر به Scopus و 2826 مقاله متعلق به  Web of Scienceبودند. همپوشانی سنتی 5/61%، همپوشانی Science Web of با Scopus، 28/65% و Scopus با Web of Science، 82/90% بود. 

نتیجه‌گیری: میزان همپوشانی سنتی این دو پایگاه و همچنین همپوشانی نسبی Scopus با Web of Science بیشتر از همپوشانی نسبی  Web of Science با Scopus است، یعنی Scopus مقالات زیادی را نمایه کرده است که در Web of Science وجود ندارد.

زمینه و هدف: یکی از مؤلفه‌های مهم هر مدیر موفق، سلامت عمومی اوست. مدیرانی که از وضعیت جسمانی و روانی مطلوب برخوردار نباشند در اداره سازمان خود دچار مشکل خواهند شد. لذا این پژوهش با هدف تعیین وضعیت سلامت عمومی در میان مدیران اجرایی بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران تدوین شده است.

روش بررسی: این مطالعه به صورت توصیفی- تحلیلی و از نوع مقطعی در سال 1391 انجام شد. جامعه پژوهش شامل 25 مدیر اجرایی بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران بودند. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه سلامت عمومی شامل 28 سوال در چهار بخش سلامت جسمانی، اضطراب، افسردگی و کارکردهای اجتماعی بود. داده‌های حاصل در نرم افزارSPSS 17  جمع آوری شد و توسط آزمون‌های همبستگی Independent one sample T، Spearman و Mann-Whitney و واریانس یکطرفه مورد تحلیل قرار گرفت.

یافته‌ها: نتایج نشان داد مدیران اجرایی بیمارستان‌های مورد مطالعه از نظر روانی و جسمی سالم هستند و در نهایت از نظر عمومی سلامت می‌باشند. هم چنین، مشخص شد بین متغیرهای اضطراب با اختلالات جسمانی، افسردگی با سلامت جسمانی، اضطراب و اختلال کارکرد اجتماعی همبستگی مستقیم دارد.

نتیجه‌گیری: میزان سلامت عمومی در میان مدیران بیمارستان دانشگاه علوم پزشکی تهران در مقایسه با نتایج سایر مطالعات مشابه در ایران و در سایر کشورها بالاتر است. لذا پیشنهاد می‌شود به منظور حفظ و ارتقا هرچه بیشتر سلامت عمومی مدیران، بر روی استفاده از معاینات دوره‌ای، ارائه آموزش‌های مورد لزوم و خدمات مشاوره‌ای بطور خاص تأکید شود.

زمینه و هدف: خامه ﯾﮏ ﻓﺮآورده ﻟﺒﻨﯽ ﻣﻐﺬی اﺳﺖ و ﺑﺪﻟﯿﻞ ارزش ﻏـﺬاﯾﯽ ﺑـﺎﻻ، pH ﻧﺰدﯾـﮏ به ﺧﻨﺜـﯽ و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻧﮕﻬﺪاری محدود، ﻣﺤﯿﻂ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮای رﺷـﺪ ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿـﺴﻢ‌ﻫـﺎست. در چند دهه گذشته آلودگی باکتریایی مواد غذایی از اهمیت خاصی برخوردار شده است. سالمونلا و یرسینیا دو عامل مهم در بیماری‌های منتقله از غذا هستند، که سبب گاستروآنتریت انسانی می‌شوند. ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‌ی ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ارزﯾﺎﺑﯽ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ خامه‌هایﺳـﻨﺘﯽ ﻣـﺼﺮﻓﯽ از ﻧﻈﺮ آﻟﻮدﮔﯽ ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺎﯾﯽ اﻧﺠﺎم ﮔﺮدﯾﺪ.

