مجله

---

مدیریت تعارض یعنی مدیریتی که بتواند در شرایط تعارض به بهترین شکل سازمان را اداره کرده و بین کارکنان و سازمان تعادل ایجاد کند و تعارض ایجاد شده را از بین ببرد. بطور کلی مدیریت تعارض فرآیند تشخیص نقش مناسب تعارض در بین گروهها و استفاده مناسب از فنون مربوطه برای برطرف کردن یا تحرک آنها برای اثربخشی سازمانی است. این مقاله نیز با هدف معرفی راهبردهای مرتبط با مدیریت تعارض و نحوه بکارگیری آنها در سازمانها تهیه و تدوین شده است.
تحقیقات نشان می دهد که وجود تعارض در سازمانها می تواند دارای نتایج مثبت یا مخرب باشد. مدیران سازمانها با رویکرد مدیریت تعارض می توانند در مقابله با آن از راهبردها و سبک های مختلف استفاده کنند. بیشترین راهبردهای بکار رفته در ارتباط با مدیریت تعارض ، روش همکاری و تشریک مساعی مبتنی بر اعتماد است. توانایی برخورد با تعارض و مدیریت آن در موفقیت مدیران نقش ارزنده ای دارد. اگر چه سطحی از تعارض در سازمان مطلوب است و حتی در بعضی مواقع تجویز نیز می شود، اما هیچ مدیری اجازه نخواهد داد که هرج و مرج و ناهماهنگی در سازمان او پدید آید. 

---

زمینه و هدف: پیدایش مدیریت دانش و تلاش برای بکارگیری آن در برنامه‌های تحقیقات دانشگاهی، نشانگر اهتمام جامعه دانشگاهی در تقویت سرمایه‌های فکری و بهبود اثربخشی دانشگاهها در پیشرفت و اعتلای کشورهاست. هدف از این مطالعه بررسی وضعیت فرهنگ سازمانی و ساختار سازمانی کتابخانه‌های مرکزی دانشگاههای علوم پزشکی کشور برای بکارگیری مدیریت دانش در آنهاست.
روش بررسی: این پژوهش مطالعه‌ای کاربردی و از نوع توصیفی- تحلیلی می‌باشد. جامعه آماری شامل 80 نفر از مدیران و مسئولان 29 کتابخانه مرکزی دانشگاههای علوم پزشکی کشور بوده و برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده گردید. روایی پرسشنامه طبق نظر محققین و پایایی آن با استفاده از معیار آلفای کرونباخ (بالاتر از 7/0) تعیین گردید. داده‌ها با استفاده از نرم افزار آماری spss نسخه 15 و از طریق روشهای آمار توصیفی و آزمون تی مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته‌ها: یافته‌های این مطالعه نشان داد که ساختار سازمانی برای مدیریت دانش در کتابخانه‌های مورد مطالعه در محدوده «متوسط» قرار دارد، اما فرهنگ سازمانی مدیریت دانش در سطح «مناسب» هست. همچنین در کتابخانه‌هایی که  عدم تمرکز، بازنگری در انجام فرایندهای سازمانی و راه اندازی شبکه داخلی برای اشتراک دانش به وجود آمده فرهنگ سازمانی موجود در آنها در وضعیتی بالاتر قرار داشته و اختلاف معنی‌داری با کتابخانه‌هایی که این ساختارها را ندارند، نشان می‌دهند (P=0.05).
نتیجه‌گیری: این بررسی نشان می‌دهد که کتابداران و مسئولان کتابخانه‌های مرکزی دانشگاههای علوم پزشکی کشور در اشتراک‌ دانش و بکارگیری مدیریت دانش از تمایل و گرایش مطلوبی برخوردار بوده و بدین لحاظ دارای فرهنگ سازمانی مناسب هستند؛ بنابراین مسئولان امر باید ساختارهای مناسب و بسترهای لازم دیگر را برای بکارگیری مدیریت دانش در کتابخانه‌های دانشگاهی ایران فراهم نمایند.  

---

زمینه و هدف : یکی از مهمترین عوامل در نظام اداره بیمارستانها برخورداری از مدیریت توانمند و مسلط به فرهنگ سازمانی است. مدیران اجرایی بیمارستانها نقش ارزشمندی در توسعه، حفظ و نگه‌داری فرهنگ سازمانی دارند. این مقاله با هدف مقایسه فرهنگ سازمانی موجود و مطلوب از دیدگاه مدیران اجرایی در بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران تدوین شده است.

