مجله

---

زمینه و هدف: ارزشیابی یکی از وظایف اساسی مدیریت است که در یک سازمان میزان دستیابی به اهداف را می سنجد و زمینه های برطرف کردن موانع، اصلاح روش‌ها، حرکت و رشد افراد را فراهم می آورد. پیچیده ترین نوع ارزشیابی، ارزشیابی از کار معلمان و استادان است. استادان بعنوان درون داد اصلی نظام آموزشی محسوب می‌شوند که باید ارزشیابی شوند. برای ارزشیابی استادان روش‌های گوناگونی بکار برده می‌شود که از جمله می‌توان نظر خواهی از دانشجویان درباره فرایند تدریس استاد را نام برد.
روش بررسی : پژوهش حاضر از نوع مطالعه توصیفی - مقطعی و با هدف تعیین دیدگاه اعضای هیئت علمی و مدرسین دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران در مورد نحوه ارزشیابی دانشجویان از استادان انجام شده است. این پژوهش در 48 نفر از اعضای هیئت علمی و مدرسین با تدوین و توزیع پرسشنامه و جمع آوری دیدگاه آنها در خصوص سوالات مندرج در فرم ارزشیابی دانشجویان از استادان که توسط مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی (EDC) دانشگاه علوم پزشکی تهران تهیه شده بود، انجام گرفت.
یافته ها: یافته‌ها بصورت آمار توصیفی در قالب جداول یک بعدی ارائه شد. نتایج بدست آمده نشان داد حدود دو سوم (39/67%) اعضای هیئت علمی و مدرسین دانشکده پیراپزشکی سوالات مندرج در فرم ارزشیابی استادان توسط دانشجویان را  بسیار واقع بینانه، واقع بینانه و بالنسبه واقع بینانه تشخیص داده‌اند و هم چنین به انجام این نوع ارزشیابی اعتقاد دارند.
بحث و نتیجه گیری: یافته‌های حاصل با یافته‌های بدست آمده توسط سایر مطالعات مشابه مورد تایید قرار گرفت، اگرچه در برخی از دیگر مطالعات نیز مشخص شد استادان اعتقادی به اجرای این نوع ارزشیابی ندارند. به رغم اختلاف نظرهای زیادی که درباره استفاده از نظرات دانشجویان برای ارزشیابی از استادان وجود دارد، این روش کاربرد زیادی یافته است و چنانچه احتیاط‌های لازم بکار گرفته شود، جای نگرانی وجود نخواهد داشت. اگرچه به نظر بعضی صاحب نظران ارزشیابی چند جانبه (ارزشیابی ترکیبی) مناسب ترین روش ارزشیابی استادان به شمار می رود.

---

زمینه و هدف: در ارزشیابی بیمارستان­ها بایستی به نیازهای بیماران توجه شود تا بیمارستان­ها بتوانند در راستای تحقق اهداف خود پاسخگوی هزینه­های هنگفت صرف­شده در این بخش باشند. مطالعه حاضر به ارزیابی رضایت بیماران در حیطه­هایی پرداخته که در برنامه ارزشیابی بیمارستان­ها به عنوان عاملی کلیدی مدنظر قرار می­گیرد.

روش بررسی: این بررسی مقطعی با تکمیل پرسشنامه توسط 120 تن از بیماران بستری در بیمارستان­های دانشگاه علوم پزشکی تهران با نمونه­گیری تصادفی ساده و بر اساس فرمول محاسبه حجم نمونه انجام شد. در پرسشنامه مشخصات دموگرافیک، شغلی و وضعیت بیمه­ای بیماران و نیز ابعاد رضایت­مندی آنها از خدمات بالینی، تغذیه، محیط و امکانات بیمارستان مطرح گردید.

یافته­ها: محدوده سنی شرکت کنندگان در این مطالعه 11 تا 80 سال است که 61.9% آنها را زنان و 38.1% را مردان تشکیل داده­اند. 78.1% بیماران در این مطالعه بطور کلی از وضعیت موجود در بیمارستان رضایت داشتند و در موارد مربوط به محیط و امکانات بیمارستان، خدمات ارائه شده از سوی پرسنل بالینی و وضعیت تغذیه، میان رضایت­مندی بیماران بستری در سه بیمارستان تحت مطالعه تفاوت معنادار مشاهده شد.

بحث و نتیجه­گیری: همبستگی مثبت و قوی میان شاخص محیط بیمارستان و رضایت بیماران مشاهده شد که با برنامه­ریزی در جهت بهبود وضعیت بیمارستان می­توان به افزایش رضایت بیماران اقدام نمود. همچنین همبستگی مثبت و قوی میان رضایت بیماران و احساس سلامت وجود دارد که نقش بسزای کادر درمانی را در جلب رضایت و اعتماد بیماران نشان میدهد. بنابراین مسئولین بیمارستان­ها بایستی نسبت به رفع نارضایتی­های موجود و بهبود کیفیت خدمات ارائه شده در بیمارستان­ها اقدام نمایند.

