کاربران عمومی فقط به فهرست مقالات منتشر شده دسترسی دارند.
392 نتیجه برای موضوع مقاله:
رضا صفدری، فرنوش لارتی، کامیار فتحی سالاری، سامان محمدپور،
دوره 14، شماره 3 - ( مرداد و شهریور 1399 )
چکیده
زمینه و هدف: بیماریهای قلبی‌وعروقی و خطاهای دارویی از دلایل اصلی ناخوشی‌ها و مرگومیر در سرتاسر جهان به شمار می‌آیند. سیستم‌های تجویز الکترونیک و مدیریت مصرف دارو (electronic prescribing and medication administration(ePMA)) تا حدودی از وقوع خطاهای دارویی پیشگیری می کنند. هدف این مطالعه تعیین الزامات اطلاعاتی سیستم ePMA بیماران قلبی‌وعروقی بود.
روش بررسی: این مطالعه ی توصیفی در بیمارستان امام خمینی تهران و دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران در تابستان ۱۳۹۸ در دو فاز بررسی متون و نظرسنجی پرسش نامه‌ای انجام شد. آیتمهای اطلاعاتی حاصل از بررسی متون ۱۰۰ مقاله در سه پرسش نامه، سازماندهی شدند. در مرحله ی نظرسنجی، پرسش نامه‌ها میان پزشکان، پرستاران و صاحب نظران گروه مدیریت اطلاعات سلامت به روش سرشماری توزیع شد. پایایی پرسش نامه‌ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ سنجیده شد. تحلیل‌های آماری با استفاده از SPSS انجام شد.
یافتهها: نتایج نشان داد که از دید متخصصان، آیتمهای اطلاعاتی دموگرافیکی بیمار و شناسه‌های منحصربه فرد بیشترین میانگین یعنی بالای ۴/۷ را کسب کردند. پزشکان به اطلاعات بالینی از جمله سابقهی دارویی و اسامی ژنریک بیشترین موافقت را ابراز کرده بودند. از دید پرستاران آیتمهای اطلاعاتی مشکلات بیمار و اقدامات انجام شده و انواع دوز دارو میانگین کامل یعنی ۵ را به دست آوردند.
نتیجهگیری: نیاز به آیتمهای اطلاعاتی میان کاربران مختلف سیستم‌های ePMA متفاوت است اما ممکن است آیتم‌هایی نیز وجود داشته باشد که میان آنها مشترک باشد. لازم است پژوهش‌های آینده نیازمندی‌های اطلاعاتی مالی و داروخانه‌ای را براساس دیدگاه سایر کارکنان داروخانه و حسابداری بیمارستان بررسی نماید.
فاطمه امینی، مهدی صالحی باروق، وحید چنگیزی،
دوره 14، شماره 3 - ( مرداد و شهریور 1399 )
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به افزایش روزافزون آزمونهای رادیوگرافی با استفاده از دوزیمتر ترمولومینسانس (TLD) در آزمونهای مختلف رادیوگرافی، میتوان مقدار دوز موثر اندامهای بحرانی را اندازه گرفت. در این تحقیق، روند پیشرفت دستگاههای رادیولوژی از آنالوگ به دیجیتال که موجب تسریع در انجام رادیوگرافی‌ها به‌خصوص بیماران اورژانسی شده است، بررسی شد؛ سپس میزان دوز موثر اندامهای بحرانی در دستگاههای رادیوگرافی دیجیتال با استفاده از دوزیمتر TLD محاسبه گردید.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی-تحلیلی از ۲۹عدد دوزیمتر TLD استفاده شد. ابتدا مراحل کاالیبراسیون TLDها توسط مرکز حفاظت سازمان انرژی اتمی تهران انجام گردید، سپس با استفاده از TLDها در آزمونهای رادیوگرافی دوز معادل و سپس دوز موثر اندامهای بحرانی محاسبه شد.
یافته ها: داده ها با استفاده از آزمون واریانس ANOVA در نرم افزار SPSS انجام شد. میانگین دوزهای موثر اندامهای بحرانی عبارتند از: میانگین دوز موثر تیروئید mSv ۰/۰۰۳۴±۰/۰۰۱۵(در رادیوگرافی گردن)، میانگین دوز موثر چشم mSv ۰/۰۶۳±۰/۰۰۰۴(در رادیوگرافی جمجمه)، میانگین دوز موثر پستان mSv ۰/۰۰۶۷±۰/۰۰۰۹(در رادیوگرافی ریه) و میانگین دوز موثر تخمدان mSv ۰/۰۲۰۱±۰/۰۶۵۲(در رادیوگرافی شکم). اختلاف معناداری میان دوز موثر اندامهای تیروئید و تخمدان که هر دو در وضعیت قدامی-خلفی (AP) قرار دارند، یافت شد(۰/۰۵>P). در مورد اندامهای چشم و پستان که هر دو در وضعیت خلفی-قدامی (PA) قرار دارند، اختلاف معناداری مشاهده نشد.
نتیجه گیری: تحقیق حاضر نشان داد که مقدار دوز موثر بیمار در آزمونهای رادیوگرافی به ضخامت عضو مورد نظر و وضعیت بیمار بستگی دارد که در مقدار دوز اشعه جذب شده بیمار، تاثیر بسزایی دارد.
اعظم لاری، نهضت گودرزی، ساره دانشگر، مهناز طاهری پور،
دوره 14، شماره 4 - ( مهر و آبان 1399 )
چکیده
زمینه و هدف: استفاده از سازوکارهای خرید در بخش تجهیزات پزشکی در کنار اعمال قوانین و مقررات نظارتی از سوی دولت میتواند به عنوان راهی برای حرکت به سمت خریدی هوشمندانه و افزایش سطح دسترسی گروه های آسیب‌پذیر به دریافت خدمات و گسترش عدالت مطرح شود. این پژوهش با هدف بررسی مدیریت خرید تجهیزات پزشکی بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد.
روش بررسی: این پژوهش کاربردی در سال ۹۸ صورت گرفت. جامعه پژوهش ۶۲۳ نفر و نمونه پژوهش ۴۳۱ نفر بودند که به صورت نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه محقق ساخت بود که متغیرهای آن از مطالعات تطبیقی استخراج گردیده است. اعتبارسنجی پرسش نامه محقق‌ساخت توسط ضریب نسبی روایی محتوا، شاخص روایی محتوایی و ضریب آلفای کرونباخ انجام شد. برای تحلیل داده ها با روشهای آماری تحلیل عاملی اکتشافی وتأییدی از نرم افزارهای SPSS۱۸ و AMOS استفاده شد.