روش بررسی : این مطالعه بصورت مقطعی و از نوع توصیفی- تحلیلی در طول سالهای 88-1387 انجام شد. نمونه پژوهش را تعداد 15 نفر مدیران اجرایی کلیه بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی تهران تشکیل می‌دادند که با روش سرشماری تعیین شدند. جهت گردآوری داده‌ها از یک پرسشنامه حاوی اطلاعات دموگرافیک و تعداد30 سوال در رابطه با ده مولفه فرهنگ سازمانی الگوهای ارتباطی در قالب الگوی «استیفن رابینز» پس از انجام پایایی و روایی استفاده شد. از مدیران اجرایی خواسته شد تا دیدگاه خود را در ارتباط با وضعیت موجود و مطلوب فرهنگ سازمانی با توجه به مولفه‌های بالا در بیمارستان‌های مورد مطالعه بیان نمایند. داده‌های بدست آمده در نرم افزار SPSS V-15 جمع آوری و برای تحلیل داده‌ها از آزمون‌های «کای دو»، «پیرسون» و «تی» استفاده شد.

یافته ها : بیشترین مقدار میانگین در وضعیت موجود فرهنگ سازمانی مربوط به امکان ارتباط مستقیم کارکنان با سرپرستان و در وضعیت مطلوب نیز بیشترین میزان میانگین مربوط به اعطای پاداش بر اساس شایستگی است. بیشترین اختلاف میانگین میان وضعیت موجود و مطلوب عناصر فرهنگ سازمانی مربوط به احساس مباهات کارکنان از عضویت در بیمارستان است.

بحث و نتیجه گیری : نتایج بدست آمده نشان داد از دیدگاه مدیران اجرایی به جز مؤلفه نظارت یا کنترل و الگوهای ارتباطی به دلیل تبادل موثر اطلاعات و وجود الگوهای ارتباطی، بقیه مولفه‌های فرهنگ سازمانی در بیمارستان‌های مورد مطالعه در وضعیت موجود پایین‌تر از وضعیت مطلوب قرار دارند.  از دیدگاه مدیران اجرایی، بین مولفه‌های فرهنگ سازمانی در وضعیت موجود با وضعیت مطلوب در بیمارستانهای دانشگاه‌ علوم پزشکی تهران اختلاف معنی‌داری وجود دارد که این امر می‌تواند در نظام اداره بیمارستانها اختلال ایجاد کند. لذا، پیشنهاد می‌شود مدیران اجرایی مطلوب سازی فرهنگ سازمانی را در بیمارستانهای مورد مطالعه در اولویت راهبردی خود قرار دهند.

---

زمینه و هدف: از وظایف مهم و عمده کتابخانه‌ها جمع آوری منابع اطلاعاتی در شکلها و محملهای مناسب با نیازهای مراجعه کنندگان و سازماندهی منابع برای دسترس پذیر کردن آنها می‌باشد. این مطالعه با هدف بررسی وضعیت سازماندهی مواد غیر کتابی در کتابخانه‌های دانشکده ای و بیمارستانی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شده است.

روش بررسی: روش پژوهش پیمایشی از نوع توصیفی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کتابخانه‌های دانشکده‌ای و بیمارستانی دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌باشد. گردآوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه خود ساخته پژوهشگر انجام شد. تنظیم جدولها  و به دست آوردن درصدها به صورت متوسط گیری در برنامه اکسل و  spss 12انجام شد.

یافته‌ها: در کتابخانه‌های مورد مطالعه به کار سازماندهی بروشور، میکروفیلم، میکروفیش، پوستر اهمیت داده نشده است. متوسط سازماندهی مواد غیر کتابی 1/42 درصد بود. بیشترین میزان کارشناسان و کارشناسان ارشد شاغل در بخش سازماندهی کتابخانه‌ها (بیش از 62 درصد) به متخصصان کتابداری تعلق دارد. کارکنان 7 کتابخانه، (32 درصد) به طور زیاد با خدمات نمایه سازی و چکیده نویسی آشنا می‌باشند و کارکنان بیش از 45 در صد کتابخانه ها با انواع سرعنوانهای موضوعی و اصطلاحنامه ها آشنایی دارند.

نتیجه گیری: درصد پائین سازماندهی و عدم استفاده از قواعد و ابزارهای آن نشان از کم توجهی به بعضی از مواد غیر کتابی است. درصد پائین آشنایی کتابداران با خدمات نمایه سازی و چکیده نویسی (32درصد) و همچنین اصطلاحنامه ها (45درصد)می‌تواند دلیلی بر این کم توجهی باشد.

---

زمینه و هدف: امروزه اطلاعات عامل موفقیت سازمان‌ها شده و تمامی سازمان‌ها در تلاشند تا با بکارگیری و مدیریت این عنصر، در فضای رقابتی کنونی امکان بقا و پیشرفت داشته باشند. در هر سازمانی، واحدهایی قرار گرفته‌اند که از نظر ارزش اطلاعاتی، جایگاه ویژه‌ای دارند. در بیمارستانها و مراکز درمانی، این جایگاه متعلق به واحد مدارک پزشکی است که کلیه اطلاعات بهداشتی درمانی بیماران را سازماندهی می‌نماید. بالطبع توجه به کیفیت عملکرد این واحد در چنین مراکزی حائز اهمیت است. از آنجا که برای ارزیابی عملکرد سازمان، مدل تعالی سازمانی از طرف وزارت بهداشت به عنوان مدل سرآمدی بیمارستان‌ها انتخاب شده، در این پژوهش سعی شده به اهمیت نقش واحد مدارک پزشکی در پیاده سازی عناصر و معیارهای این مدل برای تعیین کیفیت عملکرد بیمارستان‌ها پرداخته شود.

