مجله

زمینه و هدف: مدیران سازمان‌ها همواره به دنبال روش‌های مناسبی هستند که بتوانند از طریق آنها بهره وری مهم‌ترین سرمایه سازمان، یعنی نیروی انسانی شاغل در سازمان‌ها را ارتقا دهند. این مطالعه با هدف ارائه‌ی یک مدل زمان سنجی و کارسنجی برای مدیریت مبتنی بر عملکرد کارکنان بیمارستان تهیه و تدوین شده است.

روش بررسی: این مطالعه از گروه مطالعات توصیفی است. محیط انجام پژوهش یک بیمارستان عمومی بود که در آن یک کارشناس اسناد پزشکی به عنوان نمونه‌ی مورد پژوهش انتخاب شد. این مطالعه در ده مرحله انجام شد. در طی این مراحل فعالیت‌های عمده کارمند مورد نظر از طریق مشاهده‌ی مستقیم فعالیت و مصاحبه با وی جمع آوری گردید. سپس مواردی مانند زمان مورد انتظار فعالیت‌ها، بیکاری‌های مجاز، ضریب نهایی و زمان تعدیل شده محاسبه شد. در نهایت کل حجم کار کارمند بر اساس واحدهای کاری تعیین گردید.  

یافته‌ها: پیاده سازی روش معرفی شده در این پژوهش برای کارشناس اسناد پزشکی نشان داد که کل واحدهای کاری فرد مورد نظر، حدود 1160 واحد است که از این مقدار، تعداد 918 واحد کاری را به صورت موظفی و مابقی را به صورت اضافه کاری انجام می‌دهد.

نتیجه‌گیری: استفاده از مدلهای مناسب مدیریت عملکرد کارکنان برای تعیین حجم کاری آنها، می‌تواند به بهبود بهره وری سازمان و رضایت کارکنان کمک فراوانی بنماید. 

زمینه و هدف: سواد اطلاعاتی مجموعه­ای از مهارت­ها برای شناسایی منابع درست اطلاعاتی و نیز دسترسی به آنها است. این مهارت­ها توان استفاده‌ی هدفمند از منابع اطلاعاتی را تقویت می­کند. هدف پژوهش حاضر تعیین میزان توانمندی دانشجویان کارشناسی مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی از نظر سواد اطلاعاتی بر اساس الگوی «هفت ستونی اسکانل» بود.

روش بررسی: این مطالعه توصیفی تحلیلی و مقطعی با استفاده از پرسش نامه­ای مبتنی بر الگوی هفت ستونی اسکانل انجام شد. روایی پرسش نامه‌ی فوق با استفاده از تحلیل محتوا از سوی استادان تخصصی تأیید و آلفای کرونباخ آن 93/0 محاسبه شد. جامعه‌ی پژوهش شامل 95 دانشجوی کارشناسی مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی بود که در سال 1391 در دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز تحصیل می­نمودند. تعداد نمونه 40 نفر محاسبه شد که به صورت تصادفی انتخاب شدند. برای تحلیل داده­ها از آمار توصیفی و آزمون­های آماری ناپارامتری Man Whitney و Cochran در محیط SPSS استفاده شد.

یافته‌ها: میانگین امتیاز مهارت­های سواد اطلاعاتی جامعه‌ی مورد مطالعه، نسبتاً خوب برآورد شد(میانگین 43/0±5/0). سواد اطلاعاتی دانشجویان سال اول اختلاف معنی­داری با سایر دانشجویان داشت(03/0P<). دانشجویانی که واحدهای درسی مبانی کامپیوتر و روش تحقیق را گذرانده بودند از نظر مدیریت اطلاعات با سایر دانشجویان اختلاف معناداری داشتند(01/0P<).  

نتیجه‌گیری: با توجه به توسعه‌ی روزافزون فن­آوری اطلاعات، نیاز به گسترش مهارت­های سواد اطلاعاتی بویژه در افرادی که با بخش سلامت در ارتباط خواهند بود بسیار محسوس است. اگر چه میانگین سواد اطلاعاتی دانشجویان نسبتاً خوب برآورد شد، لازم است تدابیری برای بهبود مؤلفه­های سواد اطلاعاتی ایشان اتخاذ گردد.

