مجله

---

زمینه و هدف: مصرف دخانیات یکی از علل عمده مرگ از بیماری های مزمن است که از دوران نوجوانی آغاز می‌شود. هدف از انجام این مطالعه تعیین شیوع استعمال سیگار و عوامل تعیین کننده آن در دانش آموزان دبیرستانی شهرستان جهرم می‌باشد.

روش بررسی: این مطالعه یک مطالعه مقطعی است که در سال ۱۳۸۶ در شهرستان جهرم انجام شد. تعدادی از دانش آموزان به روش نمونه گیری چند مرحله‌ای انتخاب شدند. پرسشنامه همگون و پایا و روا توسط دانش آموزان منتخب حاضر در روز تحقیق تکمیل شد. برای آزمون تعیین کننده های استعمال دخانیات در میان دانش آموزان با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۵/۱۱ از آزمون کای-دو، تی استیودنت و رگراسیون لجستیک استفاده شد.

یافته‌ها: شیوع استعمال دخانیات در میان دانش آموزان مقطع دبیرستان و پیش دانشگاهی به ترتیب برابر ۴/۹ و ۷/۱۲ درصد بود. ۵۳ درصد از دانش آموزان سیگاری مقطع دبیرستان و ۸۸ درصد دانش آموزان سیگاری مقطع پیش دانشگاهی برای اولین بار سیگار را از دوستان خود دریافت کرده بودند. قوی ترین فاکتور تعیین کننده استعمال دخانیات در میان دانش آموزان هر دو مقطع تحصیلی جنس بود.

بحث و نتیجه گیری: برنامه های مؤثر پیشگیری از استعمال دخانیات بایستی برروی نفوذ دوستان و اعضاء خانواده و به موضوع سن شروع و تداوم استعمال دخانیات متمرکز شود.

---

زمینه و هدف: ‌سوء تغذیه یکی از علل مهم افزایش مرگ و میر در کودکان می باشد. لذا این بررسی به منظور ارزیابی شاخص‌های تن سنجی در منطقه گلپایگان صورت گرفته است.

روش بررسی: مطالعه بصورت توصیفی- تحلیلی انجام گرفت. نمونه گیری به روش خوشه ای چند مرحله ای انجام شد. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه استاندارد طرح ANIS  استفاده گردید. دو شاخص کم وزنی و کوتاهی قد بر مبنای آماری Z-Score استفاده شد. اطلاعات حاصل در سطح ۰۵/۰ = α مورد تحلیل آماری  قرار گرفت.

یافته ها: از ۱۰۶۲ نمونه، ۵۵۰ نفر پسر و ۵۱۲ نفر دختر بودند. در دانش آموزان شهری و روستایی در سال های ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶ متغیرهای تن سنجی سن(ماه)، وزن(کیلوگرم) و قد(سانتیمتر) تفاوت معنی داری دیده شد(P<۰,۰۵). میانگین شاخص سوء تغذیه) (WAZ ۴/۵ درصد و ((HAZ  ۳ درصد محاسبه شد.

نتیجه گیری: تفاوت معنی دار بین شیوع لاغری و کم رشدی، در بین کودکان روستایی و شهری مبین وضعیت تغذیه نامطلوب در روستاهای این منطقه می‌باشد که در نتیجه باید اولویت ویژه ای را جهت وضعیت تغذیه کودکان روستایی در نظر گرفت.

---

زمینه و هدف:  فشارخون بالا در کودکان بخصوص در کشورهای در حال توسعه رو به افزایش است. وزن تولد، سن و مشخصه‌های تن سنجی مانند وزن و قد فعلی به عنوان عوامل مؤثر در فشارخون بالا در کودکان و نوجوانان مطرح شده است. این مطالعه با هدف یافتن فراوانی فشارخون دانش آموزان تهران و ارتباط آن با وزن تولد، قد و وزن کنونی طراحی گردید.

