زمینه و هدف: ارزیابی محیطهای بیمارستانی با ابزارهای معتبر و قابل اعتماد پیش‌نیاز فرایند بهبود مستمر محیط یادگیری بیمارستانی محسوب میشود. مطالعه‌ی حاضر با هدف ترجمه و روان‌سنجی نسخه کوتاه پرسش‌نامه ارزیابی محیط آموزشی The short-version of postgraduate hospital educational environment measure (PHEEM) در دستیاران دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد.
روش بررسی: مطالعه‌ی حاضر از نوع روان‌سنجی ابزار است. پس از ترجمه و بازترجمه، پرسش‌نامه در اختیار ۱۸ نفر از متخصصان قرار گرفت و روایی محتوایی با استفاده از ضرایب نسبت روایی محتوا Content Validity Ratio (CVR) و شاخص روایی محتوا Content Validity Index (CVI) و روایی صوری به‌صورت کیفی بررسی شد. سپس، پرسش‌نامه‌ی اصلاح شده بین ۲۰ نفر از دستیاران توزیع شد و روایی صوری به روش کیفی و مصاحبه شناختی برای بررسی آیتم‌های پرسش‌نامه از نظر سطح دشواری، میزان تناسب و ابهام ارزیابی شد. پایایی اولیه به روش آزمون-بازآزمون با توزیع مجدد پرسش‌نامه با فاصله‌ی دو هفته بین دستیاران بررسی شد. به‌منظور تعیین روایی سازه، پرسش‌نامه اصلاح شده در بین ۵۴۸ نفر دستیار پزشکی از ۲۴ رشته تخصصی توزیع شد. انتخاب نمونه به روش نمونه‌گیری در دسترس انجام شد. سپس داده‌ها با استفاده از تحلیل عامل اکتشافی و تاییدی تحلیل گردید. همسانی درونی با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه شد.
یافته‌ها: نسبت و شاخص روایی محتوای پرسش‌نامه به‌ترتیب ۰/۹۳ و ۰/۸۸ به‌دست آمد. بر اساس نتایج روایی صوری، تغییرات جزئی در واژگان اغلب گویه‌ها و تغییرات اساسی در گویه‌ی ۱۲ اعمال شد. ضریب ICC در تمام ابعاد بیشتر از ۰/۹۰ بود. در تحلیل عاملی اکتشافی به روش مولفه‌های اصلی Principal Component Analysis (PCA)مقدار کایزر-مایر-الکین ۰/۸۳ بود. آزمون کرویت بارتلت به لحاظ آماری معنی دار بود(۰۰۱/P<۰)، که عاملی‌شدن ماتریس همبستگی را تایید میکند. ضریب آلفای کرونباخ پرسش‌نامه ۰/۸۳ به‌دست آمد که نشان‌دهنده‌ی همسانی درونی آیتم‌های پرسش‌نامه است.
نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج مطالعه‌ی حاضر، پرسش‌نامه‌ی short-version PHEEM از پایایی و روایی(صوری، محتوا و سازه) مناسبی در دستیاران تخصصی پزشکی برخوردار است. بنابراین از این ابزار میتوان جهت سنجش ادراک دستیاران نسبت به کیفیت محیط آموزشی بیمارستانها استفاده کرد.