 زمینه و هدف: مدیریت اطلاعات شخصی(PIM یا Personal Information Management)، فرایندی است نوین که دربرگیرنده‌ی سه بخش منابع اطلاعات، ابعاد و ابزارها می‌باشد. هدف این پژوهش تعیین میزان آشنایی دانشجویان دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی دانشگاه علوم پزشکی تهران با فرایند PIM بود.

 روش بررسی: در این پژوهش کیفی، جامعه‌ی آن شامل دانشجویان دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1391 با حجم نمونه‌ای برابر با 145 نفر بود. افراد با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب و در نهایت داده‌ها با انجام مصاحبه‌های نیمه ساختمند از 73  نفر بوسیله‌ی 10 سوال طبقه بندی شده بر اساس چهارچوب مفهومی در خصوص نحوه‌ی گرداوری، سازماندهی، نگهداری و بازیابی اطلاعات انجام شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار تحلیل داده‌های کیفی(Nvivo 8) استفاده شد.

 یافته‌ها: بر اساس یافته‌ها،37 نفر(51%) از افراد مصاحبه شونده از ابزارها و روش‌هایی برای سازماندهی و نگهداری اطلاعات استفاده می‌کردند و روش‌های منحصر به فردی برای بازیابی اطلاعات داشتند. بیشترین دغدغه 35 نفر(49%) در زمینه ی نگهداری اطلاعات و 21 نفر(29%) در مورد گردآوری اطلاعات دیده شد.

نتیجه‌گیری: فرایندPIM  در بین دانشجویان چندان شناخته شده نیست و بسیاری از این افراد علیرغم نیاز به آن، اطلاعات شخصی خود را به صورت ناقص جمع آوری، نگهداری و سازماندهی نموده و در بازیابی اطلاعات نیز مشکل دارند. بنابراین، آموزش و ارتقای عملکرد دانشجویان در این زمینه می‌تواند راهگشا باشد.

زمینه و هدف: یکی از عوامل مهم در انتخاب مدیران، بررسی ویژگی‌های شخصیتی آنان است. اگر مدیران متناسب با ویژگی‌های شخصیتی مرتبط انتخاب شوند، شکوفایی و بهره‌وری سازمان‌ها بیشتر خواهد شد. لذا این پژوهش، با هدف تعیین انطباق ویژگی‌های شخصیتی مدیران ارشد با شغل مدیریت در دانشکده‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران تدوین شده است.

روش بررسی: این پژوهش بصورت توصیفی-تحلیلی و از نوع مقطعی بود که در بین سال‌های 92-1391 انجام شد. جامعه پژوهش شامل 34 نفر از روسا و معاونان دانشکده‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران بودند. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسش نامه شناخت شخصیت " Bass, Valenzi & Eldrige " شامل 27 سوال بود. داده‌های حاصل در نرم افزار spss 18 جمع آوری شد و جهت تحلیل داده‌های جمع آوری شده از آمار توصیفی فراوانی، میانگین، انحراف معیار و آمار استنباطی آزمون T تک نمونه‌ای و دو نمونه‌ای و ANOVA استفاده شد.

یافته‌ها: همگی مدیران مورد مطالعه هر چهار ویژگی شخصیتی مدیریتی را دارا بودند و فراوانی تیپ شخصیتی درون نگر در بین مدیران از بقیه موارد یشتر بود و از بقیه ویژگی‌ها نیز بطور نسبی برخوردار بودند. بین ویژگی شخصیتی قاطع/جسور مدیران با نوع دانشکده نیز تفاوت معناداری مشاهده شد.

نتیجه‌گیری: حدود نیمی از مدیران دانشکده‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران دارای تیپ شخصیتی مدیر هستند. ازآنجاکه جهت انتخاب مدیران دانشگاه، آزمون تناسب شغل با شخصیت صورت نمی‌گیرد. لذا پیشنهاد می‌شود به لحاظ ارتقا عملکرد مدیران، علاوه بر انجام آزمون‌های دیگر، از آزمون تناسب شغل با شخصیت نیز استفاده شود.