---

زمینه و هدف: ارزشیابی مبنی بر اهداف پیشرفت تحصیلی بخش مهمی از فرآیند برنامه ریزی آموزشی محسوب می‌شود، که در آن هم فراگیران در فرایند آموزشی متمایز می‌گردند و هم به مدرس در ارزیابی عملکرد خود کمک می کند. هدف از این تحقیق تعیین روشهای ارزشیابی دانشجویان کارشناسی علوم آزمایشگاهی توسط مدرسین خود در دانشگاه علوم پزشکی تهران دریک سال تحصیلی بود.

روش بررسی:  در این مطالعه توصیفی- مقطعی، جامعه هدف، اعضا هیات علمی بودند که مدرسین دانشجویان دوره کارشناسی رشته علوم آزمایشگاهی در سال تحصیلی 1389-1388 می‌باشند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود که پس از جمع آوری اطلاعات با استفاده از جداول و تعیین فراوانی‌های لازم نسبت به توصیف انواع ارزشیابی‌ها اقدام شد و سپس نتایج حاصل با مصوبات شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی مورد مقایسه قرار گرفت.

بحث : نتایج نشان می‌دهد که امتحان میان ترم در 35% کل دروس نظری و عملی جهت ارزشیابی دانشجویان استفاده می‌شود و در میان روشهای ارزشیابی روش سئوالات چند گزینه‌ای  با 70% در میان روشهای متداول رتبه اول را داراست.

نتیجه‌گیری: چنانچه نتایج حاصل نشان می‌دهد ارزشیابی دانشجویان کارشناسی اعم از پیوسته و ناپیوسته علوم آزمایشگاهی در دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران نه تنها بر طبق مصوبات شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی مندرج در سرفصل دروس می‌باشد، بلکه با انسجام و گستردگی موثرتر در سال تحصیلی 1389-1388 انجام پذیرفته است.

---

 زمینه و هدف: هر نظام آموزشی مستلزم آن است که پژوهش و ارزشیابی آموزشی درباره دوره‌های آموزشی آن انجام پذیرد. هدف از این مطالعه ارزشیابی دوره‌های کارآموزی و کارورزی در علوم پایه و بالینی در بیمارستانها براساس نظرسنجی از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تهران بود.

روش بررسی: این یک مطالعه‌ی مقطعی و از نوع توصیفی تحلیلی بود. ابزار گردآوری داده‌ها را پرسش نامه شامل 14 گویه و 5 گزینه تشکیل می‌داد. در این مطالعه، مرکز مطالعات و توسعه آموزش دانشگاه علوم پزشکی تهران با هدف انطباق آموزش با نیازهای جامعه و ارتقای کیفیت با استفاده از پرسش نامه‌ی نظرسنجی خودایفا، با امتیاز آلفا کرونباخ 81/0 از کل دانشجویان دوره‌های کارآموزی در رشته‌های تحصیلی مدیریت خدمات بهداشتی، کاردرمانی، شنوایی سنجی، گفتار درمانی، فیزیوتراپی و کارورزی در علوم بالینی(جراحی داخلی، پوست، چشم و کودکان) که در مجموع 185 نفر بودند، در سال 1390 نظرسنجی نمود.

 یافته‌ها: میانگین کل نتایج ارزشیابی از برنامه دوره‌های کارآموزی و کارورزی به ترتیب در کلاس نظری و در ارتباط با آموزش کاربردی برابر 32/3%، مهارتهای ذهنی 98/2%، مهارتهای ارتباطی 38/3% و مهارتهای عملی 29/3% بود. میزان رضایتمندی دانشجویان از کیفیت برنامه‌های آموزشی در دوره‌های کارآموزی و کارورزی نیز برابر 2/50% بدست آمد.

 نتیجه‌گیری: مدیران و سیاست گذاران آموزشی دانشگاه در برنامه‌ریزی و اجرای برنامه‌های آموزشی و همچنین در استفاده از منابع بالقوه برای تحقق هدفها و دستیابی به کیفیت آموزشی، بسیار کوشش نمودند، اما تلاش بیشتری نیاز است.