یافته ها:با توجه به نتایج به دست آمده ابعاد مؤثر در مدیریت خرید تجهیزات پزشکی در بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی تهران ابعاد فنی- تخصصی، سازمانی، سیاسی و اقتصادی با ضرایب مسیر ۱/۲۴۴، ۱/۱۵۱ ، ۰/۹۷۳ و ۰/۸۴۵ بودند. مقادیر حاکی از آن است که تمامی مسیرهای مطالعه معنادار هستند و به عبارتی ضرایب مسیر قابل بهره برداری میباشند.
نتیجه گیری: براساس مطالعه فوق، ابعاد مؤثر در مدیریت خرید تجهیزات پزشکی متشکل از ۴ بعد(فنی- تخصصی، سازمانی، سیاسی و اقتصادی) می باشد که در واقع مفهومی جامع و چندبعدی است. بنابراین، توجه به تمام ابعاد و مؤلفه های آنها میتواند به بهترین نحو نهادهای خریدار را در حرکت به سمت خریدی کارآ رهنمون سازد.
علی محمد مصدق راد، فاطمه غضنفری،
دوره 14، شماره 4 - ( مهر و آبان 1399 )
چکیده
زمینه و هدف: اعتباربخشی بیمارستانی "فرایند ارزشیابی نظام‌مند و تعیین اعتبار بیمارستان توسط یک سازمان مستقل خارجی با استفاده از استانداردهای مطلوب ساختاری، فرایندی و پیامدی" است. اعتباربخشی نقش مهمی در بهبود کیفیت و ایمنی خدمات بیمارستانی دارد. برنامه اعتباربخشی بیمارستانی ایران با چالشهایی مواجه است. این پژوهش با هدف شناسایی چالشهای حاکمیتی برنامه اعتباربخشی بیمارستانی ایران و ارائه پیشنهاداتی برای بهبود آن انجام شده است.
روش بررسی: این پژوهش کیفی پدیدارشناسی تفسیری با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختار یافته در نیمه اول سال ۱۳۹۸ انجام شده است. تعداد ۱۵۱ نفر از سیاستگذاران، مدیران و کارکنان وزارت بهداشت، دانشگاههای علوم پزشکی، سازمان‌های بیمه سلامت و بیمارستان‌ها با رویکرد ارزشیابی چندگانه و به روش نمونهگیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب و در این پژوهش شرکت کردند. از روش تحلیل موضوعی برای تحلیل دادهها استفاده شد.
یافته ها: تعداد ۲۲ چالش حاکمیتی برنامه اعتباربخشی بیمارستانی شناسایی شد که در قالب هفت گروه چالشهای مرتبط با ساختار سازمانی، ارتباطات سازمانی، سیاستگذاری، تأمین مالی، برنامه‌ریزی، تولیت و ارزشیابی دستهبندی شدند. عدم استقلال برنامه اعتباربخشی، ساختار سازمانی نامناسب، کمبود منابع، جابجایی سریع مدیران اداره اعتباربخشی، هماهنگی و ارتباطات ضعیف درون و برون سازمانی، دولتی و اجباری بودن برنامه اعتباربخشی، هزینه زیاد اعتباربخشی، برنامه‌ریزی ضعیف، عدم تأمین الزامات و پیش‌نیازهای اعتباربخشی، دانش ناکافی متولیان اعتباربخشی و عدم ارزشیابی برنامه اعتباربخشی از جمله چالشهای حاکمیتی برنامه اعتباربخشی بیمارستانی ایران است. ایجاد استقلال عملکردی از طریق تشکیل شورای سیاستگذاری اعتباربخشی بیمارستانی و کمیته‌های علمی، اجرایی، اعتراض و ارزشیابی برنامه اعتباربخشی، پایلوت برنامه اعتباربخشی، تأمین مالی پایدار برنامه اعتباربخشی، برنامه‌ریزی دقیق، آموزش آبشاری، دریافت تأییدیه انجمن بین‌المللی کیفیت بهداشت و درمان و اعلان عمومی نتایج اعتباربخشی از جمله راهکارهای پیشنهادی حل این مشکلات هستند.
نتیجهگیری: برنامه اعتباربخشی بیمارستانی ایران در بعد حاکمیتی با چالش ها و مشکلاتی مواجه است. اصلاح ساختار حاکمیتی برنامه اعتباربخشی بیمارستانی ایران میتواند منجر به حصول نتایج مطلوب و تحقق اهداف اعتباربخشی شود.
ناهید عین الهی، رضا صفدری، مرسا غلامزاده، الهام حق شناس، حوریه ماسوریان،
دوره 14، شماره 4 - ( مهر و آبان 1399 )
چکیده
زمینه و هدف: برنامه های سلامت همراه امروزه در حوزه های مختلفی به ویژه در حوزهی بیماریهای پوستی به عنوان ابزارهایی هم برای کمک به بیماران و هم برای کمک به پزشکان در تشخیص و درمان توسعه یافته اند. لذا هدف اصلی این پژوهش مروری بر ویژگی ها و محتوای اپلیکیشن های حوزه ی مراقبت از پوست است.
روش بررسی: به صورت بررسی تطبیقی و با روش توصیفی-تشریحی است. اپلیکیشن ها، در حوزه ی درماتولوژی براساس معیارهای ورود که شامل اپلیکیشن هایی که در دو فروشگاه GooglePlay و AppStore بیش از ۱۰۰ بار دانلود شده بودند یا در مطالعات در حوزه ی تشخیص، درمان، مدیریت، مشاور از راه دور، یا خودمراقبتی در حوزه های مختلف بیماری های پوستی طراحی شده بودند و معیارهای خروج شامل اپلیکیشنهایی که قبل از سال ۲۰۱۰ تولید شده بودند و مواردی که به تخصصهای پزشکی غیر از dermatology مربوط میشدند، جستجو شدند. برای مقایسه ی بهتر، ویژگی های مختلفی بر اساس مرور متون و مشاوره با متخصصان از لحاظ ویژگی برنامه برای مقایسه و دسته بندی در نظر گرفته شد. در مرحله ی بعد اپلیکیشن های شناسایی شده براساس معیارهای مختلف بررسی و با هم مقایسه شدند.
یافته ها: در نتیجه ی جستجو، در مجموع ۳۳ اپلیکیشن براساس معیارهای در نظر گرفته شده، شناسایی شدند. از این میان، ۳۳/۳% از این تعداد در حوزه ی آموزشی و سپس ۲۴/۲% به حوزهی خودمراقبتی اختصاص داشتند. برنامه های مورد بررسی در نه حوزه ی مختلف در رابطه با بیماریها دستهبندی و مقایسه شدند که ۶۱% از اپلیکیشن ها انواع مختلف بیماری های پوستی را پوشش میدادند.