روش بررسی: برای انجام این پژوهش، ابتدا به جستجوی پایگاه‌های اطلاعاتی مناسب در این زمینه پرداخته و سپس با در نظر گرفتن اهداف تحقیق، کلیدواژه‌های مناسب انتخاب و براساس سرعنوان‌های موضوعی علوم پزشکی مستند شدند. در انتها با استفاده از این کلیدواژه‌ها، مقالات مرتبط پزشکی از مجلات معتبر، به زبان فارسی و لاتین مورد استفاده قرار گرفتند.

نتیجه گیری: باتوجه به بررسی مفاهیم و معیارهای مدل تعالی سازمانی و تطبیق هر یک از آنها با وظایف، اهداف و عملکردهای واحد مدارک پزشکی، امکان سنجی پیاده سازی این مدل در بخش مدارک پزشکی تایید شد. همچنین با این مقایسه، اهمیت نقش واحد مدارک پزشکی در تعیین امتیازهایی که در بررسی کیفیت عملکرد بیمارستان‌ها دارد، مشخص می‌شود.

---

زمینه و هدف: موفقیت سازمان‌ها به توانایی سازگاری آنها با عوامل متغیر محیطی بستگی دارد. انطباق پذیری و مشارکت از عوامل پیش بینی کننده اثربخشی سازمانی به شمار رفته و لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی ارتباط بین مشارکت سازمانی و انطباق پذیری سازمانی در کارکنان بیمارستان امام خمینی(ره) تهران صورت گرفت.

روش بررسی: این پژوهش از نوع مطالعات توصیفی- تحلیلی بوده که به روش مقطعی در سال 1389 انجام گردید. داده‌های مورد نیاز تحقیق با استفاده از پرسشنامه دنیسون(نسخه 2006) که روایی آن توسط صاحب نظران و پایایی آن از طریق آزمون آلفای کرونباخ(864/0=α) مورد تایید قرار گرفته بود، بدست آمد. جامعه آماری پژوهش شامل کارکنان اداری و درمانی بیمارستان امام خمینی(ره) تهران(2023 نفر) که از این جامعه، حجم نمونه آماری با سطح اطمینان 95%، به تعداد 114 نفر و به روش تصادفی انتخاب گردید. داده‌ها با استفاده از نرم افزار Spss₁₇ و روش‌های آمار توصیفی مانند تعیین میانگین و نیز آمار استنباطی مانند آزمون همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل گردید.

یافته‌ها: نتایج نشان داد که میزان مشارکت سازمانی 44/53% و میزان انطباق پذیری سازمانی 37/52% بوده و بین مشارکت سازمانی و انطباق پذیری سازمانی و همچنین زیرمتغیرهای آنها رابطه مثبت و معناداری(743/0 , r=01/0p<) وجود داشت.

نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های پژوهش می‌توان نتیجه گیری نمود که افزایش میزان مشارکت سازمانی و متغیرهای آن می‌تواند افزایش انطباق پذیری سازمانی و متغیرهای آن را به دنبال داشته باشد.

---

زمینه و هدف: سازمان‌ها برای حرکت به سمت تعالی، ناگزیر از استقرار سیستم‌های نوین مدیریتی هستند. از جمله فنونی که در دو دهه اخیر از اروپا آغاز شده و در عرصه مدیریت کشور موضوعیت یافته، مدل تعالی سازمانی EFQM است. هدف این پژوهش ارزیابی عملکرد بیمارستان شهید رجایی قزوین بر اساس الگوی تعالی سازمانی EFQM بود.

روش بررسی: این مطالعه توصیفی به صورت مقطعی در سال 1389 در بیمارستان شهید رجایی قزوین انجام شد. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه استاندارد الگوی تعالی سازمانی EFQM بود که توسط کلیه مدیران مرکز تکمیل شد. روایی پرسشنامه بر اساس نظر خبرگان و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ آزمون شده که 97/0 به دست آمد. یافته‌ها با استفاده از آمار توصیفی تجزیه و تحلیل شدند.

یافته‌ها: بیمارستان مورد مطالعه در توانمندسازها در مجموع 99/183 امتیاز از 500(88/36 درصد از امتیاز مطلوب) را کسب کرد. در نتایج در مجموع 71/183 امتیاز از 500(75/36 درصد از امتیاز مطلوب) را کسب کرده و در کل، 7/366 امتیاز از 1000 امتیاز موجود در الگو را برای ارزیابی عملکرد، در سال 1389 کسب نموده است.

نتیجه‌گیری: یافته‌های این مطالعه نشان داد که این بیمارستان از نظر معیارهای الگوی سرآمدی در وضعیت متوسطی قرار دارد. داشتن دیدگاه سیستماتیک قوی، توجه به مدیریت مبتنی بر فرآیندهای سازمانی و نتیجه گرایی، استفاده از این مدل، برای بیمارستان‌های ایرانی که معمولاً در این حوزه‌ها با مشکلات جدی روبرو هستند بسیار آموزنده و اجرایی است.

