5 نتیجه برای علمسنجی
سمیه قویدل، نصرت ریاحینیا، سمیرا دانیالی،
دوره 13، شماره 6 - ( 12-1398 )
چکیده
زمینه و هدف:مطالعه بروندادهای علمی با استفاده از شاخصهای علمسنجی، ابزاری موثر جهت درک تحقیقات علمی است. هدف پژوهش حاضر دیداریسازی بروندادهای پژوهشی بینالمللی قلمرو موضوعی SMA است.
روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی با رویکرد تحلیلی و با استفاده از شاخصهای علمسنجی انجام شده است. جامعه ی پژوهش حاضر، تعداد ۴۲۱۷ مدرک در پایگاه WOS، در قلمرو موضوعی SMA در بازه زمانی ۱۹۴۶ تا پایان ۲۰۱۸ است. جهت مشخص کردن کلیدواژههای اصلی از سرعنوانهای موضوعی پزشکی(مش) و برای یکدستسازی واژگان از نرمافزارRavar Matrix و جهت دیداریسازی نیز از نرمافزار VOSviewer، HistCite و Excel استفاده شده است.
یافتهها: تعداد ۹۱ کشور در تولید بروندادهای علمی قلمرو مذکور مشارکت داشتهاند که در بین کشورهای تأثیرگذار، کشور آمریکا بیشترین همکاری علمی را با دیگر کشورها دارد. تعداد ۹۴۶ مجله ی مهم شناسایی شد که مجله ی Human Molecular Genetics SMA دارای بالاترین مدرک و استناد است. مقالات قلمرو موضوعی SMA مجموعا دارای ۶۰۹۷ کلیدواژه است که کلیدواژهی Spinal Muscular Atrophy (SMA) دارای بیشترین فراوانی و موضوع هسته در ۹ کشور تاثیرگذار در این قلمرو است. تعداد کل مقالات قلمرو مذکور، ۸۵۰۵ مورد است. کشور ایران با میزان ۰/۵۸ درصد از کل تولیدات علمی در جایگاه بیست و نهم قراردارد.
نتیجهگیری: سیر صعودی روند پژوهشهای علمی قلمرو SMA، نشانگر اهمیت روزافزون این قلمرو در جهان است. با توجه بهرشد بینالمللی پژوهش در قلمرو مذکور و اهمیت مشارکت پژوهشهای بینالمللی، پژوهشگران کشورمان باید بههمکاری علمی توجه بیشتری نشان دهند.
سمیرا دانیالی، نصرت ریاحینیا،
دوره 14، شماره 4 - ( 7-1399 )
چکیده
زمینه و هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، نگاشت شبکهی هماستنادی حوزهی کروناویروس جهت شناخت هرچه بیشتر این حوزه بر اساس شبکههای هماستنادی است.
روش بررسی: پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ نوع، توصیفی علمسنجی که با استفاده از روش هماستنادی انجام شدهاست. در این پژوهش کلیه تولیدات علمی قلمرو بیماری کرونا ویروس(۶۹۸۰ مدرک) در بازهی زمانی(۲۰۱۹-۱۹۸۵) میلادی و در تاریخ ۲۲ فرودین ۱۳۹۹ در پایگاه Web of Science مطالعه گردید. جهت تحلیل و ترسیم نقشه هماستنادی از نرمافزار VOSviewer و Excel استفاده گردید.
یافتهها: در حوزهی کروناویروس تعداد ۶۸۱۵ مدرک، ۱۰۲۴۶ مجله و ۴۰۲۹۸ نویسنده شناسایی شد. (۲۰۰۳)ksiazek (با موضوع بررسی سندرم تنفسی حاد (SARS)) و دریافت ۸۷۵ استناد رتبهی نخست را کسب نمود. مدارک پراستناد حوزهی کروناویروس ۵ خوشه هماستنادی و خوشهی اول با داشتن ۲۰۱ مدرک و موضوع بررسی ساختار کروناویروس بزرگترین خوشه را تشکیل دادهاست. مجلهی Journal of Virology (با دامنهی موضوعی ساختار و تکثیر ژنوم، شناسایی ویروسها و ...) با دریافت ۳۵۳۸۳ استناد رتبهی نخست را کسب نمود. مجلات پراستناد حوزهی کروناویروس ۵ خوشهی موضوعی و خوشهی اول با داشتن ۱۲۱ مجله و حیطه موضوعی سیاست بهداشتی، کروناویروس و ... بزرگترین خوشه محسوب میشود. «Patrick CY Woo» با تخصص شناسایی میکروبهای جدید و بیماریهای عفونی درحال ظهور) و دریافت ۱۴۹۱ استناد، رتبهی نخست را کسب نمود. نویسندگان پراستناد حوزهی کروناویروس ۶ خوشهی موضوعی و خوشهی اول با داشتن ۱۹۵ نویسنده و حیطه تخصصی ویروسشناسی و کروناویروس بزرگترین خوشه را تشکیل دادهاند.