روش بررسی: در این مطالعه‌ی مقطعی، 100 نمونه خامه‌ی غیر پاستوریزه از 5 نقطه سطح شهر تهران جمع آوری گردید. پس از غنی سازی در محیط سلنیت F برای سالمونلا و غنی سازی در بافر فسفات به مدت 2 هفته در سرما برای یرسینیا طبق دستورالعملCDC، تلقیح بر روی محیط‌های کشت مک کانکی و CIN آگار انجام شد. روز بعد کلنی‌های مشکوک از نظر فنوتایپی مورد بررسی اولیه و بوسیله پلاک API-20E مورد تائید نهایی قرار گرفتند.

یافته‌ها: 29% نمونه‌های خامه‌ی مورد مطالعه، حداقل به یک باکتری آلوده بودند. 3% نمونه‌های مورد مطالعه به یرسینیا شامل 1 سویه‌ی آنتروکلی تیکا، 1 سویه‌ی اینترمدیا و 1 سویه‌ی فردریکسنی و 2% به سالمونلاپاراتیفی B آلوده بودند. همچنین باکتری‌های دیگری مانند اشریشیا کلی، آنتروباکتر، کلبسیلا و سیتروباکتر جدا گردید. 5 نمونه خامه به صورت توام به 2 باکتری آلوده بودند.

نتیجه‌گیری: نتایج حاصله موید کنترل کیفی و نظارت بیشتر اداره‌ی بهداشت مواد غذایی بر خامه‌های تولیدی در سطح شهر تهران می‌باشد.

زمینه و هدف: کاربردی بودن هر فناوری جهت ورود به یک حوزه‌ی خاص با بررسی میزان مزایا و معایب سیستم در آن حوزه، بیان می‌شود. هدف از پژوهش حاضر بیان مزایا و محدودیت‌های به کارگیری سیستم تبدیل گفتار به متن در حوزه مراقبت سلامت و ارایه‌ی راهکارهای عملی جهت افزایش قابلیت پذیرش سیستم در این حوزه است.

روش بررسی: پژوهش حاضر به روش مروری و با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای و پایگاه‌های اطلاعاتی Proquest, Pub med, Science Direct, Ovid و پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی با استفـاده از کلید واژه‌های نرم‌افزار تبدیل گفتار به متن، مراقبت سلامت، مزایا، محدودیت و راهکار انجام گردید.

یافته‌ها: سامانه تبدیل گفتار به متن دارای مزایایی از قبیل افزایش دقت مستندات پزشکی، کاهش زمان ایجاد مستندات، ابزاری برای ورود داده داخل پرونده الکترونیک سلامت می‌باشد. البته چندین محدودیت در به کارگیری سیستم در کشور، مانند عدم تعریف دادگان سیستم در حوزه‌ی پزشکی و هزینه‌ی بالای سخت‌افزار و نرم‌افزار آن وجود دارد.

نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های حاصل از پژوهش در ارتباط با مزایا و محدودیت‌های سیستم در حوزه‌ی سلامت، راهکارهایی مانند تولید دادگان یکپارچه کشوری برای تبادل اطلاعات سلامت، بهبود دادگان برای افزایش دقت تشخیص کلمات و آموزش به کاربران سیستم می‌توان تا حدودی محدودیت‌های سیستم را کاهش داد. همچنین در حرکت کشور به سوی پیاده‌سازی پرونده الکترونیک سلامت و نیاز کاربران به ورود داده‌ی کامپیوتری، این نرم­افزار جایگزین مناسبی با صفحه کلید و موس برای ورود داده در این بخش خواهد بود. 

زمینه و هدف: همگام با افزایش مداوم جمعیت جهان و به تبع آن، روند رو به رشد نیاز برای تامین سلولز، بعنوان فراوان‌ترین ماده آلی موجود در طبیعت در جهت تولید فراورده‌های سلولزی، نگرانی‌هایی از بابت آلودگی احتمالی این محصولات امکان وجود عفونت‌های پوستی، چشمی و دستگاه تناسلی ادراری بوجود آمده است. هدف از این تحقیق تعیین آلودگی های احتمالی میکروبی موجود در فراورده‌های سلولزی عرضه شده در شهر تهران بوده است.

روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی بوده، که بر روی تعداد 200 نمونه(50 نمونه از هر نوع) از انواع فراورده‌های سلولزی منقضی نشده شامل دستمال کاغذی، پوشک، نوار بهداشتی و جعبه مقوایی حمل شیرینی در طی 6 ماه از شهریور تا بهمن 1391 از سطح شهر خریداری انجام شد.

یافته‌ها: نتایج بدست آمده نشان می­دهد که 18 نمونه(9%)­ دارای شمارش کلی باکتری­های هوازی و کپک بیشتر از حد مجاز در یک گرم نمونه بودند. همچنین از نظر باکتری­های پاتوژن 16 نمونه(8%)، آلوده به یکی از باکتری های پاتوژن استرپتوکوک گروه D، استافیلوکوک اورئوس، سودوموناس آئروژینوزا و اشریشیاکلی بودند. در مجموع 34 نمونه(17%) از نمونه‌های مورد بررسی غیرقابل مصرف بودند. بررسی انجام شده نشان داد که جعبه شیرینی با(5%) و نوار بهداشتی با(5/0%) به ترتیب بیشترین و کمترین آلودگی را داشته‌اند.

نتیجه‌گیری: وجود باکتری‌های پاتوژن و نقش این باکتری‌ها در برخی عفونت­ها بویژه عفونت­های پوستی و دستگاه تناسلی ادراری، لزوم کنترل هرچه بیشتر اینگونه فرآورده­های بهداشتی را می‌طلبد.

زمینه و هدف: دانش فنی مدیران عرصه سلامت در زمینه‌ی بودجه‌ریزی، در افزایش کارایی سازمان‌ها و موسسات این بخش نقش اساسی دارد، زیرا مبنای هر تصمیم و اقدام صحیح، آگاهی و تحلیل صحیح است. بنابراین، هدف این مطالعه، سنجش دانش فنی مدیران بهداشت و درمان در زمینه‌ی بودجه می­باشد. 

روش بررسی: این مطالعه، یک مطالعه‌ی توصیفی، تحلیلی به روش مقطعی است. از 80 نفر مدیر دانشگاه علوم پزشکی تبریز، 63 نفر در این بررسی شرکت کردند. ابزار جمع‌آوری، اطلاعات پرسش‌نامه‌ای با محورهای کلیدی شناخته شده در عرصه بودجه‌ریزی بود. داده‌ها پس از جمع‌آوری با نرم‌افزار spss16 و با استفاده از آزمون‌های همبستگی پیرسون، T-test و ANOVA  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته‌ها: میانگین نمرات کل 6/4±9/16 از 30 بود. نمرات کل در رشته‌های تحصیلی(276/0=P)، و سمت‌های مختلف(431/0=P) اختلاف معنی‌داری نداشت. میانگین نمرات کل زنان و مردان(782/0=P) یکسان بود. دانش فنی مدیران با سن(392/0=P و 1/0=r)، سابقه کار(299/0=P و 1/0=r) و سابقه مدیریت(121/0=P و 2/0=r) رابطه معنی‌داری نداشت.

نتیجه‌گیری: باتوجه به مشکلات ناشی از پایین بودن آگاهی مدیران در زمینه اصول بودجه ریزی، ارتقای دانش فنی آنان ضرورت دارد. عدم ارتباط دانش فنی با سابقه کار و سابقه مدیریت شاید ناشی از جدی نگرفتن این امور توسط مدیران و بی‌ثباتی مدیریت باشد که می‌تواند آسیب‌های جدی سازمانی در پی داشته باشد. بازنگری در برنامه‌های آموزشی موجود، افزایش کمی دوره‌ها به موازات ارتقای کیفی آنها و آموزش مداوم به منظور بهبود عملکرد مدیران، ضروری به نظر می‌رسد.

زمینه و هدف: به منظور طراحی بهتر سامانه‌ی پرونده‌ی الکترونیک سلامت در سطح کشور، تعیین عناصر داده‏ای استاندارد برای ایجاد یک نظام اطلاعاتی یکپارچه دارای اهمیت است. هدف این پژوهش، تعیین مجموعه حداقل داده‌ی سیستم گزارش دهی رادیولوژی در کشور ایران است.

