مجله

---

زمینه و هدف : استناد را می‌توان یکی از پایه های اصلی  تدوین کارهای علمی و پژوهشی مکتوب به شمار آورد، که هر محققی در مدلل کردن یافته‌های علمی خود، ناگزیر بدین شیوه روی می‌آورد. حفظ و تداوم پیوند اطلاعاتی از طریق استناد، به شرط صحت آن  ضروری به نظر می‌رسد. این مطالعه با هدف بررسی وضعیت صحت مقالات استنادی و میزان مطابقت آنها با شیوه نامه ونکوور در پایان نامه های سال 1386 دوره های دکترای تخصصی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام گرفته است.
روش بررسی : روش مطالعه در این بررسی تحلیل استنادی است. با استفاده از جدول مورگان و نمونه برداری سیستماتیک،  از کل 4293 مقاله استنادی ، 357 مقاله استنادی برای بررسی صحت استنادی و میزان مطابقت با شیوه نامه ونکوور برگزیده شدند. شش عنصر مورد بررسی مشتمل است بر: نام نویسندگان، عنوان مقاله، عنوان مجله، سال انتشار، شماره جلد، شماره صفحات . خطاهای استنادی به دو گروه 1- خطاهای کوچک 2- خطاهای بزرگ تقسیم شدند. روش جمع آوری اطلاعات، مشاهده مستقیم است، داده‌ها در چک لیستی تهیه شده، وارد شد.نرم افزار مورد استفاده جهت تجزیه و تحلیل داده‌هاSPSS(11.0)  بود.یافته‌ها : از کل 357 مقاله استنادی بررسی شده، 398 مورد (4/111% )انواع خطاهای استنادی در عناصر ششگانه ثبت شده است. از 357 استناد مورد مطالعه فقط 136 (90/38%)استناد فاقد هر نوع خطای استنادی گزارش شده است و 221(62%) استناد دارای انواع خطاهای استنادی ثبت شده است. 35 استناد (8/9%) از مجموع استنادهای بررسی شده پیروی کامل از شیوه نامه ونکوور کرده‌اند .
بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج  نامطلوب هم در خطاهای استنادی و هم میزان مطابقت با نظام ونکوور، دلایلی چندرا می‌توان در بروز چنین وضعیتی دخیل شمرد از جمله : عدم آگاهی دانشجویان نسبت به اهمیت جایگاه و یکدستی استنادها در آثار علمی، بی دقتی دانشجویان در تهیه استنادها، عدم دسترسی به اصل منابع و کپی برداری از سایر منابع، عدم تاکید استادان بر صحت استنادها، کم توجهی موسسات آموزشی نسبت به استنادهای ارائه شده در پایان نامه‌ها، عدم استفاده از مشاوره کتابداران متخصص و ناآشنایی با نرم افزارهای مدیریت منابع.

---

زمینه و هدف: پایان نامه به عنوان یکی از منابع اطلاعاتی در زمره فعالیت‌های پژوهشی است .هدف این پژوهش تعیین گرایش‌های موضوعی در سالهای 89-1349 و بررسی میزان انجام فرآیند مداخله آموزشی و نوع مداخله در پایان نامه‌ها میباشد.

روش بررسی: پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا انجام گردید. مبنای تعیین موضوع، مقوله‌های برگرفته از سرعنوان‌های موضوعی پزشکی کتابخانه ملی پزشکی آمریکا می‌باشند. جامعه مورد بررسی کل 336 پایان نامه موجود در رشته آموزش بهداشت است. برای تجزیه تحلیل داده‌ها نرم افزار15  spss  مورد استفاده قرار گرفت.

یافته‌ها: دراین دوره مورد بررسی بیشترین پایان نامه‌های دفاع شده به ترتیب به دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران با 210 پایان نامه(5/62 درصد)، تربیت مدرس با 85 پایان نامه(3/25 درصد) و علوم پزشکی ایران با 41 پایان نامه(2/12 درصد) اختصاص دارد. عمده گرایش موضوعی پایان نامه‌ها در مقطع ارشد مقوله بیماری‌ها(8/23 درصد) و در مقطع دکترای تخصصی موضوع پیشگیری از بیماری‌ها (2/26 درصد) بود.

نتیجه گیری: گرچه در دهه اخیر استفاده از موضوعات جدید و غیر تکراری بیشتر شده است و همچنین استفاده از مداخله آموزشی در اجرای پایان نامه‌ها به شدت روند رو به رشدی به خود گرفته است، اما هنوز به برخی از موضوعات مهمی همچون آموزش به بیمار توجه چندانی نشده است. به نظر میرسد راهکارهایی همچون تهیه بانک اطلاعاتی مناسب از پایان نامه‌های رشته آموزش بهداشت بتواند راهنمای مناسبی جهت انتخاب موضوعات جدید و غیرتکراری پایان نامه‌های دانشجویان باشد.

---

 

زمینه و هدف: مجلات علمی از عمده‌ترین ابزارهای انتشار یافته‌های پژوهشی محسوب می‌شوند. با افزایش تعداد و هزینه اشتراک مجلات علمی، کتابخانه‌ها ناگزیر به انتخاب می‌باشند. تحلیل استنادی از متدوال‌ترین روشها در انتخاب بهترین عناوین است. هدف از مطالعه حاضر تعیین مجلات هسته دندانپزشکی با استفاده از تحلیل استنادی است.

 

روش بررسی: 276 عنوان از تولیدات علمی اعضای هیات علمی و دانشجویان دندانپزشکی شامل 241 پایان نامه و 35 عنوان مقاله که در دوره زمانی80-89 و در پایگاه استنادی علوم منتشر شده بودند با استفاده از تحلیل استنادی ارزیابی شدند.

 

یافته‌ها: 11023 استناد از پایان نامه‌ها و مقالات استخراج شد. میانگین استناد در هر پایان نامه 25/39 و در هر مقاله برابر با 74/44 بود. بیشترین استنادات مربوط به مجلات انگلیسی و کتابها بود بطوریکه قریب به 95 درصد استنادات را به خود اختصاص داده‌اند. بیشترین روزامدی مربوط به منابع انگلیسی و متعلق به سال‌های 2001-2005 و 2006-2010 بوده است. بر اساس قانون برادفورد، 5 مجله به عنوان مجلات هسته معرفی شدند.

 

نتیجه‌گیری: انتخاب مجلات هسته علاوه بر استفاده موثر از منابع مالی، نقش موثری در پاسخ گویی به نیازهای اطلاعاتی کاربران کتابخانه‌های تخصصی دارد. در شرایطی که دسترسی به منابع اطلاعاتی با چالش‌های فراوانی روبروست، تعیین و شناسایی مجلات هسته می‌تواند اقدامی منطقی و هوشمندانه در بهره برداری صحیح از منابع محسوب شود.

 

---