شيوع ديابت نوع 2 پس از زايمان در ميان زنان با تاريخچه ديابت بارداری از 3% تا 65% گزارش شده است . هدف از اين مطالعه تعيين عوامل پيشگويی کننده ديابت نوع 2 و اختلال تحمل گلوکز در دوران پس از زايمان در زنان مبتلا به ديابت بارداری بوده است.
روش‌ها: اين مطالعه به صورت هم‌گروهی در2416 زن باردار مراجعه کننده به بيمارستان‌های تابعه دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد. جهت غربالگری، آزمون چالش گلوکز (GCT) 50 گرمی يک‌ساعته با معيار گلوکز بالاتر از mg/dl 130 بود. در موارد اختلال اين آزمون، پيگيری با آزمون تحمل گلوکز (GTT) 100گرم سه ساعته جهت تشخيص ديابت بارداری استفاده شد. 12 - 6 هفته پس از زايمان از بيماران مبتلا به ديابت بارداری، برای انجام آزمون تحمل گلوکز 75 گرمی دو ساعته دعوت به‌عمل آمد تا از نظر وجود اختلال تحمل گلوکز بررسی شوند. تشخيص ديابت و اختلال تحمل گلوکز بر اساس معيارهای انجمن ديابت آمريکا مطرح شد. از آزمون T دوطرفه و تحليل واريانس برای مقايسه ميانگين مقادير بدست آمده در گروه‌های مورد بررسی استفاده شد؛ همچنين جهت مقايسه فراوانی هر يک از عوامل مورد بررسی در گروه‌های مورد مطالعه، از آزمون مجذور کای استفاده گرديد. جهت تعيين عوامل پيشگويی کننده از آناليز رگرسيون استفاده شد.P کمتر از 05/0 معنی دار تلقی شد.
يافته‌ها: افراد مبتلا به ديابت پس از زايمان در مقايسه با افراد سالم اختلاف معنی‌داری در عواملی مانند فراوانی افراد با سطح قند خون ناشتای بالاتر از mg/dl105 در بارداری، نياز به درمان با انسولين طی بارداری و شاخص توده بدن بالاتر از Kg/m227 قبل از بارداری داشتند. با استفاده از مدل رگرسيون تنها نياز به انسولين و شاخص توده بدن بالاتر از Kg/m227 قبل از بارداری در افراد ديابتی، عوامل مستقل در پيشگويی ديابت نوع 2 بعد از بارداری بودند و در اختلال تحمل کربوهيدرات، سابقه سقط نيز علاوه بر عوامل ذکر شده نقش داشت که اين رابطه بعد از تطابق سنی نيز برقرار بود.
نتيجه‌گيری: شاخص توده بدنی بالا، نياز به انسولين طی بارداری، قند خون ناشتای بالا و سابقه سقط، مهمترين عوامل در پيشگويی ابتلا به ديابت و اختلال تحمل کربوهيدرات پس از زايمان هستند.