زمینه و هدف: منظور کردن عناصر مدیریت دانش شامل دسترس‌پذیری، خلق، و انتقال دانش در وب‌سایت کتابخانه‌های دیجیتالی دارای اهمیت بسیاری است و باعث کارایی بهتر آن ها می‌شود. لذا این مقاله با هدف شناسایی و تعیین میزان به‌کارگیری معیارهای مدیریت دانش در وب‌سایت‌های کتابخانه‏‌های دیجیتالی منتخب در ایران تهیه و تدوین شده است.

روش بررسی: این پژوهش از نوع پیمایشی توصیفی و با هدف کاربردی بود. گردآوری داده‏‌ها بر اساس چک لیست مبتنی بر مدل دسترس پذیری، خلق و انتقال دانش صورت گرفت. جامعه آماری این پژوهش شامل وب ‌سایت 7 کتابخانه دیجیتالی نور، پیام نور، مجلس شورای اسلامی، تبیان، دید، آستان قدس رضوی و کتابخانه دیجیتالی ملی ایران در کشور بود که بر اساس در دسترس بودن انتخاب شد.

یافته‌ها: میزان به‌کارگیری معیارهای مدیریت دانش در وب‌سایت کتابخانه‏‌های دیجیتالی منتخب در حد متوسط بود و معیار دسترسی به وب‌سایت بیشترین و مشارکت آنلاین کمترین میزان را به خود اختصاص داد. کتابخانه دیجیتالی تبیان با رعایت 56 درصد از این معیارها رتبه اول را در میان 7 کتابخانه دیجیتالی ایران کسب کرد.

نتیجه گیری: نتایج به دست آمده نشان داد که معیارهای مدیریت دانش در این وب‌سایت‌ها به طور مطلوبی به کار گرفته نشده‏‌ا‏‌ند که از ناسازگاری آن‌ها با اصول، ضوابط و استانداردها سرچشمه می‏‌گیرد. بنابراین، طراحان کتابخانه‌های دیجیتالی می‌توانند با آگاهی از نیازهای کاربران و توجه کافی برای به‌کارگیری این معیارها، در ارتقا وب‌سایت‌ها و افزایش کیفیت خدمات کتابخانه‏‌های دیجیتالی، مؤثر واقع شوند.

زمینه و هدف: ایمنی، یکی از اجزای مهم در کیفیت مراقبت های بهداشتی درمانی است که عدم توجه به آن نتایج زیان باری را به همراه خواهد داشت. مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت مدیریت ایمنی در بیمارستان های منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران به انجام رسید.
روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی و مقطعی بوده که در چهار بیمارستان وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1391 به انجام رسید. گردآوری داده ها از طریق چک لیست مدیریت ایمنی روا و پایا شامل 109 سوال در سه حیطه: سازمان و مدیریت کمیته ایمنی و حوادث، ارزیابی سازمان و ساختار بیمارستان و استانداردهای ارزیابی اتاق های عمل از دیدگاه مدیریت ایمنی، در مقیاس لیکرت پنج گزینه ای انجام گرفت. آنالیز داده ها با استفاده از نرم افزار آماری 20 SPSS و میانگین و انحراف معیار و آزمون کروسکال والیس صورت گرفت.
یافته ها: در مولفه ارزیابی سازمان بیمارستان و ساختار آن از دیدگاه مدیریت ایمنی، ارزیابی ساختار سازمانی بیمارستان از دیدگاه مدیریت ایمنی هر یک از بیمارستان ها در وضعیت مناسبی قرار داشت(72/50). در نتایج حاصل از ارزیابی اتاق های عمل از دیدگاه مدیریت ایمنی، بیشترین میانگین امتیاز کسب شده از سوی بیمارستان ها در این حوزه مربوط به بیمارستان 1 با امتیاز 90/00 و کمترین آن به بیمارستان 4 مربوط می شد(69/09).

نتیجه گیری: با توجه به نتایج، وضعیت ایمنی در این بیمارستان ها در حد قابل قبول تعیین شد. لیکن به نظر می رسد نظارت بر مدیریت ایمنی و برگزاری دوره های آموزشی مداوم، ضروری می باشد.

