مجله

این مقاله از نوع مروری بوده و جمع آوری اطلاعات با استفاده از مستندات چاپی و الکترونیکی مرتبط با موضوع صورت گرفته است. برای پیاده سازی آموزش الکترونیکی در حوزه علوم پزشکی به یک سری از زیر ساختها و استانداردها و مهارتهایی نیاز است که قبل از پرداختن به آموزش الکترونیکی باید مورد توجه دانشگاههای علوم پزشکی قرار گیرد . این زیر ساختها و استانداردها نقش ویژه ای در موفقیت اجرای آموزش الکترونیکی ایفا می کنند.

با عنایت به مزایایی که آموزش الکترونیکی ذاتاً آن را داراست در لزوم توسعه آموزش الکترونیکی علوم پزشکی تردیدی وجود ندارد ولی آنچه که مهم است نحوه دسترسی موثر به این نوع از آموزش است . لذا پیشنهاد می گردد با تطبیق فرایندهای موجود در دنیا و با استفاده از تجارب کشورهای سرآمد در این زمینه مناسب ترین روش آموزش الکترونیکی انتخاب و نسبت به پیاده سازی آن اقدام شود.

روش بررسی: این مطالعه توصیفی- تحلیلی از نوع مقطعی بوده که در سال 89 انجام شد. جامعه پژوهش در این مطالعه شامل110 نفر از مدیران میانی بیمارستان‌های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌باشد. ابزار پژوهش در این مطالعه پرسشنامه بوده که روایی و پایایی آن قبل از انجام مطالعه در یک نمونه 30 نفری تایید گردید.

یافته‌ها: از افراد شرکت کننده در مطالعه 9/62% مرد و 1/37% زن بود. یافته‌های پژوهش نشان داد که بین ادراک و تصمیم‌گیری با بکار گیری فناوری اطلاعات رابطه معنی‌داری، اما بین سابقه خدمت، سطح تحصیلات و آموزش با بکارگیری فناوری اطلاعات ارتباط معنی داری وجود نداشت.

نتیجه گیری: نتایج  این مطالعه نشان می‌دهند که عوامل انسانی( ادراک و تصمیم گیری) از مهمترین عوامل در بکارگیری فناوری اطلاعات می‌باشد که مدیران ارشد سازمان‌ها و کارشناسان امر باید به جنبه‌های مهم عوامل انسانی و عوامل تاثیرگذار بر روی آن  توجه داشته و در صدد مرتفع کردن آنها باشند.

روش بررسی:  این پژوهش یک مقاله مروری است که بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای و جستجوهای اینترنتی در پایگاه‌های داده‌ای معتبر همچون Science direct، Magiran،Springer و جستجوی پیشرفته در  Googleصورت گرفته است. در این بررسی، تعداد 164 متن داخلی و خارجی در زمینه کاربرد ابزارهای فناوری اطلاعات و ارتباطات از جمله ابزارهای بی سیم و موبایل، سیستم اطلاعات جغرافیایی، شناسایی از طریق امواج رادیویی در سال 2011 در حوزه سلامت شهری مورد مطالعه قرار گرفتند که در نهایت تعداد 30 منبع مورد استفاده قرار گرفت.

نتیجه‌گیری:. سلامت به عنوان یک نیاز حقیقی در شهروندان حتی در دنیای مجازی نیز جزء اصلی‌ترین ضروریات در خور توجه می‌باشد. فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات نقش مهمی در بهبود سلامت مردم و بالا بردن کیفیت زندگی آنان دارد. بکارگیری اثربخش فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی در کشور نیازمند شناسایی فرصتها و محدودیتها، تدوین برنامه ریزی اصولی و مناسب با توجه به فاکتورهای اجتماعی و اقتصادی همراه با فراهم نمودن زیرساختهای تکنولوژیکی، ارتباطی و مخابراتی، حقوقی و اجرایی است.

زمینه و هدف : سیستم‌های پشتیبان از تصمیم یکی از کاربردهای تکنولوژی اطلاعات است که می‌تواند درمانگران را در تصمیم­گیری صحیح و به موقع درباره بیماران یاری رسانند. هدف از این مطالعه، شناخت سیستم‌های پشتیبان از تصمیم و کاربردها و تأثیرات آن‌ها در حوزه مراقبت سلامت می­باشد.

روش بررسی: در این مرور نظام‌مند، مقالات بین سال‌های 2000 تا 2012 که متن کامل آن‌ها از طریق پایگاه­های داده و موتورهای جستجو از قبیل PubMED ، EBSCO host research ، Google scholar و Yahoo قابل دسترس و از نوع کارآزمایی بالینی بود مورد بررسی قرار گرفت و همچنین از کتاب‌هایی در این زمینه به عنوان منابع اولیه استفاده گردید.