نتیجه گیری: یافته ها نشان داد که بیشترین کاربرد اپلیکشن های مورد بررسی در حوزه ی آموزش و خودمراقبتی بوده است که نشاندهندهی تسهیل امر آموزش و مراقبتهای ابتدایی توسط بیمار و مراقبان وی به کمک فناوری اطلاعات و کاربرد موفق حوزه mhealth است. همچنین با بررسی اپلیکیشن ها، کاربردی بودن اپلیکیشن های تخصصی به خوبی مشخص شد، هرقدر اپلیکیشن ها تخصصی تر بودند، آیتمهای هوشمند بیشتری در آنها تعبیه شده بود؛ از اینروبا استفاده از قابلیت های سلامت همراه در این حوزه، میتوان تلاش کرد تا اپلیکیشن ها بیش از گذشته هوشمند شوند.
زهرا دانائی نیا، الهه جزایری قره‌باغ، سید مهدی حسینی پویا، سمانه برادران،
دوره 14، شماره 5 - ( آذر و دی 1399 )
چکیده
زمینه و هدف: در آنژیوگرافی، عدسی‌چشم ممکن است در معرض پرتو قرارگیرد و باعث ایجاد کاتاراکت شود. در ایران در حال حاضر برای ارزیابی دز فردی صرفاً از تک دزیمتر فیلم‌بج، زیر روپوش‌سربی استفاده میشود. در این پژوهش هدف، بررسی وضعیت پرتوگیری شغلی و نیز اعتبار سنجش دز تمام بدن افراد و لنز چشم با استفاده از تک دزیمتر فیلم‌بج می‌باشد.
روش بررسی: در این مطالعه، میزان دز تمام بدن و عدسی‌چشم با استفاده‌ی ترکیبی از دزیمتر فیلم‌بج و ترمولومینسانس برای ۳۵ نفر از کارکنان بخش آنژیوگرافی در سه بیمارستان منتخب زیرپوشش دانشگاه‌علوم‌پزشکی‌تهران و طی دو دوره ی دزیمتری اندازه‌گیری شد. برای اندازه‌گیری دز عدسی‌چشم از سه قرص دزیمتر ترمولومینسانس بر روی پیشانی و چشم راست و چپ، و برای اندازه‌گیری دز تمام بدن از روش دو-دزیمتری، از یک کارت TLD نصب‌شده روی سینه و روی روپوش‌سربی و یک فیلم‌بج روی سینه و زیر روپوش‌سربی استفاده شد.
یافته ها: میانگین تقریبی دز ماهانه¬ی عدسی‌چشم و تمام بدن پرسنل آنژیوگرافی به ترتیب μSv ۶/۴±۲۴۰/۶ و μSv ۳/۳±۱۲۰/۳ به دست آمد که مقدار متناظر برای دز سالیانه کمتر از سطوح توصیه شده توسط مراجع بین‌المللی است. علاوه بر این، نسبت دز فیلم‌بج به دز تمام بدن و عدسی‌چشم به ترتیب برابر ۰/۳۵ و ۰/۵۱ با ضرایب همبستگی به ترتیب ۰/۹۷ و ۰/۵ به دست آمد. همچنین نسبت دز عدسی‌چشم به دز عمقی (TLD) بر روی روپوش سربی ۱/۱۸ با ضریب همبستگی ۰/۷۹ به دست آمد.
نتیجهگیری: اگرچه استفاده از فیلم‌بج به تنهایی در زیر روپوش‌سربی برای برآورد دز تمام بدن از دقت خوبی برخوردار است، اما این دزیمتر به تنهایی برای برآورد دز لنز چشم مناسب نیست و لازم است از یک دزیمتر فردی بر روی روپوش سربی استفاده شود.
محمد مهدی سلطان دلال، حامد اصغرزاده، روناک بختیاری، محمد کاظم شریفی یزدی، خانم مهدیه پورمرادیان، فریبا نباتچیان،
دوره 14، شماره 5 - ( آذر و دی 1399 )
چکیده
زمینه و هدف: آب‌میوه‌ها بخش مهمی از رژیم‌های غذایی مدرن است، که در صورت آلوده بودن به باکتری‌های پاتوژن می‌توانند باعث عفونـت‌هـای مختلـف دسـتگاه گوارشی گردند. مطالعهی حاضر با هدف تعیین میزان فراوانی یرسینیا انتروکلی تیکا در آب‌میوه‌های سنتی آب‌میوه فروشی‌های جنوب شهر تهران انجام شده است.
روش بررسی: در یک مطالعهی توصیفی مقطعی، ۱۰۰ نمونه آب‌میوه شامل آب انبه، هویج، سیب و کرفس(از هرکدام ۵ نمونه در هر آب‌میوه‌فروشی) از جنوب شهر تهران جمع‌آوری و طبق استاندارد ملی ایران ۲۹۴۶ و ۹۲۳۶ از نظر وجود اشریشیاکلی، سالمونلا، شیگلا و یرسینیا انتروکلی تیکا بررسی گردید. تجزیه و تحلیل دادهها با بهره‌گیری از آمار توصیفی و با استفاده از نرمافزار SPSS انجام شد.
یافتهها: میزان آلودگی به باکتری یرسینیا انتروکلی تیکا ۲ درصد، اشریشیاکلی ۲۵ درصد، شیگلا ۱۴ درصد و سالمونلا ۱ درصد بود. در بررسی آب‌میوه‌های مورد مطالعه در این تحقیق اشریشیاکلی در تمام آب‌میوه‌ها؛ شیگلا در آب هویج و کرفس و سیب؛ یرسینیا انتروکلی تیکا در آب کرفس و آب انبه؛ و سالمونلا فقط در آب هویج مشاهده شد.
نتیجهگیری: بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه میتوان بیان نمود که شمارش باکتری‌های مورد مطالعه در این تحقیق در آب‌میوه فروشی‌های سطح تهران، لزوم پیگیری‌های لازم جهت کاهش میزان بیماریهای حاصل از این باکتری‌ها را بیش از پیش نمایان می‌کند.
مرجان قاضی سعیدی، غلامرضا اسماعیلی جاوید، نیلوفر محمد زاده، حمیده اسداله خان والی،
دوره 14، شماره 5 - ( آذر و دی 1399 )
چکیده
زمینه و هدف: دیابت از شایع‌ترین بیماریهای متابولیک جهان است که از جمله عوارض شایع و دردناک آن زخم پای دیابتی است. صحت و جامعیت محتویات پرونده‌ی الکترونیک پزشکی در ارتقای کیفیت درمان و مراقبت بیماران موثر است. هدف این مطالعه تعیین مجموعه‌ی حداقل داده‌های ضروری برای پرونده الکترونیک پزشکی زخم پای دیابتی است.
