مجله

---

زمینه و هدف : استناد را می‌توان یکی از پایه های اصلی  تدوین کارهای علمی و پژوهشی مکتوب به شمار آورد، که هر محققی در مدلل کردن یافته‌های علمی خود، ناگزیر بدین شیوه روی می‌آورد. حفظ و تداوم پیوند اطلاعاتی از طریق استناد، به شرط صحت آن  ضروری به نظر می‌رسد. این مطالعه با هدف بررسی وضعیت صحت مقالات استنادی و میزان مطابقت آنها با شیوه نامه ونکوور در پایان نامه های سال 1386 دوره های دکترای تخصصی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام گرفته است.
روش بررسی : روش مطالعه در این بررسی تحلیل استنادی است. با استفاده از جدول مورگان و نمونه برداری سیستماتیک،  از کل 4293 مقاله استنادی ، 357 مقاله استنادی برای بررسی صحت استنادی و میزان مطابقت با شیوه نامه ونکوور برگزیده شدند. شش عنصر مورد بررسی مشتمل است بر: نام نویسندگان، عنوان مقاله، عنوان مجله، سال انتشار، شماره جلد، شماره صفحات . خطاهای استنادی به دو گروه 1- خطاهای کوچک 2- خطاهای بزرگ تقسیم شدند. روش جمع آوری اطلاعات، مشاهده مستقیم است، داده‌ها در چک لیستی تهیه شده، وارد شد.نرم افزار مورد استفاده جهت تجزیه و تحلیل داده‌هاSPSS(11.0)  بود.یافته‌ها : از کل 357 مقاله استنادی بررسی شده، 398 مورد (4/111% )انواع خطاهای استنادی در عناصر ششگانه ثبت شده است. از 357 استناد مورد مطالعه فقط 136 (90/38%)استناد فاقد هر نوع خطای استنادی گزارش شده است و 221(62%) استناد دارای انواع خطاهای استنادی ثبت شده است. 35 استناد (8/9%) از مجموع استنادهای بررسی شده پیروی کامل از شیوه نامه ونکوور کرده‌اند .
بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج  نامطلوب هم در خطاهای استنادی و هم میزان مطابقت با نظام ونکوور، دلایلی چندرا می‌توان در بروز چنین وضعیتی دخیل شمرد از جمله : عدم آگاهی دانشجویان نسبت به اهمیت جایگاه و یکدستی استنادها در آثار علمی، بی دقتی دانشجویان در تهیه استنادها، عدم دسترسی به اصل منابع و کپی برداری از سایر منابع، عدم تاکید استادان بر صحت استنادها، کم توجهی موسسات آموزشی نسبت به استنادهای ارائه شده در پایان نامه‌ها، عدم استفاده از مشاوره کتابداران متخصص و ناآشنایی با نرم افزارهای مدیریت منابع.

---

زمینه وهدف : یکدستی و همسونگری ویژگی چکیده نویسی اصولی است. این مهم، بدون تبعیت از دستورالعمل‌ها و استانداردهای جهانی محقق نخواهد شد. هدف از این پژوهش بررسی میزان انطباق چکیده مقاله‌های مجلات فارسی زبان دانشگاه علوم پزشکی تهران با استانداردهای ایزو214 و دستورالعمل گروه ونکوور درسال 1388 است.

روش بررسی : روش پژوهش پیمایشی از نوع توصیفی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مجلات تمام متن فارسی زبان دارای چکیده انگلیسی دانشگاه علوم پزشکی تهران است که تا تاریخ انجام این پژوهش (30/11/1388) در وب سایت مجلات دانشگاه قابل ملاحظه بودند. تعداد 100 چکیده از مقاله های آخرین شماره این مجلات به عنوان نمونه، به صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات دو لیست کنترل جداگانه، منعکس از استانداردهای ایزو214و دستورالعمل گروه ونکوور در بخش چکیده نویسی است که برای نمونه مورد نظر تکمیل شد.داده‌های بدست آمده بعد از ورود به رایانه و استفاده از نرم افزار Excel ,SPSS و روش های آماری مناسب تجزیه و تحلیل شد.

یافته ها: یافته ها نشان داد که میانگین میزان انطباق کلی چکیده‌ها با استانداردهای ایزو، 37/85 درصد(انحراف معیار93/24 درصد)، و با دستورالعمل های گروه ونکوور 44/84 درصد(انحراف معیار 36/24) است. چکیده‌ها در بخش "بیان یافته‌ها" بیشترین و در بخش"ارائه نتایج فرعی" کمترین میزان انطباق را با استانداردهای ایزو؛ و در بخش"وجود کلیدواژه" و " ذکر یافته‌ها" بیشترین و در بخش " برگرفته شدن کلیدواژه‌ها از سرعنوان‌های موضوعی پزشکی" کمترین میزان انطباق را با دستورالعمل‌های گروه ونکوور دارند.