نتیجهگیری: با شناسایی تولیدات علمی پراستناد حوزهی کروناویروس تلاش شدهاست، دیدی جامع نسبت به مدارک برتر، مجلات برتر، و نویسندگان برتر ارایه نمود تا ابزاری تصمیمیار در کوتاهترین زمان ممکن باشد.
افشین حمدی پور، هاشم عطاپور، فاطمه قاسم زاده،
دوره 15، شماره 1 - ( 1-1400 )
چکیده
زمینه و هدف: صدمات جادهای یکی از مهمترین مشکلات بهداشت عمومی و علت اصلی مرگ و آسیب در سراسر جهان است. هدف از پژوهشحاضر بررسی روند انتشارات در حوزهی حوادث و آسیبهای جادهای و دیداریسازی ساختار علمی آن است.
روش بررسی: مطالعهی حاضر از نوع علمسنجی، روش انجام آن مقطعی و شامل بازه زمانی ۲۰۱۸-۲۰۰۵ است. ۶۵۶۳ مدرک در حوزه حوادث و آسیبهای جادهای به عنوان جامعه آماری از وبگاهعلوم گردآوری و تحلیل شد. دیداریسازی ساختار علمی با نرمافزار Histcite و بررسی ارتباط میان متغیرها با آزمون اسپیرمن انجام گردید. آمار تلفات جادهای از گزارش سازمان بهداشت جهانی استخراج شد.
یافتهها: کشورهای آمریکا، استرالیا و انگلستان به ترتیب با انتشار ۹۲۷، ۷۰۰ و ۶۵۱ مدرک در رتبههای اول تا سوم قرار داشتند. مدارک این سه کشور به ترتیب ۲۶۳۷۳، ۲۴۴۴۷ و ۲۳۷۳۳ استناد دریافت کردهاند. رتبه تلفات حوادث و آسیبهای جادهای برای این سه کشور بهترتیب ۸۹، ۱۱۵ و ۱۳۲ است و میزان تلفات در هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت برایاین سه کشور برابر با ۶/۱۰، ۴/۵ و ۹/۲ نفر است. ازسویدیگر، کشورهای لیبی، تایلند و مالاوی(در جنوب شرق آفریقا) رتبههای اول تا سوم را در حوزه حوادث و آسیب جاده ای به خود اختصاص دادهاند. تعداد انتشارات این سه کشور بهترتیب ۵، ۵۸ و ۱۸ و رتبه انتشارات آنها به ترتیب ۱۰۰، ۳۴ و ۶۵ میباشد. مدارک این سه کشور به ترتیب ۶۸۷، ۳۲۹ و ۱۰۴ استناد دریافت نمودهاند. میزان تلفات در هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت برایاین سه کشور به ترتیب برابر با ۴/۷۳، ۲/۳۶ و ۳۵ نفر میباشد.
نتیجهگیری: رابطهی بین رتبه در میزان انتشارات و رتبه در حوادث جادهای منفی و معنیدار بود بهطوریکه کشورهای دارای انتشارات بیشتر، رتبهی کمتری را در تلفات جادهای به خود اختصاص دادهاند. این موضوع نشاندهندهی رابطهی معکوس میان تعداد انتشارات با تعداد آسیبهای جادهای است؛ یعنی هرچه تعداد انتشارات در این حوزه افزایش یابد، رتبه در آسیبها بهبود خواهد یافت. به نظر میرسد یکی از عواملی که ممکن است در کاهش آسیبها و حوادث جادهای موثر باشد مداخله جدی پژوهشگران در انجام تحقیقات این حوزه به منظور بالابردن آگاهی و ایجاد فرهنگ ترافیکی برای شهروندان است.
شیما مرادی، فاطمه رضایی زاده، منیره رحیم خانی،
دوره 17، شماره 4 - ( 7-1402 )
چکیده
زمینه وهدف: پژوهش حاضر جهت تعیین جایگاه ایران در انتشارات علمی حوزهی ایمنیشناسی و میکروبشناسی انجام شده است؛ و اهداف دیگر آن تعیین وضعیت کلی تولید علم جهان، خاورمیانه و ایران، شناسایی الگوهای تالیف تولیدات علمی جهان، خاورمیانه و ایران، شناسایی میزان همکاریهای علمی ایران با کشورهای خاورمیانه و جهان، و بررسی ارتباط بین شاخصهای تولیدات علمی، استنادات، همکاریهای علمی منطقهای و همکاریهای علمی فرا منطقهای با یکدیگر هستند.
روش بررسی: پژوهش از نوع کاربردی و با استفاده از شاخصهای علمسنجی و جامعه پژوهش ۳۰۶۲۲ مدرک حوزهی ایمنیشناسی و میکروبشناسی کشورهای خاورمیانه طی سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۸ است. برای تعیین جایگاه کشورها و روابط بین شاخصها از تحلیل عامل اکتشافی و ماتریس همبستگی و پایگاه سایول استفاده شد.
