مجله

---

زمینه و هدف: مصرف دخانیات یکی از علل عمده مرگ از بیماری های مزمن است که از دوران نوجوانی آغاز می‌شود. هدف از انجام این مطالعه تعیین شیوع استعمال سیگار و عوامل تعیین کننده آن در دانش آموزان دبیرستانی شهرستان جهرم می‌باشد.

روش بررسی: این مطالعه یک مطالعه مقطعی است که در سال 1386 در شهرستان جهرم انجام شد. تعدادی از دانش آموزان به روش نمونه گیری چند مرحله‌ای انتخاب شدند. پرسشنامه همگون و پایا و روا توسط دانش آموزان منتخب حاضر در روز تحقیق تکمیل شد. برای آزمون تعیین کننده های استعمال دخانیات در میان دانش آموزان با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 5/11 از آزمون کای-دو، تی استیودنت و رگراسیون لجستیک استفاده شد.

یافته‌ها: شیوع استعمال دخانیات در میان دانش آموزان مقطع دبیرستان و پیش دانشگاهی به ترتیب برابر 4/9 و 7/12 درصد بود. 53 درصد از دانش آموزان سیگاری مقطع دبیرستان و 88 درصد دانش آموزان سیگاری مقطع پیش دانشگاهی برای اولین بار سیگار را از دوستان خود دریافت کرده بودند. قوی ترین فاکتور تعیین کننده استعمال دخانیات در میان دانش آموزان هر دو مقطع تحصیلی جنس بود.

بحث و نتیجه گیری: برنامه های مؤثر پیشگیری از استعمال دخانیات بایستی برروی نفوذ دوستان و اعضاء خانواده و به موضوع سن شروع و تداوم استعمال دخانیات متمرکز شود.

---

زمینه و هدف: ‌سوء تغذیه یکی از علل مهم افزایش مرگ و میر در کودکان می باشد. لذا این بررسی به منظور ارزیابی شاخص‌های تن سنجی در منطقه گلپایگان صورت گرفته است.

روش بررسی: مطالعه بصورت توصیفی- تحلیلی انجام گرفت. نمونه گیری به روش خوشه ای چند مرحله ای انجام شد. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه استاندارد طرح ANIS  استفاده گردید. دو شاخص کم وزنی و کوتاهی قد بر مبنای آماری Z-Score استفاده شد. اطلاعات حاصل در سطح 05/0 = α مورد تحلیل آماری  قرار گرفت.

یافته ها: از 1062 نمونه، 550 نفر پسر و 512 نفر دختر بودند. در دانش آموزان شهری و روستایی در سال های 1385 و 1386 متغیرهای تن سنجی سن(ماه)، وزن(کیلوگرم) و قد(سانتیمتر) تفاوت معنی داری دیده شد(P<0.05). میانگین شاخص سوء تغذیه) (WAZ 4/5 درصد و ((HAZ  3 درصد محاسبه شد.

نتیجه گیری: تفاوت معنی دار بین شیوع لاغری و کم رشدی، در بین کودکان روستایی و شهری مبین وضعیت تغذیه نامطلوب در روستاهای این منطقه می‌باشد که در نتیجه باید اولویت ویژه ای را جهت وضعیت تغذیه کودکان روستایی در نظر گرفت.

---

زمینه و هدف:  فشارخون بالا در کودکان بخصوص در کشورهای در حال توسعه رو به افزایش است. وزن تولد، سن و مشخصه‌های تن سنجی مانند وزن و قد فعلی به عنوان عوامل مؤثر در فشارخون بالا در کودکان و نوجوانان مطرح شده است. این مطالعه با هدف یافتن فراوانی فشارخون دانش آموزان تهران و ارتباط آن با وزن تولد، قد و وزن کنونی طراحی گردید.

روش بررسی: در یک مطالعه مقطعی، بین سالهای 1387-1385 از بین 1195924 دانش آموز در شهر تهران به روش نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله‌ای، 2040 نفر انتخاب شدند. معیارهای ورود به مطالعه سن 6 تا 19 سال، سلامت کامل جسمی و داشتن کارت سلامت بود و درصورت دوقلویی، فشارخون بالای مادر یا سیگاری بودن وی حین بارداری از مطالعه خارج می‌شدند. آنالیز آماری توسط نرم افزار16 SPSS انجام پذیرفت. از آنالیز رگرسیون چند متغیره جهت تعیین معادله خط پیش بینی کننده سطح فشارخون استفاده گردید.

یافته‌ها: 69نفر(4/3%) از دانش آموزان شامل 8/4% از دختران و 5/3% از پسران فشارخون بالا داشتند(14/0p=). همبستگی معنادار مستقیمی بین سن، وزن و قد فعلی و شاخص توده بدنی با فشارخون سیستولیک و دیاستولیک وجود داشت. اما وزن تولد رابطه خطی وضعیف معکوس با فشارخون سیستولیک و دیاستولیک داشت(به ترتیب 152/0r=- و 111/0r=-، 001/0p<).

نتیجه‌گیری: توجه به سایز فعلی بویژه وزن کنونی در کنار وزن تولد در پیش بینی فشارخون کمک کننده است که اهمیت پایش وزن و فشارخون کودکی بخصوص در کودکان با سابقه وزن تولد غیرطبیعی و در کودکان با وزن بالا را مشخص می‌کند.

---

زمینه و هدف: عوامل متعددی زمینه ساز ابتلاء انسان به بیماری چاقی است و این مطالعه با هدف بررسی میزان شیوع و برخی عوامل اجتماعی- اقتصادی مرتبط با آن در بین دانش آموزان مقطع ابتدایی استان گلستان در سال 1389 به اجرا در آمده است.

روش بررسی: مطالعه از نوع توصیفی- مقطعی است که بر روی 7399 دانش آموز مقطع ابتدایی(3934 پسر و 3465 دختر) از 112 مدرسه که بطریق نمونه گیری دو مرحله‌ای خوشه‌ای و تصادفی ساده انتخاب شده‌اند بعمل آمده است. تعداد مدارس از نظر جنس و محل زندگی یکسان بود. از داده‌های استاندارد مرکز پیشگیری و کنترل بیماریها(CDC) برای مقایسه اندازه‌های آنتروپومتری استفاده شده است.

یافته‌ها: بر اساس آزمون رگرسیون خطی مقدار افزایش وزن، قد و نمایه توده بدنی به ازاء هر سال در پسران بترتیب 70/2 کیلوگرم، 62/4 سانتی متر و 42/0 کیلوگرم بر متر مربع)001/0  (P=و در دختران بترتیب 12/3 کیلوگرم، 19/5 سانتی متر و 52/0 کیلوگرم بر متر مربع)001/0  (P=بود. در مجموع بیشترین و کمترین میزان شیوع چاقی بترتیب در شهرستان‌های گمیشان و رامیان مشاهده گردید. خطر نسبی ابتلاء به چاقی در پسران 203/1 برابر دختران(341/1-078/1، 95% CI) و در مناطق شهری 382/1 برابر مناطق روستائی(541/1-240/1، 95% CI) در افراد با وضعیت اقتصادی خوب 297/2 برابر افراد با وضعیت اقتصادی فقیر(761/2- 911/1، 95% CI) مشاهده گردید.

نتیجه‌گیری: چاقی از مشکلات بهداشتی دانش آموزان دبستانی استان گلستان است و با شهرنشینی و بهبود شرایط اقتصادی خطر ابتلاء به آن افزایش می‌یابد. 

---