بحث و نتیجه گیری : میزان انطباق چکیده‌های مورد بررسی، با استاندارد ایزو214 و دستورالعمل‌های گروه ونکوور در حد مطلوبی بوده و اختلاف زیادی با هم نداشتند. تبعیت بیشتر از استاندارد ایزو در بخش"ارائه نتایج فرعی" و دستورالعمل گروه ونکوور در بخش " برگرفته شدن کلیدواژه‌ها از سرعنوان های موضوعی پزشکی" لازم به نظر می رسد.

---

زمینه و هدف : لیشمانیوز جلدی در بسیاری از کشورهای گرمسیری و نیمه گرمسیری دنیا شایع بوده و پیامدهای اقتصادی نامطلوبی به همراه دارد. این مطالعه با هدف برآورد بهای تمام شده خدمات بهداشتی درمانی ارائه شده به مبتلایان به لیشمانیوز جلدی در استان قم صورت گرفت.

روش بررسی: این مطالعه به صورت توصیفی – مقطعی است که براساس داده‌های موجود از 638 بیماران طی سالهای 90- 1388 انجام گرفته است. ابتدا با استفاده از فرم‌های دست ساخت محقق هزینه‌های مستقیم و سربار در مناطق تحت مطالعه با مراجعه به اسناد حسابداری استخراج و سپس بهای پرداختی از جیب بیمار نیز جمع آوری و پس از ثبت در فرمهای مربوطه، با استفاده از نرم افزار excel و روشهای محاسبه بهای تمام شده، بهای تمام شده خدمات به بیماران برآورد شد.

یافته‌ها : در کل، بیش از 1600 میلیون ریال صرف ارائه خدمات بهداشتی درمانی به 638 بیمار مبتلا به لیشمانیوز جلدی گردیده است. هزینه های مستقیم ارائه خدمات بهداشتی درمانی حدود هزار میلیون ریال، سربار حدود 600 میلیون ریال، بهای تمام شده دولتی برای هر بیمار 2520 هزار ریال، پرداخت از جیب، برای هر بیمار حدود 240 هزار ریال و متوسط کل قیمت تمام شده طی این مدت به هر بیمار 2760 هزار ریال برآورد گردید.

نتیجه‌گیری: هزینه‌های قابل توجهی برای تشخیص و درمان لیشمانیوز در استان قم صرف می‌شود. لذا برنامه ریزان بهداشتی باید پیشگیری از این بیماری را در اولویت قرار دهند.

---

زمینه و هدف: توسعه فن­آوری اطلاعات و ارتباطات موجب تحولات عظیمی در حوزه­های مختلف شده است.
مدارک پزشکی الکترونیکی سیستمی با ارزش جهت دسترسی به اطلاعات بیمار در بیمارستان ­ ها می‌باشد. هدف پژوهش، بررسی و مقایسه وضعیت بیمارستان­های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه از نظر فنی، سازمانی و قانونی جهت استقرار سیستم مذکور بود.

روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع مطالعات توصیفی تحلیلی بوده و جامعه پژوهش 98 نفر از مدیران ارشد و میانی بود. در این مطالعه از روش سرشماری استفاده و جامعه پژوهش به عنوان نمونه پژوهش در نظر گرفته شد. ابزار گردآوری داده­ها، پرسشنامه دو قسمتی آگاهی و استانداردهای مورد نیاز جهت اجرای سیستم بود. روایی و پایایی پرسشنامه ارزیابی و داده­ها از طریق SPSS تحلیل گردید.

یافته‌ها : از بین پنج بیمارستان مورد مطالعه، آگاهی افراد جامعه پژوهش در حد متوسط بود. از لحاظ وجود الزامات، تفاوت معنی­داری بین میانگین امتیازات استقرار مدارک پزشکی الکترونیکی از نظر مجموع سه متغیر بین بیمارستان "د" با بقیه بیمارستان­ها می­باشد و سایر بیمارستان­ها با هم اختلاف معنی داری ندارند.