---

زمینه و هدف: پژوهش حاضر به شناسایی عوامل موثر بر نوآوری و کارآفرینی سازمانی در دانشگاه­های علوم پزشکی کشور با استفاده از الگوی سه شاخگی توسعه کارآفرینی پرداخته است. تنوع شدید محصولات و خدمات در دانشگاه­های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی و چالش­های متعدد در رویکرد و نظام مدیریتی حاکم بر آنها دلایل اصلی انجام این پژوهش است.

روش بررسی: در این پژوهش از مدل سه شاخگی توسعه کارآفرینی استفاده شده است. ابزار مورد استفاده، پرسشنامه ساخت­یافته شامل 58 سوال اصلی است که بر اساس طیف لیکرت طراحی و بین کارکنان دانشگاه­های علوم پزشکی توزیع شده است. روایی پرسشنامه توسط نخبگان تأیید و پایایی آن نیز از طریق محاسبه آلفای کرونباخ(94%) تعیین گردیده است. حجم نمونه 379 نفر از کارکنان است که به روش هدفمند غیراحتمالی تعیین شده است. نهایتاً تعداد 325 پرسشنامه جمع‌آوری شده و داده­های مربوطه در نرم­افزار SPSS 18 ثبت و تحلیل گردیده است.

یافته‌ها: این پژوهش نشان می­دهد که سه دسته عوامل ساختاری، رفتاری و زمینه­ای بر نوآوری و کارآفرینی سازمانی در دانشگاه­های علوم پزشکی موثر هستند که وضعیت کلی آنها، متوسط است.

نتیجه‌گیری: بنابر نتایج این پژوهش، توصیه می شود نسبت تغییر نگرش مدیریتی به نظام اداری، اصلاح ساختار مبتنی بر راهبردهای جدید، تمرکززدایی و اصلاح سیستم­ها و روش­های کاری به منظور بهبود وضعیت نوآوری و کارآفرینی سازمانی در اولویت نظام اداری دانشگاه های علوم پزشکی قرار گیرد.

---

زمینه و هدف: وجود معضلاتی مانند کم‌کاری و پرخاشگری موجب می‌شود تا سازمانها در پی کاهش این­گونه رفتارها و افزایش هرچه بیشتر رفتارهایی باشند که برای سازمان منافعی از جمله بهره‌وری داشته ­باشد. یکی از عوامل ایجاد کننده بهره‌وری در سازمان، رفتار شهروندی ­­سازمانی است. هدف از انجام این پژوهش، رابطه بین رفتار شهروندی ­سازمانی با بهره‌وری ­منابع ­انسانی در میان کارکنان بیمارستان­های منتخب دانشگاه­های علوم ­پزشکی­ تهران و شهید بهشتی است.

روش بررسی: این پژوهش در شش بیمارستان منتخب دانشگاه علوم­پزشکی تهران و شهید بهشتی با رویکرد نگرش­سنجی انجام شد. داده­ها از طریق توزیع پرسشنامه در بین 429 نفر از کارکنان این بیمارستان‌ها به روش نمونه‌گیری دومرحله‌ای تصادفی جمع­آوری گردید. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی و از نوع مقطعی است. به منظور بررسی تایید یا رد فرضیه­های پژوهش از آزمون­های همبستگی اسپیرمن و رگرسیون در نرم‌افزار SPSS استفاده گردید.

یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که از نظر کارکنان بیمارستان­های مورد مطالعه بین رفتارشهروندی سازمانی و بهره‌وری در کارکنان رابطه معناداری وجود دارد؛ بدین معنا که در این بیمارستان­ها، انجام رفتار شهروندی سازمانی بر میزان بهره‌وری کارکنان تاثیر دارد.

نتیجه‌گیری: در این بررسی، تاثیر مولفه رادمردی ­و گذشت بر بهره­وری، در بیمارستان‌های مورد مطالعه نتایج متفاوتی داشته است. اما نتایج در ارتباط با مولفه ابتکار فردی، یکسان می‌باشد. همچنین دلایل پایین بودن احتمالی سطح مولفه‌های مذکور و شاخص‌های مربوط به آنها مورد بررسی قرار گرفته و راهکارهایی برای بهبود آن­ها ارائه شده است.

---

زمینه و هدف: یادگیری شاید تنها مزیت رقابتی پایدار برای همه‌ی سازمانها باشد. سازمان یادگیرنده سازمانی است که افراد آن دائماً قابلیت‌های خود را به منظور خلق نتایج درستی که خواهان آن هستند، به گونه‌ای بسط می‌دهند که الگوهای جدید و همه جانبه تفکر پرورش یابد و آرمان جمعی بر پا شود و افراد دائماً از آموخته‌های یکدیگر یاد بگیرند. هدف از این پژوهش تعیین میزان ایجاد سازمان یادگیرنده و زیر سیستم‌های آن در دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد می‌باشد.

