زمینه و هدف: با توجه به سهم بالای پرداخت از جیب، جهت تأمین مخارج سلامت و لزوم مدیریت مخارج سلامت خانوار، مطالعه‌ی حاضر باهدف بررسی عوامل اقتصادی-اجتماعی مؤثر بر مخارج سلامت در خانوار شهری استان‌های ایران صورت گرفت.
روش بررسی: مطالعه‌ی حاضر توصیفی-تحلیلی و از حیث هدف کاربردی است که به‌صورت مقطعی با رویکرد اقتصاد خرد در سطح ملی انجام شد. حجم نمونه، شامل 18809 خانواری شهری استان‌های ایران در سال 1395 بود که به روش نمونه‌گیری سه مرحله‌ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه‌ی هزینه درامد خانوار بود که توسط مرکز آمار ایران تهیه و تکمیل گردید. نتایج در نرم‌افزار 14stata و با روش هکمن دومرحله‌ای برآورد گردید.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که عوامل اقتصادی- اجتماعی نظیر افزایش درآمد و مخارج بیمه، داشتن بیمه، تعداد افراد شاغل، باسواد بودن سرپرست، افزایش مخارج سرانه دخانیات و آموزش منجر به افزایش مخارج سلامت خانوار شده‌اند. خانوار با سرپرستی مادر، مخارج سلامت کمتری نسبت به سایر خانوار داشت و سن سرپرست، بعد خانوار و وجود افراد سالمند در خانوار منجر به افزایش مخارج سلامت خانوار شد.
نتیجه‌گیری: عوامل اقتصادی-اجتماعی خانوار نه‌تنها بر تصمیم به ورود به بازار سلامت، بلکه بر میزان خرید کالاها و خدمات سلامت و نابرابری در بخش سلامت نیز تأثیر داشتند؛ بنابراین سیاست‌ها و تمهیداتی برای بهبود وضعیت اقتصادی-اجتماعی در راستای کاهش نابرابری در بخش سلامت ضروری است؛ که این مهم از طریق ایجاد اشتغال، افزایش درآمد، سرمایه‌گذاری در آموزش و افزایش پوشش‌های بیمه‌ای محقق می‌گردد.