نتیجه‌گیری: از بین پنج بیمارستان مورد مطالعه، سه بیمارستان "الف"، "ج" و "ب" دارای آمادگی مناسب برای استقرار مدارک پزشکی الکترونیکی می­باشند و دو بیمارستان دیگر آمادگی لازم را نداشتند. این در حالی است که پیاده سازی مدارک پزشکی الکترونیکی کیفیت خدمات سلامت، ایمنی بیمار و سرعت رسیدگی به بیماران را افزایش داده و منجر به کاهش هزینه­های سلامت می‌شود، از این رو پیشنهاد می­گردد بیمارستان­ها جهت استقرار سیستم، اقدامات لازم را انجام دهند.

---

 

زمینه و هدف: سواد اطلاعاتی مجموعه­ای از مهارت­ها برای شناسایی منابع درست اطلاعاتی و نیز دسترسی به آنها است. این مهارت­ها توان استفاده‌ی هدفمند از منابع اطلاعاتی را تقویت می­کند. هدف پژوهش حاضر تعیین میزان توانمندی دانشجویان کارشناسی مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی از نظر سواد اطلاعاتی بر اساس الگوی «هفت ستونی اسکانل» بود.

 

روش بررسی: این مطالعه توصیفی تحلیلی و مقطعی با استفاده از پرسش نامه­ای مبتنی بر الگوی هفت ستونی اسکانل انجام شد. روایی پرسش نامه‌ی فوق با استفاده از تحلیل محتوا از سوی استادان تخصصی تأیید و آلفای کرونباخ آن 93/0 محاسبه شد. جامعه‌ی پژوهش شامل 95 دانشجوی کارشناسی مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی بود که در سال 1391 در دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز تحصیل می­نمودند. تعداد نمونه 40 نفر محاسبه شد که به صورت تصادفی انتخاب شدند. برای تحلیل داده­ها از آمار توصیفی و آزمون­های آماری ناپارامتری Man Whitney و Cochran در محیط SPSS استفاده شد.

 

یافته‌ها: میانگین امتیاز مهارت­های سواد اطلاعاتی جامعه‌ی مورد مطالعه، نسبتاً خوب برآورد شد(میانگین 43/0±5/0). سواد اطلاعاتی دانشجویان سال اول اختلاف معنی­داری با سایر دانشجویان داشت(03/0P<). دانشجویانی که واحدهای درسی مبانی کامپیوتر و روش تحقیق را گذرانده بودند از نظر مدیریت اطلاعات با سایر دانشجویان اختلاف معناداری داشتند(01/0P<).  

 

نتیجه‌گیری: با توجه به توسعه‌ی روزافزون فن­آوری اطلاعات، نیاز به گسترش مهارت­های سواد اطلاعاتی بویژه در افرادی که با بخش سلامت در ارتباط خواهند بود بسیار محسوس است. اگر چه میانگین سواد اطلاعاتی دانشجویان نسبتاً خوب برآورد شد، لازم است تدابیری برای بهبود مؤلفه­های سواد اطلاعاتی ایشان اتخاذ گردد.

 

---

 

زمینه و هدف: با توجه به نقش وب سایت‌ها در ارائه‌ی خدمات الکترونیک این مطالعه قصد دارد تا خدمات بهداشتی درمانی وب سایت دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور را در راستای مراحل چهارگانه مدل بلوغ دولت الکترونیک چندلر و امانوئل ارزیابی و با یکدیگر مقایسه نماید.

 

روش بررسی: این پژوهش به شیوه‌ی توصیفی– مقطعی و از طریق تحلیل محتوی و بهینه کاوی وب سایت‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور جهت ارزیابی و مقایسه‌ی نحوه ارائه‌ی خدمات بهداشتی درمانی آنها با یکدیگر در مراحل دولت الکترونیک شامل اطلاع رسانی، تعاملی، تراکنشی و یکپارچه سازی در سال 1390 انجام شد.

 

یافته‌ها: وب سایت دانشگاه‌های علوم پزشکی تیپ 1 از لحاظ اطلاع رسانی خدمات درمانی در سطح متوسط(79/0±8/1 امتیاز) و دانشگاه‌های تیپ 2 و 3 در سطح ضعیف هستند. وب سایت دانشگاه‌های علوم پزشکی تیپ 1، 2 و 3 از لحاظ تعاملی بودن خدمات درمانی با کسب امتیاز(73/0±4/1)، (75/0±3/1) و (61/0±2/1) در سطح ضعیف و کلیه‌ی دانشگاه‌ها در مراحل تراکنشی و یکپارچه سازی خدمات، عملکرد ضعیف(امتیاز0±1) داشته‌اند.