روش بررسی:  این پژوهش به صورت توصیفی- پیمایشی در سال 1390 اجرا شده است. جهت اندازه گیری سازمان یادگیرنده، از پرسش نامه استاندارد سازمان یادگیرنده Marquardt در مقیاس لیکرت با ضریب آلفای کرونباخ 946/0 استفاده شده است. نمونه‌های تحقیق شامل 177 نفر از کارکنان هفت معاونت ستاد دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد با رده‌ی شغلی کارشناس و بالاتر بودند که به روش نمونه گیری ساده انتخاب شدند.

یافته‌ها: نتایج اصلی پژوهش نشان داد که میانگین نمره سازمان یادگیرنده و زیرسیستم‌های پویایی‌های یادگیری، توانمند سازی افراد، مدیریت دانش و کاربرد فناوری بالاتر از میانگین فرضی است. همچنین زیرسیستم تحول سازمان برابر سطح میانگین فرضی بود و بین میانگین حداقل دو زیرسیستم از زیرسیستم‌های سازمان یادگیرنده تفاوت معنا داری وجود داشت.

نتیجه‌گیری: توجه بیشتر به استقرار زیرسیستم‌های سازمان یادگیرنده و توسعه متوازن این زیرسیستم‌ها ضروری می‌باشد.

---

زمینه و هدف: تمرکز بر سلامت سازمان به معنی تمرکز بر موفقیت آینده سازمان است. باتوجه به شرایط بسیار متحول بیمارستان­ها و لزوم اثربخشی آن­ها، به کارکنانی نیاز است که رفتارهای داوطلبانه برای سازمان داشته باشند. براین اساس هدف اصلی این مقاله، بررسی رابطه سلامت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در بیمارستان‌های منتخب دانشگاه‌ علوم پزشکی تهران است.

روش بررسی: این پژوهش، مطالعه­‌ توصیفی-تحلیلی است که به صورت مقطعی انجام شده­است. جامعه آماری، کل کارکنان بیمارستان‌های منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1389 است؛ 312 نفر از کارکنان با استفاده از نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌های دو پرسشنامه سلامت سازمانیHoy و Feldman و رفتار شهروندی سازمانی است. از آمار توصیفی(درصد، میانگین، انحراف معیار و واریانس) و استنباطی(ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون) برای تحلیل داده‌ها به کمک نرم‌افزارSPSS18  استفاده شده­است.

یافته‌ها : بین سلامت سازمانی و ابعاد پنج‌گانه رفتار شهروندی سازمانی(وظیفه شناسی، احترام و تکریم، نوع دوستی، جوانمردی و فضیلت شهروندی) ارتباط معناداری(0001/0=P)وجود دارد.

نتیجه‌گیری: با توجه به رابطه معنادار رفتار شهروندی و سلامت سازمانی، سازمان‌ها می‌توانند با ایجاد هماهنگی میان اعضای سازمان و همچنین رشد و بهبود مداوم، در رفتار کارکنان بهبودهایی ایجاد نمایند.

---

زمینه و هدف: مطالعه تأثیر سرمایه فکری بر فرآیندهای موجود سازمان، یکی از روش های شناخت نقاط ضعف سازمان می باشد. هدف اصلی این پژوهش مشارکت در تثبیت سرمایههای فکری از طریق بهبود فرهنگ سازمانی در بین مدیران ستادی معاونت حمایت و سلامت کمیته امداد ایران میباشد.

روش بررسی: پژوهش حاضر توصیفی است که به صورت مقطعی در سال 1389 انجام شد. جامعه پژوهش را مدیران ابزار گردآوری داده ها .(N= حوزه ستادی معاونت حمایت و سلامت کمیته امداد خمینی(ره) کشور تشکیل دادند( 50 پرسشنامه پژوهشگر ساخته مشتمل بر سه بخش بود که مورد روایی و پایایی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده ویرایش 16 و به کمک شاخص های آمار توصیفی و آزمون همبستگی پیرسون انجام گرفت. SPSS از نرم افزار 78 می باشد. نمره / 58 و 3 /

یافته ها: میانگین نمرات مطالعه مدیران ارشد و میانی در حیطه فرهنگ سازمانی به ترتیب 3 2 در نهایت بین فرهنگ سازمانی و سرمایه فکری در کل / سرمایه فکری در بین مدیران پایین از حد متوسط می باشد( 23 .((P<0/ مدیران مورد مطالعه رابطه معناداری مشاهده شد( 001

نتیجه گیری: با توجه به وجود رابطه معنادار بین فرهنگ سازمانی و سرمایه فکری، بهبود مدیریت سرمایه های فکری ضروری است و در این راستا فرهنگ سازمانی به عنوان زیر ساخت اساسی مطرح است که باعث بکارگیری مفیدتر و کاراتر نیروی انسانی می گردد.

