مقدمه: يکی از شايعترين علل بيماری های انسدادی ريه، بيماری های ريوی ناشی از عوامل شغلی و محيطی می باشند. باتوجه به وجود بيش از ده هزار کارگر شاغل در صنايع نساجی استان يزد و بالا بودن شيوع بيماری Byssinosis و صدمات جبران ناپذير ريوی و ضررهای اقتصادی متعاقب آن، اين تحقيق با هدف بررسی نقش پارتيکل های هوای موجود در محل کار کارگران صنايع نساجی در عملکرد ريوی با در نظر گرفتن فاکتورهای سابقه کار و مصرف سيگار انجام شد.

مواد و روش ها: اين مطالعه به روش Cross-sectional بر روی 473 کارگر کارخانه نساجی سعادت نساجان، يزدباف و افشار يزد در سال 1380 بصورت خوشه ای انجام گرفت و متغيرهای سابقه کار، ميزان پارتيکل (با دستگاه Desage GS 312) ميزان FEV1 و %FEV1/FVC با دستگاه Fukda 100، سابقه مصرف سيگار، سابقه کار و سابقه احساس تنگی نفس و سرفه بررسی شدند. برای تجزيه و تحليل داده ها از مفاهيم آمار توصيفی، T-test و آناليز رگرسيون چندگانه استفاده شد.

يافته ها: شيوع Byssinosis براساس شرح حال، 11% بود. در بررسی رابطه متغيرهای ميزان پارتيکل، مصرف سيگار، سابقه کار با FEV1 و %FEV1/FVC بوسيله آناليز رگرسيون با متد Stepwise تنها متغير ميزان مصرف سيگار، سابقه کار در معادله معنی دار گرديد. اختلاف درصد FEV1 و %FEV1/FVC در افراد با سابقه تنگی نفس با سرفه و بدون اين سابقه اختلاف معنی دار نداشت، عدم اختلاف معنی دار عملکرد ريوی بين کارگران برحسب سابقه تنگی نفس را می توان به Prevarication bias و يا تست های مثبت و منفی کاذب نسبت داد.

نتيجه گيری و توصيه ها: عليرغم اختلاف غلظت پارتيکل ها در سالن های مختلف ريسندگی، حلاجی و بافندگی، ارتباط آن با عملکرد ريوی در اين تحقيق معنی دار نبود که از علل آن می توان شکل، نوع و اندازه پارتيکل، نوع اندوتوکسين موجود در ذرات، پخته يا ناپخته بودن مواد نساجی، ميزان رطوبت موجود در هر سالن و نوع و ميزان فعاليت افراد در سالن ها (اختلاف الگوی تنفسی) را برشمرد.