 

نتیجه‌گیری: ارائه‌ی خدمات الکترونیک در وب سایت دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور با تاخیر مواجه است. به دلیل وجود چالش‌های مربوط به اطلاعات و خدمات سلامت، تحقق دولت الکترونیک در این حوزه، ملاحظات ویژه‌ای را می‌طلبد. لذا توصیه می‌شود با اجرای خدمات دولت الکترونیک در سایر سازمانها، شناسایی موانع و تدوین قوانین و سیاست‌های مرتبط زمینه‌ی مناسب جهت تحقق دولت الکترونیک در حوزه‌ی سلامت فراهم گردد.

 

---

زمینه و هدف: یادگیری در محیط‌های بهداشتی درمانی، که در آن دانش و مهارت به دلیل پیشرفت‌های مداوم در علم و پزشکی می‌تواند به سرعت از رده خارج شود، ضروری است. یادگیری سازمانی، فرایندی است پویا که سازمان را قادر می‌سازد تا به سرعت با تغییر سازگاری یابد. هدف از این مطالعه، تعیین وضعیت یادگیری سازمانی در یک سازمان بهداشتی و درمانی بود.

روش بررسی: این مطالعه به صورت مقطعی و توصیفی در بین 200 نفر از پرستاران یک سازمان بهداشتی و درمانی دولتی در شهر تهران انجام شد. داده‌ها با استفاده از پرسش‌نامه ابعاد یادگیری سازمانی جمع‌آوری شد، و سپس با استفاده از روش‌های آماری توصیفی، شامل فراوانی، درصد، میانگین، و انحراف معیار، ارائه شدند.

یافته‌ها: میانگین نمره کلی یادگیری سازمانی در سازمان مورد بررسی 0/69±3/36 بود که وضعیت نسبتاً خوبی را نشان داد. بین ابعاد مختلف سازمان یادگیرنده، بالاترین مقدار مربوط به یادگیری مداوم با میانگین(0/39±3/44)، و پایین‌ترین مقدار مربوط به توانمندسازی کارکنان با میانگین(0/06±2/72) بود.

نتیجه‌گیری: میزان استقرار سازمان یادگیرنده و مولفه‌های آن در سازمان مذکور وضعیت مناسبی دارد. یافته‌های این مطالعه، اطلاعات مفیدی در مورد حیطه‌هایی از یادگیری که نیاز به بهبود دارند، برای مدیران این سازمان فراهم می‌کند.

---

زمینه و هدف: گستردگی خدمات سلامت و فراگیر بودن مخاطبان، لزوم مدیریت خدمات سلامت را اجتناب ناپذیر نموده است. علی­رغم فراهم بودن اراده­ی مجریان سلامت در ارائه خدمات بهداشتی، مردم استقبال کاملی از این خدمات ندارند. این مطالعه با هدف تعیین علت های استقبال پایین مردم از خدمات بهداشتی در گروه سنی زیر 9 سال از دیدگاه کارکنان بهداشتی مرکز بهداشت استان قم در سال 1392 انجام شد.

روش بررسی: این مطالعه به صورت توصیفی- مقطعی بود، که دیدگاه کارشناسان ارائه کننده خدمات در خصوص استقبال پایین مردم از خدمات بهداشتی ارائه شده برای گروه سنی زیر 9 سال با یک پرسشنامه با عنوان"ماتریس ارزیابی خدمات بهداشتی" بررسی گردید. داده­های گرد­آوری شده، با استفاده از نرم افزار SPSS 15 و آزمون مربع کای تجزیه و تحلیل گردید. سطح معنی داری 0/05> pدر نظر گرفته شد.

یافته ها: مهمترین علت های استقبال پایین مردم از خدمات بهداشتی درمانی ارائه شده برای گروه زیر 9 سال از دیدگاه  کلیه گروههای کارشناسی به ترتیب: پایین بودن دانش بهداشتی گیرندگان خدمات، اطلاع رسانی ناکافی، روش نامناسب ارائه خدمات بهداشتی، کیفیت خدمات بهداشتی  و عدم دسترسی بوده است.

نتیجه گیری: برای تشویق مردم به دریافت خدمات بهداشتی ارائه شده در مراکز بهداشتی درمانی استان قم باید با برگزاری کلاس های آموزشی، سطح دانش بهداشتی گیرندگان خدمات بهداشتی را ارتقا دهیم. در زمینه ی ارائه خدمات و روش های ارائه خدمات در مراکز بهداشتی باید اطلاع رسانی کافی انجام دهیم. همچنین سعی در ارتقا سطح کیفی خدمات داشته باشیم تا میزان استقبال مردم به دریافت خدمات تقویت شود.

---