---

زمینه و هدف : یکی از مهمترین دلایل تمایز سازمانها از یکدیگر، درجه بکارگیری فناوری اطلاعات توسط آنها در فعالیت‌های سازمانی است. از مهمترین عواملی که در بکارگیری فناوری اطلاعات نقش دا رد ، عوامل سازمانی است مانند منابع سازمانی، دانش سازمانی ، فرایندها، ساختار مدیریتی، ارزش‌ها و اهداف که همگی بر میزان پذیرش و کاربرد سازمانها از این فناوری تأثیر می‌گذارند. لذا هدف این پژوهش، تعیین میزان تاثیر عوامل ذکرشده در بکارگیری فناوری اطلاعات توسط مدیران میانی دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌باشد.

روش بررسی: این مطالعه بصورت توصیفی-تحلیلی و از نوع مقطعی است که در سال 1389 انجام شد. جامعه پژوهش را در این مطالعه تعداد 110 نفر از مدیران میانی بیمارستان‌های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران تشکیل می‌دادند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی و پایایی آن قبل از انجام مطالعه تایید گردید. تعداد 89 نفر پرسشنامه را تکمیل کردند و عودت دادند که در نتیجه ضریب پاسخ دهی برابر 80 درصد بود.

یافته‌ها : افراد شرکت کننده در مطالعه 9/62 % مرد و 1/37 % زن بودند. یافته‌های پژوهش نشان داد که بین منابع سازمانی، دانش سازمانی، فرایندها، ساختار مدیریتی، ارزش‌ها و اهداف با بکارگیری فناوری اطلاعات رابطه معنی‌داری وجود دارد(01/0 p< ).

نتیجه‌گیری: عوامل سازمانی از مهمترین عوامل در بکارگیری فناوری اطلاعات می‌باشد که مدیران میانی سازمان‌ها و کارشناسان امر باید به جنبه‌های مهم و تأثیرگذار آن توجه داشته باشند و در صدد برطرف کردن آنها برآیند.

---

زمینه و هدف : مدیریت دانش ابزاری موثر در بهبود ساختار سازمانی، ارتقاء سطح خدمات و افزایش توان رقابتی دانشگاه‌ها می‌باشد. هدف از این تحقیق بررسی وضعیت عوامل موثر بر چرخه مدیریت دانش یعنی فناوری اطلاعات، فرهنگ سازمانی، منابع انسانی و مهارت­های کتابداران از دیدگاه کتابداران دانشگاهی شهرستان ارومیه می­باشد.

روش بررسی: پژوهش حاضر به روش پیمایشی تحلیلی می­باشد. جامعه پژوهش، کتابداران دانشگاهی شهرستان ارومیه می باشند که با توجه به محدود بودن تعداد، همگی مورد بررسی قرار گرفتند(102 نفر). ابزار پژوهش پرسشنامه می‌باشد که روایی و پایایی آن توسط نظرات کارشناسان و محاسبه الفای کرونباخ(94/0) اندازه­گیری شد. برای تحلیل داده‌ها ابتدا نمره میانه سوالات مربوط به عوامل موثر در امر مدیریت دانش محاسبه گردید. برای محاسبه تاثیر همزمان متغیرها، از فرمول رگرسیون لوجستیک چندگانه استفاده شد. همچنین برای تعیین رابطه رشته تحصیلی و جنسیت با نگرش کتابداران از مدیریت دانش، فرمول مجذور کای استفاده گردید.

یافته‌ها : سه عامل فرهنگ سازمانی، تکنولوژی اطلاعات و نیروی انسانی، اثرگذارترین عوامل بر چرخه مدیریت دانش هستند . همچنین نمره میانه هر یک از حلقه‌های مدیریت دانش اعم از ایجاد و ذخیره دانش و اشتراک و بکارگیری دانش به ترتیب 7/2 و 2/2 برآورد شد.

نتیجه‌گیری : مدیریت دانش، عنصری تاثیرگذار بر منابع انسانی سازمان‌ها و ایجاد کننده محیط رقابتی است. کتابخانه‌ها می‌توانند با راه­اندازی چرخه مذکور، منافع زیادی را از جمله، صرفه­جویی در هزینه‌های تحقیق و توسعه، افزایش توانمندی‌ها، رضایت شغلی کارکنان، حفظ محیط رقابتی، حاصل نمایند.

---

زمینه و هدف: برنامه نظام پیشنهادات کارکنان برنامه‌ای است که جهت تشویق ایده‌ها و پیشنهادات ارائه شده توسط کارکنان طراحی شده است. استقرار این نظام نیاز به آمادگی سازمانی قبلی دارد. لذا هدف از انجام این پژوهش تعیین میزان آمادگی سازمانی جهت استقرار نظام پیشنهادات کارکنان در دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌باشد.

روش بررسی: این پژوهش از نوع توصیفی ـ تحلیلی است که به صورت مقطعی در سال 1391 در دانشگاه علوم پزشکی تهران اجرا شد. جامعه پژوهش را کلیه کارکنان ستادی تشکیل می‌دادند که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 165 نفر بعنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته در حیطه‌های فرهنگی، ساختاری و فردی بود. این پرسشنامه از نظر پایایی و روایی به تأیید رسید. ضریب پاسخ دهی برابر 92 درصد بدست آمد. از نرم افزار SPSS برای بیان نتایج توصیفی و از آزمون‌های Freidman و Anova برای بیان نتایج تحلیلی استفاده شد.

