مقدمه: هدف از مطالعه پيش رو تعيين اثر تمرين استقامتی بر بيان ژن‌های مبادله‌گر سديم هيدروژن1 (NHE1) و هم انتقال دهنده سديم بی کربنات 1 (NBC1) در عضله قلب رت‌های ديابتی نوع 2 بود.
روش‌ها: تعداد 40 رت نژاد ويستار نر در سن 4 ‏هفتگی با ميانگين وزن 8/9±7/93 گرم انتخاب و به طور تصادفی به سه گروه کنترل سالم (7 سر رت) کنترل ديابتی (9 سر رت) و تمرينی ديابتي (9 سر رت) تقسيم شدند. ديابت از طريق ترکيب ‏تزريق درون صفاقی استرپتوزوتوسين و مصرف غذای پرچرب ايجاد و تمرين استقامتی ‏‏(دويدن روی نوار گردان جوندگان، شروع با 20 متر بر دقيقه تدريجاً به 30 متر بر دقيقه در هفته ‏آخر) به مدت 7 هفته، بر گروه تمرينی ديابتی اعمال شد. جهت تاييد مقاومت انسولين ‏از مقادير HOMA-IR استفاده گرديد. 48 ساعت پس از اتمام پروتکل تمرينی، رت‌ها ‏تشريح و عضلات قلب آنها استخراج شد. اندازه‌‏گيري انسولين پلاسما به روش الايزا، غلظت گلوکز پلاسما با روش آنزيمی گلوکز ‏اکسيداز و ميزان بيان ژن mRNA (NHE1 و NBC1) از طريق روش Real time- PCR انجام گرفت. ميزان بيان ژن mRNA (NHE1 و NBC1) با استفاده از روش2^-∆∆CT محاسبه گرديد. جهت تعيين معنی‌‏دار بودن تفاوت متغيرها بين گروه‌هاي تحقيق از آزمون آماری t مستقل و با استفاده از نرم‌افزار (permutation test‏) REST ‎‏استفاده گرديد. مقدار ‏α‏ در تمامی مراحل برابر با ‏‎05/0‎‏ در نظر گرفته شد.‏
يافته‌ها: يافته‌های تحقيق نشان داد مقادير IR INDEX-HOMA در دو گروه ديابتی نسبت ‏به گروه کنترل سالم بيشتر بود (001/0>P)، همچنين اختلاف معنی‌دار بين ميزان بيان mRNA (NHE1) بين گروه کنترل ديابتی و کنترل سالم ديده شد (05/0>P).‏ ميزان بيان mRNA (NHE1 و NBC1) گروه تمرينی ديابتی نسبت به گروه کنترل ديابتی افزايش داشت اما اين افزايش معنی‌دار نبود (05/0>P). همچنين اختلاف معنی‌دار در بيان mRNA (NBC1) بين گروه کنترل ديابتی و کنترل سالم يافت نشد (05/0>P).
نتيجه‌گيری:‏ در مجموع نتايج تحقيق نشان داد که که بيان ژن mRNA (NHE1 و NBC1) در گروه کنترل ديابتی کاهش قابل ملاحظه‌ای دارد و تمرين استقامتی می‌تواند اين کاهش بيان را در گروه تمرينی ديابتی جبران و به سطوح نرمال نزديک کند.