مقدمه : ديابت، شايع ترين بيماری آندوکرين است که در آن قند خون و به دنبال آن چربی خون افزايش می يابند . اين بيماری دارای عوارض دراز مدت چشمی، کليوی، عصبی و عروق خونی است. تحقيقات نشان داده‌اند که برخی عصاره‌های گياهی اثر ضد ديابتی دارند و لذا می توانند در افراد مبتلا به ديابت به منظور پايين آوردن قند خون، مورد استفاده واقع شوند. لذا در اين تحقيق تصميم گرفته شد با ايجاد رت های ديابتی به طور آزمايشگاهی، شرايطی مشابه با ديابت نوع 1 در موش‌های صحرائی ايجاد شود و بعد از تاييد ديابت، تاثير هيپوگليسميک عصاره هيدروالکلی برگ عناب و نيز تغييرات متابوليسمی گلوکز، ليپوپروتئين ها(LDL,VLDL,HDL )،تری گليسريد و کلسترول تام مورد بررسی واقع شود.

 روش‌ها: در اين تحقيق رت‌ها به 3 گروه 10 تايی بصورت زير تقسيم شدند : 1-گروه شاهد: تزريق سرم فيزيولوژی ( به صورت داخل صفاقی ) 2- گروه کنترل ديابتی: تزريق آلوکسان منوهيدرات mg/kg120( به صورت داخل صفاقی ) در سه روز متناوب  (پس از اين مدت قند خون بررسی و ديابت تاييد شد). 3- گروه عناب : تزريق آلوکسان منوهيدرات mg/kg120( به صورت داخل صفاقی ) در سه روز متناوب ، پس از اين مدت قند خون بررسی و ديابت  تاييد شده و به دنبال تاييد ديابت ، تزريق عصاره هيدروالکلی برگ عناب به ميزان mg/kg100، به صورت داخل صفاقی و به مدت 5 روز متناوب انجام شد. پس از 48 ساعت ، حيوانات بيهوش شده و از همه گروه ها خونگيری به عمل آمد و عوامل سرمی گلوکز، ليپوپروتئين‌ها (HDL,LDL,VLDL)، تری گليسريد و کلسترول تام توسط کيت های آنزيمی بررسی شدند.

يافته‌ها: نتايج حاصل از آناليز واريانس نشان داد عصاره برگ عناب توانسته ميزان سرمی گلوکز، تری‌گليسريد، کلسترول و VLDL را در رت‌های ديابتی در مقايسه با گروه کنترل ديابتی بطور معنی داری (001/0 P=) کاهش دهد. در ضمن برگ عناب بطور معنی‌داری (02/0P=) HLD خون را در رت‌های ديابتی در مقايسه با گروه کنترل افزايش داد. در ضمن عصاره مذکور، ميزان LDL رت‌های ديابتی را هم کم کرد ولی در مقايسه با گروه کنترل از نظر آماری اختلاف معنی‌دار نداشت(12/0P=).

نتيجه‌گيری: با در نظرگرفتن يافته ها، مشخص می شود که برگ عناب می تواند در افراد ديابتی برای کاهش قند و چربی خون مورد استفاده قرار گيرد.