زمینه و هدف: تعارض پدیده ای طبیعی و غیرقابل اجتناب در هرسازمانی است. حیطه ی پرستاری به دلیل وجود استرس های محیطی، ماهیت کار و تنوع تعاملات، کارکنان و وظایف در مقابل تعارض آسیب پذیر است. هدف از این مطالعه تعیین سطح تعارض و استراتژی های مدیریت تعارض در بین پرستاران بیمارستان های منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران بود.
روش بررسی: روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و از نوع مقطعی بود. نمونه ی مورد پژوهش به تعداد ۲۴۰ نفر بود که به روش نمونه گیری دو مرحله ای از پرستاران بیمارستان های عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران انتخاب شدند. برای گردآوری داده از پرسشنامه های سطح تعارض  Dubrin و استراتژی های مدیریت تعارض Robbins استفاده شد و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون کای دو و آزمون دقیق فیشر با اطمینان ۹۵% استفاده گردید.
یافته ها: سطح تعارض پرستاران در بیمارستان ها در حد متوسطی قرار داشت و پرستاران  به ترتیب استراتژی راه حل گرایی، عدم مقابله جویی و کنترلی را به کار می بردند. در پژوهش حاضر، تنها بین سطح تعارض با گروه سنی پرستاران(۰/۰۴۸=p) رابطه ی معنی دار وجود داشت. بین سن و استراتژی کنترلی(۰/۰۰۶=p) و سابقه کار و استراتژی کنترلی(۰/۰۲۹=p) و سن و استراتژی راه حل گرایی(۰/۰۰۲=p) رابطه ی معنی دار مشاهده شد. 
نتیجه‌گیری: تعارض، پدیده ای دوبعدی است که می تواند نتایج مثبت و منفی به دنبال داشته باشد؛ نحوه ی برخورد و مدیریت تعارض تعیین کننده ی پیامدهای آن است.

زمینه و هدف: سازمان ها باید انواع اطلاعات مورد نیاز را جمع آوری، پردازش و تحلیل کرده آن ها را به مدیران و افراد دهند. یکی از این موارد، مدیریت اسناد و پرونده‌های پزشکی در شرکت‌های بیمه است. هدف این مطالعه ارزیابی و تعیین قابلیت‌های سیستم الکترونیکی مدیریت پروندهای پزشکی در شرکت های بیمه است. 
روش بررسی: در این مطالعه ی کاربردی مقطعی، برای بررسی قابلیت های سیستم های الکترونیکی مدیریت اسناد پزشکی تمام شرکت های بیمه خصوصی و دولتی گرگان، سیستم های موجود در شرکت های بیمه، به کمک چک لیست پژوهشگر ساخته و از طریق مشاهده بررسی شد. برای تجزیه و تحلیل نتایج، از آمار توصیفی(فراوانی، درصد) استفاده شد. 
یافته ها: در قابلیت ثبت و ورود اطلاعات، سهم شرکت بیمه و میزان کسورات ۹۲% بود و از نقاط ضعف آن، عدم استفاده از ایمیل بود. در قابلیت جستجو، ذخیره و بازیابی، جستجو بر اساس نام اشخاص بالاترین درصد(۱۰۰) را داشت. قابلیت امنیت، یکی از قابلیت های مورد توجه نرم افزارهای شرکت های بیمه بود. در بخش گزارش گیری، ۹۲% امکان گزارش گیری از تعداد عناوین اسناد پزشکی وجود داشت. نبود قابلیت مدیریت اسناد الکترونیکی و فیزیکی با روش  (check–out  (14% بود. از دیگر نقاط ضعف نرم افزارها، عدم امکان مدیریت نسخه های مختلف سند(۱۴%) بود.    
نتیجه گیری: نرم افزارهای مشاهده شده در شرکت های بیمه از نظر قابلیت های عملکردی دارای نقاط قوت(قابلیت امنیت) و ضعف(قابلیت طبقه بندی و نمایه سازی) هستند. با استفاده از قابلیت های مذکور در نرم افزارهای موجود، می توان به ارتقای مدیریت اسناد و پرونده های پزشکی در نرم افزارهای موجود در شرکت های بیمه پرداخت.