روش بررسی: در این مطالعه‌ی توصیفی مقطعی، 13 رادیولوژیست، سه متخصص بیهوشی، سه پزشکی عمومی و سه نفر از کارشناسان بیمه شاغل در مرکز تصویربرداری بیمارستان امام خمینی(ره) شهر تهران انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسش نامه محقق ساخته بود. به منظور روایی پرسش نامه، از روش اعتبار محتوا و برای سنجش پایایی از روش test-retest استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم‏افزار Spss انجام شد.

یافته‌ها: در اولویت‏ها، بیشترین میانگین مربوط به پیشنهادها و توضیحات متنی رادیولوژیست(6/9)، تفسیر تصویر(5/9)، نام ماده حاجب(4/9)، نام اقدام تصویربرداری(3/9)، نوع و تاریخ اقدامات قبلی(1/9) و تشخیص نهایی(9) بود و سطح تحصیلات و کدپستی(5)، آدرس و تلفن پزشک ارجاع دهنده(8/4) و نسبت بیمار با بیمه شده اصلی(3/4)، دارای کمترین میانگین بودند.

نتیجه‌گیری: با توجه به اهمیت گزارش‌های رادیولوژی در تشخیص و مدیریت آتی مشکلات بالینی بیمار، توجه به حداقل داده‏های مربوط به این گزارش‌ها همچون داده‏های مدیریتی، بیمه‏ای، هویتی، بالینی، بیهوشی و نتایج معاینات رادیولوژی برای تبادل با سامانه پرونده الکترونیک سلامت ضروری به نظر می‏رسد.

زمینه و هدف: کیفیت پرونده سلامت به کیفیت محتویات آن و مستندسازی درست وابسته است. حداقل مجموعه داده‌ها یک روش استاندارد برای جمع آوری عناصر داده‌ای کلیدی در پرونده ایجاد می‌کند که فهم آنها را آسان ساخته و امکان مقایسه آنها را فراهم می‌آورد. این پژوهش با هدف تعیین حداقل مجموعه داده‌ها برای پرونده سلامت ورزشکاران ایران انجام شده است.

روش بررسی: پژوهش حاضر به روش توصیفی-تطبیقی انجام شد. با استفاده از یک مطالعه‌ی تطبیقی درمورد مجموعه داده‌های پرونده سلامت ورزشکاران در سه کشور پیشرو در پزشکی ورزشی شامل استرالیا، کانادا و امریکا و نیز ایران، چک لیستی شامل مجموعه حداقل داده‌های پرونده سلامت ورزشکاران تدوین و در میان 50 نفر از متخصصان دو حوزه پزشکی ورزشی و مدیریت اطلاعات سلامت در داخل کشور با استفاده از روش دلفی به نظر سنجی گذاشته شد.

یافته‌ها: از بین 97 عنصری که به نظرسنجی گذاشته شده بود، 85 عنصر با موافقت بیش از 75 درصد به عنوان عناصر اصلی و 12 عنصر با موافقت 50 تا 75 درصد به عنوان عناصر پیشنهادی مطرح شد. در مورد اهمیت وجود 97 عنصر در پرونده، بین پاسخ‌های گروه متخصصان حوزه پزشکی ورزشی با متخصصان مدیریت اطلاعات سلامت، اختلاف معنی داری مشاهده نشد.

نتیجه‌گیری: حداقل عناصر اطلاعاتی پرونده سلامت ورزشکاران ایران با چهار گروه اطلاعات دموگرافیک، تاریخچه‌ی سلامت، ارزیابی و طرح درمان ارائه شد. الگوی پیشنهادی برای سیستم‌های دستی و پرونده‌های الکترونیک پزشکی قابل ارائه است. 