روش بررسی: در این پژوهش توصیفی-تحلیلی، جهت جمع‌آوری عناصر اطلاعاتی زخم پای دیابتی منابع معتبر اینترنتی و کتابخانه‌ای مطالعه شد. ۱۴ نفر از پزشکان و پرستاران شاغل و همکار با مرکز ترمیم زخم وابسته به جهاد دانشگاهی علوم پزشکی تهران جهت نظرسنجی بالینی و ۵ نفر از متخصصان فناوری اطلاعات سلامت دانشگاه علوم پزشکی تهران جهت نظرسنجی اطلاعات دموگرافیک انتخاب شدند. ابزار مطالعه، پرسشنامهی محقق‌ساخته، روش اعتبارمحتوا (CVR: Content Validity Ratio) و سنجش پایایی با روش retest بود.
یافتهها: از بین ۲۳ عنصر اطلاعاتی مورد نظرسنجی بخش دموگرافیک موارد بالای ۹۹ درصد موافقت، انتخاب شد. همچنین از ۸۶ عنصر اطلاعاتی بخش بالینی موارد بالای ۵۱ درصد موافقت انتخاب شد. خبرگان بالینی شامل ۶ متخصص مرتبط با حوزهی زخم، ۴ پزشک عمومی و ۶ پرستار بودند. در بخش اطلاعات دموگرافیک کمترین موافقت مربوط به عنصر معرف و سطح تحصیلات با ۲۰ درصد موافقت بود. در بخش اطلاعات بالینی کمترین موافقت مربوط به جراحی، زالو درمانی و MRI پا با صفر درصد و PRP ،G-CSF و سونو داپلرکبد با %۱۴ بود.
نتیجهگیری: حداقل عناصر اطلاعاتی پرونده الکترونیک پزشکی زخم پای دیابتی در بخش بالینی به شرح حال، اطلاعات زخم، اطلاعات اندام تحتانی، نتایج پاراکلینیک، مدیریت زخم، پیگیری و در بخش اطلاعات دموگرافیک به هویتی، پذیرش، مالی، گزارش‌گیری و قابلیت سیستم تقسیم شد. الگوی پیشنهادی برای سیستم دستی و الکترونیک قابل ارایه است.
سمیه دهقانی سانیج، اسماعیل مصطفوی، حمیدرضا ضرغامی، حجت اله سلیمانی،
دوره 14، شماره 5 - ( آذر و دی 1399 )
چکیده
زمینه و هدف: رشته مهندسی پزشکی پرچمدار رویکرد بین‌رشته‌ای در کشور است، که به دلیل توجه به اقتصاد دانش‌بنیان، در مسیر شکوفایی و هموارکردن پیشرفت و توسعه گام برمی‌دارد. هدف از این پژوهش، بررسی و سنجش تعاملات دانشگاه، صنعت و دولت کشور ایران در مقالات علمی حوزهی مهندسی پزشکی با استفاده از مدل مارپیچ سه‌گانه می‌باشد.
روش بررسی: این پژوهش کاربردی و با رویکرد کمّی بوده و از تکنیک علم‌سنجی استفاده می‌کند. وضعیت پویایی تعاملات ارکان اصلی نوآوری ایران در حوزهی مهندسی پزشکی در پایگاه استنادی علوم در بازهی زمانی ۲۰۱۹-۲۰۱۰ با استفاده از نرم‌افزارهای th.exe و th۴.exe محاسبه و میزان رسانش عدم قطعیت در ابعاد دوگانه و بعد ملی تعیین شده است.
یافتهها: رتبه‌بندی شاخص T به‌ترتیب به دانشگاه-دولت(۲۳/۳۸ میلی‌بیت)، دانشگاه-صنعت(۸/۴۷ میلی‌بیت) و صنعت-دولت(۱/۱۳ میلی‌بیت) تعلق گرفت و در نهایت، تعامل ملی(۱۲/۴۸- میلی‌بیت) به‌دست آمد. تعامل بین دانشگاه-صنعت روندی افزایشی داشت و قوی‌ترین تعامل دوگانه متعلق به دانشگاه-دولت بود. تعامل ملی، در طول ده سال اخیر، همواره دارای مقدار منفی بوده که نشاندهندهی وجود پویایی در تعاملات در بعد ملی است.
نتیجهگیری: هرچند تعامل دوگانه‌ی دانشگاه-صنعت در سالهای اخیر، روندی افزایشی داشته؛ اما تعامل ملی ارکان در بلندمدت، با روندی کاهشی مواجه بوده که بر این اساس، برخی سیاست‌های علم و فناوری و راهبردهای پژوهشی و صنعتی برای ارتقای شبکه نوآوری دانشگاه-صنعت-دولت در حوزهی مهندسی پزشکی در ایران بهعنوان یک ضرورت پیشنهاد شده است.
رضا صفدری، عبدالرضا ناصر مقدسی، سحر خناری نژاد، احسان غضنفری سوادکوهی،
دوره 14، شماره 5 - ( آذر و دی 1399 )
چکیده
زمینه و هدف: مصرف طیف وسیعی از داروها در بیماران مالتیپل‌اسکلروزیس(ام اس) میتواند منجر به عوارض جانبی و تداخلات دارویی شود. از این رو به‌کارگیری سیستم‌های هوشمند مانند سیستم‌های پایش دارویی میتواند در درمان اثربخش و به‌موقع بیماری ام اس کمککننده باشد. در این راستا، پژوهش حاضر به منظور طراحی و ارزیابی سامانه پایش دارویی بیماران مالتیپل اسکلروزیس انجام گردید.
روش بررسی: مطالعهی توصیفی-توسعه‌ای حاضر در چهار مرحله انجام شد. در مرحله‌ی اول با جستجو در منابع کتابخانه‌ای و گایدلاین‌های معتبر مجموعه عناصر حداقل داده مشخص شد و بهصورت چک‌لیست جهت اعتبارسنجی در اختیار متخصصان مغز و اعصاب و فلوشیپ ام اس قرار گرفت. سپس سامانه بهصورت منطقی طراحی شد و کدنویسی نرم افزار براساس نظر متخصصان انجام گرفت. در مرحله‌ی آخر سامانه توسط کاربران نهایی ارزیابی گردید.
یافتهها: عناصر اطلاعاتی موجود در طراحی نرم افزار در دسته‌های: اطلاعات دموگرافیک بیمار، تاریخچه پزشکی، علایم بالینی، اقدامات تصویربرداری، تست‌های آزمایشگاهی داروهای اکریلیزوماب و فینگولیمود، مشاوره و داده‌های درمانی قرار گرفت. در نهایت، عملکرد سامانه پایش دارویی با میانگین ۷/۹ ارزیابی شد و توسط کاربران تایید گردید.
نتیجه گیری: یافته‌های حاصل از ارزیابی نرمافزار نشان میدهد که سامانه پایش دارویی میتواند به پزشکان عمومی، متخصصان مغز و اعصاب و فلوشیپ‌های ام اس در پایش و پیگیری دارویی بیماران کمک نماید و منجر به افزایش ایمنی بیمار گردد.