نتیجه ‌ گیری : این پژوهش نشان داد که سیستم‌های پشتیبان از تصمیم در حوزه مراقبت سلامت در پنج حوزه کاربری مـدیریت جریان بیـماری(15/15%)، مـراقبـت و درمـان(27/27%)، تجـویز دارو(27/27%)، ارزیـابی(27/27%) و پیشـگیری (12/12%) بکار گرفته و بر بهبود فرایند مراقبت و ارتقاء عملکرد درمانگران تأثیر بسزایی داشته است. به طور کلی می‌توان تأثیرات آن‌را در سه گروه ارتقاء کیفیت مراقبت و افزایش ایمنی بیمار، افزایش هزینه- اثربخشی و ارتقاء سطح دانش درمانگران بیان نمود.

زمینه و هدف : یکی از مهمترین دلایل تمایز سازمانها از یکدیگر، درجه بکارگیری فناوری اطلاعات توسط آنها در فعالیت‌های سازمانی است. از مهمترین عواملی که در بکارگیری فناوری اطلاعات نقش دا رد ، عوامل سازمانی است مانند منابع سازمانی، دانش سازمانی ، فرایندها، ساختار مدیریتی، ارزش‌ها و اهداف که همگی بر میزان پذیرش و کاربرد سازمانها از این فناوری تأثیر می‌گذارند. لذا هدف این پژوهش، تعیین میزان تاثیر عوامل ذکرشده در بکارگیری فناوری اطلاعات توسط مدیران میانی دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌باشد.

روش بررسی: این مطالعه بصورت توصیفی-تحلیلی و از نوع مقطعی است که در سال 1389 انجام شد. جامعه پژوهش را در این مطالعه تعداد 110 نفر از مدیران میانی بیمارستان‌های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران تشکیل می‌دادند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی و پایایی آن قبل از انجام مطالعه تایید گردید. تعداد 89 نفر پرسشنامه را تکمیل کردند و عودت دادند که در نتیجه ضریب پاسخ دهی برابر 80 درصد بود.

یافته‌ها : افراد شرکت کننده در مطالعه 9/62 % مرد و 1/37 % زن بودند. یافته‌های پژوهش نشان داد که بین منابع سازمانی، دانش سازمانی، فرایندها، ساختار مدیریتی، ارزش‌ها و اهداف با بکارگیری فناوری اطلاعات رابطه معنی‌داری وجود دارد(01/0 p< ).

نتیجه‌گیری: عوامل سازمانی از مهمترین عوامل در بکارگیری فناوری اطلاعات می‌باشد که مدیران میانی سازمان‌ها و کارشناسان امر باید به جنبه‌های مهم و تأثیرگذار آن توجه داشته باشند و در صدد برطرف کردن آنها برآیند.

زمینه و هدف: مدل پذیرش فناوری اطلاعات، مزایای درک شده و راحتی استفاده از فناوری توسط کاربران نهایی، برای مقاصد خاص را پیش بینی می­کند . هدف از این مطالعه درک پذیرش سیستم­های اطلاعات بالینی توسط کارکنان پرستاری بر اساس مدل پذیرش فناوری اطلاعات است.

روش بررسی: این مطالعه توصیفی-تحلیلی روی 316 نفر از پرستاران بیمارستان­های تابعه دانشگاه علوم پزشکی و سازمان تامین اجتماعی سمنان انجام شده است. ابزار جمع آوری داده­ها یک پرسشنامه روا و پایا بود. داده­ها بوسیله آمارهای توصیفی و آزمون­های من ویتنی و مجذور تی تحلیل شدند.

یافته‌ها : 73 درصد پرستاران موافق بودند که سیستم اطلاعات پرستاری اطلاعات صحیح در اختیار آنها می­گذارد. 7/55 درصد پرستاران سیستم اطلاعاتی را پذیرفته بودند. یافته­ها نشان داد پرستاران مرد بیش از زن­ها سیستم اطلاعات بالینی را پذیرفته بودند (50/0 p< ) . همچنین پذیرش فناوری اطلاعات در پرستارانی که نسبت به وظایف خود در قبال برنامه رایانه‌ای آگاهی داشتند یا آنهایی که از اهداف برنامه رایانه­ای مطلع بودند، بیشتر بود (05/0 p< ) .

نتیجه‌گیری: بیشتر پرستاران سیستم اطلاعات بالینی را در کار روزانه­ی خود پذیرفته بودند، اما لازم است موضوعاتی همانند رایانه­های ناکافی، طراحی محتوی، مشکلات توانمندی سیستم، مهارت و دانش رایانه­ای پرستاران مورد بررسی جدی قرار گیرد. مداخلات متعددی درحیطه­های فنی و فردی از قبیل افزایش دانش فناوری اطلاعات پرستاران، فرهنگ تیمی، موقعیت سازمانی، همکاری درون تیمی، به روز نمودن و ارتقای شبکه باید انجام شود.