زمینه و هدف: اثرات سودمند پروبیوتیک‌ها بر بدن، امروزه یکی از مباحث مهم دنیای علم تلقی می‌شود، لذا این مطالعه به منظور بررسی اثر ضد میکروبی سویه پروبیوتیک لاکتوباسیلوس پاراکازئی جدا شده از ماست بر روی باکتری بیماری زای غذایی به نام استافیلوکوکوس اورئوس انجام گردید.

روش بررسی: در این تحقیق اثر سویه پروبیوتیک لاکتوباسیلوس پاراکازئی جدا شده از ماست cfu/ml)10⁸ ×1( بر رشد و تولید انتروتوکسین‌های باکتری استافیلوکوکوس اورئوسcfu/ml) 10⁵×1(  مورد بررسی قرار گرفت که پس از تلقیح در محیط TSB و گرم خانه گذاری در دو دمای 25 و 35 درجه سانتی گراد، در زمان‌های صفر، 24، 48 و 72 ساعت، از کشت مخلوط و کنترل در محیط‌های اختصاصی BP و MRS کشت داده شد و سپس با استفاده از کیت الیزای ریدا اسکرین تولید انتروتوکسین بررسی گردید. یافته‌های این تحقیق با استفاده از آنالیز واریانس و آزمون مربع کای، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

یافته‌ها: پروبیوتیک‌ها در این مطالعه، رشد استافیلوکوکوس اورئوس را نسبت به نمونه‌ی کنترل 3 لوگ در دمای 25 درجه سانتی گراد و 2 لوگ در دمای 35 درجه سانتی گراد کاهش داد. سویه پروبیوتیکی تولید انتروتوکسین‌های A، C و E را در دمای 25 درجه سانتی گراد و انتروتوکسین‌های نوع E و A را در دمای 35 درجه سانتی گراد مهار کرد.

نتیجه‌گیری: استفاده از پروبیوتیک‌ها می‌تواند راهکار جدیدی برای کنترل زیستی باکتری استافیلوکوکوس اورئوس بدون استفاده از آنتی بیوتیک‌ها محسوب گردد.

زمینه و هدف: با توجه به این که پرستاران، کاربران نهایی نظام اطلاعات بیمارستان هستند، بنابراین بررسی دیدگاه آنها در این خصوص می‌تواند در شناسایی نقاط قوت و ضعف، و در ارتقا و بهبود عملکرد بیمارستان مفید باشد. این مطالعه با هدف تعیین دیدگاه پرستاران در خصوص تاثیر نظام اطلاعات بیمارستان بر روی فرآیندهای پرستاری در بیمارستان فارابی انجام شد.

روش بررسی: این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی بود که در آن تاثیر نظام رایانه‌ای اطلاعات بیمارستان بر تغییر دقت، صحت و سرعت فرآیندهای پرستاری، و همچنین بر رضایت و نگرش پرستاران مطالعه شد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسش نامه‌ای بود که روایی آن از طریق بررسی متون علمی و مشورت با افراد متخصص و پایایی آن از راه محاسبه‌ی ضریب آلفای کرونباخ تایید شد.

یافته‌ها: در مجموع، 61 درصد پرستاران از عملکرد سیستم اطلاعات بیمارستان تاحدی راضی و 5/30 درصد کاملاً راضی بودند. همچنین از نظر اکثریت پاسخ دهندگان، سیستم اطلاعات بیمارستان بر فرآیندهای پرستاری مورد استفاده در بیمارستان فارابی تاثیر مثبت داشت.

نتیجه‌گیری: به عقیده­ی پرستاران، نظام اطلاعات بیمارستان در بیمارستان فارابی باعث بهبود سرعت، دقت و صحت فرآیندها می‌شود. با وجود این، به مشکلاتی از جمله کم بودن سرعت نرم­افزار و نقص آن در بعضی فرآیندهای پرستاری از جمله عدم تمهیدات لازم برای گزارش نویسی نیز اشاره گردید. بنابراین، لازم است در جهت تکمیل و پیشرفت هر چه بیشتر این نظام و رفع نواقص موجود تلاش نمود.