مقدمه: مشارکت فعال بيماران مبتلا به ديابت در برنامه‌های درمانی نقش مهمی در ارتقاء کيفيت زندگی و کنترل عوارض بيماری دارد. اين مطالعه به منظور بررسی تأثير برنامه خود مديريتی به روشی موسوم به 5A (assess, advise, agree, assist, arrange) به معنای (بررسی، راهنمايی، توافق، کمک و پيگيری) بر شاخص‌های کنترل متابوليک در بيماران ديابتي انجام شد.
روش‌ها: در اين کارآزمايی بالينی که از نوع شبه تجربی است 70 بيمار ديابتی نيازمند به انسولين، شرکت داشتند. افراد مورد مطالعه به روش تخصيص تصادفی به دو گروه آزمايش و کنترل تقسيم و ميزان قند خون ناشتا، هموگلوبين A₁C، کلسترول و تری‌گليسريد آنها مورد بررسی قرار گرفت سپس برنامه خود مديريتی به روش 5A در گروه آزمايش به مدت سه ماه اجرا شد. سپس شاخص‌های متابوليک ذکر شده در هر دو گروه مجدداً اندازه‌گيری شد وتفاوت بين دو گروه با استفاده از برنامه نرم‌افزاري SPSS ويرايش 5/11 بررسی گرديد.
يافته‌ها: ميانگين قند خون ناشتا و هموگلوبين A₁c قبل و بعد از مداخله در گروه آزمايش تفاوت معنی‌داری داشته است. مقايسه تفاوت تغييرات دو گروه نيز نشان داد که ميانگين تغييرات قبل و بعد هموگلوبين A₁c و قند خون ناشتا و ليپوپروتئين با دانسيته بالا بين دو گروه تفاوت معنی‌داری دارد.
نتيجه‌گيری: اجرای برنامه خود مديريتی به روش 5A درکاهش قند خون و هموگلوبين A₁c بيماران موثر است، بنابراين آموزش واستفاده از اين مدل توسط بيماران ديابتی قابل توصيه است.