محمد ضربی، رضا صفدری، ناهید عین الهی،
دوره 14، شماره 6 - ( بهمن و اسفند 1399 )
چکیده
زمینه و هدف: آزمایشگاه‌های تشخیص پزشکی از جمله مهمترین مراکز در چرخه‌ی درمان بیماران محسوب میشوند. امروزه انتخاب آگاهانه‌ی آزمایشگاه‌های تشخیص پزشکی یکی از چالشهایی است که بیماران در فرایند درمان با آن مواجه هستند. این پژوهش با هدف ارتقای دانش کاربران نرمافزار در زمینهی علوم آزمایشگاهی و همچنین تسهیل در انتخاب آگاهانه و هوشمند آزمایشگاه موردنیاز کاربران انجام شد.
روش بررسی: این پژوهش از نوع مطالعات توصیفی-توسعه‌ای با رویکرد کاربردی است. مراحل انجام کار شامل مطالعات کتابخانه‌ای، نیازسنجی براساس پرسش‌نامه‌ها، جمع آوری انواع داده‌های دانشی و شناسنامه‌ای، طراحی از طریق ترسیم نمودارهای UML، پیاده‌سازی با استفاده از زبان برنامه‌نویسی جاوا و ارزیابی نرمافزار بود.
یافتهها: یک سیستم جامع از اطلاعات آزمایشگاهی و آزمایش‌های قابل‌انجام در کلیه آزمایشگاه‌های تهران میباشند، ایجاد گردید. همچنین براساس فاکتورهایی نظیر دسترسی مکانی، انواع آزمایشگاه‌ها و انواع آزمایش‌ها سامانه‌ای طراحی شد که با استفاده از آن کاربران می‌توانند با سرعت بالا و جابه‌جایی کمتر، اطلاعات کافی و مطابق با نیازهای خود به مناسب‌ترین مراکز آزمایشگاهی دسترسی داشته باشند. ارزیابی با استفاده از پرسشنامهی محقق‌ساخته که روایی و پایایی آن تایید شده بود، انجام شد. جامعه هدف شامل ۱۱ نفر متخصص و ۴۰ نفر کاربر عادی بود. براساس معیار لیکرت، نتایج به‌دست آمده از پاسخ تمام افراد شرکت‌کننده در پژوهش برای سؤالات موجود در پرسش‌نامه، بالاتر از ۴/۰۵ بود.
نتیجهگیری: نرمافزار مذکور نشان داد، فاکتورهایی که در نیازسنجی از اولویت برخوردار بودند به مقدار قابل‌توجهی موجب افزایش رضایتمندی کاربران شده و همچنین سهولت استفاده از خدمات آزمایشگاهی را مطابق با نیاز کاربران فراهم نمود.
مرجان قاضی سعیدی، رویا ریاحی، رسول نوری،
دوره 14، شماره 6 - ( بهمن و اسفند 1399 )
چکیده
زمینه و هدف: در این پژوهش به منظور افزایش رویت پذیری مقالات مجلات Scopus دانشگاه علوم پزشکی تهران خدمات اشاعه‌‌ی گزینشی اطلاعات ارایه و تاثیر آن بر برخی شاخص‌های استنادی مجلات مذکور بررسی گردید.
روش بررسی: پژوهش حاضر نیمه تجربی از نوع دو گروهی بود. در این مطالعه، مجلات Scopus دانشگاه علوم پزشکی تهران(۲۰ عنوان) بهصورت تصادفی به دو گروه آزمون و کنترل، تقسیم و شاخص‌های استنادی آنها بررسی شد. سپس خدمات اشاعه‌‌ی گزینشی اطلاعات مجلات گروه آزمون بر پایه‌‌ی سیستم Alert پابمد طراحی و به‌‌مدت یک سال ارایه گردید. در نهایت، شاخص‌های استنادی مجلات گروه آزمون و کنترل مجددا ارزیابی و مقایسه گردید. برای تحلیل دادهها از آزمون تی مستقل، تی زوجی و آنالیز کواریانس استفاده شد.
یافتهها: مقایسه‌‌ی میانگین استنادات و نیز شاخص‌های SNIP ،SJR و CiteScore قبل و بعد از مداخله بین گروههای آزمون و کنترل تفاوت معناداری نشان نداد. اما میانگین شاخص CiteScore در هر دو گروه پس از مداخله به صورت معناداری بیشتر از قبل مداخله بود.
نتیجهگیری: نتایج نشان داد که ارایه خدمات پیش گفته در بازه زمانی تعریف شده در این پژوهش بر شاخص‌های استنادی مد نظر تاثیر معناداری نداشته است اما تجارب ارزشمندی در این مطالعه حاصل شد که در پژوهش‌های بعدی و نیز ارایه خدماتی از این دست برای پژوهشگران، کتابداران و نیز مدیران مجلات قابل استفاده خواهد بود.
نیلوفر محمدزاده، زیبا مسیبی، حمید بیگی، محمد شجاعی نیا،
دوره 14، شماره 6 - ( بهمن و اسفند 1399 )
چکیده
زمینه و هدف: سپسیس، مهمترین بیماری ۲۸ روز اول زندگی و از دلایل اصلی مرگومیر نوزادان در بخش مراقبتهای ویژه می‌باشد. سپسیس نوزادی میتواند از علایم بالینی عفونت‌های بیمارستانی باشد. از‌این‌رو هدف از این پژوهش، ایجاد و ارزیابی مدل پیشبینی سپسیس بیمارستانی و ارایه نتایج آن به ارایه‌دهندگان خدمات مراقبت سلامت است.
روش بررسی: در این مطالعهی توصیفی کاربردی، جامعه‌ی پژوهش شامل نوزادان بستری در بخش مراقبتهای ویژه بیمارستان ولیعصر(عج) تهران و نمونه پژوهش، داده‌های ثبت شده‌ی ۴۱۹۶ نوزاد بستری شده در این بخش از سال ۹۵ تا شهریور‌ماه ۹۹ می‌باشد. ویژگیهای اولیه جهت ایجاد مدل پیشبینی بیماری سپسیس با بررسی منابع اطلاعاتی مرتبط و مطابق با نظر استادان و مسئولان مرکز تحقیقات مادر و جنین بیمارستان ولیعصر تهیه گردید و روایی آن توسط ۵ نفر از استادان فوق‌تخصص نوزادان این بیمارستان تایید شد. در این پژوهش از الگوریتم‌های یادگیری ماشین جهت ایجاد مدل پیشبینی سپسیس استفاده شده است.
یافتهها: برای ارزیابی مدل‌های ایجاد شده، از پارامترهای Accuracy و AUROC (سطح زیرمنحنیROC) استفاده شد. بیشترین مقدار Accuracy و AUROC به‌ترتیب مربوط به الگوریتم‌های Adaptive Boosting و جنگل تصادفی می‌باشد.