یافته‌ها : اکثریت کارکنان اعتقاد دارند که برای استقرار نظام پیشنهادات در دانشگاه، آمادگی فردی و فرهنگی وجود دارد. در صورتی که این آمادگی از نظر ساختاری دیده نمی‌شود.

نتیجه‌گیری: آمادگی مطلوب فرهنگی و فردی جهت استقرار نظام پیشنهادات در دانشگاه علوم پزشکی تهران وجود دارد. اگر چه، آمادگی از نظر ساختاری در وضعیت مطلوبی قرار ندارد. لذا پیشنهاد می‌شود اصلاحات لازم در ساختار سازمانی دانشگاه در خصوص استقرار مؤثر نظام پیشنهادات به عمل آید.

---

 

زمینه و هدف: از آنجا که رضایت کارکنان تاثیر بسزایی در تحقق اهداف سازمانی دارد و از طرفی عدالت سازمانی یکی از فاکتورهای موثر در رضایت کارکنان است، هدف از این مطالعه تعیین رابطه‌ی بین عدالت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌باشد.

 

روش بررسی: این تحقیق مقطعی و توصیفی بر روی 312 نفر از کارکنان بیمارستان‌های منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهـران با استفـاده از نمـونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انجام شد. داده‌ها با استفاده از دو پرسش نامه‌ی عـدالت سازمانی Niehoff &  Moorman و پرسش نامه‌ی رفتار شهروندی سازمانی یعقوبی جمع‌آوری شد. پایایی پرسش نامه‌ها به کمک آلفای کرونباخ به دست آمد که به ترتیب برای عدالت سازمانی 94% و رفتار شهروندی سازمانی 93% بود، روایی پرسش نامه‌ها مورد تایید صاحب‌نظران مدیریت قرار گرفته است. تحلیل داده‌ها در سطح توصیفی و تحلیلی توسط نرم‌افزار 18 SPSS صورت گرفت.

 

یافته‌ها: فضیلت شهروندی از میان ابعاد رفتارشهروندی سازمانی بیشترین امتیاز(41/3) و احترام و تکریم کم‌ترین امتیاز(91/2) را کسب نموده است. از میان ابعاد عدالت سازمانی، عدالت تعاملی بیشترین امتیاز(47/3) و عدالت توزیعی کم‌ترین امتیا‌ز(23/2) را کسب نموده است. به طور کلی بین عدالت سازمانی و ابعاد پنج‌گانه رفتار شهروندی سازمانی(وظیفه‌شناسی، احترام و تکریم، نوع دوستی، جوانمردی و فضیلت شهروندی) ارتباط معناداری(0001/0=P) وجود دارد.

 

نتیجه‌گیری: با توجه به مشخص شدن رابطه عدالت سازمانی و رفتار شهروندی و نیز با توجه به وجود روابط مثبت بین درگیر کردن کارکنان در فعالیت سازمانی با تسهیل دستیابی به اهداف سازمانی ارتقای عملکرد بیمارستان، باید استراتژی‌هایی در راستای عدالت سازمانی جهت افزایش رفتار شهروندی اتخاذ شود.

 

---

 

زمینه و هدف: آمادگی برای مواجهه با تغییر و تحولات در عرصه‌ی بهداشت و درمان یکی از عوامل اصلی در موفقیت سازمان‌های بهداشتی، درمانی است. هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه‌ی فرهنگ با آمادگی پذیرش تحول در بیمارستان‌های تک­تخصصی شهر تهران می‌باشد.

 

روش بررسی: پژوهش حاضر مقطعی و از نوع توصیفی تحلیلی است که در سال 1391 انجام گرفت. جامعه‌ی پژوهش را کارکنان بیمارستان‌های شهید مطهری، شهیداکبرآبادی و روزبه در شهر تهران تشکیل می‌دادند. نمونه پژوهش 246 نفر بود که به روش طبقه‌ای متناسب انتخاب شدند. جمع‌آوری داده‌ها با استفاده از پرسش نامه ابعاد فرهنگی  Tsoukatosو Rand و پرسش نامه آمادگی پذیرش تحول Bouckenooghe و Devos  صورت گرفت. برای تایید پایایی پرسش نامه‌ها از ضریب آلفای کرونباخ و برای تایید روایی محتوایی پرسش نامه‌ها از نظرات استادان و کارشناسان استفاده شد. از آزمون‌های آماری دوجمله‌ای(Binominal test) و Spearman برای تحلیل داده‌ها استفاده گردید.