یافتهها: به ترتیب کشورهای ایران، ترکیه، و عربستان در شاخصهای تولیدات علمی، استنادات، همکارهای منطقهای، فرامنطقهای و همکاری کل جزو کشورهای قدرتمند اطلاعاتی منطقه محسوب شدند؛ و بهجهت تعیین جایگاه در منطقه، شاخصِ استنادات نسبت به سایرین بیشترین وزن را داشت. ایران در شاخصهای تولیدات علمی و استنادات بهترتیب با ۴۳.۶۳% و ۳۳.۷۶% رتبه اول، در شاخص همکاریهای منطقه ای با ۴۳.۶۳% رتبه سوم، در شاخص همکاریهای فرامنطقه ای با ۲۳.۵۶% رتبه دوم و در شاخص همکاری کل با ۲۲.۱۲% رتبه دوم را دارد.
نتیجهگیری: علیرغم وجود جایگاه برجستهی کشور در کمیت تولیدات علمی حوزهی ایمنیشناسی و میکروبشناسی، کیفیت این تولیدات نسبت به متوسط منطقهای و جهانی پایینتر است. همچنین، در این مطالعه ضمن تعیین کشورهای قوی، متوسط و ضعیف منطقه، مشخص شد که رابطهی بین شاخصهای استنادات و تولیدات علمی نسبت به تمامی رابطههای دو به دوی در شاخصهای منتخب بیشتر است.
اعظم شاهبداغی، مریم شکفته، رضا طاهریان،
دوره 17، شماره 6 - ( 11-1402 )
چکیده
زمینه و هدف: در الگوی عملکرد مبتنی بر شواهد، مقالات مرور نظاممند و فراتحلیل در بالاترین سطح هرم شواهد قرار دارند. مطالعهی علمسنجی این مقالات در سطح ملی میتواند به تولید اطلاعات ارزشمندی برای تصمیمسازیهای خرد و کلان منجر شود. در این پژوهش تلاش شده است تا به بررسی شاخصهای علمسنجی و ویژگیهای نویسندگی مقالات مرور نظاممند و فراتحلیل ایران در اسکوپوس مبادرت شود.
روش بررسی: پژوهش حاضر با رویکرد علمسنجی انجام شده است. جامعهی پژوهش ۹۵۷۹ مقالهی مرور نظاممند و فراتحلیل است که در بازه زمانی ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۱ انتشار یافته و ایران در جایگاه کشور متبوع حداقل یکی از نویسندگان قرار دارد. روند رشد کمی، شاخصهای استنادی مقالات و ویژگیهای نویسندگی از جمله موارد مورد بررسی در این پژوهش هستند.
یافتهها: بررسی ۹۵۷۹ مقاله مورد بررسی نشان داد که روند نشر این مقالات صعودی بوده است و بیشترین میزان مقالات(۵۶۵۲) مربوط به سال ۲۰۲۱ است. تحلیل موضوعی مقالات نشان داد که بیشترین مقالات به حوزه موضوعی enicideM، با ۲۱۱۷ مورد، و در مرتبه بعدی ygoloiB raluceloM dna sciteneG ،yrtsimehcoiB، با ۳۳۴۱ مورد، تعلق دارد. بیشترین شاخص هرش که ۸۶ است مربوط به سال ۲۰۱۸ اما بیشترین درصد مقالات قرار گرفته در افق شاخص هرش، ۳۲/۱۸%، مربوط به این سال ۲۰۱۱ است. بیشترین میزان میانگین استناد به ازای هر مقاله ۱۴۶/۴۴ است که مربوط به سال ۲۰۱۲ و کمترین آن، ۴/۶۲ مربوط به سال ۱۲۰۲ است. بیشترین میزان استناد بهازای سالهای عمر مقالات ۹۷۳۵/۳۴ است که مربوط به سال ۲۰۲۰۰۲۰۲ و کمترین آن، ۹۷۲ مربوط به سال ۲۰۱۱ است. محاسبه درصد مقالات قرار گرفته در افق شاخص هرش نسبت به کل مقالات هر سال، و همچنین میانگین استناد بهازای هر مقاله، با میزانی فراز و فرود، روند کاهشی را نشان داد. از نظر میانگین استناد بهازای سالهای عمر مقالات روند، افزایشی است. کمترین میزان میانگین تعداد نویسندگان (۵/۴۸) مربوط به سال ۲۰۱۱ و بیشترین میزان (۲۱) مربوط به سال ۲۰۱۲ است. نویسنده اول و مسئول بیش از ۱۹% مقالات مورد بررسی ایران است. ایالات متحد آمریکا کشور متبوع حداقل یکی از نویسندگان در ۱۲/۰۵% مقالات بوده است. دانشگاه تهران نیز در ۲۷/۸۱% مقالات سازمان متبوع حداقل یکی از نویسندگان بوده است. مجله Iranian Journal of Public Health بیشترین مقالات (۱/۳۶%) را منتشر کرده است.
نتیجهگیری: روند رشد کمی مقالات مورد بررسی افزایشی است اما اظهارنظر در خصوص رشد کیفی آنها نیازمند مطالعات بیشتری است. با توجه به اهمیت روزافزون عملکرد مبتنی بر شواهد، لازم است تصمیمسازان نسبت به حفظ روند رشد کمی و بهبود شاخصهای استنادی این مقالات توجه ویژه نشان دهند.