مجله

---

زمینه و هدف: موضوع مشارکت مالی خانوار در سلامت یکی از مهمترین مباحث حوزه سلامت می‌باشد. هدف مطالعه‌ی حاضر تعیین شاخص‌های مرتبط با میزان مشارکت مالی خانوارها در استفاده از خدمات سلامت است.

روش بررسی : پژوهش حاضر مطالعه ‌ ای مقطعی و توصیفی بود که با روش سازمان جهانی بهداشت، داده‌های مرکز آمار ایران در خصوص هزینه-درآمد خانوارهای شهری و روستایی کشور در سال 90 را جهت محاسبه شاخص‌های میزان مواجهه با هزینه‌های کمرشکن سلامت، فقر و مشارکت مالی عادلانه در نظام سلامت ایران مورد بررسی قرار داد. این شاخص‌ها بر اساس تحلیل مخارج کلی و سلامت و همچنین ظرفیت پرداخت خانوارها محاسبه شدند.

یافته‌ها : یافته‌های پژوهش نشان داد که نسبت مشارکت مالی در نظام سلامت در بین خانوارهای مناطق روستایی بیش از مناطق شهری است. بیش از سه درصد از خانوارهای مورد مطالعه، با هزینه‌های کمرشکن سلامت مواجه شده‌اند و حدود 1/5 درصد نیز به زیر خط فقر کشیده شده‌اند. شاخص مشارکت مالی عادلانه در مناطق روستایی 59 درصد و در مناطق شهری 65 درصد بود.

نتیجه‌گیری: محاسبه‌ی شاخص‌های مربوط به مشارکت مالی خانوارها در نظام سلامت در ایران، نشان دهنده‌ی لزوم پیش بینی، اجرای پایش و ارزیابی برنامه‌های نظام سلامت، به منظور افزایش میزان عدالت در مشارکت مالی خانوارها در استفاده از خدمات سلامت است که می‌تواند اثربخشی منابع آن را بهبود بخشد.

---

زمینه و هدف: دریافت و مصرف خدمات مراقبت سلامت را "بهره مندی" می نامند. عوامل اجتماعی- اقتصادی زیادی از جمله: درآمد، فرهنگ و تحصیلات بر بهره مندی از خدمات تاثیرگذار م یباشند. هدف از این مقاله معرفی عوامل اجتماعی - اقتصادی تعیین کننده ی وضعیت بهره مندی خانوارها از خدمات سلامت در کلان شهر تهران است. روش بررسی: مطالعه ی حاضر یک پژوهش توصیفی – تحلیلی و به صورت مقطعی است که در سال 1391 انجام شد . نمونه پژوهش شامل 792 خانوار ساکن تهران بودند. داده ها با استفاده از پرسش نامه ی سازمان جهانی بهداشت در بخش تحلیل گردید. stata خانوار جمع آوری شد و با استفاده از مدل لاجیستیک و نرم افزار 12 یافته ها: از متغیرهای مورد مطالعه، وضعیت درآمد خانوار، تحصیلات سرپرست خانوار، وجود فرد با بیماری مزمن، وجود فرد بالای 60 سال و فرد زیر 14 سال در خانوار، روابط قطعی و معناداری با وضعیت خدمات سلامت داشتند. بیمه، اثری مبهم و ضعیف بر بهره مندی از خدمات سلامت داشت. همچنین 23 درصد از خانوارهای مطالعه، تحت پوشش بیمه نبودند. نتیجه گیری: با توجه به سیاس تهای ابلاغی مقام معظم رهبری به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و توجه ویژه ی این سیاست ها به پوشش همگانی بیمه و حفاظت خانوارها و اصلاح نظا مهای پرداخت، شناسایی خانوارهایی که به دلایل مختلف اجتماعی- اقتصادی مجبورند بیش از سایر خانوارها از خدمات سلامت استفاده کنند، گام مهمی جهت حفاظت از خانوارهای آسیب پذیر و اصلاح نظام بهداشت و درمان کشور به شمار م یرود.

---

---

زمینه و هدف: ارایه خدمات اطلاعات سلامت در بحران‌های سلامت بدون درک کاملی از این خدمات و چگونگی ارایه آن‌ها با توجه به شرایط بحران سلامت ممکن نیست؛ براین‌اساس، هدف پژوهش حاضر دستیابی به اطلاعات جامعی از تمامی مولفه‌های ارایه خدمات اطلاعات سلامت در بحران‌های سلامت می‌باشد.
روش بررسی: پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و به‌روش فراترکیب و استفاده از روش هفت مرحله‌ای سندلوسکی و باروسو انجام گردید. جامعه آماری متشکل از مقالات و پایان‌نامه‌های منتشرشده در پنج پایگاه اطلاعاتی فارسی و هشت پایگاه اطلاعاتی بین‌المللی بین سال‌های ۱۹۹۱ تا ۲۰۲۲ میلادی و ۱۳۷۰ تا ۱۴۰۰ شمسی انتخاب گردیده‌اند. از مجموع ۸۳۶۳ منبع شناسایی شده بر اساس برنامه‌ی مهارت‌های حیاتی ارزیابی، ۴۰ منبع تایید شدند. اطلاعات مورد نظر از منابع استخراج و کدگذاری شده و پایایی کدگذاری هم با استفاده از ضریب کاپا سنجش و تایید گردید.
یافته‌ها: از نتایج پژوهش، ۷۴ کد در ۲۱ مفهوم و ۶ مقوله در زمینه ارایه خدمات اطلاعات سلامت به بیماران استخراج گردید که مقوله‌ها و کدها شامل نیازسنجی اطلاعات سلامت(بیماری، سلامت، منابع اطلاعات سلامت، بیماران)؛ دسترس‌پذیری و اشاعه‌ی اطلاعات سلامت(اطلاعات سلامت، راه‌های دسترسی)؛ آگاهی‌ و اطلاع‌رسانی سلامت(اطلاعات، ابزار)؛ آموزش(بیماران، مدیران و کارکنان کتابخانه‌های بیمارستانی، روش‌ها)؛ برنامه‌ریزی(بحران سلامت، منابع، بودجه، زیرساخت‌ها، بیماران، کتابداران و اطلاع‌رسانان پزشکی) و موانع و محدودیت‌ها(نیروی متخصص، بودجه، امکانات و زیرساخت‌ها و منابع) دسته‌بندی شدند.
نتیجه‌گیری: پرداختن به موضوع و مولفه‌های ارایه خدمات اطلاعات سلامت به بیماران در بحران‌های سلامت در کتابخانه‌های بیمارستانی می‌تواند سبب شناخت بیشتر سیاست‌گذاران این حوزه از ابعاد و مفاهیم و پیامدهای ارایه این خدمات به‌منظور دسترسی همگان به‌ویژه بیماران به اطلاعات سلامت باشد. با توجه به مولفه‌های شناسایی شده می‌توان در راستای برنامه‌ریزی برای تقویت نقاط قوت و برطرف نمودن نقاط ضعف موجود و سیاست‌گذاری مناسب در جهت ایفای نقش مشاوره سلامت، راه‌اندازی بخش خدمات اطلاعات سلامت در کتابخانه‌های بیمارستانی و تلاش در جهت آماده‌سازی زیرساخت‌های لازم گام برداشت.