 

یافته‌ها: بیمارستان‌های مورد مطالعه، دارای فاصله‌ی قدرت پایین، ابهام گریزی بالا، زن گرایی، جمع‌گرایی و جهت‌گیری کوتاه مدت بودند. بین آمادگی پذیرش تحول با ابعاد فاصله قدرت(r=-0/236 ، p>0/05)، ابهام گریزی(( r=0/143،  p<0/05   و زن‌گرایی/ مردگرایی(r=-0/239 ، p<0/05) رابطه‌ی معنی‌داری وجود دارد. اما بین آمادگی پذیرش تحول با ابعاد جمع گرایی و جهت گیری کوتاه مدت رابطه‌ی معنی داری مشاهده نشد(0/05<P).

 

نتیجه‌گیری: فاصله‌ی قدرت کم، ابهام گریزی بالا و زن گرایی در پذیرش تحول از سوی کارکنان بیمارستان‌های مورد مطالعه تاثیر دارند و کارکنان این بیمارستان‌ها به لحاظ فرهنگی آمادگی پذیرش برنامه‌های تغییر و تحول را دارند.

 

---

 زمینه و هدف: سازماندهی و استفاده از منابع غیرکتابی در ارتقای کیفی آموزش و پژوهش امری ضروری است؛ لذا هدف از این مطالعه ارزیابی و تعیین سازماندهی مواد غیرکتابی در کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های منتخب شهر تهران می‌باشد.

 روش بررسی : مطالعه حاضر پیمایشی و از نوع توصیفی مقطعی بود که در سال 1391 انجام شد. جامعه‌ی آماری را کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های شهر تهران تشکیل می‌دادند. گردآوری داده‌ها با استفاده از پرسش نامه‌ای در سه بخش، انجام گردید. روایی آن از طریق ملحوظ داشتن نظریات متخصصان و پایایی با روش آلفا کرونباخ مورد سنجش قرار گرفت که برابر 88% بود. تحلیل داده‌ها با SPSS ویرایش 12 و EXCELL صورت گرفت. نتایج با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی ارائه گردید.

 یافته‌ها : بیشترین مواد غیرکتابی که سازماندهی شده‌اند، پایان­نامه و الواح­ فشرده بودند. بیشترکتابخانه­های این جامعه آماری از نظام رده­بندی کنگره برای فهرست­نویسی منابع و همه کتابخانه­ها از قواعد انگلوآمریکن برای فهرست نویسی استفاده می‌کردند. درخصوص آشنایی کتابداران با فهرست‌های پیوسته(اپک)4 کتابخانه معادل80% با کتابخانه‌ی کنگره آمریکا( LC ) و 3 کتابخانه برابر با 60% با کتابخانه‌ی ملی ایران آشنایی کامل داشتند و همچنین 4 کتابخانه از نرم افزار نوسا استفاده می‌کردند و همه کتابخانه‌ها(100%) نیز با سیستم عامل ویندوز آشنا بودند.

 نتیجه‌گیری: سازماندهی مواد غیرکتابی در کتابخانه ‌ های مورد مطالعه از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست و تفاوتهایی در سازماندهی انواع منابع مورد مطالعه مشاهده می ‌ گردد.

---

زمینه و هدف: سه متغیر از بین متغیرهای مختلفی که براساس نظریات و پژوهشهای انجام شده برای افزایش رفتار شهروندی سازمانی موثر هستند، موازین اخلاقی، توانمندی روان شناختی و رضایت شغلی می‌باشند. پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه بین موازین اخلاقی، توانمندی روان شناختی و رضایت شغلی با رفتار شهروندی سازمانی در بین کارکنان بیمارستانهای خصوصی شهر شیراز اجرا شد.

روش بررسی : این پژوهش بصورت یک مطالعه‌ی مقطعی و از نوع توصیفی تحلیلی اجرا گردید. از جامعه‌ی آماری کارکنان زن و مرد بیمارستانهای خصوصی شهر شیراز 330 نفر(147 مرد و 183 زن) به شیوه‌ی نمونه گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل 6 پرسش نامه استاندارد بود که پایایی آنها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (بترتیب 85/0، 93/0، 70/0، 89/0، 90/0و 70/0) و روایی صوری و محتوایی آنها نیز تأیید گردید. برای تحلیل داده‌ها در سطح آمار استنباطی از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام و تحلیل مدل معادله‌ی ساختاری استفاده شد.

یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که بین موازین اخلاقی(جو اخلاقی، رهبری اخلاقی و ارزشهای اخلاقی)، توانمندی روان شناختی، رضایت شغلی با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان رابطه‌ی مثبت و معنادار برقرار است(001/0 ≥ P ). تحلیل رگرسیون بهترین پیش بینی کننده رفتار شهروندی سازمانی را جو اخلاقی نشان داد. همچنین مدل معادله‌ی ساختاری با حذف جو اخلاقی از برازش مناسبی برخوردار بود. 

نتیجه‌گیری: تلاش برای افزایش رفتار شهروندی سازمانی کارکنان بیمارستان‌های خصوصی بیشترین نقش را برحسب معادله‌ی ساختاری از توانمندسازی روان شناختی می‌پذیرد .