نتیجهگیری: منحنی‌های یادگیری نشان میدهد که با استفاده از نمونه‌های آموزشی مختلف و انتخاب پیچیده‌تر ویژگیهای ترکیبی، عملکرد مدل‌ها بهبود می‌یابد. تحقیقات بیشتر برای ارزیابی اثربخشی بالینی مدل‌های یادگیری ماشین در یک کارآزمایی ضروری است.
رضا دهقان، حمیده رشادت جو، کامبیز طالبی، حسین درگاهی،
دوره 14، شماره 6 - ( بهمن و اسفند 1399 )
چکیده
زمینه و هدف: گردشگری سلامت یکی از اشکال مهم گردشگری در ایران است. ایران دارای نقاط قوت بسیاری در زمینهی گردشگری سلامت است. همچنین چالشهایی مانند ناهماهنگی نظام ارتباطات و اطلاعات در زمینهی گردشگری سلامت و شیوع بیماری کرونا مطرح است. ازآنجاکه حجم ناشناخته‌ها در مورد کووید ۱۹ قابل‌توجه است، نیاز به تعیین استراتژی‌های موثر برای کنترل پیامدها و کاهش اثرات اقتصادی و اجتماعی این ویروس در همه صنایع به‌خصوص صنعت گردشگری سلامت محسوس بود.
روش بررسی: در این مطالعهی مرور نظام‌مند، ۵۰۰ مقالهی منتشر شده در سالهای ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ بررسی گردید. در قسمت مصاحبه‌های جمعی نیز از دیدگاه‌های متخصصان صنعت گردشگری سلامت که در فرایند برگزاری ۸ رویداد علمی در ایران، ترکیه و عمان حضور داشتند و از مدل Strengths, Weaknesses, Opportunities and Challenges)SWOC Analysis)(قوت‌ها، ضعف‌ها، فرصت‌ها و چالش‌ها) و نرمافزار MAXQDA استفاده شد.
یافتهها: نتایج نشان داد که استراتژی منتخب شامل دو استراتژی تدافعی و رقابتی بود. این تحقیق بیانگر این است که نقاط قوت صنعت گردشگری سلامت بر نقاط ضعف غلبه دارد و فرصت‌های توسعه بیش از چالشهای موجود است. همچنین استراتژی حفظ و نگهداری بهترین راهبرد حمایت از گردشگری سلامت در شرایط موجود در ایران است.
نتیجهگیری: باید طراحی و تدوین سند جامع دیپلماسی گردشگری سلامت ایران، تدوین برنامه راهبردی توسعه‌ی گردشگری سلامت، ایجاد سازمان مستقل گردشگری سلامت ایران، توسعه‌ی سلامت الکترونیک در حوزهی گردشگری، طراحی نظام بیمه گردشگری سلامت و ... با هدف رسوخ در بازارهای فعلی و ایجاد بازارهای جدید خارجی در اولویت کاری سیاستگذاران صنعت گردشگری سلامت ایران قرار گیرد.
نیلوفر محمد زاده، سید هادی سجادی، سید حسن سجادی،
دوره 15، شماره 1 - ( فرودین و اردیبهشت 1400 )
چکیده
زمینه و هدف: شبکه‌های اجتماعی که داده‌های سلامت را در اختیار کاربران قرار میدهد، نه تنها منجر به آموزش آنها میشود بلکه باعث میشود تا در فرایند تصمیم‌گیری درباره‌ی سلامت خود نقش فعال داشته باشند. شبکه‌های اجتماعی حوزه سلامت علاوه بر ابزاری مناسب برای ارتباط بهتر بیمار با ارایه‌دهندگان خدمات بهداشتی درمانی، میتواند نقش موثری در ارتباط بیماران مشابه با یکدیگر برای دریافت حمایت های اجتماعی داشته باشد. شبکه‌های اجتماعی یکی از بزرگترین آثار وب ۲ می‌باشد که ارتباط میان افراد را تسهیل می‌کند.گسترش شبکه‌های اجتماعی استفاده از آنها در حوزهی سلامت همچنان در سطوح اولیه خود قرار دارد. برای پیاده‌سازی یک سیستم اطلاعاتی ابتدا نیاز است تا شناخت، طراحی و مدل‌سازی فرآیندهای مربوط به آن انجام پذیرد. هدف اصلی این مطالعه ارایه مستندات فنی برای توسعه‌ی شبکه‌های اجتماعی در حوزهی سلامت بهمنظور تسهیل توسعه‌های آتی می‌باشد.
روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و به دلیل مرور متون، از نوع توصیفی و همچنین به علت وجود ابعاد فناورانه در مدل‌سازی به‌کار برده شده از نوع توسعه‌ای است. در مطالعهی حاضر ابتدا ویژگیهای استخراج شده پس از ارزیابی توسط متخصصان تایید شدند. سپس باتوجه به ویژگیهای مذکور، مدل‌سازی شبکه در سه سطح داده ای، کارکردی و فرایندی انجام شد. بر اساس مدل‌سازی‌های انجام شده، یک پروتوتایپ طراحی شد و مورد ارزیابی قرارگرفت.
یافتهها: در این پژوهش مستندات فنی برای توسعه‌ی شبکه‌های اجتماعی در حوزه سلامت در ۳ محور مدل‌سازی داده‌ای، مدل سازی کارکردی و مدل سازی فرایندی تهیه شد. در ارزیابی کاربردپذیری مبتنی بر اصول ده‌گانه‌ی Nielsen، پروتوتایپ ایجاد شده بر مبنای مدل‌سازی‌ها ارزیابی گردید. در نهایت تعداد مشکلات در هرکدام از موارد مدل Nielsen مشخص شد. مورد«وضوح وضعیت سیستم» با ۳۱/۲۶ و «سازگاری و استاندارد‌ها» با ۲۷/۵ به‌ترتیب با بیشترین و کمترین مشکل همراه بودند.
نتیجهگیری: نیاز روزافزون و گسترش استفاده از شبکه‌های اجتماعی، بستر مناسبی را برای استفاده از این ابزار در حوزهی سلامت و بهره‌برداری از مزایای آن ایجاد کرده است. مطالعهی حاضر با تمرکز بر ارایه مستندات فنی برای توسعه‌ی شبکه‌های اجتماعی سلامت و برای تسهیل توسعه شبکه‌های اجتماعی در حوزهی سلامت انجام شده است.
فایزه مهدیزاده، فاطمه مهدیزاده، مریم تاتاری، مصطفی شیخ الطایفه،
دوره 15، شماره 2 - ( خرداد و تیر 1400 )
چکیده
زمینه و هدف: دانشجویان علوم پزشکی بهعنوان بزرگترین گروه ارایه‌‌دهنده‌‌ی خدمات سلامت باید بتوانند با تلفیق مهارتهای فنی و دانش حرفه‌ای خود مشکلات بیماران را تشخیص دهند و با به‌کارگیری آن گامی بزرگ در جهت کاهش خطا و افزایش کیفیت مراقبت بردارند. به همین دلیل مطالعه ای با هدف بررسی ارتباط سواد سلامت و سواد رایانه‌ای در بین دانشجویان علوم پزشکی تربت حیدریه در سال ۱۳۹۷ انجام شده است.