زمینه و هدف: به‌رغم تمام مزیت‌های ذاتی فناوری اطلاعات در بخش سلامت، هنوز بکارگیری آن با مقاومت کارکنان در برابر پذیرش فناوری اطلاعات همراه است. هدف این مطالعه بررسی عوامل موثر بر پذیرش فناوری اطلاعات توسط کارکنان بخش مدارک پزشکی بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران بر اساس مدل پذیرش فناوری در سال 1390 بود.

روش بررسی: پیمایشی از نوع توصیفی – تحلیلی بود. جامعه پژوهش 363 نفر کارکنان بخش مدارک پزشکی بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران بودند که 123 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه بود که روایی و پایایی آن به تایید رسید. داده‌ها پس از گردآوری و ورود به کامپیوتر توسط نرم افزار آماری SPSS و روش‌‌های توصیفی و استنباطی و آزمون رو- اسپیرمن تحلیل شدند.

یافته‌ها: ارتباط مستقیم و مثبتی بین برداشت ذهنی از سهولت استفاده ( PEOU ) با نگرش کارکنان نسبت به فناوری اطلاعات و میزان استفاده واقعی از آن وجود دارد(14/0 = R و05/0 = P ؛ 36/0 = R و05/0 = P ). همچنین برداشت ذهنی از مفیدبودن فناوری اطلاعات ( PU ) بر متغیرهای نگرش کارکنان نسبت به فناوری اطلاعات و میزان استفاده واقعی آن‌ها از فناوری اطلاعات تاثیر مستقیم و معنی‌داری دارد(22/0 = R و05/0 = P ؛ 37/0 = R و05/0 = P ) .

نتیجه‌گیری: برداشت ذهنی از سودمندی استفاده و برداشت ذهنی از سهولت استفاده از فناوری اطلاعات، فاکتورهای تعیین کننده در پذیرش فناوری اطلاعات از سوی کارکنان بخش مدارک پزشکی هستند . لذا پیشنهاد می شود در پیاده‌سازی سیستم‌های فناوری اطلاعات در این بخش دو اصل بالا مدنظر تیم های برنامه‌ریزی و پیاده‌سازی قرار گیرند.

زمینه و هدف: کارکرد هر فناوری در جوامع به فرهنگ آن جامعه بستگی دارد. فرهنگ سازمانی سبب درک مشترک و توافق برسر رویه ­ های سازمانی می­گردد و در عین حال مانع پرقدرتی برای تغییر، بویژه تغییر در فناوری به حساب می‌ آید . این پژوهش به منظور بررسی تأثیر م ؤ لفه­های فرهنگ سازمانی بر پذیرش فناوری اطلاعات در بیمارستان­های آموزشی درمانی شهر رشت با استفاده از مدل یکپارچه پذیرش و استفاده از فن آوری ( UTAUT ) انجام شده است.

روش بررسی: این مطالعه به صورت توصیفی تحلیلی و از نوع مقطعی بود. به همین منظور، از فروردین تا تیر ماه 1392 تعداد 235 پرسش نامه توسط کارکنان بهداشتی درمانی، اداری، مالی و آموزشی در سه بیمارستان رازی، پورسینا و حشمت تکمیل شد. برای تجزیه و تحلیل پرسش‌نامه از آزمون­های پایایی مرکب و جذر میانگین واریانس، بوت استرپ، آزمون t و رگرسیون سلسله مراتبی توسط نرم افزارهای Lisrel ، PLS و SPSS استفاده شد.

یافته‌ها: ازمیان مؤلفه‌های فرهنگ سازمانی شامل امید به عملکرد، امید به تلاش، هنجار ذهنی و تسهیل شرایط، تنها بین امید به عملکرد و تسهیل شرایط با تمایل رفتاری و استفاده از رایانه ارتباط معنی داری وجود داشت(0001 > P ) . اگرچه جنسیت نیز با مؤلفه‌های فرهنگی و استفاده از رایانه ارتباطی را نشان نداد(05/0 < P ) . 

نتیجه‌گیری: نتایج به دست آمده از یافته‌های پژوهش بیانگر رابطه فرهنگ سازمانی و به کارگیری فناوری اطلاعات در بیمارستان‌های مورد مطالعه است که وجود یک فرهنگ سازمانی یکپارچه، می‌تواند پذیرش و به کارگیری فناوری اطلاعات را در این بیمارستان‌ها تسهیل و تسریع نماید.