---

زمینه و هدف: سامانه های تحت وب عرضه و داوری مقالات، مجاری رسمی ارتباط داوران، نویسندگان و اعضای هیئت تحریریه نشریات با یکدیگر هستند. پدیدآورندگان با ارسال دست نوشته های خود، آغاز کننده ی فرایند داوری در این سامانه ها هستند. هدف از این مطالعه ارزیابی و تعیین قابلی تهای سامانه های تحت وب عرضه و داوری مقالات از نظر نقش نویسنده در مجلات وزارت بهداشت است. روش بررسی: این پژوهش از نوع پیمایشی - توصیفی است و در آن 199 مجله مصوب وزارت بهداشت به منظور بررسی ویژگیهای سامانههای تحت وب عرضه و داوری مقالات بررسی شده اند. تعداد سامانه های مورد استفاده در این نشریات در زمان انجام این پژوهش 18 مورد بود. به منظور بررسی قابلی تهای سامانه ها در نقش نویسنده، از سیاهه وارسی تحلیل Microsoft Excel و نرم افزار 2007 SPSS محقق ساخته استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری 18 گردیدند. یافته ها: سامانه های مطالعه شده دارای اکثریت( 84 %) قابلیت های مورد نیاز در نقش نویسنده بودند. سامانه کوثر در میان سامانه های بررسی شده، دارای بیشترین قابلی تها بود. نتیجه گیری: برخی قابلیت های نقش نویسنده در سامانه های مطالعه شده وجود دارد. به منظور رفع حداکثری نیازهای موجود در نقش نویسنده، توجه به مجموعه معیارهای استاندارد پژوهش ضروری به نظر می رسد.

---

زمینه و هدف: درج ناهمگون شکل نوشتاری یک سازمان، موجب از دست رفتن امتیاز رتبه‌بندی این مراکز در سطح ملی و بین‌المللی می‌گردد. هدف این پژوهش تعیین میزان تأثیر نحوه ی درج وابستگی سازمانی مندرج در تولیدات علمی در وب آو ساینس بر نتایج ارزشیابی فعالیت‌های پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در سال ۱۳۹۱ است.
روش بررسی: روش پژوهش، پیمایشی- توصیفی با رویکرد کتاب‌سنجی و از نوع کاربردی است. جامعه ی پژوهش، 1139 مورد مقالات علمی مراکز تابعه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در وب آو ساینس در سال 1391 است.
یافته ها: از میان 1139 مقاله ی نمایه شده در وب آو ساینس، % 94/38 در نظام ارزشیابی فعالیت‌های پژوهشی وزارت بهداشت موفق به کسب امتیاز شده‌اند و % 5/61 موفق نبوده‌اند؛ بررسی ها نشان داد که % 1/01، وابستگی سازمانی را به‌صورت نادرست درج کرده بودند. آزمون تی تک نمونه ای نشان داد که میانگین امتیازات % 1/01 مدارکی که وابستگی سازمانی خود را به‌درستی درج نکرده‌اند بر میانگین کلی امتیاز تولیدات نمایه شده ی دانشگاه در وب آو ساینس و میانگین کلی امتیاز فعالیت پژوهشی تاثیر آماری معناداری نداشته است.
نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر و پژوهش‌های ذکرشده می‌توان بیان کرد که رعایت شکل نوشتاری همگون در وابستگی سازمانی تولیدات علمی دانشگاه بر روی امتیازات پژوهشی دانشگاه و کسب رتبه ی قابل توجه در نظام‌های رتبه‌بندی ملی و بین‌المللی تأثیرگذار است.

---

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت تخت های بیمارستانی به عنوان یکی از منابع ارزشمند نظام سلامت و ضرروت بهره برداری مناسب این منابع از طریق کاهش اقامت غیرمقتضی بیماران در بیمارستان ها، هدف مطالعه ی حاضر تعیین میزان اقامت غیرمقتضی بیماران و علل مربوط به آن در بیمارستان شهید بهشتی کاشان است. 
روش بررسی: این پژوهش به شیوه ی توصیفی- مقطعی و از طریق بررسی 1925 روز اقامت بیمارستانی، بر اساس پروتکل ارزشیابی مقتضی بودن(AEP یا Appropriateness Evaluation Protocol) در سال 1392 انجام شد. در این بررسی، میزان اقامت بیمارستانی غیرمقتضی و علل مربوط به آن در بیمارستان آموزشی و عمومی شهید بهشتی کاشان بررسی شد.
یافته ها: از 1925 روز اقامت بیمارستانی مورد بررسی، 121 روز(6/3 درصد) اقامت های بیمارستانی غیرمقتضی بوده اند. بین اقامت غیرمقتضی بیماران و سن و نوع بیمه آنها ارتباط معناداری وجود داشت. یافته های حاصل از تحلیل عوامل غیر دموگرافیک نشان می دهد که از بین عوامل مربوط به پزشک، بیمارستان و بیمار، عوامل مربوط به بیمارستان و عوامل مربوط به پزشک به ترتیب به میزان 42(33/1 درصد) و 37(29/1 درصد) بیشترین تاثیر را در اقامت غیرضروری بیماران داشته اند. 
نتیجه گیری: لیست عوامل AEP می تواند داده های اولیه ای را برای اجرای بهبود عملکرد در سازمان های مراقبت بهداشتی درمانی فراهم نماید. برای اجرای فرایند بهبود در موسسات، توصیه می شود تیم چند رشته ای با عنوان «کمیته بهره برداری از منابع در بیمارستان ها» طراحی گردد تا با شناسایی علل بالقوه اقامت غیرمقتضی بیماران زمینه ی مداخلات هدفمند برای رفع آنها مهیا گردد.  

---