روش بررسی: این مطالعهی مقطعی با رویکردی توصیفی-تحلیلی در نیمه اول سال ۱۳۹۷ روی ۲۰۱ نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه که با روش نمونهگیری چندمرحله‌‌ای انتخاب شده بودند، انجام گرفت. دادهها با استفاده از پرسشنامهی سواد سلامت بزرگسالان ایرانی و پرسشنامهی سواد رایانه‌ای جمع آوری شد. سپس دادهها با کمک نرمافزار SPSS و با به‌کارگیری آمار توصیفی و آزمون کای دو تجزیه و تحلیل شدند.
یافتهها: در این مطالعه ۱۷۵ نفر از شرکت‌‌کنندگان(۸۷/۱%) خانم و بقیه آقا بودند. میانگین و انحراف معیار سن ۱/۳۰±۲۱/۵۲ و معدل ۰/۹۹±۱۷/۱۱ می باشد. نتایج حاصل از رگرسیون خطی چندمتغیره نشان میدهد که ابعاد متغیر سواد رایانه‌ای میتواند تا ۶۳ درصد تغییرات نمره سواد سلامت دانشجویان را پیشبینی نماید. نتایج نشان داد که ابعاد مهارت پایه، فراوانی استفاده از رایانه و خودارزیابی مهارت کار با ویندوز ارتباط معناداری با سواد سلامت دانشجویان دارند(۰/۰۵>P).
نتیجهگیری: با توجه به نتایج مطالعه، پیشنهاد میشود که تمهیدات لازم جهت افزایش سواد رایانه‌ای دانشجویان با برگزاری کارگاه‌‌ها و بروزرسانی محتوای درسی در دانشگاه‌ها صورت گیرد، تا گامی در جهت افزایش سواد رایانه‌ای و به تبع آن افزایش سواد سلامت دانشجویان برداشته شود.
حسین درگاهی، فاروق نعمانی، محمدرحیم قهستانی،
دوره 15، شماره 2 - ( خرداد و تیر 1400 )
چکیده
زمینه و هدف: آگاهی کافی مدیران در زمینهی قوانین و مقررات و موازین حقوقی مرتبط با نظام سلامت موجب عملکرد مطلوب آنها در سازمان ها میشود. لذا این پژوهش با هدف تعیین میزان آگاهی مدیران ارشد از موازین، قوانین و مقررات حقوقی مرتبط با نظام سلامت در دانشگاه‌علوم پزشکی تهران انجام‌شده‌است.
روش بررسی: مطالعهی حاضر بهصورت توصیفی-تحلیلی و از نوع مقطعی در سال 1396 انجام شد. نمونه‌‌ی پژوهش شامل مدیران ارشد دانشگاه بود که با روش سرشماری به تعداد 75 نفر انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامهی محقق‌ساخته بود که روایی‌صوری آن با استفاده از نظرات تعداد 7 نفر از متخصصان و صاحب‌‌نظران رشته‌‌های حقوق پزشکی، و مدیریت خدمات بهداشتی درمانی و پزشکی به تایید رسید و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ برابر %89 و روش آزمون-بازآزمون برابر %79 به‌دست آمد. تحلیل دادهها با بهره برداری از روشهای آمار توصیفی شامل فراوانی مطلق و نسبی و آمار استنباطی شامل آزمونهای همبستگی پیرسون و کا اسکوئر با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد.
یافتهها: سطح آگاهی مدیران مورد مطالعه در اکثر حیطه‌‌های قانونی و موازین حقوقی مرتبط به نظام سلامت زیرمتوسط بود. بین سطح آگاهی از حیطه‌‌های تشکیلاتی، مالی و معاملاتی، و اداری و استخدامی مدیران با گذراندن دورههای آموزشی مرتبط ارتباط معکوس و معنی‌‌داری وجود داشت(0/01=P و 0/04=P).
نتیجهگیری: سطح آگاهی مدیران ارشد دانشگاه علوم پزشکی تهران در حیطه‌‌های سه‌‌گانه‌‌ی قوانین و مقررات و موازین حقوقی، مالی، تشکیلاتی و اداری در سطح متوسط و متوسط روبه پایین قرار دارد. انجام تمهیدات لازم همچون برگزاری دورههای آموزشی با روشهای جدید مانند شبیه‌سازی، سناریونویسی، موردنگاری و تجربه‌نگاری و استفاده از فناوری‌های جدید مانند مدیریت دانش هیبریدی و یکپارچه‌سازی فناوری به منظور ارتقای آگاهی مدیران پیشنهاد می شود. همچنین ایجاد نظام شایستگی راهبردی مدیران در سطوح مهارتهای عمومی و اختصاصی همراه با آموزش های مستمر و نظارت بر پاسخ‌‌گویی و بازخوردهای ارایه شده در فرایندهای مدیریتی، انجام اصلاحات آتی را تضمین خواهد کرد.
اسما ملکی، زهرا کاشانی خطیب، شعبان علیزاده، امیرعلی حمیدیه، علی اکبر پورفتح اله،
دوره 15، شماره 2 - ( خرداد و تیر 1400 )
چکیده
زمینه و هدف: بدخیمیهای خونی بهعنوان یکی از شایع ترین سرطان‌های جهان، سالانه موجب مرگ ومیر تعداد فراوانی از بیماران میشوند. عوامل ارثی و اکتسابی زیادی در ایجاد این بیماری دخیل میباشند. اگزوزوم‌ها مدل بسیارکوچکی از سلول‌ها هستند که توسط اکثر سلول‌های بدن در شرایط فیزیولوژیک و پاتولوژیک ترشح میشوند. از طرفی به‌‌دلیل ساختار بسیارکوچک و زیست‌‌پذیری که دارند، در درمان این بیماری نیز جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده‌اند.
روش بررسی: این پژوهش یک مقالهی مروری نظام‌مند است. بهمنظور انجام این مطالعه، پایگاه‌های الکترونیکی Pubmed ،Scopus و Web of Science بررسی گردید و تعداد ۱۱۰ مقالهی مروری و اصیل در بازهی سالهای ۲۰۲۰-۲۰۰۰ میلادی مطالعه گردید. از کلمات کلیدی اگزوزوم، بدخیمیهای خونی و ایمونوتراپی بهعنوان کلمات کلیدی اصلی همراه با تعدادی از اصطلاحات مرتبط دیگر همچون ریزمحیط تومور، لوکمی میلوئیدی حاد، لوکمی لنفوئیدی حاد، لوکمی لنفوئیدی مزمن و مالتیپل میلوما (Exosome AND Cancer ،Leukemia AND Immunotherapy ،Exosome AND Leukemia ،AML AND Exosome) برای جستجو در این پایگاه‌ها استفاده گردید. در نهایت، تعداد ۵۱ مقالهی مرتبط با اگزوزوم و بدخیمیهای خونی میلوئیدی و لنفوئیدی مورد استفاده قرارگرفت.
