مقدمه: براساس مطالعات صورت گرفته، گام نخست در کنترل و درمان ديابت نوع 2، برنامه غذايی مناسب مي­باشد. شيوه­هاي متعددی جهت تعيين­ برنامه غذايی مناسب برای بيماران ديابتی وجود دارد که با درنظرگرفتن مصرف متعادل پروتئين و کربوهيدرات ها و همچنين مصرف کم قندهای ساده و چربی ايجاد مي­شوند. هدف اين تحقيق، تعيين برنامه بهينه غذايی با استفاده از مدل­سازی برنامه­ريزی خطی رياضی، با هدف کمينه­سازی چربي­های اشباع و قندهاي ساده دريافتی از مواد غذايی است.
روش‌ها: به عنوان نمونه، يک زن 55 ساله، کم تحرک، با نمايه توده بدني (BMI) kg/m² 25 و مبتلا به ديابت نوع 2 درنظر گرفته شد. با استفاده از منابع کتابخانه­ای، ميزان مورد نياز روزانه وهمچنين حداکثر ميزان مجاز دريافت روزانه
(Tolerable upper intake levels) از مواد مغذی برای اين فرد، مشخص گرديد. کمينه­سازی چربی‌هاي اشباع و قندهای ساده به عنوان اهداف مدل برنامه­ريزی خطی رياضی و حداقل و حداکثر ميزان مجاز دريافت از مواد مغذي به عنوان قيدهای مسأله درنظرگرفته شد. سپس برای حل اين مدل از نرم افزار محاسباتی متلب (MATLAB) استفاده گرديد.
يافته‌ها: باتوجه به توابع هدف، محدوديت­های مسأله و تنوع غذايی در وعده‌ها و ميان وعده‌ها، اعداد مربوط به ميزان مصرف مواد موجود در برنامه غذايی بهينه که درآن کمترين ميزان چربي­های اشباع و قندهاي ساده مشاهده مي­شد، به دست آمدند. همچنين ميزان دريافت روزانه انواع مغذي­ها در اين برنامه غذايی، به گونه­ای مناسب حاصل شدند.
نتيجه‌گيری: استفاده از مدل برنامه‌ريزی خطی رياضی می‌تواند در بهينه سازي برنامه غذايی بيماران ديابتی نوع 2 با اهداف کمينه­سازی چربي­های اشباع و قندهاي ساده، موثر باشد. در برنامه حاصل از پياده­سازی مدل رياضی، ضمن برخورداری از تمامي گروه­های غذايی، شاهد کمترين ميزان چربي­های اشباع و قندهای ساده خواهيم بود.