روش بررسی: در یک مطالعه مقطعی، بین سالهای ۱۳۸۷-۱۳۸۵ از بین ۱۱۹۵۹۲۴ دانش آموز در شهر تهران به روش نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله‌ای، ۲۰۴۰ نفر انتخاب شدند. معیارهای ورود به مطالعه سن ۶ تا ۱۹ سال، سلامت کامل جسمی و داشتن کارت سلامت بود و درصورت دوقلویی، فشارخون بالای مادر یا سیگاری بودن وی حین بارداری از مطالعه خارج می‌شدند. آنالیز آماری توسط نرم افزار۱۶ SPSS انجام پذیرفت. از آنالیز رگرسیون چند متغیره جهت تعیین معادله خط پیش بینی کننده سطح فشارخون استفاده گردید.

یافته‌ها: ۶۹نفر(۴/۳%) از دانش آموزان شامل ۸/۴% از دختران و ۵/۳% از پسران فشارخون بالا داشتند(۱۴/۰p=). همبستگی معنادار مستقیمی بین سن، وزن و قد فعلی و شاخص توده بدنی با فشارخون سیستولیک و دیاستولیک وجود داشت. اما وزن تولد رابطه خطی وضعیف معکوس با فشارخون سیستولیک و دیاستولیک داشت(به ترتیب ۱۵۲/۰r=- و ۱۱۱/۰r=-، ۰۰۱/۰p<).

نتیجه‌گیری: توجه به سایز فعلی بویژه وزن کنونی در کنار وزن تولد در پیش بینی فشارخون کمک کننده است که اهمیت پایش وزن و فشارخون کودکی بخصوص در کودکان با سابقه وزن تولد غیرطبیعی و در کودکان با وزن بالا را مشخص می‌کند.

---

زمینه و هدف: عوامل متعددی زمینه ساز ابتلاء انسان به بیماری چاقی است و این مطالعه با هدف بررسی میزان شیوع و برخی عوامل اجتماعی- اقتصادی مرتبط با آن در بین دانش آموزان مقطع ابتدایی استان گلستان در سال ۱۳۸۹ به اجرا در آمده است.

روش بررسی: مطالعه از نوع توصیفی- مقطعی است که بر روی ۷۳۹۹ دانش آموز مقطع ابتدایی(۳۹۳۴ پسر و ۳۴۶۵ دختر) از ۱۱۲ مدرسه که بطریق نمونه گیری دو مرحله‌ای خوشه‌ای و تصادفی ساده انتخاب شده‌اند بعمل آمده است. تعداد مدارس از نظر جنس و محل زندگی یکسان بود. از داده‌های استاندارد مرکز پیشگیری و کنترل بیماریها(CDC) برای مقایسه اندازه‌های آنتروپومتری استفاده شده است.

یافته‌ها: بر اساس آزمون رگرسیون خطی مقدار افزایش وزن، قد و نمایه توده بدنی به ازاء هر سال در پسران بترتیب ۷۰/۲ کیلوگرم، ۶۲/۴ سانتی متر و ۴۲/۰ کیلوگرم بر متر مربع)۰۰۱/۰  (P=و در دختران بترتیب ۱۲/۳ کیلوگرم، ۱۹/۵ سانتی متر و ۵۲/۰ کیلوگرم بر متر مربع)۰۰۱/۰  (P=بود. در مجموع بیشترین و کمترین میزان شیوع چاقی بترتیب در شهرستان‌های گمیشان و رامیان مشاهده گردید. خطر نسبی ابتلاء به چاقی در پسران ۲۰۳/۱ برابر دختران(۳۴۱/۱-۰۷۸/۱، ۹۵% CI) و در مناطق شهری ۳۸۲/۱ برابر مناطق روستائی(۵۴۱/۱-۲۴۰/۱، ۹۵% CI) در افراد با وضعیت اقتصادی خوب ۲۹۷/۲ برابر افراد با وضعیت اقتصادی فقیر(۷۶۱/۲- ۹۱۱/۱، ۹۵% CI) مشاهده گردید.

نتیجه‌گیری: چاقی از مشکلات بهداشتی دانش آموزان دبستانی استان گلستان است و با شهرنشینی و بهبود شرایط اقتصادی خطر ابتلاء به آن افزایش می‌یابد. 

---