یافتهها: در شرایط بیماری پروفایل ژنومی سلول‌های بدخیم و ریزمحیط تومور تغییر می‌کند. محتویات اگزوزوم‌های آزادشده توسط سلول‌های لوکمیک ازجمله پروتئین‌های آنتی‌آپاپتوتیک، میکروRNAهای مختلف، عوامل آنژیوژنیک، پروتئین‌های شوک حرارتی و انکوژن‌ها که در ایجاد یک فنوتایپ التهابی در سلول‌های هدف نقش دارند، بهعنوان عوامل دخیل در پاتوژنز لوکمی شناخته میشوند. تنوعی از مواد درمانی ازقبیل داروهای ضدالتهاب، پروتئین‌های نوترکیب، siRNA ومهارکننده‌ی میکروRNAهای مختلف نیز می‌توانند به شکل اگزوزوم از چندین روش مختلف بسته‌بندی و در درمان لوکمی مورد استفاده قرار گیرند.
نتیجهگیری: اگزوزوم‌های ترشح شده از سلول‌های بدخیم با تغییر ریزمحیط تومور نقش مهمی در رشد و تکثیر، آنژیوژنز، متاستاز، مقاومت به داروهای شیمی‌‌درمانی و نیز فرار سلول‌های سرطانی از سیستم ایمنی ایفا می‌‌کنند. نقش اگزوزوم‌ها در ایجاد و کمک به رشد و پیشرفت بدخیمیهای خونی اثبات شده است. بنابراین استفاده از آنها در درمان این اختلالات در شکل‌های مختلف، احتمالا بسیار کمککننده و امیدبخش خواهد بود.
مرسا غلامزاده، سید محمد ایوب زاده، هدا زاهدی، شراره رستم نیاکان کلهری،
دوره 15، شماره 3 - ( مرداد و شهریور 1400 )
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به اهمیت بالای تصاویر رادیولوژی برای شناسایی بیماران کووید ۱۹، ایجاد مدلی مبتنی بر یادگیری عمیق از اهداف اصلی این پژوهش است.
روش بررسی: از ۱۵۱۵۳ تصویر موجود از تصاویر قفسه سینه مربوط به افراد سالم، مبتلا به کووید ۱۹ و مبتلا به پنومونی در مخزن داده‌های سایت Kaggle بهعنوان داده‌های این پژوهش استفاده شد. پیش پردازش دادهها شامل نرمال‌سازی تصاویر و تجمیع برچسب تصاویر و دستهبندی آنها به سه دسته‌ی آموزش، اعتبارسنجی و تست می‌شد. سپس با استفاده از زبان پایتون در کتابخانه‌ی fastAI مبتنی بر تکنیک کانولوشن (CNN) و براساس چهار معماری (ResNet ,VGG MobileNet ,AlexNet)، ۹ مدل از طریق روش یادگیری انتقالی برای تشخیص افراد سالم از افراد بیمار، آموزش داده شد. در نهایت، میزان عملکرد این مدل‌ها با شاخص‌هایی چون صحت، حساسیت و ویژگی، و F-Measure ارزیابی شد.
یافتهها: از بین ۹ مدل ایجاد شده، مدل ResNet۱۰۱ دارای بیشترین توان تشخیص موارد مبتلا به کرونا از سایر موارد با شاخص حساسیت ۰/۹۵/۲۹ بود. دیگر مدل‌های به کار گرفته شده، صحتی بیش از ۹۶% در تشخیص درست موارد مختلف تصاویر تست از خود نشان دادند. مدل ResNet۱۰۱ توانست صحتی معادل ۷۴/۹۸/۰ در تشخیص بین موارد سالم و مبتلا از خود نشان دهد.
نتیجه گیری: میزان صحت به دست آمده، نشاندهندهی عملکرد دقیق مدل پیش بینی در تشخیص کووید ۱۹ می‌باشد. بنابراین با پیاده‌سازی یک برنامه کاربردی براساس مدل توسعه‌یافته میتوان به پزشکان در تشخیص دقیق و زودهنگام موارد مبتلا یاری رساند.
سیدحسن امامی رضوی، محبوبه شالی، سمانه میرزائی، علی رضا نیکبخت نصرآبادی، زهرا خزاعی پور،
دوره 15، شماره 3 - ( مرداد و شهریور 1400 )
چکیده
زمینه و هدف: اجرای برنامه حمایت از ماندگاری پزشکان در مناطق محروم بهعنوان یکی از مهمترین برنامه‌های طرح تحول نظام سلامت در پاسخ به چالش کمبود پزشک در مناطق محروم است. مطالعهی حاضر با هدف تبیین تجربیات پزشکان در ارتباط با چالشهای ماندگاری پزشکان در مناطق محروم صورت گرفت.
روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعهی کیفی است که در سال ۱۳۹۹ در تهران انجام شد. شانزده نفر از پزشکان و متخصصان به روش نمونه گیری هدفمند تا رسیدن به اشباع اطلاعات انتخاب شدند. دادهها از طریق مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته جمع آوری شدند. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از روش تحلیل محتوای قراردادی گرانهیم و لاندمن و مدیریت دادهها با نرم افزار MAXQDA نسخه ۱۲، انجام شد. جهت دستیابی به صحت و پایایی دادهها از معیارهای موثق بودن لینکلن و گوبا بهره گرفته شد.
یافتهها: سه پزشک زن و ۱۳ پزشک مرد با میانگین سن ۷/۸±۴۵/۴ سال و میانگین سابقه کار در مناطق محروم ۶/۳±۸ سال در مطالعه شرکت کردند. ۶ نفر از مشارکت‌کنندگان بومی منطقه و باقی غیربومی بودند. دوازده مشارکت‌کننده در پژوهش از اعضای هیات‌علمی دانشگاه بودند. پس از تحلیل دادهها، ۲۸۶ کد اولیه استخراج گردید، اطلاعات در چهار طبقه‌ی اصلی و یازده زیرطبقه جای گرفت. بررسی سطح رفاه، انگیزه، عدالت و امنیت مقوله‌های اصلی این مطالعه بودند.
نتیجهگیری: فراهم نمودن رفاه فردی و اجتماعی برای پزشکان و عدالت در پرداخت‌های مالی و عدالت آموزشی در کنار برقراری امنیت حرفه ای و جانی انگیزش لازم را برای ماندگاری پزشکان در منطقه محروم ایجاد می کند. با ترکیب همزمان چند راهکار می توان حضور پزشکان را در مناطق محروم تضمین کرد.
